×
Bugün derneğin başkanı Mehmet Önder’den aldığımız bilgilerin bazılarını sıralarsak; başta 1996’da Önder Sav’a onur üyeliğinin verilmesi, E. Orgeneral Güven Erkaya’nın ‘Türkiye Laik Ve Laik Karşıtları Akımları’ konulu konferansından sonra Sunay Akın’ın, Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı’nın, Mustafa Balbay’ın, Ceyhun Mumcu’nun, Prof. Dr. Özer Ozankaya’nın, Banu Avar’ın, Tansu Çölaşan’ın, Prof. Dr. Ümit Kocasakal’ın, Barış Doster’in, Onur Öymen, Yalçın Bayer, Yıldırım Ağanoğlu ve Ali Arslan’ın (Balkan) konferansları, Uğur Mumcu ve Orhan Suat’ın panelleri, İsmail Saymaz, Sunay Akın ve Tolga Çandar’ın konuşmalarından başka, bu yılın 28 Ağustos’unda Trakya Tarihi ile ilgili önemli çalışmaları olan öğretmen Ali Arslan’ın katılımı ile ‘Büyük Zafer’in 100. Yılında Çoban Ateşlerinden Ateş Topuna’ konulu konferans düzenlendi. Başkan Mehmet Önder ve yönetim kurulu gençlerden oluşmuş, yoğun çalışma ve etkinliklerinin yanında çok ciddi projeleri var ADD’nin. Özellikle Lozan Antlaşması’nın 100. yılında, 24 Temmuz 2023’te Lozan’da Türkiye’ye büyük bir sürpriz hazırlıyorlar.
GÜNÜN SÖZÜ
“Hakkını en hızlı elde etmenin yolu, karşı tarafa hakkını vermektir.” Gandi
MESAJ PANOSU
KİBELE HEYKELİ
BALIKESİR’in Edremit ilçesindeki Antandros Antik Kenti’ndeki kazı çalışmalarında, yaklaşık 2.350 yıllık Kibele heykeli bulundu. Mermerden ve 30 santimetre yüksekliğindeki heykelin başı ve bazı uzuvları eksik olmasına rağmen, tahta oturur vaziyetinden Kibele olduğu anlaşılıyor. Figürün iki yanında ve kucağında birer aslan oturuyor.
ORMANCININ UYARISI
KASTAMONU
Halen Karadeniz’de bolca avlanan çingene palamudunun tanesi boyu ve ağırlığına göre 10 ile 30 lira arasında satılıyor. Her ne denli denizden ve balıkçılardan gelen haber sevindirici olsa bile kaygılanmamak elde değil. Zira geçen ağustos ayında da çingene palamudu çok yakalanmış, sezon boyunca bolluk yaşanacağı öngörülmüştü.
Lakin 1-2 ayın sonunda palamut denizlerden kaybolmuş, yüzünü göstermez olmuştu.
Son yıllarda uygulanan disiplinli av yasağı ve denetimler sonucu yakalanan balık türü ve sayısında artış oldu. Trol ve gırgırlara daha etkili denetimler yapıldığı sürece balık çeşidinin artacağı sır değil.
Hamsinin kıt avlanmasında giderek artan deniz suyu sıcaklığı önemli etmen. Soğuk suyu seven hamsi Türk kara sularını erkenden terk ederek Gürcistan ve Rusya’ya göç ediyor.
Üç yanı denizlerle çevrili Türkiye’de kişi başına tüketilen balık miktarı en baba rakamla 6-7 kilogram düzeyinde. Bunun çoğunluğunu kafes balığı oluşturuyor. Oysa Avrupa’da kişi başına tüketilen balık miktarı 22 kilogram. Dünyada ise 16 kilogram. Düşündürücü tablo...
