Yalçın Doğan

ON dokuz maddelik yasa önerisi.

Bir cuma gecesi ansızın, 31 Ocak’ta milletvekilleri Ankara dışında, Meclis’te odalarına kimsenin bilmediği, duymadığı bu öneri bırakılıyor. Bunun 3 Şubat Pazartesi komisyonda görüşüleceği bildiriliyor. “Meclis’ten yasa kaçırma” operası birinci perde.
On dokuz maddelik öneri pazartesi günü komisyonda görüşüleceği sırada, komisyonda kimsenin haberi yok, yine ansızın, bu kez otuz beş maddelik yeni bir yasa önerisi daha geliyor. Otuz beş, on dokuz ile birleştiriliyor, huzurunuzda elli dört maddelik torba yasa. İkinci perde.

BİLEN YOK

Önceden hiçbir milletvekili bilgi sahibi değil, ayrıca öneriyi anlatacak bir yetkili ya da yazılı bir gerekçe yok. Muhalefet milletvekilleri AKP’li üyelere soruyor, “Torbada neye evet dediğinizi biliyor musunuz”, bilen bir kişi yok. Üçüncü perde.
Komisyon başkanına “Toplantıyı erteleyin, öneriyi inceleyelim” deniyor, başkanda nerede o cesaret. Dördüncü perde.
Görüşmeye geçiliyor, öneri olduğuna göre, milletvekilinden gelmesi gerek, bir de bakılıyor ki, hükümetten geliyor, öneri değil, meğer hükümet tasarısı imiş, “torba tasarı”. Beşinci perde.
Hükümet Meclis’e artık tasarı yollamıyor; tasarı, imza karşılığında bir milletvekiline yasa önerisi diye verdiriliyor. Tasarı olursa, sivil toplumdan, bakanlıklardan görüş istemek gerek. Neden sorulsun ki, şanımıza yakışmaz. Ben her şeyi bilirim, sürekli “millet iradesi” derim, millet iradesinin temsil edildiği Meclis’i es geçerim.

NELER VAR

DAVA DGM’lerde mi görülmüş, DGM’lerin (Devlet Güvenlik Mahkemesi) her kararında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Türkiye’yi mahkûm ediyor.

Çünkü, DGM’lerde askeri yargıç var, sivil mahkeme askeri hiyerarşiye bağlı. Neden sonra, Türkiye’de jeton düşüyor, DGM’lerden askeri üye çıkarılıyor.
Son HSYK faciası ile birlikte, yargı özel yetkili Adalet Bakanı’na bağlanıyor. DGM zamanında askeri hiyerarşi, şimdi Adalet Bakanı bağlantısıyla siyasi hiyerarşi.

VENEDİK KOMİSYONU

Venedik Komisyonu Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi’nin anayasal danışma organı.
Demokrasinin emeklediği, örneğin Sovyetlerin parçalanması ile birlikte oluşan devletlere anayasa katkısı sunuyor. Orada kurulan yeni hukuk düzenine danışmanlık yapıyor.

ACIYLA yutkunuyorum, yumruklarımı sıkıyorum, Irak ve Suriye’de 9-10 yaşlarında kız çocuklara tecavüzü dinlerken.

Herhangi bir ülkede ırzına geçilen kadınların sokağa nasıl atıldıklarını, tecavüz sonucu doğan, terk edilen çocukların kaderini düşünürken.
Ama savaşta, ama barışta. Aldatılan kadınlar, ama demokratik, ama otoriter ülkede. Hâlâ siyah-beyaz ayrımına kurban giden kadınlar ve çocuklar ama gelişmiş, ama yoksul ülkede. Hepsi insan hakları ihlali.
İNSAN HAKLARI ÖRGÜTÜ

Dünyada doksan ülkede insan hakları ihlallerini araştıran, ihlalleri önlemeye çabalayan bir örgüt var. Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme Örgütü) 1978’den bu yana sözüne güvenilir bir kurum olarak faaliyet gösteriyor. Hükümetlerden bağımsız.
Kurumun kadın hakları bölüm başkanı Liesl Gerntholtz geçen akşam Vuslat Doğan Sabancı’nın verdiği bir davette dünyada kadınların uğradığı insan hakları ihlallerine ilişkin bilgi veriyor.
DOKTOR KORKUSU

“FAZLA akla gerek yok, kim olursa olsun, partimizin hiçbir üyesini koruması söz konusu değildir. Hiç kimse partiye sığınıp, dokunulmazlık aramasın. Kim suçlu ise cezasını çeker. Biz iktidarız, partimiz için kötü olabilir, ama ülkemiz için iyidir. Ancak, bu mücadele ile düzgün bir ülke olabiliriz.”

