×
- Katar’da önümüzdeki dönemde büyük ihaleler gündeme gelecek. O ihalelere birlikte girmeye ne dersiniz?
Yapı Merkezi İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Emre Aykar ile STFA İnşaat Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Ali Şentürk’ün de hazır bulunduğu buluşmada işbirliği kararı çıkması uzun sürmedi:
- Katar’daki büyük ihalelere birlikte girelim.
Derken 2022’de Dünya Kupası’na ev sahipliği yapmaya hazırlanan Katar, bu çerçevede Doha Metrosu için 2011 yılında ön yeterlilik çağrısında bulundu. Dünyanın çeşitli ülkelerinden 700 firma, ön yeterlilik çağrısıyla ilgilendi. İhalenin patronu konumundaki Katar Demiryolları idaresi, ilk aşamada firma sayısını 290’a çekti.
290 şirket 70 ortak girişim grubu (konsorsiyum) oluşturdu. Katar Demiryolları, 5 paket halinde çıkacağı ihalelerde yarışacak şirketler için listeyi bir kez daha kısalttı. Böylece, 52 şirketin oluşturduğu 18 konsorsiyum, söz konusu ihalelerde yarışma şansı elde etti.
Katar Demiryolları, 18 konsorsiyuma şu kuralı koydu:
- 5 paket halinde ihaleye çıkacak Doha Metrosu’nda her konsorsiyum en fazla iki pakete teklif verebilir.
Emirates Project Magazine, o sayısında BAE’nin en etkili şirket yöneticilerini listelemiş, Şener’i de 5’inci sıraya oturtmuştu. İlk 10’da kimlerin yer aldığına baktım:
* Muhammed Al Habtoor (Al Habtoor Group), Abdulla Yousef Al Ali (RTA Dubai), Abdulla Raşit Tabari (TRANSCO), Haldun Raşit Tabari (Drake & Scull International), Sani Şener (TAV Group), Donna Sultan (KEO International Consultants), Muhammed Al-Rais (Hill International), Philippe Desoy (BESIX), Walid Salman (CCC), Kez Taylor (ALEC).
Listeyi incelerken Construction Week’in 2012’de yaptığı araştırmayı anımsadım. Şener, derginin inşaat şirketleriyle ilgili sıralamasında o yıl 70 basamak birden sıçramış, 15’inci sıraya yerleşmişti.
Bölgede etkili iki derginin Şener’i üst sıralara taşıması üzerine TAV İnşaat ile TAV Hava Limanları Holding’in BAE’deki işlerinin boyutunu Grubun Kurumsal İletişim Direktörü Bengi Vargül’e sordum:
- TAV Grubu, Körfez Bölgesi’nde, özellikle BAE’de havalimanı projeleri başta olmak üzere sözleşme değeri 11 milyar doları aşan iş üstlendi.
Grubun BAE’deki işlerini şöyle sıraladı:
- TAV İnşaat, halen dünyanın en büyük havalimanı projeleri arasında yer alan 3 milyar dolar sözleşme bedeli olan Abu Dhabi Havalimanı Midfield Terminal Kompleksi projesinde yer alıyor. Şirket, Dubai Havalimanı Emirates A380 hangarları projesini de tamamlamıştı.
- Ege Bölgesi’ne 17 organize sanayi bölgesi (OSB) kurulacak.
Erez, “İzmir’in gücü var” diyerek, ALOSBİ dahil 5 OSB için şu dipnotu koydurdu:
- Bu OSB’ler için nakit destek verilmeyecek.
Atıl Akkan, Aliağa Ticaret Odası Başkanı Adnan Saka, Aliağa Çakmaktepe Enerji Genel Koordinatörü Şükrü Akkan ve ALOSBİ Müdürü Bülent İlktuğ ile birlikte bölgeyi tanıtırken, tarihçeden başladı:
- Aliağa Organize Sanayi Bölgesi’nin (ALOSBİ) kuruluş adımlarını 1997’de attık. 1998’de üye kaydına başladık. 300 üyeden ayda metrekare başına 5 lira istedik. 2000 yılı sonunda elimizde 2 trilyon 250 milyon lira birikmişti.O dönemde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde (TOBB) Başkan Yardımcılığı görevini de yürttüğünü anımsattı:
- 2001 krizinde parayı gecelik yüzde 3000, 3500, 3700 faizle bağladık. Paramız 52 trilyon liraya (şimdi 52 milyon) yükseldi.Faizden kazanılan gelire ek yaptı:
- 10 milyon metrekarelik arsa bedelini ödemeyi Milli Emlak’ta 2 yıl ertelettik. ALOSBİ için aldığımız 30 milyon dolar krediyi TL’ye çevirip, bankaya yatırdık. Parayı iş yaptıkça çektik, o dönemde de 12 trilyon liralık faiz geliri sağladık.ALOSBİ’nin temelinin 2003’te Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından atıldığını vurgulayıp, sürdürdü:
Şirketin İstanbul Yenibosna’daki merkezinde 1990’da oluşturduğu ilk kadroda yer aldı, basamakları hızlı tırmandı.