AKKUYU İÇİN 28 SORU
CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Akkuyu Nükleer Santralı ihalesi öncesi ve sonrasında ortaya çıkan gelişmelerle ilgili olarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’e 28 adet soru yöneltti. Santralın yapımı ve işletilmesiyle ilgili karanlıkta kalan ve cevaplarını kamuoyunun merakla beklediği sorularına açıklama isteyen Bekaroğlu, “Akkuyu’nun yüzde 49’u kimin?” diye sordu. Tüm üniteleri tamamlandığında 35 milyar kilovatsaat elektrik üreterek Türkiye’nin elektrik talebinin yüzde 10’unu karşılayacak olan Akkuyu NGS’nin “Yap, İşlet, Sahip Ol” modeliyle yapıldığının altını çizen Bekaroğlu, dünyada eşi görülmeyen böyle bir yöntemin neden tercih edildiğinin ve santralın yüzde 51 hissesinin Rusya devletine bırakılmasının nedeninin kamuoyuna açıklanmasını istedi.
BÜYÜK TAARRUZ’UN 100. YILI
KARADENİZ’de bir dernek var; Karadeniz Ekolojik Kalkınma Derneği, çalışma modeli olarak tüm illerin kooperatif bilinciyle hep ileri gitmesini (GO) kurgulamışlar bu nedenle kısa adları ‘GOperatif’.
Dernek başkanı Hakan Adanır yaklaşık 20 yıldır Karadeniz’in denizdeki İpek Yolu sayılabilecek ticaret rotası ‘Altınpost Rotası’nı canlandırmak için çalışıyor. Milattan önce 550-2500 yılları arasında, kaynaklara göre değişen tarihlerde ‘Argonaut’ adı verilen gemiciler (Argonotlar), Argos adlı gemi ile Yunanistan’dan yola çıkıp Türkiye kıyılarını takip ederek Gürcistan’a seferler düzenlerler. Bu seferlerde kimine göre Herkül’ün (Herakles) de aralarında bulunduğu cesur gemiciler, Kaptan Yason (İason) liderliğinde bu yolculuğa çıkarlar. Hatta Ordu’nun meşhur Yason Burnu, adını kaptan İason’dan almıştır. Perşembe ilçesindeki bu turistik destinasyonda Yason (İason) adına bir de kilise bulunmaktadır. Kimilerine göre ise bu seferler gerçek ticaret seferleridir. Yunan mitolojisine konu olacak kadar da önemli seferlerdir. Yani bir hikâye değil, ortada bir gerçek vardır.
Hakan Adanır da bu hikâyenin peşinde yıllarını harcamış bir kalkınma gönüllüsü. Denizdeki bu ticaret rotasını canlandırmak için çalışıyor. Giresun Adası’nı Altın Post hikâyesi ile turizme kazandırmayı başarmış, projesinde Karadeniz’in yerli halkı ‘Saka Türkleri’ni başarıyla işlemiş. Şimdi Yason Burnu ve tüm rota için çalışmaya devam ediyor. Avrupalıların altın toplamayı ve işlemeyi bilmedikleri zamanlarda, derelerde koyun postu ile altın yakalayan Kafkas halkından bu postları satın almaya gelen Avrupalıların, bu bölgedeki üç ülkeyi içine alan ilk rotanın temellerini attığına inanıyor. Bu nedenle GOperatif Derneği ‘3 ülke, 1 hikâye’ sloganıyla birçok çalışma yapmış. Daha sonra Türkiye’nin önemli deniz derneklerinden DADD Derneği ile tanışmışlar. Onlara rotanın bölgenin kalkınması için önemini anlatmışlar ve DADD Başkanı Zafer Türkmen’in de bu heyecanı sahiplenmesi ile “Karadeniz Yat Rallisi” başlamış. Her sene Yunanistan-Türkiye-Gürcistan arasında yapılan ve DADD tarafından organize edilen bu ralliye yerli ve yabancı 25 yelkenli tekne katılıyor. Kimi zaman bu bir Yunan mitolojisi öyküsü diyerek eleştiriler yapanlar olsa Gürcistan müzelerinde ve Karadeniz kıyılarında yer alan bazı eserler bu seferlerin gerçek bir ticaret rotası olduğunu doğruluyor. Rotayı gezen ünlü gezgin Tim Severin ve Türk arkeolog Ali Uygun da kitaplarında bu ticaret rotasına vurgu yapıyorlar.
