Biliminsanları

‘Bir parkinson hastasının hayatında mutlaka amaç ve anlam olmalı’

Avukat Yüksel Özbey kendi hayatından esinlenerek bir kitap yazdı: ‘Parkinsonlu Avukattan Küçük Bir Hikâye’... 2015’te teşhis alan Özbey ile kitabını ve hastalığıyla değişen hayatını konuştuk. Prof. Dr. Özlem Güngör Tunçer’e de parkinson’u ve son tedavi yöntemlerini sorduk: “Hastalığa neden olan genlerin düzeltilmesi ve dopamin üretiminin arttırılması için araştırmalar yapılıyor.”

Yeni yöntem tedavide çığır açacak... Meme kanserine akıllı bomba

ABD’de meme kanserine karşı ‘akıllı bomba’ olarak tanımlanan yeni bir tedavi yöntemi geliştirildi. Bu yöntem diğer kanser türlerinin tedavisinde de umut vaat ediyor.

Soyu tükenen ulu kurtlar yeniden doğdu

KUZEY Amerika’da binlerce yıl önce yaşayan ve HBO’nun dünyaca ünlü dizisi Game of Thrones’taki ikonik dev kurtlara da ilham veren “Aenocyon dirus” türü, biyoteknoloji alanında çığır açan bir projeyle yeniden hayata döndü.

Mağaradan çıkan yeni türler, ‘konuşan’ maymunlar

Baharla birlikte alerjileri tetikleyen polenler havada uçuşmaya başladı. Türkiye’de yeraltı dünyasının endemik hazineleri ortaya çıktı. Avrupa’daysa gündem karışık. İrlanda’dan AB’ye yeşil geleceğe sadık kalma çağrısı yapılıyor: “Geri adım atılmamalı.”

İnsanın da ‘yedek parçası’ olur mu?

Tamamen insan bedeni dışında büyütülmüş bir ‘bedenoid’ yaratma vizyonu, artık fantezi olmanın ötesine geçebiliyor. Biliminsanları, tıbbi ihtiyaçları karşılamak amacıyla insan bedenini sentetik ortamda üreterek ‘yedek parça’ olarak kullanma fikrini yoğun şekilde araştırıyor. Bu çığır açıcı yaklaşım, organ nakli bekleyen hastalar için umut vaat ediyor ama işin bir de etik kısmı var.

Derin denizlere ‘uzay’ dalışı

Uzayda yaşamın ipuçlarının araştırılacağı ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nün “DeepTrace” projesi kapsamında biliminsanları, Karadeniz ile Atlantik ve Pasifik okyanuslarında 2 bin 500 metre derinliklere dalacak.

Hadi gidelim

Çocuklar bu hafta ‘Zeytin’in Bilmeceler Ormanı’, ‘Ne Olacağım Ben’, ‘Karlar Ülkesi-Operasyon A’ tiyatro oyunlarıyla ve ritim atölyesinden bilim gösterisine eğlenceli etkinliklerle buluşacak.

Beyin implantında bakteri tehlikesi

ABD’de yapılan araştırma, beyin implantı takıldıktan sonra bakterilerin enfeksiyona neden olabileceğini ortaya çıkardı. Çalışma, implantların daha güvenli hale getirilmesi için yol gösterici olacak.

Okulda dinozorlar, okyanusta yeni mikroplar

İklim krizinin uzayda da sorunlara yol açabileceği ortaya çıktı. Biliminsanları okyanusta binlerce yeni mikrop türü keşfetti. Antalya’da yeni bir endemik bitki bulundu.Avustralya’daki bir okulda 200 milyon yıllık dinozor ayak izleri gün yüzüne çıktı. Mut’taki kelebeklerinse artık bir festivali var.

Dünyanın ilk biyolojik zekâ sistemi piyasaya sürüldü... Nöronlar mı güçlü, silikon çipler mi?

Son haftalarda robotlar ve yapay zekânın modern yaşamın merkezine nasıl yerleşebileceğini konuştuk. Şimdi bir adım ötesine geçip bilgisayarın insan beynine dönüştüğü bir geleceği tahayyül edeceğiz. Aklınıza cyborg’lar ve transhümanizm gelebilir fakat onlar başka bir teknolojinin konusu. ‘Sentetik biyolojik zekâ’ysa yeni gelişen bir teknobilim alanı; nöronları hafıza ve işlemci yerine kullanarak bilgisayar çiplerine üstün marifetler kazandırmayı hedefliyor.

Yeni keşifler, büyük tehditler ve başlangıçlar

Evren, yeni sürprizlerle bizi şaşırtmaya devam ediyor. Farelerin partnerlerini hayata döndürme çabasının bizim ilkyardım işlemlerimize benzediği ortaya çıktı. Dünyanın en büyük buzdağının karaya oturması iklim değişikliği tedirginliğini daha da arttırdı.

Porselenin patronu Nafi Güral: Evler küçüldü çeyizler azaldı

İş hayatına çok genç yaşta, memleketi Kütahya’da başlıyor; işleri zora giren girişimci babanın yardımcı ortağı olarak… Ancak “zor, kriz, uyumsuzluk, çaresizlik, bıkkınlık” gibi kelimeleri kullanmaktan hoşlanmıyor. 1970’lerde bir ‘halk girişimi’ olarak kurulan Kütahya Porselen’i bugün dünyanın çeşitli yerlerinde de fabrikaları olan dev bir marka haline getiriyor. NG Kütahya Porselen Yönetim Kurulu Başkanı Nafi Güral ile eski albümleri karıştırıp iş hayatında başarı getirecek tüyolar aldık.

‘Beynime çip taktın’ dedi, doktor bıçakladı... Komplo teorisi can alıyordu

COVID aşıları ile Amerikan aşırı sağının, sosyal medya aracılığıyla tüm dünyaya yaydığı, “Aşıların içinde çip var” ve “DNA’mız ile oynayacaklar” gibi ipe sapa gelmeyen, biliminsanları tarafından defalarca çürütülen komplo teorileri, Niğde’de genç bir doktoru az daha canından ediyordu.

Fast food yerken bir daha düşünün: 5 günde kalıcı hasar bırakıyor

Alman biliminsanları tarafından yapılan yeni bir araştırma, fast food tarzı yüksek kalorili ve işlenmiş gıdaların sadece beş gün boyunca tüketilmesinin bile beyin ve karaciğerde kalıcı hasarlara yol açabileceğini ortaya koydu.

Beynimiz ele verdi bağımlıyız

Alman biliminsanları yeni çalışmayla, cep telefonu bağımlılığını bir daha kanıtladı. Uzmanlar telefonla ilgili uyarıcılar kullanıldığında beyinde, nikotin ve alkol bağımlılığıyla benzer sinyallerin gözlemlendiğine dikkat çekti.

Türk bilim ekibinden penguenler eşliğinde araştırma

Beyaz kıtanın sevimli sakinleri penguenler, biliminsanlarını meraklı gözlerle izledi.

Kişiye özel kanser aşısı

ABD’de geliştirilen kişiye özel kanser aşısı, 9 böbrek kanseri hastasında tam iyileşme sağladı.

Yapay zekâ bilmediğini biliyor mu?

Uzmanlara göre yapay zekâ her durumda, bilmese bile yanıt üretmeye programlanıyor. Üretken yapay zekâların yanlış bir bilgiyi doğru zannedip yanıt olarak sunmasına da ‘halüsinasyon’ deniyor.

Türk ekibe karşılama

Türk bilim ekibi, 10 gün süren yolculukları sonrası 68 güney enlemindeki Horseshoe Adası’nda bulunan Türk Bilimsel Araştırma Kampı’na ulaştı.

YR4 Dünya’ya çarpabilir... Olasılık yüzde 3.1’e yükseldi

NASA, geçen yıl tespit edilen gök cisminin 22 Aralık 2032’de Dünya’ya çarpma olasılığıyla ilgili yeni bir rapor paylaştı.

Dünyada en başarılı arı ürünü çalışması Türk biliminsanından

Arıların mucizevi ürünleri bal, propolis, arı sütü ve polenin faydalarını belirlemek için tüm dünyada onlarca araştırma yapılıyor. Arının ürettiği değerli ürünlerden biri olan propolisle ilgili dünyadaki tüm gelişmeleri yakından takip etmek için Uluslararası Propolis Araştırma Grubu liderliğinde iki yılda bir düzenlenen Uluslararası Propolis Konferansı’nın dördüncüsü Brezilya’nın Sao Paulo eyaletine bağlı Ribeirao Preto şehrinde yapıldı.

Sözünüzü dinlesin ister misiniz

BAŞLIKTAKİ soruya cevabınız ‘evet’ ise o zaman Viyana’daki Veterinerlik Üniversitesi’nden araştırmacıların, 20 köpek üzerinde yaptığı incelemeye göz atmakta yarar var.

AFAD’dan ‘Santorini’ eylem planı

Son günlerde beşik gibi sallanan Ege Denizi’ndeki depremler ve Yunan adası Santorini’deki sismik aktivite, AFAD’da yapılan bir toplantıyla masaya yatırıldı. Toplantıda olası riskler değerlendirilerek bir dizi önlem alınması kararlaştırıldı.

Bunca cehalet ancak tahsille mümkün

NE günlere kaldık! Elif’i görse mertek sanan kimi kişileri profesör yapmışlar.

İnsanlık adına yeni bir dönem

2025 dünyada önemli değişimlerin ve dönüşümlerin yaşanmaya başladığı yıl olacak. Maddi ve manevi olarak hazır olmamızı gerektiren bir süreç. İnsanlık kendi gelişimine ve doğaya zarar veren teknolojik eşiği artık aşmak durumunda...

Yönetmelik yayımlandı: Karamel için endişeler arttı

Sokak hayvanlarına ilişkin düzenlemeleri içeren yasanın yönetmeliğinin Resmi Gazete’de yayımlanması konuyla ilgili tartışmaları yeniden gündeme taşıdı. Hukukçular, yönetmeliğin yasadan daha ‘endişe verici’ olduğunu söylerken hayvanseverlerse mahallelerinin ‘maskot’ları olarak gördükleri köpekleri ve kedileri için kaygılılar.

Evrimde son nokta: Homo ekranyus

ABD’de saygın bir kuruluşun yayımladığı rapora göre 13-17 yaş arası gençlerin yüzde 73’ü zamanının çoğunu YouTube’da geçiriyor. Bir diğer veri ise neredeyse hiç durmadan internet kullananların sayısının yüzde 46’ya çıkması.

Şoförlük Alzheimer’dan koruyor

ABD’de yapılan araştırmaya göre Alzheimer’a yakalanma riski en az  olan meslek grupları taksi ve ambulans şoförleri. Sürekli yol bulmak için kafa yormanın Alzheimer riskini azalttığı öne sürüldü.