Borsa İstanbul’da 23 Temmuz’dan bu yana düşen bir trend var. Bir gün yükseliş, ertesi gün düşüş, öngörülemez bir görünüm hakim. Adeta sabır sınıyor. Bu ortamda hisse seçiminde kârlılık analizleri kadar bilançoların borçluluk yapısına daha yakından bakılması gereken bir süreçten geçiyoruz. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “BIST 50’deki açığa satış yasağını kaldırmayı değerlendiriyoruz” açıklaması bir tepki yükselişi getirse de borsadaki yaraya tek başına merhem olması zor.
#Borsa İstanbulBIST100 Endeksi’nde zirveden itibaren yaşanan düşüşün yüzde 20’yi geçmesi nedeniyle karamsar hava olarak tanımlanan “ayı” piyasasına teknik olarak girilmişti. Bir nevi makas değişimi gibi. Fakat cuma günü tekrar 9.000 seviyesinin üzerine çıkılmasıyla bu bölgeden çıkılmış oldu. 9.000 bu açıdan önemli. Henüz yükseliş için bir güç görülmese de jeopolitik gelişmeler, yüksek faize bağlı yatırımcı ilgisinin azalması gibi nedenlerin önemli ölçüde fiyatlara dahil olduğunu söylemek mümkün. Bu açıdan, cuma günü olduğu gibi önümüzdeki günlerde de tepki alım denemeleri görülebilir.
#BIST100 EndeksiTelafi edilen Japonya olayı dışında piyasa bozucu önemli bir haber akışı olmamasına rağmen, yabancı yatırımcıların hisse satışları, yerli yatırımcıların azalan ilgisi gibi nedenlerle ağustos ayı kayıtlara ‘kayıp ay’ olarak geçti. Ancak, eylül ayı itibarıyla farklı bir gündem söz konusu. 6 Eylül’de Fitch’den gelecek Türkiye’nin kredi notuna ilişkin haberler ve Fed’in faiz indirim sürecini başlatması borsada farklı fiyatlamalara konu olabilir.
#EnflasyonTCMB verilerine göre yapılan kabaca bir hesapla yılbaşından bu yana tahvil bonoya yabancı girişleri 25 milyar dolar civarında. Bu ilgi artarak devam ediyor. Tahvil bonoyu tercih etmelerinin arkasında halen yüksek olan faizde sonbahar veya yıl sonu gibi enflasyondaki düşüşle birlikte indirim beklentisi var. Talep yetersizliği ve beklenti ihtiyacına bağlı olarak Borsa İstanbul’da temkinli görünüm korunuyor. Umutlar eylül ayına kalmış görülüyor.
#BonoCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Haliç Kongre Merkezi'nde TİM 31. Olağan Genel Kurulu'nda konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan "Sizlere müjdeli haber vermek istiyorum. İhracatçılar için döviz bozdurma zorunluluğunu yüzde 40'tan yüzde 30'a indirdik. Bu düzenleme Pazartesi gününden itibaren geçerli olacak" dedi.
#CumhurbaşkanıPiyasaların gözü, seçim sonrasında yabancı yatırımcıların tavrında. 22 Mart sonrasındaki haftada yabancılar 325 milyon dolarlık net alım yaptı. Merkez’in faiz artırımından sonra gelen bu alımlar, yabancıların uygulanan politikalara desteğinin devam ettiği şeklinde yorumlanabilir. Şimdi seçim sonuçları kadar uygulanan ekonomik programın devamlılığı konusundaki beklentiler de önem kazanmış durumda.
#TCMBMerkez Bankası PPK özetinde Şubat ayı tüketici enflasyonu artışında ücret ve geriye doğru endeksleme davranışının devam eden yansımalarının hissedildiği hizmet fiyatlarının yanı sıra Ramazan ayına özgü unsurların etkisinin belirgin olduğu gıda fiyatlarının öne çıktığı ifade edildi. Bu dönemde özellikle kırmızı et ve bağlantılı işlenmiş et ürünleri ile çiğ süt referans fiyat artışının yansımalarının izlendiği süt ve süt ürünleri fiyatlarında artış oranının belirgin olduğuna işaret edildi.