Karadeniz’in deniz turizmini canlandırmak için düzenlenen bu ralli, uğradığı her kasabaya heyecan veriyor.
Karadeniz bu rota ile önemli bir fırsat yakalamış, umarım hayalleri batırmadan yüzdürmeye devam ederler ve daha fazla destek bulurlar.
GÜNÜN SÖZÜ
“Hayallerinizden vazgeçmeyin. Hayallerinizi kaybettiğinizde, hayatta kalsanız bile yaşamınız sona ermiş olur.”
“Kapadokya’nın bağrına dayamış dozerler kepçelerini; yok mudur kurtaracak baht-ı kara mâderini?” diyen Başgelen’in mektubu şöyle:
“Sayın Cumhurbaşkanım,
Nevşehir-Kapadokya’daki yol çalışmasının geldiği nokta, koruma altındaki pek çok kültür ve doğa varlığına ciddi zarar verme aşamasında. Bu açıdan söz konusu sit alanındaki yol çalışmalarının acilen durdurularak alandaki kültürel ve doğal varlıklarımıza zarar vermeyecek farklı çözüm yollarının aranmasının gereğini arz ederim. Saygılarımla.”
CEMEVLERİNİN HUKUKİ STATÜSÜ
ASLINDA eşanlamlı sözcüklerle ifade edilen cami ve mescitlerle cemevleri aynı dini inancın mezhep bakımından farklı toplu ibadet yerleridir. Hukuki statüleri arasında bir ayrım olmaması, eşitliğin onlara sağlanan olanaklar bakımından da gerçekleştirilmesi gerekir. Bu açıdan şimdiye değin ihmal edilmiş durumda kalan cemevleri, cami ve mescitlerle eşit hukuki statüye kavuşturulmalıdır.
Prof. Dr. Hikmet Sami TÜRK
58 ülkede 2.400 kent, çeşitli hizmetleri kamulaştırarak belediyeleştirdi.
Özelleştirmeciliğin liderliğini yapmakla övünen, neoliberalizmin merkezi İngiltere’de Galler ve İskoçya demiryolları, Manchester şehir içi otobüs işletmesi kamulaştırıldı.
İspanya’da sağlık, enerji ve eğitim alanındaki 105, Almanya’da 255, Fransa’da 150, Amerika’da 81 birim kamulaştırılarak belediyeleştirildi.
Türkiye’de 1980’lerde Özal döneminde özelleştirilenlerden Et ve Balık Kurumu, Et Süt Kurumu olarak yeniden hizmete sokuldu. Eski tanzim satışlarının benzeri Tarım Satış Kooperatifi adıyla 1000 market açıldı.
Günümüzde IMF ve OECD bile kamuculuğu savunuyor.
Türkiye’de kamu kuruluşları tasfiye edilirken “Son sosyalist devleti yıktık” demekten, ‘‘Kamu İktisadi Teşebbüslerini gerekiyorsa yeniden yapılandıracağız”a gelindi.
Paolo Gerbaudo’nun ‘Büyük Geri Dönüş’ kitabında şöyle deniyor:
“Neoliberaller, devletin uzak tutulması gereken her şeye burnunu sokan bir yapı olduğunu savundular. Bu günlerde, kamuoyu yoklamalarının gösterdiği gibi, vatandaşların çoğunluğu neredeyse tam tersini düşünüyor.”
Ukrayna Savaşı’nın başlamasından bu yana 6 ayı geçti. Cepheden gelen haberler her ne kadar teyide muhtaç ise de endişe verici. Kan, gözyaşı, ölüm haberleri. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan sayesinde tahıl krizinde varılan anlaşma umarız barışa giden yolun ilk adımı olur. Bekleyip göreceğiz. Bu savaştan tüm dünya etkilendi ama dünyanın dördüncü büyük ekonomisine sahip Almanya daha ağır etkileniyor sanki.
