Kaleiçi için Rahmi Koç’a ne kadar teşekkür edilse azdır

Rivayet odur ki Bergama Kralı 2. Attalos, yeni bir kent kurmak istediğinde adamlarına “Bana yeryüzündeki cenneti bulun” diye sesleniyor. Kralın adamları, yeryüzü cenneti olarak Antalya’nın tarihi liman çevresini yani Kaleiçi’ni buluyor. Bugün dünyanın en önemli turizm destinasyonu olan Antalya’nın hikâyesi de böyle başlıyor.

Hikâye böyle ama tabii ki gerçek başka. 2. Attalos, Side Limanı’nı ele geçiremeyince Doğu Akdeniz’in ticaret merkezi yapmak amacıyla Antalya’ya yöneliyor. Ama adamları “Burası cennet gibi” demiş midir? Muhakkak.

Kaleiçi, son yıllarda büyük bir değişim yaşıyor. Kentsel bir çöküntü alanı haline gelmenin eşiğinden dönen tarihi kent merkezi ile ilgili olarak, Muratpaşa Belediyesi’nin bu yıl 7’ncisini düzenlendiği ‘Kaleiçi Old Town Festivali’nde çok şeye gördük, öğrendik.

Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal, kent içi turizmi dert etmiş. Deniz, kum ve güneş üçlüsüne dayanan kitle turizminin kent ve ülke ekonomisindeki önemini teslim etmekle birlikte Antalya’nın sahip olduklarıyla daha fazlasını hak ettiğini söylüyor.

Bu genç Belediye Başkanı da kentin hikâyelerinin peşine düşmüş. Kendisi aynı zamanda da öykü yazarı. İsim babalığını Zülfü Livaneli’nin yaptığı “Lavinya’nın Aşkla İmtihanı” adında yayımlanmış bir kitabı dahi var.

Geçen yıl düzenlenen festival için Antalya’nın kültürel miras alanlarının ve arkeolojinin sınırları içinde kalmış tarihinin hikâyeleştirilerek anlatıldığı “Sardepon’dan Keykubat’a: Bir Zamanlar Antalya” kitabını yanına hazırlanıp basılmasını sağlamış. Bu yıl da tarihi Kaleiçi evlerinin tarihinin anlatıldığı 11 ayrı belgesel hazırlatmış.

ÜÇ KEMERLİ KAPI

Uysal, Antalya’nın ve Kaleçi’nin bu hikâyeleri anlatıldıkça, dünyayla, insanlarla paylaşıldıkça yeni yerler, insanlar, kültürler tanımak isteyen, gündelik politikalardan etkilenmeyen milyonların kente geleceğine inanıyor. Treni kaçırmamak için de var gücüyle çalışıyor. Çünkü dünya yıldızlarının oynadığı 2004 yapımı ‘Büyük İskender’ filmi, 167 milyon dolar gişe hasılatı yaparken bu Antik Makedonya Kralı’nın meşhur doğu seferinde surları aşamadığı tek şehir ‘Termessos’un Antalya Döşemealtı’nda olduğunun yeterince anlatılamadığını söylüyor.

Dönelim Kaleiçi’ne. 130 yılında kenti ziyaret eden Roma İmparatoru Hadrianus onuruna yaptırılan üç kemerli kapıdan yaşayan antik kente girdik. Kaleiçi’nin dar sokakları boyunca adımladık. Kaleiçi, cıvıl cıvıl. Yerli ve yabancı turistler, her yaştan Antalyalı zaman zaman atıştıran yağmura rağmen Kaleiçi’nde bir araya gelmiş. Adımlarken Hesapçı Sokak üzerinde RuinAdalia Otel’e saptık. Otel, merhum işinsanı Vehbi Koç’un 2 yıl önce vefat eden kızı Suna Kıraç tarafından 2003 yılında başlatılan büyük bir çalışmanın ürünü.

ROMA’DAN OSMANLI’YA

19’uncu yüzyıla ait birbirine komşu beş Kaleiçi evinin buluşmasıyla oluşturulmuş bir kompleks. Onarım ve restorasyon çalışmaları sırasında, daha birkaç kazma darbesi vurulmuşken arkeolojik kalıntılar ortaya çıkmış. Kazılar genişleyerek 2019’a kadar devam etmiş. Ve Kaleiçi’nin Roma döneminden Osmanlı’ya uzanan tarihsel sürecine ait cadde ve sokak dokularından izler, dini ve sivil yapıların duvarları, zemin kaplamaları, su ve kanalizasyon sistemleri açığa çıkarılmış. Bu zenginliği farklı bir tasarımla görülebilir kılan otel, Kaleiçi’ni keşfi adeta bir şölene dönüştürmüş.

