×
2014 yılını acısıyla ve acısıyla geride bırakıyoruz. İnsan hayatının ucuz bile olmadığı bir ülkede nefes almak, en derin uykuyu bir personel servisinde çekmek, hayatını kiminle paylaşacağına ‘karşı cins fotoları’nı sağa atarak karar vermek, ofiste ‘House of Cards’ dizisinin setindeymiş gibi hissetmek, kalbin kaldıramadığı gerçekleri karaciğere yüklemek gibi küçük detayları saymazsak 2014’ün harika geçtiğini söyleyebiliriz.
Bu yılın harika olmasının önündeki bir başka engelse, 2014’ün harika geçtiğini bağırmak zorunda hisseden Facebook arkadaşlarımız... Yolda gördüğünde selam vermeyecek, profil fotosundaki kadar güzel/yakışıklı olmadığımız için bizi tanımayacak ama doğum günümüzü kutlamayı asla ihmal etmeyen ‘arkadaşlarımız’ geçtiğimiz hafta unutmak için çaba gösterdiğimiz çocuk ve tatil fotolarını yeniden ısıtmak için ayaklarına gelen fırsatı tepemedi. Evet, Mark Zuckerberg ve arkadaşlarının ‘Haydi herkes 2014 süper geçti albümü yapsın’ projesinden bahsediyorum (Üzgünüm Mark, insanlık tarihinin en başından bu yana hiçbir yıl harika geçmedi.)
Ancak gerçek albüm, ‘sadece ben göreyim’ diye ayarlanılan veya silinen Facebook fotolarında gizli. Yılın gerçek özeti; bloklanan hesaplarda, “O görsün” diye yapılan kamuya açık paylaşımlarda, Instagram filtresi görememiş iPhone albümlerinde, selfie çubuklarının bile kifayetsiz kaldığı yalnız gecelerde saklı. Kabul edelim, dijital klonlarımız bizi hızlıca ele geçiriyor. Ve onlar bizlerden daha mutlu insanlar...
Haftanın uygulaması: Drunk Mode
Google kurucusunun eski eşi Anne Wojcicki yaklaşık 30 milyar dolarlık servetiyle Silikon Vadisi’nin en zengin kadınları arasında. Ama emin olun bu servette bir azalma beklenmiyor
Hayatım boyunca kazandığımdan hep bir gömlek (ama pahalı bir gömlek) fazlasını harcamayı başardım. Harcama davranışı arifesinde yaşadığım geçici bilinç kayıplarının bir istikrar abidesi olmamdaki payı büyük. Kabul etmeli, herkes parayla ilgili karşılıklı önemsemeye dayalı bir ilişki kuramamakta. Bazıları, satın alamayacaklarının hâlâ çokça yer alabildiği bir dünyada yaşamanın gönül rahatlığıyla mutlu mesut yuvarlanıp gidebilir, kimi içinse durum çok farklıdır. Evet; doğru tahmin ettiniz, bu yazıda zenginin parası klavyeyi yoracak.
Google’ın kurucusu Sergey Brin geçen yıl boşanmış ve eski eşi Anne Wojcicki’yi dünyanın en mutlu kişilerinden biri haline getirmişti. Dile kolay, 30 milyar dolardan bahsediyoruz. (Kendime not: Boşanmak evlenmekten pahalı. Evlenene değil boşanana çeyrek takmalı) Ancak Wojcicki sanki banka hesabında sıfırlar cirit atmıyormuşçasına cimri bir hayat yaşıyor.
İşte Wojcicki’nin tasarruf kuralları:
Bir şey ücretsizse sınırlarını zorla. Wojcicki ofiste bedava dağıtılan havuç suyundan 1 yıl boyunca her gün 1 litre içti. Ta ki derisi turunculaşmaya başlayana kadar...
Kötü hadiseler hep başkalarının başına gelir, öyle değil mi? Kimse sevdiğinden uzak kalacağını, hayatın onu özleyecek koşulları dayatacağını düşünerek yaşamıyor. Evet, tabii ki akıllı telefonlardan bahsediyorum. Sürekli el ele olmamıza, sarılarak uyumamıza, sabahın ilk saatlerinde onun dırdırıyla uyanmamıza rağmen hayat arkadaşımızı kaybedebiliyor, başkasına kaptırabiliyor ve ayrılık acısını yaşayabiliyoruz.
Ancak tüm bu acıları bitirmeyi görev edinmiş bir uygulama mevcut. Adını mitolojiden alan Cerberus sadece Android platformunda yer almakta. Ve bu, iPhone kullanıcıları için çok ama çok üzücü bir haber.
Telefonunuzu kaybettiğinizde veya çalındığında Cerberus web sitesinden veya belirlediğiniz telefonlardan;
-Cihazın nerede olduğunu haritada görüp takip etme modunu açabiliyor.
-Ekranda istediğiniz mesajı yayımlayabiliyor.
-Sessiz modda bile olsa alarm çaldırabiliyor.
-Cihazdaki ve SD karttaki tüm verileri silebiliyor.