Almanya’da siyaset ve ekonomiyi takip eden dostlar da öyle söylüyorlar. Çünkü Rusya’dan gelen doğal gaza son derece bağımlı. Rusya da doğal gaz vanasını iyice kıstı. Alman şansölye ve ekonomi bakanı sürekli arayış içinde, bu bağımlılıktan nasıl kurtulacaklarını düşünüyorlar. Alman Şansölye İskandinav ülkelerine gitti. Onunki de ülkesi için bir umut. Almanya aylardır enerji sektöründe İskandinavlarla daha yakın ortaklıklar kurmaya çalışıyor. Norveç, Haziran ayı ortasında Rus gaz arzının büyük ölçüde kesilmesinden bu yana Almanya’nın en önemli gaz tedarikçisi oldu.
Almanya’daki gazeteci dostum geçen gün telefonda, “Almanya’da halk yakacak odun, kömür ve elektrikli ısıtıcı stokluyor” diyordu. Almanya’yı kış korkusu sarmış şimdiden. Şansölye, gaz sıkıntısı durumunda kimseyi yalnız bırakmamaya söz vermiş, halk yine de kendi tedbirini almaya bakıyormuş. Yakacak odun ve preslenmiş odun talaşı sıcak simit gibi satılıyormuş. Küçük benzinli jeneratörler ve elektrikli ısıtıcılar da büyük talep görüyormuş.
Almanya’daki dostum diyor ki ‘Tüketici Araştırmaları Derneği’ne göre, yalnızca Ocak ve Haziran ayları arasında 600.000 elektrikli ısıtıcı satılmış. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 150.000 daha fazla. Yapılan bir ankete halkın yüzde 30’u böyle bir ısıtıcı almak istiyormuş. Tabii elektrik tüketiminin son derece artması da yetkilileri düşündürüyor. Almanya, aslında Avrupa’da elektriğin en pahalı olduğu ülkelerden bir ama. Kışın dondurucu soğuğu bunu unutturabiliyor.
Almanya, Rus gazından kurtulabilir mi bilmiyoruz. Depolama tanklarını Ekim ayına kadar doldurabilir mi? Bugünkü verilere göre, depolarını yüzde 76 doldurmayı başarmış. Bugün itibariyle de elektrik üretiminde %31,5 kömür, %22,8 güneş, %16,3 rüzgar, % 8,1 nükleer, %5 doğal gaz kullanılıyormuş. Ayrıca Ekim ayından itibaren gazın kilovat saat başına 2,419 cent zam yapılması kararlaştırılmış. Buna bir de katma değer vergisi eklenecek. Tasarruflu bir küçük ailenin yıllık gaz tüketimi en az 20 bin kilovat saat olduğu için aileler en 480-500 Avro daha fazla gaz faturası ödemeleri gerekeceği söyleniyor.
KADINLARA EN ÇOK ŞİDDET YAKINLARINDAN
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (TKDF) tarafından yönetilen ‘Ev İçi Şiddet Acil Yardım Hattı’, haziran ayında toplam 388 çağrı aldı. Bu çağrıların 77’si İstanbul, 26’sı Ankara ve 8’i Adana’dan geldi.
TKDF tarafından hazırlanan
Mesut Yılmaz döneminde yapımına başlanan ve Erdoğan’ın ilk döneminde de açılışı yapılan Karadeniz Otoyolu artık bugünkü yükü taşıyamıyor. Dün yazdığımız gibi TIR’lar, Kafkasya’ya, Orta Asya’ya bu yoldan gidiyor. Yoğun bir trafik akışı var. Karadeniz Otoyolu artık kapasitesini doldurmuş gibi görünüyor. Bu bakımdan bölgenin kurtuluşunun demiryolundan geçtiği savunuluyor. Ayrıca deniz ulaşımını da Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerle entegre etmek gerekiyor, deniyor.
Özetle, denizle demiryolu ve limanlar entegre olmalı. Karadeniz’in ‘kara talihi’ bu demiryolu ile değişecek.