Bölge satış müdürlüğü, direkt satış müdürlüğü derken genel satış ve dağıtım müdürlüğüne, sonra da Güney-Doğu Bölgesi Genel Müdürlüğüne yükseldi. Yurtdışında ilk adres Rusya oldu. Güney Rusya Bölge Direktörlüğü ve Orta Rusya Bölge Direktörlüğü yaptı. Ardından Güney Afrika sermayeli Coca-Cola SABCO’ya Tanzanya Ülke Müdürü olarak transfer edildi. SABCO, Tanzanya’daki 3 yıllık görev sonrası onu Asya Bölge Direktörlüğü’ne atadı. Gündüz, o günleri şöyle anlattı:
- SABCO Asya Bölgesi Direktörü olarak şirketin Vietnam, Kamboçya, Laos, Sri Lanka ve Nepal’deki operasyonlarını Bangkok’tan yönettim. 4 yılda şirketin sözünü ettiğim tüm operasyonlarını nakit zarardan vergi öncesi net kâra taşıdım.Şu ayrıntının altını çizdi:
- Laos, dünyada Coca-Cola operasyonunun bulunmadığı 4-5 ülkeden biriydi. Laos’ta yatırım iznini 3 yıllık uğraşıyla aldım. Yatırım başvuruları daha önce hep reddedilmişti.Vietnam’da o günlerde liderliği yakaladıklarını kaydetti:
- Yönettiğim Asya operasyonlarında toplam 7 tesis, 3 bin çalışan vardı ve 2009 cirosu 350 milyon dolardı.2010’da Ortadoğu’nun önde gelen lokal içecek şirketi Aujan Industries’e Başkan ve CEO olatak geçti:
- Suudi Arabistan sermayeli köklü şirketin Rani, Barbican, Vimto gibi meyve suyu, malt içeceği, gazlı içeçecek ve konsantre ürünleri, Dammam, Tahran ve Dubai’de 3 fabrikası var. Göreve başladığımda 500 milyon dolar olan cirosu 2013’te ayrılırken 800 milyon dolara yükseldi. İhracat yaptığı ülke sayısı 70’e çıktı.Bu grupla ilgili şu noktaya dikkat çekti:
- Törende bazı görüntüler de izleyeceksiniz. Ağrı Güzel Sanatlar Lisesi ekibinin azmi hepimizi duygulandırdı.
Ödül için ilk sahneye çıkan isimlerden biri Aras Kargo Yönetim Kurulu Başkanı Evrim Aras oldu. 1996’da aynı yarışmada Eyüboğlu Lisesi’ni temsilen sahnede yer alan Aras’a ödülünü Gökhan Öğüt verdi:
- Evrim Aras’a, “Yılın En Başarılı Müzisyen İş İnsanı Ödülü”nü takdim ediyorum. Bu ödülü, gençlere profesyonel iş hayatındaki başarıyla müziğin birlikte yürüyebildiğini örnekleriyle gösterebilmek için veriyoruz.
Derken ekrana Ağrı Güzel Sanatlar Lisesi’ni temsil eden ekibin görüntüleri yansıdı. Solistleri yaşadıkları sıkıntıyı şöyle özetledi:
- Çalışacak bir yerimiz yoktu. Okulumuzun spor salonunda arada sırada bir-iki saat çalışma izni alıyorduk. Orada da diğer öğrenci arkadaşlarımız, “Gürültünüzle bizi rahatsız ediyorsunuz” diyorlardı. Çok zor şartlar altında çalışmalarımızı yürttük.
O an Gökhan Öğüt’ün tören öncesindeki sözlerini anımsadım:
- Yarışmada birinci olan okula müzik odası yaptıracağız.
- Ülkemizin nüfusunun 29 milyonu kadın. Kadınların işgücüne katılma oranı 2013 verilerine göre yüzde 30. Burada alınabilecek çok mesafe var.
Başka ülkelerdeki oranları ortaya koydu:
- Avrupa’da kadınların işgücüne katılma oranı ortalama yüzde 50. Almanya’da yüzde 54, İngiltere’de 56, ABD’de 57, Brezilya’da ise yüzde 60.
Bankalardaki kadın personel oranının altını çizdi:
- Bankalarda çalışanların yüzde 51’ini kadınlar oluşturuyor. Akbank’ta bu oran yüzde 52’ye ulaşıyor. Bankamızda 2013’te yeni işe alınanların yüzde 58’i kadın.
Akbank’ta terfilerde de kadınların önde olduğunu kaydetti:
- Terfilerde yüzde 54’le kadınlar önde bulunuyor.