#Merkez BankasıBorsa İstanbul’da iyimser hava devam ediyor. Yılbaşından bu yana BIST100 Endeksi, getiride alternatif yatırım araçlarıyla arayı açtı. Yüzde 25’lere varan getiri ve yükselen prim söz konusu ama henüz borsada ‘yükseklik korkusundan’ söz etmek için erken denilebilir. Olağan dışı bir gelişme olursa piyasa şartları ve yatırım araçlarının durumu tekrar gözden geçirilebilir.
#BIST100 EndeksiCumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi kapsamında Meclis'te konuşuyor. Yılmaz "Dezenflasyon politikalarımızın devamlılığı sağlanarak 2025 yılında istikrar dönemine geçilecek; enflasyondaki gerileme hız kazanacak, öngörülebilirlik artacak ve 2026 yılında enflasyon yeniden tek haneye çekilecektir" dedi.
#Cevdet YılmazCumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2024 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi kapsamında Meclis'te konuştu. Yılmaz "Dezenflasyon politikalarımızın devamlılığı sağlanarak 2025 yılında istikrar dönemine geçilecek; enflasyondaki gerileme hız kazanacak, öngörülebilirlik artacak ve 2026 yılında enflasyon yeniden tek haneye çekilecektir" dedi.
#Cevdet YılmazHazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomiye ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Bakan Şimşek " Bütçeyi düzeltmek için KDV, akaryakıtta ÖTV gibi enflasyonu artıran vergi artışlarına gittik. Bu vergi artışları tekrarlanmayacak, gelecek sene sistemden çıkmış olacak" dedi. Şimşek kiralara yönelik olarak da düşüşlerin yaşanacağını söylerken kamuda tasarrufların arttığını da belirtti. Şimşek, şirketlere seslenerek eski alışkanlıklarından vazgeçmezlerse müşteri bulamayacaklarını kaydederken Türkiye'nin rezervlerinin hızla arttığını ve CDS'lerinin düştüğünü de söyledi. Enflasyon ilişkin olarak Şimşek "OVP Eylül ayında başlatıldı. OVP'nin birkaç önemli bileşeni ve hedefi var. Birinci bileşen dezenflasyon programı. Enflasyonu önce kontrol altına alıp sonra tek haneye indirecek bir program" sözlerini söyledi. KKM'nin bitirilmesi gerektiğini belirten Şimşek, ilerleyen zamanda avantajlarının ortadan kalkabileceğinin de sinyalini verdi.
#Mehmet ŞimşekUluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, borç limiti açmazı nedeniyle ABD’nin “AAA” olan kredi notunu negatif izlemeye aldı. ABD Hazine Bakanlığı’ndan “Fitch’in uyarısı borç limitinin artırılması ihtiyacını güçlendirdi” açıklaması geldi. “ABD’nin derdi piyasaları gerdi” desek yeridir. Bu durum biraz da “ABD hapşırırsa dünya nezle olur” sözünü çağrıştırıyor. Ama olayın bir şekilde olumluya bağlanacağı beklentisi de korunuyor.
#Fitch RatingsMalum; piyasalar belirsizliği sevmez. 14 Mayıs seçimlerinin ardından Borsa İstanbul’da dalgalı seyir hâkim. Kararsız yatırımcılar seçim gibi çok önemli bir gündemi geride bırakıp önüne bakmak istiyor. Bunun için de 28 Mayıs bekleniyor. Öte yandan sanayi hisselerindeki primler ve hisse bazlı hareketlilik de yakından izleniyor.
#BorsaPiyasalarda dalgalı seyir devam ederken, Borsa İstanbul diğer borsalardan pozitif ayrışıyor. Öncü merkez bankalarının para politikalarında değişim olacağına dair bir işaret görülmezken; her fırsatta enflasyonla mücadelenin öncelikli olacağı vurgusu yapılıyor. Gelecek hafta yurtiçinde ödemeler dengesi, yurtdışında ise ABD ve Almanya’dan gelecek enflasyon verileri faiz kararları için önemli referanslar olacak.
