360 derece İstanbul Havalimanı... Altından girdim üstünden çıktım

İNSANIN inanacağı gelmiyor.

Terminalin altında ben diyeyim üç, siz deyin altı fabrika var.  Bütün sistemler çok hassas çalışıyor. Yukarıdaki yolcuların memnuniyeti burada dönen sistemlere bağlı.

İGA’nın Kurumsal İletişim Direktörü Gökhan Şengül’e söyledim. “Aşağıyı görmek istiyorum” diye. Zaten güçlü bir organizasyon kabiliyetinin sahibidir. Hemen harekete geçti. Vekaleten görevdeyken asaleten atanacağını tahmin ettiğim ve artık İGA CEO’su olan Selahattin Bilgen’le bir araya geldik. Asansörlere bindik, uzun koridorlardan geçtik. Kulağımıza tıkır tıkır sistem sesleri geldi. Ve bagaj taşıma sisteminin başına geldik. Selahattin Bilgen artık her şeyi en ince detayına kadar ezbere öğrenmişti.  Paranın başından gelen genç adam, yürürken yerdeki küçük bir çöpü bile eğilip alacak kadar işi sahiplenmişti.

Yüzlerce ve hatta binlerce bavulu el üstünde tutup hepsini tepsilere koyarak baş tacı yapan sistem öyle hızlı çalışıyordu ki, gözle takip bile zorlaşıyordu. İçinde sakıncalı ürünler olan bavullar bile nazikçe bir kenara ayrılıp açılarak sorguya çekiliyordu. Ciddi kontroller yapılıyordu. Öyle kaçak kucak iş yapmaya gelmezdi. Dünyaca ünlü sistemin başında bütün operasyonun sorumluları bir araya geldik. Buralara giden koridorlarda duvarları yarı beline kadar paslanmaz çelikle kaplamışlardı. Öyle vuruk kırık tamiri ile artık zaman harcamıyorlardı. Teknik Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı mühendis Fırat Emsen oralarda bile gardını almıştı. Vanderlande’nin kurduğu ve bizzat başında durduğu ama her aşaması İGA kontrolündeki dev sistem, yıllık 200 milyon yolcu için bile büyümeye hazırdı.

Çok yüksek tavanlı terminalin iklimlendirme sistemi altını da aynı serinlikte tutuyor. İnsanlar aşağıda oflamadan puflamadan rahatça çalışıyorlar, dikkatleri hiç dağılmıyor.

Terminalin altı sadece bagaj taşıma değil onlarca sistemin merkezi. Hepsi çok sayıda yetenekli insanın gözlerinin önünde, çalışıyorlar. Kusursuzluk sistemlerle denetleniyor. Böyle bir fabrika aşağıdakiler ve yukarıdakiler arasında konforu yakalıyor.

Terminalin altında çalışanlara baktım, her hangi birini alıp dünyanın başka bir yerinde başka büyük bir havalimanının operasyonuna getirin inanılmaz bir başarı hikayesi olurlar.  Yani Terminalde yaşanan konfor için aşağıdaki bu büyük yetenekler gerçekten başarılı bir şekilde bir araya getirilmişler.

İşin mali yönünü yönetirken CFO iken CEO olanlardan biri de Havalimanı Duty Free şirketi büyük oluşumu Unifree’nin başına geldi. Yani ilginçtir parayı yönetenler sistemin arazisine çıkınca da başarılı olabiliyorlar.

İGA’da iş tıkır tıkır yürüyorsa bilin ki genç bir adam, Selahattin Bilgen’in hayat yolculuğunun bir uzantısıdır bu.

Selahattin Bilgen

İŞTE O LİDER KADRO

Onların gözleri, kulakları ve akılları hep havalimanının altındaki o büyük sanayi sisteminde. En ufak bir aksaklık olmasına izin vermiyorlar. Tedirgin, diken üstünde bir hayat yaşıyorlar ama dünyanın en iyi havalimanının sorumluluğunu taşımak öyle kolay değil. İstanbul Havalimanı’nın altyapısında onlarca insan çalışıyor. Köşe başlarında yine onlarca sorumlu var. Ama bir çekirdek kadro tüm muhtemel aksaklıkların birinci derece sorumlusu. İşte o kadro:

İlker Çelepçikay BHS (Baggage Handling System – Bagaj Taşıma Sistemi)  Kıdemli Müdürü

Mustafa Gençkurt BHS (Baggage Handling System Bagaj Taşıma Sistemi) Mekanik Bakım Müdür Yardımcısı

Fırat Emsen Teknik Hizmetlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı

Mehmet Büyükkaytan CEO Yardımcısı/Operasyonlardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı.

