×
2022 enflasyon başta olmak üzere ekonomide yeni dengelerin kurulmaya çalışacağı bir yıl olacak.
Enflasyon İngilizce’de ‘şişme’ anlamına gelir.
Geçen yılın son aylarında birçok malın fiyatı yüzde 40 civarında şişti.
Döviz kurları sakinleştiğine göre şişmiş olan fiyatların da sönmesi gerek.
Fiyatların ne zaman eski haline geleceği önümüzdeki aylarda merakla izleyeceğimiz konuların başında gelecek.
Yılın son günlerinde Ege Sanayicileri ve İş insanları Derneği’nin (ESİAD) konuğu İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve ekonomi kurmayları idi.
Akşener ve ekibinin konuşmalarında özellikle eğitimle ilgili bazı projeler dikkatimi çekti.
İZMİRLİ EKONOMİ KURMAYI
Dövizin ekonomiyi peşinden sürükleyerek sıçraya sıçraya belirsizliğe gidişinin durdurulması 2021’in son günlerinde yeni yıl hediyesi gibi geldi.
Şimdi biraz daha önümüzü görerek gelecek yıla bakabileceğiz.
Az rastlanan bir tesadüfle 2022 öncelikle üç tane 2’siyle akıllarda kalacak bir yıl olacak.
İzmir ve Ege Bölgesi için de 2022 unutulmayacak yıllar arasına girebilir.
Örneğin turizmde patlama yaşanabilir.
Kovid-19’un 2022’nin ilk çeyreğinde dünya için tehlike olmaktan çıkması bekleniyor.
Salgın ve yasaklar nedeniyle yıllardır ertelenen seyahatler nihayet korkusuzca yapılabilecek hale gelirse Marmaris, Bodrum, Fethiye, Çeşme gibi Ege’nin turizm merkezlerinde eski parlak günler geri gelebilir.
Bütün Türkiye gibi İzmir’de de vatandaş gün boyu göz ucuyla da olsa dövizi takip ediyor.
Dövizi olsun olmasın herkesin yaşamını doğrudan etkileyen fiyat hareketlerinde dolar ve eurodaki iniş çıkışın etkisi büyük olduğu için kurlara ilgi normal.
Orta öğrenim yıllarından beri arkadaşım olan sanayici bir dostuma işlerinin nasıl olduğunu sorduğumda, “İş var ama üretim için malzeme, hammadde yok” dedi.
Pandemide uluslararası piyasalarda bozulan dengeler, artan fiyatlar, mal bulunsa bile lojistik sorunlar üretimde aksamalara yol açıyormuş.
Bir de tabii döviz kurlarındaki aşırı hareketlilik nedeniyle fiyat belirlemedeki güçlük var.
Sorun sadece mal sıkıntısıyla bitmiyor.
Bir başka yarım asırlık arkadaşım da eleman bulamamaktan şikayetçiydi.
İlk torunumuzu eşimle birlikte seyrederken onu nasıl bir dünyanın beklediğini hayal ettik.
Mesela 15-20 yaşında genç bir delikanlı olduğunda, 50’li, 80’li yaşlara geldiğinde nasıl bir dünyada olacak?
Sonra biraz araştırdım.
Okuduklarımın binde biri olsa onu çok başka bir dünya bekliyor.
Yaşam biçimini kökten değiştirecek geleceğin dünyasının olumlu yönleri çok.
Ama Bora’nın ilk on yılında henüz çözülemeyecek iklim krizi gezegeni tehdit etmeye devam edecek.
İnsanlar birbirlerine saygılıdır.
İstanbul gibi yüksek sesle bağırıp çağırma, trafikte, sokaklarda kavga nadiren görülür.
Kadınların da kendilerini en rahat hissettikleri kentlerin başında gelir İzmir.
Nitekim Birleşmiş Milletler tarafından ‘Dünya Kadın Dostu Kentler’ arasında gösterilmektedir.
Ama son yıllarda hızla artan göç dalgası nüfusun yapısını da değişiyor.
Birkaç yıl öncesine kadar aklımıza bile gelmeyecek olaylara şahit oluyoruz.
Geçtiğimiz günlerde Alsancak Gül Sokak civarında yürürken İzmir’de pek alışık olmadığım sesler duydum.
Urla Oto Sanayi Sitesi’nde yan yana dizilmiş dükkanlarda ekmeklerini kazanmaya çalışan esnafa baktım...
Egzozcu, karbüratörcü, yedek parçacı, benzinli-dizel otoların tamir ve bakım işleriyle uğraşan onlarca işyeri vardı.
Bu esnafın bir bölümünün 15-20 yıl içinde erimesi sürpriz olmayacak.
Eğer tahminler tutarsa Avrupa’da 5 yıla kadar elektrikli otomobil ile benzin ve dizel motorlu otoların fiyatları eşit hale gelecek.
Bu durumda otomobil alacaklar yakıt masrafı benzinli otodan yüzde 80 daha az olan elektrikli otoları tercih edecek.
Bu gelişmelerin Türkiye’ye de mutlaka yansıması olacak.
Beşinci dalganın da uzak olmadığını söyleyen bazı uzmanlar salgının iki yıl daha sürebileceği görüşünde.
Aslında olup bitenlere şaşmamak gerek.
Bırakın pastaneleri, hastanelere girerken bile HES kodu sorulmaması dikkatimi çekti geçen hafta.
Maskeler inmiş ağız, burun açık dolaşıyor herkes.
Karşınızdaki insan aşılı mı aşısız mı belli değil.
Nitekim mikrop kendini göstermekte gecikmedi.
İzmir vaka sayısı en fazla artan iller arasında açıklandı önceki hafta.
Seferihisar’da 300 ağaçlık zeytinliği olan bir dostum, “2 yıl önceki hasatta 1.5 ton zeytin toplanmıştık. Bu sene ‘var yılı’ ama sadece 50-60 kilo zeytin var. Son hasadın neredeyse 30’da biri” diye dert yandı.
Yıllardan beri ilk defa böyle bir şey başlarına gelmiş.
Nedeni tabi ki iklim krizi.
Şiddetli yağışlar tam çiçeklendikleri zamanda ağaçları yakalayıp büyük zarar vermiş.
Hemen ardından gelen yüksek ısı dalgaları da yağıştan kurtulabilen çiçekleri yakınca normalde 5-10-20 kilo, hatta bazıları 40-50 kilo zeytin verebilecek ağaçlar bu yıl meyvesiz kalmış.
Ürün iyi olmayınca çiftçinin umudu hep bir sonraki yıla kalır.