×
Ya eski ABD Başkanı Donald Trump, kasım ayındaki seçimleri kazanır, Joe Biden’dan 2020’nin rövanşını alıp Beyaz Saray’a geri dönerse?
Cumhuriyetçi Partili Donald Trump (77), anketlerde yakaladığı ivmeyi, hakkındaki dört ayrı dava sürecine rağmen ön seçimlerde de sürdürüyor.
Buna karşılık 81 yaşındaki Demokrat Partili Başkan Joe Biden’ın gafları ve akıl karışıklığı iddiaları ABD’de her zamankinden daha çok dikkat çekiyor, tartışma konusu oluyor.
TRUMP’IN AYAK SESLERİ
İŞTE bu nedenledir ki, dünya siyasetinde şimdiden ‘Önce Amerika’ sloganıyla yola çıkan Trump’ın etkileri kendisini belli etmeye başladı.
Mesela Trumpçı Kongre üyelerinin engeli yüzünden Biden Yönetimi, Ukrayna’ya askeri yardım için istediği ödeneği çıkaramıyor. Ukrayna da ABD’nin silah desteği kesildiği için Rusya işgaline karşı durmakta giderek zorlanıyor.
İktidarda olduğu dönemde Avrupa’nın güvenliğini Amerika’nın üstlenmemesi gerektiği konusundaki çıkışlarıyla bilinen Trump, geçen hafta sonu Güney Carolina mitinginde söylediği benzer sözlerle ortalığı karıştırdı.
Trump
Oysa ABD’nin aralık ayından beri silah desteğinin hız kesmesiyle birlikte de Ukrayna, doğu cephesinde işgale karşı giderek zorlanırken Rusya da başta başkent Kiev olmak üzere düzenlediği füze ve dron saldırılarıyla moralleri giderek bozuyor.
KRİZ İÇİNDE KRİZ
ASLINDA Ukrayna’nın bu hale gelmesinde birçok unsurdan söz etmek mümkün. Batıdan aldığı desteğe rağmen Ukrayna’nın geçen yaz Rus işgaline karşı başlattığı saldırıda etkili olamaması, cephede asker ve silah sıkıntısı çekmesi, buna karşılık Moskova’nın İran ve Kuzey Kore’den bulduğu yeni silahlar ve paralı askerlerle cepheye daha fazla yüklenmesi son durumu ana hatlarıyla özetliyor gibi.
ABD’NİN KRİZDEKİ ROLÜ
YAKLAŞIK iki yıl önce Rus işgali başladığında Mart 2022’de İstanbul’da yapılan görüşmelerde Ukrayna ve Rusya anlaşmaya çok yaklaşmıştı. Ancak Ukrayna son anda anlaşmadan geri çekildi. Daha sonra ABD’nin bu uzlaşmayı engellediğine dair iddialar gündeme geldi. Öte yandan ABD, savaşın başından itibaren Ukrayna’ya tek başına en çok silah desteği sağlayan ülke oldu. Obüslerden, tanklara, akıllı mühimmata kadar şimdiye kadar 47 milyar dolarlık askeri yardımda bulundu Kiev’e...
KONGRE PARAYI KESTİ
GELİNEN noktada ise Ukrayna cephede Rusya’ya karşı zar zor direnebilirken, yeni askeri yardım da ABD Kongresi’ne takılmış durumda. Biden yönetimi 60 milyar doları Ukrayna’ya olmak üzere İsrail, Tayvan’a desteğin yanı sıra Meksika sınırındaki güvenliğin arttırılması için Kongre’den 118 milyar dolarlık ek bütçe istemişti.
Ancak Cumhuriyetçi Parti’den Kongre üyeleri, Meksika sınırında önlemlerin yeterli olmadığını öne sürerek talebi bloke etmeyi sürdürüyor.
İran, bölgedeki en büyük hasmı saydığı, Gazze savaşı nedeniyle öfkesinin daha da arttığı İsrail’e dolaylı yoldan pazu göstermeye çalışırken komşularıyla tansiyonu arttırmayı da göze almışa benziyor.
SALDIRILARA MARUZ KALDI
İSRAİL’in 7 Ekim’de Hamas’ın baskınına karşılık Gazze’de savaş başlattığında ülkenin kuzeyindeki Lübnan Hizbullah’ının savaşa girip girmeyeceği merak konusuydu.
Lübnan ciddi bir ekonomik krizden geçerken İran destekli Hizbullah’ın savaşa dahli sınırlı kaldı. Gazze’de Hamas’ı destekleyen Tahran’dan gelen mesajlardan da savaşın yayılmasını istemediklerine dair bir anlam çıkıyordu. Ancak İran bu dönemde peş peşe saldırılara hedef oldu.
CİDDİ KAYIPLAR VERDİ
İRAN Devrim Muhafızları Kudüs Gücü’nün komutanlarından Said Razi Musavi, aralık ayı sonunda Suriye’de İsrail’in düzenlediği saldırıda öldü.
3 Ocak’ta Kudüs Gücü’nün eski komutanı Kasım Süleymani’nin dördüncü ölüm yıldönümünde memleketi Kirman’da düzenlenen saldırıda 91 İran vatandaşı hayatını kaybetti. Tahran, saldırının şokunu atlatamadan ertesi gün ABD, Bağdat’ta İran destekli Haşdi Şabi milislerinin Nuceba Hareketi’nin lideri Müştak Cevad Kazım’ın aracını İHA ile vurdu.
İÇ VE DIŞ BASKI
İsrail’in yargılandığı mahkemede ‘davacı’ koltuğunda Arap ya da Müslüman ülkeler değil, Güney Afrika vardı.