- Ben hep fark yaratmaya, hatta “devrim” yapmaya çalıştım. Türkiye’de ilklere imza atmamın arkasında bu çabam vardır.Bu mesajını biraz daha açtı:
- Ben hiç “pansuman” yapmam. Hep “kökten çözüm”, “köklü değişim” ararım. Bunu yaparken risk alırım, hata yapmaktan da korkmam. Eşim Fulya bana arada, “Ya bi rahat dur” der. Duramam. Çünkü, bulunulan noktanın her zaman daha ötesi vardır. “Ulaştığın noktaya şükret ama daha ötesi için çabadan vazgeçme” diye düşünürüm.Terim, konuşma sonrasında aralarında Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Tüm Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu (TAMPF) Başkanı Vahap Küçük, Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Hüseyin Doğan, Fenerbahçe Başkanvekili Abdullah Kiğılı, EYG Emlak Yatırım ve Gayrimenkul’ün sahibi Ömer Faruk Çelik, Saat & Saat Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Kaya, Gürbaşlar Grubu’nun patronu Adnan Başdemir, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Nail Olpak’ın da bulunduğu ekiple sohbet etti.
Sohbette konu stadyum yatırımlarına geldi. Terim de verileri ortaya koydu:
- Türkiye, stadyumlardaki ortalama 12 bin kişinin altında kalan dolulukla Avrupa’da 14’üncü sırada bulunuyor. Yani, mevcut stadyumları doldurma konusunda sorunumuz var.Bu noktada Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) “seyircisiz maç” cezaları üzerinde durdu:
- Sayın Başkan ve yönetim kurulu üyelerimize, “seyircisiz maç” cezasını doğru bulmadığımı söylüyorum. Bu cezalar, doluluğu aşağı çekiyor. Başka ceza yöntemleri bulmamız gerekiyor.Son günlerde tartışılan ‘tribün kapatma’nın da doğru bir yöntem olmadığını savundu:
- Stadyumda huzuru bozan 15-20 kişi yüzünden tribünün onların bulunduğu bölümünü kapatmak da doğru yöntem değil. O tribünde bulunanların tümünü cezalandırmış oluyorsunuz.Abdullah Kiğılı araya girdi:
- Bu tür cezalar, kulüplerin kombine bilet satışlarını zorlaştırıyor. Sezonda 2-3 maçı bu tür cezalarla izleyemeyen taraftar, kombine bilet almaktan vazgeçiyor.Terim, Borusia Dortmund’u örnek gösterdi:
- Siz bu yatırımı Suriye ya da Mısır’a yapın.Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, yatırım adresi ararlarken Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) 1 Mart 2011’de yürürlüğe giren Ürdün’ü de dikkate aldı. Derken ilk fazı 15 milyon doları bulan yatırım için Amman’a 45 kilometre mesafedeki bölge seçildi:
- İyi ki Mısır veya Suriye’ye gitmemişiz. Buradan bütün bölge ükelerine ürün gönderebileceğiz. Ürdün’deki Kibar Industry Co.’nun yıllık cirosu 70 milyon doları bulacak.2-3 ay önce üretime başlayan tesisin resmi açılışını Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin Ürdün seyahatine denk getirdiklerini vurguladı:
- Kuzey Irak’a ve bölge ülkelerine İskenderun’daki tesislerimizden ihracat yapıyorduk. Şimdi Ürdün’deki tesislerimizden Güney Irak’a da rahatlıkla satış yapabileceğiz. Çünkü, Kibar Industry Co. yerel şirket olarak faaliyetini sürdürüyor. Ayrıca, ürünümüz hacimli olduğu için, navlun konusundaki dezavantajı da bu yatırımla en aza indirdik.- Sizi Ürdün’e çeken özel teşvikler oldu mu?
- Hiçbir özel teşvik söz konusu değil. Araziyi satın aldık. Yalnız, Ürdün’de karşımıza çıkan sorunların hızlı çözülmesi gibi bir avantajı yatırım kararı aldığımız andan itibaren gördük.
Türkiye’de Tuzla, Balıkesir ve İskenderun’da toplam 11 milyon metrekarelik üretim yaptıklarını kaydetti:
- Sektörde yüzde 55-60 dolayında pazar payımız var. Ürdün’deki tesisin başarı seyrine göre önümüzdeki dönemde Batı Afrika, Doğu Afrika ve Kafkaslar’da yatırım yapmayı planlıyoruz.Kibar Industry Mafraq’ın 65 bin metrekarelik alanda faaliyetlerine başladığına işaret etti:
- 4.5 milyon metrekarelik yıllık üretim kapasitesiyle Ortadoğu’nun en yüksek kapasiteli üretim hattını oluşturduk.Tesiste üretilen ürünlerle ilgili şu bilgiyi verdi: