İhsan Yılmaz

UZUN bayram tatili ve baharın göz alıcı renkleri Adana’yı kendiliğinden oluşan, doğal bir karnaval havasına sokmuş. Seyhan Nehri’nin iki yakası piknik yapan, uçurtma uçuran, ata binen, top koşturan neşeli bir insan seline teslim olmuş. Çarşıdaki dükkânlar tıklım tıklım, yiyecek içecek mekânlarında yer bulmak için sıra bekleyen insanlarla dolu.

Baharı Uluslararası Portakal Çiçeği Karnavalı’yla karşılayan Adana’nın coşkusuna kültürel bir boyut da eklendi bu yıl.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen Türkiye Kültür Yolu Festivali’nin ilk durağı cumartesi günü Adana’da başladı. 21 Nisan’a kadar devam edecek ve 12. Uluslararası Portakal Çiçeği Karnavalı’nı da kapsayacak festivalde 30’dan fazla noktada konserler, sergiler, söyleşiler ve her yaşa uygun etkinlikler düzenlenecek.

Adana’daki Uluslararası Portakal Çiçeği Karnavalı ile başlayan Türkiye Kültür Yolu Festivali’nin açılışına Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da katıldı.

Adana Müze Kompleksi’nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Ersoy, Kültür Yolu’nun Anadolu’nun 7 bölgesine yayıldığını, hedeflerinin festivali 2028’de 35 kentte gerçekleştirmek olduğunu söyledi.

Geçen sene 11 şehirde gerçekleştirilen festivalin bu sene 16 şehre çıktığını ve yaklaşık 40 bin sanatçının sahne alacağını, 7 bin etkinlikte her yaştan yurttaşımızla buluşacağını açıkladı.

‘MEVCUT FESTİVALLERİ ZENGİNLEŞTİRİYORUZ’

Türkiye ve Macaristan, 1920’li yıllardan itibaren ilişkilerini hem geliştirmek hem de resmiyete dökmek için 18 Aralık 1923 tarihinde bir dostluk antlaşması imzaladı.

Mohaç Meydan Muharebesi ile başlayan yaklaşık 150 senelik Osmanlı hâkimiyeti Türk-Macar kültürel ilişkilerinde derin izler bıraktı. Mustafa Kemal Atatürk döneminde de iki ülke arasındaki ilişkiler oldukça yoğun ve dostane bir şekilde ilerledi.

Türk-Macar Dostluk Anlaşması’nın 100. yıl dönümü vesilesiyle İş Sanat, nisan ayında özel bir etkinliğe ev sahipliği yapacak. Franz Liszt Akademisi’nin seçkin müzisyenlerinden kurulan Anima Musicae Oda Orkestrası ile Macar asıllı kemancı Gwendolyn Masin 17 Nisan Çarşamba, saat 20.30’da İş Kuleleri Salonu’nda sahne alacak.

Özgün ve etkileyici performanslarıyla klasik müziğin tanınmış toplulukları arasında yer alan Anima Musicae Oda Orkestrası, klasikten çağdaş döneme uzanan geniş bir repertuvara sahip. Orkestra ile Masin, konserde Camille Saint Saens, Franz Liszt, Maurice Ravel, Bela Bartok’un eserlerini seslendirecekler.

2010 yılında kurulmasının ardından uluslararası sahnede başarılı performanslara imza atan topluluk, 2011 yılında Viyana’daki Wiener Musikverein’da düzenlenen 5. Summa Cum Laude Uluslararası Müzik Festivali’nde ‘Olağanüstü Başarıya Sahip Yaylı Çalgılar Orkestrası’ kategorisinde birincilik ödülünü kazandı. Liszt Academy, Marble Hall of the Musikverein, Kodály Center, Teatro Verdi gibi prestijli sahnelerde sıkça konser veren orkestra, dünya çapında tanınmış Macar solistler Kristóf Baráti, György Déri, Zoltán Fejérvári’yle birlikte ünlü şef ve solistlerle de müzikal işbirliklerini sürdürüyor. 

‘HEYECAN VERİCİ BİR SANATÇI’

Eleştirmenler tarafından “

DOLOMİTLER, İtalya’nın kuzeybatısında Avusturya sınırında yer alan, Güney Alpler ya da Güney Tirol diye bilinen bölgede dağlık bir yöre.

Dolomitler ismi bir mineral olan dolomitten geliyor. Kalsiyum ve magnezyumlu karbonat bileşimi içeren bu mineralin bulunduğu kayalara da dolomit deniyor.