İsrail’in Gazze’de soykırım suçu işliyor olabileceğini öne süren ve ihtiyati tedbir kararı isteyen Güney Afrika, ünlü hukukçularından oluşan A Takımı’nı sahaya sürmüştü.
NİYE GÜNEY AFRİKA
İYİ de niye Arap ülkeleri değil de herhangi bir diplomatik ağırlığı olmayan Güney Afrika, Filistinlilerin davasını üstlendi?
İşte uluslararası medya bir süredir bu konuda yazıp çiziyor.
Aslında Filistin-Güney Afrika dostluğu daha Yaser Arafat ile Güney Afrika’nın siyah lideri Nelson Mandela’ya kadar geri gidiyor.
FİLİSTİN DAVASINA YAKIN
GÜNEY
UKRAYNA BAŞARAMADI
RUSYA’nın geçen yıl Ukrayna’nın doğusunu işgal etmesinin ardından Batı’nın siyasi ve askeri desteğiyle Kiev yönetiminin sahada Rus askerlerini geri püskürtüp Moskova ile masaya oturabileceğinin hesabı yapılıyordu.
Ancak bu hesap sahada karşılığını bulamadı. Ukrayna’nın, Rus ordusuna yönelik başlattığı karşı saldırıda beklenen ilerleme sağlanamazken hem ABD, hem de AB savaş yorgunu gibi. Ukrayna’ya askeri yardım bulmakta giderek zorlandıkları söylenebilir.
Ancak uzmanlar Ukrayna’ya gereken desteğin sağlanamamasının Avrupa’yı olası Rus saldırılarına karşı daha açık hale getireceği uyarısını yapıyor.
TÜRKİYE’NİN AÇILIMLARI
UKRAYNA krizinde Kiev-Moskova ekseninde denge politikası güderek 2022 yılında tahıl anlaşmasının hayata geçirilmesinde kritik rol oynayan Türkiye, tüm çabalarına rağmen Rusya’yı uygulamanın devamı konusunda ikna edemedi.
2023’e baktığımızda Türkiye dış politikasında daha önce sorun yaşadığımız ülkelerle uzlaşmacı tavra öncelik veren bir tutum ön plana çıktı.
REEL POLİTİĞE DÖNÜŞ
‘Yılın pazarlığı’ konusunda en güçlü adayım ABD ile devam eden F-16 savaş uçağı müzakereleri.
Malûm Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi aldığı için F-35 savaş uçağı projesinden çıkarılan Türkiye, 2021 Ekim ayında ABD’den F-16 satışı ve modernizasyonu talebinde bulunmuştu.
İSVEÇ ŞARTI
GELİNEN aşamada Türkiye’ye F-16 satışı İsveç’in NATO üyeliğine bağlanmış gözüküyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son olarak haftabaşı Macaristan dönüşü uçakta yaptığı açıklamada ABD Başkanı Joe Biden ile bu konuyu görüştüğünü söyledi. Biden’ın kendisine ‘Siz bunu Meclis’ten çıkarın, aynı şekilde ben de Kongre’den bunu geçiririm’ dediğini aktardı. Biden’a ise bu iki sürecin eş zamanlı işletilmesinin önerildiğini belirtti.
ABD’NİN ISRARI
ANCAK Washington’dan gelen açıklamalardan ABD’nin öncelikle TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasını beklediği anlaşılıyor.
Son olarak Washington’dan üst düzey bir yetkili Hürriyet Temsilcisi Yunus Paksoy’a F-16’lar konusunda harekete geçilebilmesi için bazı Kongre üyelerinin İsveç’i NATO üyesi olarak görmek istediklerini söyledi. Ayrıntılar bugünkü dünya sayfamızda mevcut.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR
Doğu Kudüs’te doğmuş, ABD’nin Detroit kentine göç etmiş bir otomobil işçisinin kızı.
14 kardeşli bir ailenin de en büyüğü.
Ailesinin ilk üniversite diplomalı üyesi Rashida Tlaib.
Aynı zamanda Michigan eyaleti ve ABD Kongresi’nin de ilk Müslüman kadın vekillerinden.
2019 yılında ilk seçildiğinde geleneksel Filistin kıyafetiyle Kuran’a el basarak yemin etmişti.
Şu günlerde ise Gazze’de ateşkes çağrıları ve İsrail’e yönelik sert eleştirilerinden ötürü Kongre’de en tepki çeken isimlerden biri.
SLOGAN BAŞINA DERT OLDU
TLAIB’
Eski Başkan Donald Trump’ın Başkan Joe Biden’dan kasım ayındaki seçimlerde rövanşı alma ihtimali siyaset dünyasını karıştırıyor. Washington belli ki, 7 Kasım seçimleriyle aşırı meşgul, hesaplar da buna göre yapılıyor.
YAŞ ÖNEMLİ FAKTÖR
OCAK ayında ABD’de partilerin aday belirlemeyle ilgili ön seçimleri başlayacak. Cumhuriyet Partili Donald Trump, anketlerde partisindeki rakiplerden açık ara önde gidiyor.
ABD Başkanı Joe Biden da, Trump’a karşı durabilmek için yeniden aday olmak durumunda olduğunu açıkladı. Biden 81, Trump 76 yaşında. Her ne kadar Trump, Biden’a göre daha sağlıklı görünse de ikisinin de yaşı ciddi eleştiri konusu.
TRUMP’A SUÇLAMALAR
ABD’de özellikle seçimlerde sonuçları belirleyici olan eyaletlerde Trump’ın önde gittiğine dair anketler yayınlansa da gerçekte Trump’ın Cumhuriyetçi Parti’den aday olacağı kesin değil.
Çünkü 2020 ABD Kongre baskınından ABD devleti aleyhine komplo kurmaya kadar hakkında 91 ayrı suçlamadan dört ayrı dava açılmış durumda.
Bu suçlamalar