El Salvador, Peru, Senegal, Uganda, Sierra Leone, Cezayir, Hırvatistan ve şaşıracaksınız Türkiye. Bu sekiz ülkenin ortak yanı var.
Bunlar dünyada terörle savaştan galip çıkan ülkeler. Nasıl ve ne zaman galip çıkmışlar?
Amerikan düşünce kuruluşlarından Rand Corporation bir araştırma yapıyor. “Victory Has A Thousand Fathers” (Zaferin Bin Babası Vardır) adını verdiği araştırmada terörle mücadele eden ülkeleri inceliyor. Araştırma 1934-1999 dönemini kapsıyor.
1934 ile 1999 arasında dünyada terörle savaşan otuz ülke var. Otuz ülkenin sekizi terörle mücadelede başarıya ulaşıyor. O sekiz ülkeden biri de, Türkiye. Ama, 1999’a kadar.
1999 Öcalan’ın yakalandığı yıl. O tarihe kadar Türkiye terör karşısında galip görülüyor.
YÜZE YAKLAŞTI
1999 sonrasında PKK uzun bir bocalama dönemi geçiriyor, 2005’ten sonra yeniden toparlanıyor.
Önce herkes ayağa kalkıyor, PKK’nın kaçırdığı iki askerle ilgili bütün gün yayın yapılıyor. Ertesi gün bütün gazetelerde aynı haber. Ya bir gün sonra? Kaçırılan askerler unutuluyor. 9 Ağustos-11 Ekim, iki ay askerlerden ses yok. Kimse ilgilenmiyor, Türkiye kaçırılan askerlerini unutuyor.
PKK unutmuyor, belki de hatırlatmak üzere, bir hafta önce, 11 Ekim günü iki asker PKK’nın yayın organı ROJ TV’ye çıkıyor ve “iyi olduklarını” söylüyor.
11 Ekim-19 Ekim, ıııh, kimsede yine ses yok, unutmaya devam. Ne de olsa, iki askerin kaçırılması ilk değil. PKK askerleri zaman zaman kaçırıyor. Olağan durum. Merak etmek yersiz.
Kaldı ki, gündemimizde İsrail’li asker Gilad Şalit var. Kaçırılan İsrail askerinin Hamas tarafından serbest bırakılması ile başlayan yaygara alıp başını gidiyor.
AKBABANIN ÜÇ GÜNÜTürkiye Cumhuriyeti’nin devreye girmesi, baş döndüren diplomatik trafik, İsrail ve Hamas’a yol, yordam dersleri, dış politikada yeni zafer naraları arasında “Türkiye’nin muhteşem arabuluculuğu sonucunda Hamas’ın kaçırdığı İsrail’li asker Şalit serbest bırakılıyor”.
Öyle bir anlaşma ki, İsrail bir askeri karşılığında, Hamas’ın 1027 tutuklulusunu serbest bırakıyor. Bir İsrail’li dünyaya bedeldir, sözü hedefini buluyor. İsrail, tek bir askerinin karşılığında binden fazla Hamaslı’yı salıveriyor.
Devamı Türkiye açısından daha ilginç. Serbest bırakılan Hamas’lılara dünya terörist muamelesi yapıyor. Onlardan on tanesinin Türkiye’ye gelmesi söz konusu. tıpkı, Ruslar’ın kovaladığı Çeçenler’in Türkiye’de gizlendiği iddiası gibi. Çeçenler, Hizbullahçılar, PKK, bizde teröristten bol ne var. Bir de Hamas’çılar gelmiş, çok mu.
Bir başka sıradan cümle:
“Türkiye’ye gelen yabancı sermayenin yüzde 80’i AB’den”.
AB’nin Türkiye İlerleme Raporunda yer alan bu sıradan cümleler, gelecek bir kaç yılın en heyecanlı cümleleri olmaya aday.
Neden aday? Komşuda pişecek, bize de düşecek. Ne o? Ekonomik kriz.
Yunanistan’la başlayan, İtalya, Portekiz, İrlanda’ya sıçrayan ekonomik kriz, AB ile bu kadar iç içe bulunan Türkiye’yi önümüzdeki yıl ve sonrasında çok yakından ilgilendirecek.
