Yılın pazarlığı F-16 meselesi

‘Yılın pazarlığı’ konusunda en güçlü adayım ABD ile devam eden F-16 savaş uçağı müzakereleri.

Malûm Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi aldığı için F-35 savaş uçağı projesinden çıkarılan Türkiye, 2021 Ekim ayında ABD’den F-16 satışı ve modernizasyonu talebinde bulunmuştu.

İSVEÇ ŞARTI

GELİNEN aşamada Türkiye’ye F-16 satışı İsveç’in NATO üyeliğine bağlanmış gözüküyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son olarak haftabaşı Macaristan dönüşü uçakta yaptığı açıklamada ABD Başkanı Joe Biden ile bu konuyu görüştüğünü söyledi. Biden’ın kendisine ‘Siz bunu Meclis’ten çıkarın, aynı şekilde ben de Kongre’den bunu geçiririm’ dediğini aktardı. Biden’a ise bu iki sürecin eş zamanlı işletilmesinin önerildiğini belirtti.

ABD’NİN ISRARI

ANCAK Washington’dan gelen açıklamalardan ABD’nin öncelikle TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasını beklediği anlaşılıyor.

Son olarak Washington’dan üst düzey bir yetkili Hürriyet Temsilcisi Yunus Paksoy’a F-16’lar konusunda harekete geçilebilmesi için bazı Kongre üyelerinin İsveç’i NATO üyesi olarak görmek istediklerini söyledi. Ayrıntılar bugünkü dünya sayfamızda mevcut.

SÜREÇ NASIL İŞLİYOR

DAHA önce hali hazırda Biden yönetiminin Kongre ile arasının şu aralar pek iyi görünmediğini yazmıştım. Normalde silah satışlarında ABD Yönetimi, Kongre’ye bildirim yaptığında eğer 30 gün içinde Senato ve Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi başkanları ve kıdemli üyelerinden itiraz gelmezse satış yürürlüğe giriyor.

KİM BU KİLİT İSİMLER

SENATO Dış İlişkiler Komitesi’nin başkanlığına eylül ayında Ben Cardin getirilmişti. Cardin, Biden gibi Demokrat Partili. Göreve ilk geldiğinde Biden yönetimi ile F-16’ları görüşeceği mesajı vermişti.

Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı ise Cumhuriyetçi Partili Michael McCaul. O da Ankara’nın İsveç’in adaylığını onaylaması gerektiğini gündeme getirerek “Türkiye sorumlu bir NATO müttefiki gibi davranmaya karar verirse F-16 yolunun açık olmasını bekliyorum” demişti.

TÜRK F-16’LARI ROMANYA’DA

BURADA özellikle ‘sorumlu bir NATO müttefiki’ vurgusunu tırnak içine alıyorum. Türkiye’nin 1952 yılında üyesi olduğu NATO’da sorumsuz bir tutum içinde olduğunu iddia etmek sanırım büyük haksızlık olur. Bosna’dan Afganistan’a Libya’dan Kosova’ya Türk ordusu ne zaman NATO çerçevesinde göreve çağrıldıysa katılım sağladı.

Son olarak Türkiye hava kuvvetlerinden dört adet F-16 savaş uçağı NATO hava sahasının korunması çerçevesinde 71 personeliyle birlikte ay başında Romanya’ya konuşlandırıldı. Türk F-16’ları ve personeli mart ayı sonuna kadar Romanya’da kalarak Ukrayna savaşının gölgesinde bölge güvenliğinin sağlanmasına destek verecek.

NATO İÇİN DE ÖNEMLİ

DOLAYISIYLA Türk ordusunun gerekli altyapıya sahip olması, NATO operasyonlarına katkı sağlamak açısından da önemli. Ancak müzakerelerde gelinen nokta itibariyle son anda bir sürpriz olmazsa F-16 pazarlığının yeni yıla da sarkabileceği anlaşılıyor. Türkiye’nin Avrupa’dan Eurofighter savaş uçağı alımıyla ilgili temasları da sürüyor.

Öte yandan geçtiğimiz dönemlerde Türkiye’ye uygulanan silah ambargolarının, Türk savunma sanayisine nasıl ivme kazandırdığına da tanık olduk. Libya, Dağlık Karabağ ve Ukrayna savaşlarında etkin bir şekilde kullanılan Türk İnsansız Hava Araçları (İHA), küresel savunma sanayine son yılların en dikkat çeken çıkışı olarak damgasını vurdu.

KAAN’IN İLK UÇUŞU

İHA’ların yanı sıra Türkiye, kendi savaş uçağını üretme konusunda da çalışıyor. Bu çerçevede TUSAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Temel Kotil, geçtiğimiz günlerde Alman Flugreveu havacılık sitesine dikkat çekici açıklamalarda bulundu.

İlk olarak mayıs ayında tanıtımı yapıldığında birçok eksiği bulunan Kaan Milli Muharip Uçağı’nın üretiminde epey yol alındığı anlaşılıyor. İlk aşamada yabancı motor ve yabancı fırlatma koltuğuyla tasarlanan Kaan prototipinin ilk uçuşuna geri sayım da sürüyor. Herhangi bir aksilik olmazsa ilk uçuşun 27 Aralık’ta yani haftaya yapılması bekleniyor.

Savaş uçakları pazarlığında durum özetle böyle.