Bu nedenle genelde bir ilişkiyi sürdürmek, ortak hayat paylaşmak, birbirine yaklaşmak, empati egzersizi yapmak gibi fiiller, ego çatışmalarının enkazı altında kurtarılmayı bekliyor. Söz konusu enkazın içinde yankılanan “Senin dünyan neden benim etrafımda dönmüyor?” alt metnine de kısaca ‘kıskançlık’ diyoruz.
İçinde yaşadığımız dijital atmosfer ilişkiye başlamayı kolaylaştırdığı kadar çiftlerin arasında kriz yaratmayı da pratik hale getiriyor. İş seyahatinde olan kocanın Skype görüntülü konuşma penceresi açıkken akıllı telefon karşısında uyuma zorunluluğunun arkasındaki akıl sadece ‘Ben Bilmem Eşim Bilir’ yarışmasındaki bir karakteri ifade etmiyor. Daha fazla enformasyon, daha fazla iletişim, sınırsız paylaşım kültürü; kalp kıran WhatsApp mavi tiklerini, sezon finali gibi izlenilen son görünme saatlerini, Instagram’da “Onu neden beğendin?” krizlerini, Swarm checkin’ine duyarlı lokasyon bazlı kaprisleri tetikliyor.
Ve bu kaşınan paranoyanın sıkça rastlanan bir sonucu var: Geride kalan ne kadar özel hayat kırıntısı varsa saklayan bir kutunun, akıllı telefonun kurcalanması, son kalenin de düşmesi. Unutmayın, hiçbir ilişki tamamen şeffaf bir iletişimi, naif ve sınırsız bir dürüstlük gösterisini kaldıramaz. Ne yazık ki yalanlar, sırlar ve kimsenin giremediği özel bir oda ayakta kalan ilişkilerin ayrılmaz parçası...
Bu hafta -şeytana uyarak- sevdiceğinin özel odasına girmek isteyenlere karşı nasıl korunabileceğimize bakacağız.
9 doğurmamak için 9 öneri!
Dijital ve sosyal ürünler kıskanç bir partneri olanların hayatını hızlıca mahvetmeye uygun yapılar. 2011 yılında ABD’deki boşanma dilekçelerinin üçte birinde Facebook kelimesinin geçtiğini hatırlatayım. Dikkat etmeniz gereken birkaç nokta mevcut:
Facebook ve Instagram’da eski sevgililerinizi arkadaşlıktan çıkarın.
iPhone 6 Plus’ı tek elle kullanın!: Home tuşuna iki kere bastığınızda (tam basmayın, hafifçe dokunun), ekranın üst bölümü aşağı inerek örümcek tutan üst köşelere ulaşmanızı mümkün hale getiriyor.
Geçmişini keyfinize göre silin: Opsiyonlar arasında artık, ‘son saat’, ‘bugün & dün’ ve ‘tüm geçmiş’ yer almakta.
E-postaları kafanıza göre kaydırın: E-mail uygulamasında e-postaları sağa veya sola kaydırdığınızda oluşacak aksiyonu artık siz belirleyebilirsiniz. Ayarlar > Posta > Kaydırma rotasından dilediğiniz opsiyonu seçebilirsiniz.
Galerideki fotoları gizleyin: Telefondaki bir fotoyu gösterdiğinizde sağa sola kaydırarak diğer karelere göz atan meraklı arkadaşlardan hepimizde var. Artık bir fotoğrafa basılı tutarak, sonrasında çıkan ‘gizle’ sekmesine dokunup fotoyu galerilerde görünmez hale getirebilirsiniz.
Peki, bebeklerin bu konuda söz hakkı yok mu? Haftanın ürünü bu soruyu soruyor paylaşımcı dünyamıza...
Kimselere itiraf etmesek de kendimizi pek beğeniyoruz. Ancak tek bir kişi, beğenilme ihtiyacımızı karşılamaya yetmiyor. Herkes bizi beğensin, Facebook fotomuza övgü dolu yorumlar yaparak küçük yaşlarda kaybetmeye başladığımız özgüveni tamir etsin istiyoruz. O kadar ki yapım sürecini hızlandırmak için kendi suretimizi yayınlarken prodüksiyondaki her katmanı aradan çıkardık. Artık eşzamanlı yönetmeni, yapımcısı ve başrol oyuncusu olarak görev aldığımız selfie çağında yaşıyoruz. Ancak bu da yetmiyor. Modern insanın hayatına devam edebilmek için bir temel ihtiyacı daha mevcut: Çocuğunun her anını paylaşmak.
Kızıma aşığım. Ancak duygulardan sıyrılıp meseleye kâğıt üzerinde baktığımızda anne baba olmanın irrasyonel bir davranış olduğunu söylemek mümkün... Bunu itiraf etmek ve ebeveynlikten şikâyet etmekse yasak. Söz konusu yasağı her ebeveyn vicdan azabı, sevgi ve sosyal kontratlar gibi nedenlerden ötürü aslında kendi yaratıyor, hatta ters şeride girerek çocukluluğu yayma kürsüsü başkanı gibi hareket ediyor. İnsan türünün devamı ona bağlıymışçasına yavrumuzun her anını paylaşma güdümüz tam da buradan hareket etmekte.