#Borsa İstanbulGeçtiğimiz hafta borsaların satışa dönmesi beklentileri aşan ağustos ayı ABD TÜFE verisiyle oldu. Bu durum ABD Merkez Bankası (Fed) para politikasında sıkılaşmanın ve agresif faiz artışlarının devam edeceği beklentisini güçlendirdi. Önümüzdeki hafta yapılacak toplantı için 75 baz puanlık artırıma kesin gözü ile bakılırken 100 baz puanlık faiz artırım olasılığı da gündeme geldi. Piyasalar 21 Eylül’deki Fed toplantısını beklerken temkinli görünüm ile dalgalı seyir bir süre daha sürecek gibi görünüyor.
#BorsaEkonomi yönetimleri yüksek enflasyona karşı en etkili mücadele aracı olarak bir nevi panzehir gibi faiz artırımlarına gittiler. En dikkat çekeni ABD Merkez Bankası (Fed) oldu. 75 baz puanlık artışla birlikte son 28 yılın en sert artışını gerçekleştirdi. Toplantı sonrası yapılan açıklamalarda, ekonomideki büyüme tahminleri aşağıya çekilirken agresif sıkılaşma döngüsünün devam edeceği sinyali verildi.
#FedGeçen hafta merkez bankaları birbiri ardına faiz kararlarını açıkladı. Alınan kararlarda bir sürprizle karşılaşılmadı. ABD Merkez Bankası (Fed) faiz oranını 25 baz puan arttırdı. İngiltere Merkez Bankası 50 baz puan faiz artırırken, Brezilya’daki artış 100 baz puan oldu. Japonya ve Türkiye’de ise faizde değişim olmadı. Şimdi ise Avrupa Merkez Bankası’nın faiz kararı bekleniyor. Buradaki beklenti de Avrupa Merkez Bankası’nın Fed’in yolundan gitmesi.
#PiyasalarABD ocak ayı enflasyon verisi beklentilerin üzerinde geldi. Bu verinin ardından ABD Merkez Bankası’nın vereceği faiz kararı daha da önemli hale geldi. Fed’in mart ayında faiz arttırımı yapması beklenirken, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, “Faiz arttırım konusunda şimdi çok acele hareket edersek, ekonomilerimizin toparlanması önemli ölçüde ivme kaybedebilir. Hızlı faiz arttırımı enflasyon sorununu çözmeyecek” dedi.
#PiyasaCumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay Meclis'te başlayan bütçe görüşmelerinde açıklamalarda bulundu. Oktay 2021 yılı sonunda büyümenin yüzde 10'un üzerinde olmasını bekledikleri söyledi. Merkez Bankası rezervleri ile ilgili de konuşan Oktay, rezervlerin 126 milyar doları aştığını ifade etti. Oktay son dönemde görülen kur hareketerinin ise ekonominin gerçeklerine uygun olmadığını belirtti.
#Fuat OktayTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Finansal İstikrar Raporu'nu açıkladı. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu raporda, "Fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir." açıklamasında bulundu.
#EnflasyonBilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, "15 Temmuz ve sonrasında yaşanan dinamikler, Türkiye'nin iktisadi performansını önemli ölçüde olumsuz etkiledi" derken, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İclal Attila, "Darbe girişiminin ardından ülkenin kredi notunun düşürülmesi, yabancı yatırımların Türkiye'ye akışının kesilmesine yol açmıştır ve bu da borçlanma maliyetlerinin yükselmesine neden olmuştur" dedi. İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener ise "Küresel çaplı gelişmeler, ticaret savaşları ve salgın süreci de eklendiğinde Türkiye'nin makro ekonomik verilerinde 15 Temmuz'un etkilerinin, aradan geçen 5 yıla rağmen hala devam ettiğini söylemek yanlış olmayacaktır" ifadelerini kullandı.
#15 Temmuz Darbe GirişimiYılın son haftasına piyasalar mutlu giriyor. Salgın hastalığa ve reel ekonomilerdeki sıkıntılara rağmen para ve özellikle sermaye piyasaları kazançlı bir yılı geride bırakıyor. Son dönemde piyasa dostu kararlar gerek iç gerekse dış finans çevrelerinden olumlu tepkiler aldı. Dış bakışı gösteren parametrelerden biri olan Türkiye’nin 5 yıllık risk primi (CDS) oranı düşmeye devam ediyor.
#YAZAR