Merhum Suna Kıraç ve eşi İnan Kıraç’ın Kaleiçi’ne kazandırdıkları bunlarla sınırlı değil. Koç Üniversitesi Suna&İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi (AKMED) ve Kaleiçi Müzesi de Antalya ve çevresinin tarihi, arkeolojik ve kültürel değerlerine yönelik bilimsel çalışmalara ve araştırmalara destek olmak amacıyla 1990’lı yılların ikinci yarısında açılmış. Merkezin müze bölümünde Kaleiçi’ndeki bilinen beş Ortodoks Rum kilisesinden biri olan Aya Yorgi Kilisesi yer alıyor. Harap bir haldeyken Kıraç çiftince satın alınan kilise, restorasyon çalışmalarının ardından 1996’da sergi salonu olarak hizmet vermeye başlamış.

Evet, Kaleiçi büyük bir değişim yaşıyor. Antalya’nın yaşayan antik kentinde her şey doğru bir zamanda bir araya gelmiş gibi. Bir yanda nitelikli restorasyon çalışmaları, bir yanda kenti tarihiyle, kültürüyle dünyaya anlatan, sanatla buluşturan sorumlu kent yöneticileri sayesinde Kaleiçi, 12 ay turizmin mümkün olduğunu, Antalya’nın turizmde çok daha fazlasını başarabileceğini ispatlıyor.

Bu arada işinsanlarını toplayıp Antalya’ya getiren ve buralardan ev almalarını sağlayan Rahmi Koç’a, Antalyalılar ne kadar teşekkür etseler azdır.

GÜNÜN SÖZÜ

“ULUSAL güvenliğimizi tehdit eder bir noktaya geldi! Göçmen ve sığınmacılarla birlikte uyuşturucu madde kullanımı, yapımı ve tedariki büyük bir oranda arttı! Madde kullanımındaki artış milli güvenlik sorunudur, beka meselesidir.”

(Op. Dr. Bayram YILMAZKAYA - Gaziantep Milletvekili)

ETEM ÇALIŞKAN’IN SERGİSİNİ KAÇIRMAYIN

TÜRKİYE’nin en önemli kaligrafi sanatkarlarından biri olan Atatürk’ün imzasını stilize eden, Anıtkabir kitabelerini yazan ekipte yer alan, hattat, gazeteci ve ressam Etem Çalışkan’ın (94) sergisi TGC Basın Müzesi’nde 24 Ekim’de açılacak ve 11 Kasım tarihine kadar ziyaret edilebilecek. Atatürk’ün ünlü ‘Nutuk’unu el yazısı ile yazan Ethem Çalışkan’ın sergisi iki bölümden oluşacak. Atatürk’ün tablolarının yanı sıra Babıali’nin edebiyat ve siyaset dünyasının önemli isimlerinin toplam 65 portresi sergide yer alacak. Kaligrafi 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne değer görülmüştü.

BİLİYOR MUSUNUZ?

TRABZON Milletvekili Ahmet Kaya’nın, Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin restorasyonu tamamlanan Trabzon Valiliği binasına dahil edilmesi talebine tepki göstererek “Trabzon kimliğine, tarihine, sanatçısına bu büyük haksızlıktır” dediğini...

İYİ Parti İzmir Milletvekili Dr. Müsavat Dervişoğlu’nun, TBMM’de Bartın’daki maden kazası için “Neden Hans ölmüyor da Hasan ölüyor?” dediğini...

ANTALYA BBB Muhittin Böcek’in kaleme aldığı, siyasi yaşamı ve sağlık sürecini konu alan 2. kitabının tanıtımının yarın 16.00’da Su Otel’de yapılacağını...

CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak’ın, Serik’te daha önce 500 bin lira rüşvet iddiaları ile gündeme gelen taşınmazın, Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararına rağmen otel yatırımına tahsis edilmesine tepki gösterdiğini...