Bunu 2008’de Amerika’da patlayan krizle karşılaştırmak olayı hafife almak olur. Kriz Amerika’da patladığında bile, bizdeki etkisi Amerika’dan daha fazla. Teğet geçti, filan ama, deldi de geçti. Şimdi ise, AB öksürse, bizim nezle olacağımız bir kırılganlık var.
NEME LAZIM2002’den bu yana ürettiğimizden daha çok tüketiyoruz, daha çok borçlanıyoruz. Dokuz yılın toplam dış ticaret açığı 500 milyar dolar. Kazanmadığımız parayı harcıyoruz.
Araba, cep telefonu, içki ve sigarada vergi artışı adıyla devam ediyor. Zam yarışına piyasa da katılıyor, sebze ve meyve fiyatları pazarda iki kat artıyor.
Zamlarla ilgili Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç “zamlar yoksul insanlarla ilgili değil” diyor. Doğru, yoksul insanlar elektrik ve doğalgaz kullanmıyor, onlar karanlıkta oturuyor, üşüyor, ocaklarında yemek pişmiyor. Telefonla konuşmuyor, sigara içmiyor, sebze, meyve yemiyor, Arınç bir anlamda haklı, çünkü onlar yoksul. Yemezler, içmezler, görmezler, konuşmazlar.
Zamların eski adı “ayarlama”, şimdi yeni bir ad bulunuyor, “güncelleme”.
AB GÜNCELLEMESİ
Bizimkilerin güncellemesine, AB de bir güncelleme yapıyor. AB’nin güncellemesi bizimkilerden farklı.
Örneğin, Türkiye insani gelişme endeksinde 2002’de 177 ülke arasında 88. sırada iken, şimdi 83. sıraya yükseliyor. Buna karşılık, yoksulluk sıralamasında 2002’de 102 ülke arasında 64. sırada iken, şimdi 56. sıraya iniyor. Yoksulluk riski AB ülkelerinde yüzde 5 ile yüzde 14 arasında değişirken, Türkiye’de yüzde 17’ye yükseliyor. Genç işsizlik oranı geçen yıl yüzde 19.1 iken, bu yıl yüzde 25.3’e çıkıyor.
AB İlerleme Raporunda ekonomiyle ilgili görüşlerin yansıtırken, altını olumlu çizdiği nokta, ekonomik krizin iyi yönetilmiş olması. Onun ötesinde bölüm bölüm kaygılarını dile getiriyor. Kamu maliyesi yönetiminde şeffaflık eksikliğini vurgulayarak, sanki bugünü görmüş gibi:
AB’nin genişlemeden sorumlu komiseri Füle Türkiye’nin 2011 İlerleme Raporunu açıklarken, aynı anda başka bir tarihsel vurguda bulunuyor:
“İki ay sonra Hırvatistan AB’ye tam üye olacaktır. Hırvatistan altı yılda AB’nin bütün kriterlerini yerine getirmiş ve AB tam üyeliğine hak kazanmıştır.”
Müthiş kıskanıyorum. Bir anda 3 Ekim 2005’e, Brüksel’e gidiyorum.
Türkiye ile Hırvatistan 3 Ekim 2005’te AB ile tam üyelik görüşmelerine başlıyor. Önceki gün Türkiye İlerleme Raporu üzerinden demokratik kriterlerin pek çoğuna hâlâ uzak kaldığı gerekçesiyle ağır eleştirilere uğrarken, 2005’te aynı gün yola çıktığımız Hırvatistan’a AB kapısı açılıyor.
3 Ekim 2005 günü Brükselde ben de o anı yaşayanlardan biriyim. Görüşmelere başlanacağı heyecanı, o coşku belleğimde tazeliğini hala koruyor. Hırvatistan’ı duyunca, bizim İlerleme Raporunu görünce, hüzün duyuyorum.
SİHİR NEREDE
Hırvatistan kaç yıl önce bağımsız, yeni bir devlet oluyor? Türkiye ile Hırvatistan, devlet olma açısından karşılaştırılmaz bile. Ama, bugün onlar demokratik hukuk devletinin bütün kurallarını yerine getiren bir ülke olarak AB’de.
