İran ne yapmak istiyor

İran, bölgedeki en büyük hasmı saydığı, Gazze savaşı nedeniyle öfkesinin daha da arttığı İsrail’e dolaylı yoldan pazu göstermeye çalışırken komşularıyla tansiyonu arttırmayı da göze almışa benziyor.

SALDIRILARA MARUZ KALDI

İSRAİL’in 7 Ekim’de Hamas’ın baskınına karşılık Gazze’de savaş başlattığında ülkenin kuzeyindeki Lübnan Hizbullah’ının savaşa girip girmeyeceği merak konusuydu.

Lübnan ciddi bir ekonomik krizden geçerken İran destekli Hizbullah’ın savaşa dahli sınırlı kaldı. Gazze’de Hamas’ı destekleyen Tahran’dan gelen mesajlardan da savaşın yayılmasını istemediklerine dair bir anlam çıkıyordu. Ancak İran bu dönemde peş peşe saldırılara hedef oldu.

CİDDİ KAYIPLAR VERDİ

İRAN Devrim Muhafızları Kudüs Gücü’nün komutanlarından Said Razi Musavi, aralık ayı sonunda Suriye’de İsrail’in düzenlediği saldırıda öldü.

3 Ocak’ta Kudüs Gücü’nün eski komutanı Kasım Süleymani’nin dördüncü ölüm yıldönümünde memleketi Kirman’da düzenlenen saldırıda 91 İran vatandaşı hayatını kaybetti. Tahran, saldırının şokunu atlatamadan ertesi gün ABD, Bağdat’ta İran destekli Haşdi Şabi milislerinin Nuceba Hareketi’nin lideri Müştak Cevad Kazım’ın aracını İHA ile vurdu.

İÇ VE DIŞ BASKI

İŞTE Tahran’ın füzeleri bu saldırıları izledi. İran, salı günü önce Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil’de bir malikaneyi vurdu. Saldırıda Irak’ın en zengin iş adamlarından Peşrev Diyazi ve 11 aylık kızı da hayatını kaybetti.

Ancak İran, villanın İsrail’in istihbarat örgütü Mossad’ın kalesi olduğunu iddia etmeyi sürdürdü. Hatta İran’ın Tehran Times haber sitesi, IKBY yetkililerinin 4 saat boyunca acil müdahale ekiplerinin bölgeye girmesine izin vermediğini, muhtemelen kanıtların toplandığını öne sürdü.

‘KALE KIRAN’ FÜZESİ

İRAN, Kirman’daki DEAŞ saldırısına misilleme olarak da Suriye’nin muhalifler kontrolündeki İdlib’de DEAŞ hedeflerini vurduğunu açıkladı. Yerel kaynaklar inşaat halindeki bir kliniğin isabet aldığını belirtirken İran Devrim Muhafızları, ‘Hayber Şekan’ yani ‘Kale Kıran’ adını verdikleri balistik füzeyle saldırıyı düzenlediklerini açıkladı. İran’ın güneyindeki Kirmanşan’dan ateşlenen füzeler Irak’ın üzerinden geçip Suriye’nin kuzeybatısına kadar 1.230 km yol katederek İblib’e ulaşmıştı.

GÖVDE GÖSTERİSİ TAMAM

İRAN bu saldırılarla iç kamuoyuna ‘güçlü’ olduğunu, gerekli karşılıkları verebilme kabiliyetinde olduğunu göstermeye çalışıyor. Batı ve İsrail’e ise gerektiğinde ‘Ben de füzeleri ateşleyebilirim’ mesajı veriyor. Suriye’ye yolladığı roketlerle şimdiye kadarki en uzun mesafeli balistik füze atışını yapan Tahran, füze teknolojisinde ilerlediğini de ortaya koyuyor. İsrail’e Tel Aviv ve diğer kentlerinin de füze menzilinin içinde olduğunu gösteriyor.

PAKİSTAN’A NİYE SALDIRDI

İŞTE dünya Erbil ve İdlib saldırılarını deşifre etmeye çalışırken bu kez Tahran’ın Pakistan’a saldırısı, İslamabad’ın da misilleme füzeleri geldi. Zaten yıllardır karşılıklı silahlı muhalif güçleri sınır bölgelerinde barındırdıkları için gerilim yaşayan iki ülke arasında tansiyon bir kez daha yükseldi. İran, Pakistan’ın Belucistan bölgesinde ABD ve İsrail tarafından desteklendiğini öne sürdüğü Sünni ‘Ceyş el Adl’ örgütünü hedef aldı.

İran, dünyaya ulusal güvenliğine karşı faaliyet gösteren gruplar arasında ayrım gözetmeyeceğinin mesajını verirken, Pakistan da ülke içinde krizli bir dönemden geçse de ordusunun misilleme gücünü koruduğunu göstermek istedi. İran’daki Belucistan Kurtuluş Ordusu isimli örgütü vurduğunu açıkladı. Ancak iki tarafta da siviller öldü.

GAZZE SAVAŞI SONA ERMELİ

ŞİMDİ ABD’nin de Kızıldeniz’de gemileri vuran Yemen’deki Husilere saldırılarını arttırdığı bir dönemde Ortadoğu uzaktan bakıldığında ‘düşük yoğunluklu bölgesel bir savaşın’ yaşandığı görüntüsünü veriyor. Yanlış bir karar ya da rotasını şaşıran bir füze, bölgeyi daha içinden çıkılması zor bir hesaplaşmanın içine sürükleyebilir.

Ve tüm bunları özetlersek gerilimin bir numaralı sebebi Gazze krizidir. Tansiyon da ancak İsrail’in Gazze’deki savaşı bitirmesi ve bağımsız bir Filistin devletiyle ilgili müzakerelerin başlamasıyla kontrol altına alınabilir.