Selahattin Bilgen CEO 

Hilal Albayrak BHS & EDS (Baggage Handling System & Explosive Detection System / Bagaj Taşıma Sistemi & Bagaj Patlayıcı Denetleme Sistemi ) Bakım Müdürü

İsmail Aydın Bhs (Baggage Handling System – Bagaj Taşıma Sistemi) Yer Hizmetleri Koordinasyon Müdürü

TERMİNALİN ALTINDAKİ DEV İŞLETMEDEN SATIR BAŞLARI

 İGA İstanbul Havalimanı’nda 31 Ağustos 2024 tarihinde günlük giden bagaj sayısı 155 bin 500, gelen bagaj sayısı ise 57 bin 600 olarak kaydedildi. Bir gün içinde toplamda 213 bin 100 bagaj taşınarak 2024’ün rekoru kırıldı. Check-in üzerinden giden bagaj sayısı günlük ortalama 48 bin, transfer ile giden bagaj sayısı günlük ortalama 75 bin. Yaz sezonunda ise bu sayılarda artış görüldü; check-in üzerinden giden bagaj sayısı günlük ortalama 58bin, transfer ile giden bagaj sayısı ise günlük ortalama 86 bin.

- Toplamda 42 kilometrelik bir konveyör sistemi, bunun 28 kilometresi ICS (Individual Carrier System) olarak adlandırılan Türkiye’de ilk, dünyada ise sayılı havalimanlarında bulunan “Tekil Taşıyıcı Sistemi“ yani her bir bagajın ayrı bir kutu/tepsi içinde taşındığı son teknoloji. Bu teknoloji ile saatte yaklaşık 22 bin bagaj işleme kapasitesine sahip sistem,12 bin adet RFID sensörlü tepsi/taşıyıcı içeriyor, her bir taşıyıcı tepsinin altında RFID sensörler bulunuyor böylelikle bagaj etiketinin kimliği ile taşıyıcının kimliği eşleştirilmekte. Ve yolcunun bagajının tüm süreci, bagajın her hareketi, uçak altına yüklenene kadar takip edilebiliyor. Bu sayede de kayıp bagaj oranları minimize ediliyor. Dünyada en az bavulun kaybolduğu ya da hasarlandığı havalimanı, İstanbul Havalimanı.

- Bagajların güvenlik kontrolleri, uluslararası güvenlik standartlarına uygun, ICS sistemi ile entegre, EDS (Explosive Detection System) diye adlandırılan uluslararası ECAC sertifikalı standart 3, 24 adet Patlayıcı Denetleme Tarama Cihazı ile gerçekleştiriliyor.

- Bagaj sisteminde, 10’u yurtiçi, 18’i yurtdışı olmak üzere toplam 28 adet, gelen yolcu bagaj alım karoseli mevcut. İGA İstanbul Havalimanı’na erken gelen ve bagajını veren yolcuların bagajları uçuşlarına üç saat kalana kadar “Erken Bagaj Bekleme” alanı “Bagaj Oteli” olarak nitelendirilen raflarda bekletiliyor. 10 bin 800 adet bagaj depolama alanı var.  Havalimanı bagaj sistemimizde, gelen yolcu bagajlarını ortalama 20 dakika içinde yolculara, giden ve transfer bagajları ise ortalama 12 dakika içinde yer hizmetleri firmalarına teslim edilebiliyor.

- Havalimanın su depolarının hacmi toplam 52 bin m³. Günlük su tüketimi ortalama. 8 bin metreküp. Depolar yaklaşık bir hafta yetecek suyu saklayabiliyor. Tüm havalimanı sahalarından oluşan günlük atık su miktarı ise 7 bin 400 m³. Bu suyun yüzde 60’ı ı geri kazanılarak bahçe sulamada kullanılıyor.

- APOC-(Airport Operations Centre-Havalimanı Operasyon Merkezi)  İGA İstanbul Havalimanı’nda tüm operasyonel süreçlerin 7/24 kesintisiz yürütülmesi için koordinasyon, izleme, analiz, raporlama fonksiyonlarını yerine getiriyor ve olağandışı durumlarda tüm operasyonel bilgi akışı tek iletişim noktasından yönetiliyor.

- 2024 yılının eylül ayı itibarıyla İstanbul Havalimanı’nda 53 milyon 724 bin 131 yolcu ağırlandı. 348 bin 168 uçuş gerçekleştirildi. Nisan 2019’dan itibaren ev sahipliği yapılan yolcu sayısı 306 milyon 223 bin 536. Uçuş sayısı ise 2 milyon 72 bin 894. Bu yıl en yüksek günlük yolcu sayısı 30 Haziran 2024’de 267 bin 882.

KIRMIZI TELEFONLAR

Terminalin altındaki operasyon merkezinde üç tane kırmızı telefon var. Acil müdahalelerle ilgili ilk bu telefonlar çalıyor. Bir uçağın acil inişi ya da havalimanı ve terminalde meydana gelen bir aksama, meteorolojik nedenlerden kaynaklanan uyarılar vs hepsi bu kırmızı telefonlara ulaşıyor. Sonra olaya göre başta sorumlu vali yardımcısı başkanlığında bir ekip hızla toplanıyor ve olayı yönetiyorlar. Bir uçağın acil inişi - gövde üzerine inişi bu merkezden saniye saniye verilen kararlarla yönlendirmeler yapılıyor. İtfaiyeden, kurtarma ekiplerine kadar ya da bir sistem arızası varsa uzmanların bir araya gelmesine kadar hepsi sorumluluk merkezinden talimat alıyor. Burayı - Airport Operations Centre-Havalimanı Operasyon Merkezi ve Terminal Operasyonları Direktörü Fatih Mere yönetiyor.