O 1518 kişi YAŞ kararlarıyla emekliye ayrılan subay ve astsubaylar, AKP onların hakkını geri veriyor, halen incelenenler hariç, diğerlerine kapıyı kapatıyor.
AKP iktidarının ilk döneminde üzerinde en çok durulan, merakla izlenen konuların başında AKP-Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararları geliyor. YAŞ her yıl çeşitli nedenlerle bazı subay ve astsubayların ordu ile ilişkisini kesiyor. İlişki kesme, genellikle dinin askeri işlere karıştırılması iddiasına dayanıyor.
Gerek Gül Başbakan iken, gerekse şimdi Başbakan Erdoğan YAŞ’ın bu kararlarına katılmadığını bildiriyor, karşı oy yazısı yazıyor. Bu YAŞ kararları AKP medyasında uzun süre orduya dönük eleştirilerin başında yer alıyor.
BAŞVURU DÖKÜMÜ
YAŞ kararıyla ordudan atılanların haklarını geri vermek üzere yedi ay önce, Mart 2011’de bir yasa kabul ediliyor. Bu yasa ordu ile ilişkisi kesilenlerin zararının (mağduriyet) giderilmesini öngörüyor.
Yasanın gerekçesinde ilk cümle önemli. “12 Mart 1971’den yasanın çıktığı güne kadar zarara uğramış olanların yararlanması” öngörülüyor. Demek ki, 12 Mart ve 12 Eylül’de, yani askeri dönemlerde ve sonrasında, yargı kararı olmadan, idari kararla ordudan atılanların da haklarının iadesi söz konusu. Yasa çıkıyor, YAŞ ya da idari kararla ordudan atılan subay, astsubay, askeri öğrenci ve uzman erbaşlar Milli Savunma Bakanlığı’na başvuruyor. Başvuru ve sonrasıyla ilgili döküm şöyle:
4 bin 606 başvuru var. Yasa kapsamında bunların 1.518’i kabul ediliyor. 1.991’i reddediliyor. Ayrıca 847 askeri öğrenci ile uzman erbaşların başvurusu da geri çevriliyor. Kabul edilen 562 kişi çeşitli görevlerle devlete dönüyor. 67 kişiye de Devlet Personel Dairesi devlette yer arıyor.
Marmara Denizi çevresindeki İstanbul, Balıkesir, Bursa, Çankakale, Kocaeli, Tekirdağ, Yalova kıyılarından Marmara’ya dökülen yüz binlerce metreküp evsel ve endüstriyel atıklar olağanüstü kirlenmeye yol açıyor. Kurşun, çinko, bakır, krom, civa gibi ağır metaller Marmara’da hayatı felakete sürüklüyor.
Bu bilgi yeni değil. Yeni olan, kirliliğe dönük bulguların son aşamaya gelmiş olması. Çok türlülük 1-2 canlı türüne kadar düşmüş bulunuyor. Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’de balık bu gidişle ithal ürünü olma yolunda. Marmara’da denize girmek ise, kısa sürede hayal olacak. Sudaki oksijen oranı hızla düşüyor, bazı yerlerde sıfıra yaklaşıyor.
Marmara’nın bu saatten sonra tamamen temizlenmesi mümkün görünmüyor. Yapılması gereken, Marmara’ya kirletici girişini durdurmak.
GÜNÜN BİRİNDETürkiye’nin bunca yoğun gündeminde Marmara kirliliği kel alaka? Çok basit, sel felaketi nedeniyle.
Amerika dahil, dünyanın her yerinde sel felaketleri yaşanıyor, ama bizdeki gibi metrekareye düşen seksen, doksan metreküp yağmurla değil. Kasıp kavuran hortumlarla. Derme çatma altyapı, facia bir kentleşme bu gibi felaketlerin her zaman habercisi.
CHP Balıkesir milletvekili Namık Havutça ve 22 milletvekili konuyla ilgili meclis araştırması açılması için önerge veriyor. AKP buna izin verir, vermez, belli değil.
Marmara’da şimdilik balıklar ölüyor, yarın bir gün, bir bakmışız, denize giren insanlar ölümle karşı karşıya. Bugün selde olduğu gibi, haydiii, hep birlikte o felaketi yaşamaya.