Bu sözler Sırbistan Başbakan Yardımcısı Vucic’e ait. Olay şu:
Dragan Tomic Sırbistan’da bir bankanın yönetim kurulu başkanı ve iktidar partisinde milletvekili. Tomic geçen gün tutuklanıyor. Onunla birlikte banka yönetiminden dört kişi daha gözaltına alınıyor. İddiaya göre, “kredi komitesinin, geri ödemede yeterli garanti olmadığına ilişkin uyarısına rağmen, Tomic ve diğerleri bazı firmalara kredi veriyor”.

ZARAR BİR MİLYAR

Tomic hukukçu, daha önce Gelirler Genel Müdürü. Sırbistan Merkez Bankası o bankanın lisansını iptal ediyor. Bankanın sürekli zarar ettiği gerekçesiyle.
Ardından her şey ortalığa dökülüyor. Medyanın bu olayın üzerine gitmesinde payı büyük.Vucic milletvekili Tomic ile ilgili gerçeği öğrendiğini ve “partisinin bu suçun hesabını soracağını” açıklıyor. Birkaç bankada daha yolsuzluk iddialarına el koyduğunu söylüyor, toplam zarar bir milyar Euro.

SEÇİMDE ŞANSLI

Bu Vucic yolsuzluk mücadelesinde çok hızlı, hiç sakınmıyor:

DUDAĞINIZ uçuklar, AKP “Demokratikleşme Paketi” diyor, desin, o paketin bazı maddeleri yeni bir hukuk faciası.

O faciada yolsuzluk iddialarının üzerine gitmek yargının elinden alınıyor, hükümete bırakılıyor. CHP milletvekili Atilla Kart’ın Adalet Komisyonu’nda söylediği gibi, “17 Aralık yolsuzluk delillerini ortadan kaldırmak için acil önlemler paketi”.

YÜRÜTME BİRİMLERİ

Paket “teklif”, tasarı olsa, meslek odalarının görüşünü almak şart, ne gerek var! Hukuk faciasından bir kaç örnek: Yolsuzluk soruşturmasında taşınmaz mala el konulması için “o malın bir suçtan elde edildiğine dair rapor gerekiyor”.Kim verecek raporu? BDDK, SPK ya da MASAK. Bunlarda görevli olanları kim seçiyor? Hükümet. Demek, bu kurumlar hükümete bağlı. O kadar vahim ki, el koyma kararını yargı değil, hükümete bağlı birimlerin raporu belirliyor. Yargı, bu birimlerin iradesine bağlı. Demokrasinin olmazsa olmaz koşulu, kuvvetler ayrılığı, bir kez daha sizlere ömür.

OYBİRLİĞİ

İnsanlık tarihinde hukukun ortaya çıkmasıyla birlikte, yüzlerce yıldır mahkemeler oybirliği ile de oyçokluğu ile de karar veriyor. Bu pakette öyle değil. Dinleme, teknik takip, gizli soruşturmalarda mahkemenin oybirliği gerekiyor. Böylece yolsuzluk soruşturmaları zorlaşıyor. 17 Aralık’a perde iniyor.
Hukuk fakültesi birinci sınıf öğrencilerini bile isyan ettirecek madde ise şu: Herhangi bir yolsuzluk soruşturmasını yürütecek adli kolluk amirleri Adalet Bakanı’na bağlanıyor. Daha önce Danıştay’ın iptal ettiği bu kural şimdi yasa olarak geliyor. Türkçesi, yolsuzluk soruşturması Adalet Bakanı’nın iznine bağlı. Yolsuzluğa adı karışan bir bakan ise, ne olacak?

ÖZELLEŞTİRME

Bazı özelleştirmeler var. Örneğin,

İŞ müfettişliği kökenli, SBF mezunu, bir ara DİSK’te çalışmış olan Perihan Sarı şu anda CHP’de eğitimden sorumlu genel başkan yardımcısı.

Kılıçdaroğlu’nun önerisi üzerine Sarı, bir eğitim programı hazırlıyor. Belediye başkanları ile il ve belediye meclis üye aday adayları için. Haziranda başlayan eğitim seminerleri aralık ayına kadar devam ediyor. Seminerlerde aday adaylarına; CHP felsefesi, sosyal demokrat belediyecilik, yerel yönetim modeli, kentsel dönüşüm, halkla ilişkiler anlatılıyor.Anlatanlar eski ve yeni milletvekilleri, eski belediye başkanları, Parti Meclisi üyeleri, akademisyenler.