Gazetenin sahibi Zeki Özel önümüze bir haritayı koyuyor. Amerika kıtası, Avrupa ile Hindistan, Japonya demiryolu hatları ‘örümcek ağı’ gibi. Türkiye’de bu ulaşım ağı neredeyse Atatürk döneminden beri ciddi bir gelişme gösterememiş.
Özel, sabah akşam demiryolu hattı ile yatıp kalkıyor. Attığı başlıklardan bazıları şöyle:
‘Aklın yolu Samsun-Sarp Demiryolu’
‘15 milyon Karadenizli müjde bekliyor’
‘Yılların büyük ihmalini sayın Cumhurbaşkanımız çözecektir. Kendisine güveniyor ve inanıyoruz’
‘Ulaştırma Bakanımız, Ordu ziyaretinde Samsun-Sarp sözünü verdi, şimdi Karadenizli bu hattın ilk etabı olan
Kadir Uğur, turist sayısı ve gelir konusunda çıtanın bu yıl biraz daha yükselmiş olacağına işaret ediyor. Özellikle Akdeniz Bölgesi’nde otellerin tamamen dolu olduğunu belirtiyor. Turistlerin ülkelere göre dağılımında da Almanların tekrar birinci sırayı aldığını, hemen ardından Rusların geldiğini söylüyor.
Kadir Uğur, turizmde yüzler gülerken yaşanan bazı sıkıntıların da göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguluyor. Bunların başında incoming olarak nitelenen hizmetleri işaret eden Uğur, otellerde ve acentelerde yabancı dil bilen kalifiye eleman sıkıntısı başta olmak üzere turistlerin alanlardan otellerine veya otellerden alanlarına taşınması için gerekli eğitimli şoför sayısında da büyük eksiklik yaşandığını söylüyor. Bu konuların ihmal edilmemesi gerektiğini vurgulayarak, “Türk turizmi rüzgârı arkasına aldı, gidiyor. Ancak turizm birçok halkadan oluşan bir hizmet sektörü. Halkalardan biri vazifesini yapamaz ise diğer halkaların da çalışmasını engeller” diyor.
GÜNÜN SÖZÜ
“Hakikate kendisi şekil vermeye çalışan, onu batıl yapar.” Ali Suad
AYDER’E ‘BETON’ YAKIŞMIYOR
DOĞU Karadeniz’in en ünlü turizm merkezi olan Rize’nin Çamlıhemşin ilçesine bağlı Ayder Yaylası’nın manzarası insanı üzüyor. Vinçleri görünce buralarda ne oluyor sorusunu soruyorsunuz kendi kendinize... İlk imar hareketi otoparkmış; o güzelim yeşillikler arasında başka bir tabela görüyorsunuz ‘Doğa Turizmi Revize Planı’ Ayder esas termal bölgesi... Bakalım ardından ne gelecek, rezidans mı, AVM mi? Arapların cazibe merkezi olmuş deniyor. Bu açıdan bakılırsa, bu kadar yoğunluk hem sevindirici hem üzücü! Rize İl Turizm Müdürü Esra Alemdar’a Ayder’i sorduk; “Ayder’in sağlık turizmine hizmet vereceğini” söyledi. Temmuz dahil son 7 ay içinde 650 bin turistin geldiğini anlatırken, yıl sonuna kadar bu sayısının 1 milyonu bulacağını bildirdi. Peki Araplar!.. Alemdar , “Arap demeyelim yabancı diyelim... Bunların sayısı da 70 bin” diye ekledi.
Sürmene Yusuf Ali-Hancıoğlu Çamburnu Tesisleri’nde balık çorbası, laz böreğini çok övdüler. Yedik ama Karadeniz’de balık kıtlığını söylemeliyiz. Kalkanın fiyatları el yakıyor. Hancıoğulları 4 kardeşmiş, İstanbul’da bir günde 30 bin yemek ikramıyla rekor yapmışlar. Bazı Arap uçaklarına menü hazırlıyorlarmış. Ormaniçi Evleri, Arap ailelerinin gözdesiymiş.
Özetle, Karadeniz bölgesi turizmde ‘altın sezon’u yaşıyor. Daha yazacaklarımız olacak.