Birer John Connor yetiştirdiği için gururlu paylaşımlar yapan ebeveynlere tepki duyanlar da mevcut. Bu tepkiden yola çıkan Hollandalı tasarımcı Laura Cornet’in geliştirdiği dönence oyuncakla oynayan bebekler farkında olmadan selfie çekebiliyor, internete bağlanıp sosyal ağlarda paylaşabiliyor. Oyuncağın yanında gelen bebek pabuçlarıysa içindeki GPS cihazıyla bebek hareket ettiğinde Facebook’a bağlanıp lokasyon bilgisi veriyor.
Akıllı ve akılsız cep telefonları icat edilmeden, Pentium 166 MMX’lerle modemlerimiz cik cik ötmeden önce, bir sevgiliyle uzaktan iletişim kurmanın çok basit ritüelleri vardı. Sevgilinin evi aranır, telefonu açan anneye, “İyi akşamlar, X ile görüşebilir miyim?” denir, telsiz telefonu alıp 50 metre uzağa çekilen sevgiliyle saatler süren “Sen kapa, hayır sen” itişmesinin başarısızlığından ötürü ay sonu telefon faturası hakkında babaya hesap verilirdi.
Bu günlerdeyse ilişkilerin geleceğini akıllı telefon performansları belirliyor. Hovardalığın tanımı bir barda yanındaki kızla devasa bir özgüven tokadı yeme pahasına konuşma çabası olmaktan çıktı. Çapkınlık WhatsApp’ta aynı anda birden (kimi kandırıyorum üçten) fazla kızla flört edip, ‘son görülme saati’ ve gelen mesaja yeterince hızlı ve zekice yanıt verme arasındaki dengeyi kurma becerisine dönüştü. Aynı WhatsApp’ın uzun ilişki yaşayanlar için sevgiliye tekmil verme aracı olduğunu söylemeye ise sanırım gerek yok. Silmenin / kullanmamanın da apayrı krizler doğuracağı WhatsApp, en son eklediği mavi tik özelliğiyle ilişkiler için görümce kıvamına, sizi sevmeyen sevgili kankasına, telefon açıp “Bir dost” diye kapatan kıskanç Yeşilçam karakterine dönüşmeyi başardı.
Mesajların tiklerle yolculuğu
Bir gri tik: Mesaj sizin telefonunuzdan çıktı.
İki gri tik: Mesaj karşıdakinin telefonuna vardı.
İki mavi tik (Yeni): Gönderdiğiniz mesaj okundu.
Mesajın üstüne basılı tutup info’ya tıkladığınızda mesajın hangi saatte iletildiği, hangi saatte okunduğu bilgisi çıkıyor. (Yeni)
Artık akıllı telefon kullanma yaşı 8-9’lara kadar düştü ancak asıl tehlike kullanımın aynı zamanda 70 yaşa kadar çıkmış olması... Yakın çevremiz eski akıllı telefonu ona devretmeyip internetten sattığı için (Ama hâlâ 1000 lira ediyor anneciğim) darılan anneanne ve babaannelerle dolu. Fatma hanım teyzedeki ekranın daha büyük olması dramlara neden olabilmekte, aile kurumları Candy Crush can isteğini görmezden gelen evlat ve torunların bir nankörlüğünü daha kaldıramıyor.
Uzun lafın kısası, akıllı bir telefonu satın almanın arkasında farklı motivasyonlar yatabiliyor. Bu nedenle işletim sisteminde yer alan birçok harika özellik gözden ve gönülden uzak yaşıyor.
Bu hafta Android’deki ‘az bilinen’ bazı gizli özelliklere göz atıp söz konusu yaraya parmak basalım o halde.
Eski eşi doğrudan telesekretere gönderinHerkesin konuşmak istemediği insanlar vardır. Bazen bu insanlar ilişkinin bittiğinin farkına varmayan eski sevgili, bazen mesainin bittiğinin farkına varmayan patron, bazen yaşananın bir kerelik bir şey olduğunun farkına varamayan sapık şeklinde hayatınıza yerleşir. Her seferinde sesi kısmakla uğraşmayın, bırakın kirli işlerinizi akıllı telefon yapsın. Kişi kartını düzenledikten sonra ek bilgi kısmına gelip ‘Arayanı doğrudan sesli mesaj bırakmaya yönlendirme’yi seçin.
Daha kibar tersleyinBazen birini sevmediğiniz için değil müsait olmadığınız için konuşamazsınız. Arayan kişiye geri döneceğinizi söyleyen bir mesaj oluşturabilir (Telefon ayarları > Arama > Arama reddetme mesajlarını ayarla) ya da hazır mesajlardan kullanabilirsiniz. Telefon çaldığında ekranı yukarı kaydırmanız yeterli.