YARISI ADAYBelirli merkezlerde düzenlenen bu seminerlere yüz bin kişi katılıyor. Bir seçim öncesinde, böyle bir çalışma rekor. Belediye başkan aday adayı olarak 11.400 kişi eğitimden geçiyor, onların yarısı bugün aday. Benzer eğitim seminerlerini AKP de yapıyor, bir farkla. AKP bu seminerlerde kendine kadro oluşturmayı amaçlıyor. CHP üyeleri seçilecekleri görevlere hazırlamaya çalışıyor. İki parti arasında nicelik- nitelik farkı.

SANDIK EĞİTİMİEğitim sadece aday adayları için değil. Hepimizin kaderini belirleyecek bir seminer daha var: Seçim sandığı eğitimi. Oyların kaybolması, sandıkların çalınması, oy sayımında hile, aniden elektrik kesilmesi gibi, seçim sandığında ortaya çıkabilecek herhangi bir aykırılığa karşı, seçim sandıklarında görev alacak olanlar da eğitimden geçiyor. Sandıklara nasıl sahip çıkacaklar, bunlar anlatılıyor. Adayları belirleme sürecinde CHP ilk kez bu kadar programlı, düzenli ve uzun soluklu bir çalışma yürütüyor. Buna eğilim yoklaması ve anketler ekleniyor.

Kılıçdaroğlu ve sabır

YİRMİ dört saate yaklaşan maraton. CHP’nin MYK ve Parti Meclisi’nde belediye başkan adaylarını belirleme sürecinde bu kurullara üye olan herkes görüşünü çok net açıklıyor. Birileri bazen itiraz ediyor, bazen diretiyor, buna rağmen, Kılıçdaroğlu herkesi sabırla ve hoşgörüyle dinliyor. Parti içi demokrasi. Görüşmeler onun için uzun ve sancılı geçiyor.

“İNSAN uzun yıllar aynı görevde kaldığı zaman, heyecanı azalıyor. Yapacaklarını ilk dört-beş yılda yapıyor, sonra motivasyonu bozuluyor.”

Bu sonuca nasıl varıyorsunuz?
“Kendimden biliyorum, on yıl başbakan danışmanlığı yaptım, insan kendini tekrar ediyor, değişiklik şart.”
Önceki akşam Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’yı arıyorum. Günün sorusu dershanelerle ilgili düzenlemeye eklenen madde. Yasa çıktığı anda, haberlere göre, yüz bin okul müdürü ile bakanlıkta bütün üst düzey yöneticilerin değiştirilmesini öngören madde.

BEKLEYEN ÇOK
Bakan Avcı:
“Yok, o yanlış, tam rakamı bilmiyorum ama, yüz bin müdür değişmiyor”.

TİB yeni MİT oluyor. Telekomüni-kasyon İletişim Başkanlığı (TİB) istihbarat örgütü gibi.

Bırakın demokratik, demokrasi dışı hiçbir ülkede benzeri yok. TİB’in başına MİT’ten biri atanıyor. İnternet yasası yargı kararı olmadan, sansürü taş gibi ülkenin ortasına dikiyor.
Adına “hukuk devleti” deniyor. TİB yasama, yargı, yürütme yetkilerini eline alıyor. Sınırları belirsiz düzenleme ve idari yaptırım yetkisi ile birlikte. Anayasa ve insan hakları fena halde sakatlanıyor.
Atom çağı yerini günümüzde iletişim çağına bırakıyor. Türkiye iletişime getirdiği yasaklarla iletişim çağına veda ediyor. Twitter, Facebook, YouTube gibi çağın en önemli iletişim araçları artık TİB kıskacında.

TORBA YASA

Adına “Torba Yasa” deniyor. Birbiriyle ilgisi olmayan kırk iki ayrı yasa bir aydan kısa sürede hiç kimseye danışmadan, kendin pişir kendin ye, Meclis’ten geçiyor.
2004 yılında bu iktidar getirdiği yönetmelikle her tasarıyı sivil toplumla görüşerek hazırlayacağına, torba yasa tipi işlere yüz vermeyeceğine ilişkin hepimize söz veriyor.
Ne gezer, son torba kim bilir kaçıncısı, ne ararsan var.

DEMOKRATİKLEŞME