Bu bir gezi yazısı değil, hayır sizi oraya götürmek gibi bir niyetim yok ama bölgenin milyonlarca yıl öncesine dayanan hikâyesinden esinlenen 11 sanatçının eserinin yer aldığı sergiye davet edebilirim.

Maslak’taki Elgiz Müzesi’nde Lisa Trockner küratörlüğünde açılan ‘Bir Zamanlar Denizin Olduğu Yer - Dolomitler Çağdaş Sanatı’ sergisine.

Lisa Trockner, bölgenin oluşum sürecini şu şekilde özetliyor: “İtalyan Alpleri, yaklaşık 20 milyon yıldır var olan ve 2009’dan bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Dolomitler dağ manzarasını oluşturmaya başladı. Deniz çekilmeye başlayınca, ilk nehirler yollarını açtı ve böylece vadiler şekillendi. Bir zamanların mercan resifleri büyük bir kuvvet tarafından itildi. O kuvvet, mercan resiflerini sıkıştırdı, büktü ve yonttu. Geriye ise, pembe tonlu kule gibi göğe yükselen sarp kaya oluşumlar kaldı. İçlerinde, geçmiş şahitliğini yapan fosiller ve dev deniz kabukları bulunuyordu.”

DOĞA VE SANATIN BENZERLİĞİ

Sanatçıların eserlerinde somut olanla öngörülemeyen arasındaki sürekli çatışmanın resmedildiğini belirten Trockner, serginin geçmişi keşfetmeyi ve günümüzü yansıtmayı amaçladığını söylüyor.

Bu ilkel güçlerin muazzam enerjisi, sanat eserlerinin yaratıcı süreçlerine benzetilebilir. Direnç kavramı, kaymalar ve sürtünmeler, sabit yapıların kırılması ve şekillendirilmesi, varlık ve oluş arasındaki sürekli etkileşim içinde fikirlerin şekillenmesi, bu bölgeden etkilenen 11 sanatçının eserlerinde hissediliyor. Eserleri sergilenen sanatçılar,

SEÇİMLER bitti, artık gündemin ilk sırasını kültür ve sanata ayırma zamanı. Siyasetin merkezi Ankara baharı müzikle karşılayacak. 

Sevda-Cenap Anda Vakfı tarafından bu yıl 38’incisi düzenlenen Uluslararası Ankara Müzik Festivali yarın akşam şef Ender Sakpınar yönetimindeki Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası’nın konseriyle başlayacak. Uluslararası ödül ve başarıları ile ülkemizin son yıllarda yetiştirdiği en önemli klasik gitaristlerden Özberk Miraç Sarıgül solistliğindeki orkestra, Cemal Reşit Rey’in “Gitar Konçertosu”nun eksiksiz halinin ilk seslendirilişini gerçekleştirecek.

CUMHURİYETİN İLK GİTAR KONÇERTOSU

Konçerto ilk kez 20 Nisan 1976 tarihinde İstanbul’da bestecinin kendi yönetiminde solist Alirio Diaz tarafından seslendirilmişti.

Cumhuriyetimizin ilk gitar konçertosu ‘Katibim Teması Üzerine Varyasyonlar’ ilk kez tam versiyon olarak seyirci karşısında olacak.

Festivalde bu yıl Japonya, Almanya, Çekya, Hırvatistan, Rusya, Macaristan, Gürcistan, Norveç, Azerbaycan, Fransa ve İtalya‘dan senfonik konser, modern bale, oda müziği ve caz kategorilerinde klasik müzik, barok müzik, dans ve caz alanlarının seçkin örneklerini sunacak 12 ülkeden 300’ü aşkın sanatçı ve topluluk yer alacak. 

BİLETLER SATIŞA ÇIKIYOR

ÇAĞDAŞ Eğitim Vakfı çatısı altında, yönetim kurulu üyesi Berrin Yoleri’nin öncülüğünde kurulan ÇEV Sanat klasik müzik alanında üstün yetenekli genç sanatçıların eğitimlerini destekleyerek onları dünya sahnelerine kazandırıyor.

Yoleri, destekledikleri gençlerden Bade Daştan’ı dünyanın en önemli müzik okullarından Amerika’daki Curtis Institute of Music’in, yüzlerce başvuru arasından yapılan elemeleri başarıyla geçen 3 sanatçı arasından birinci olarak okula tam burslu kabul edildiği müjdesini verdi.

Müzikal anlamda sanatsal üstün yetenek arayışı için sınav açan ve her yıl açtığı sınavda çeşitli enstrümanlardan toplam 10 öğrenciyi kabul eden Curtis Institute of Music, 2024 – 2025 eğitim yılında keman bölümü için açtığı ve sadece 3 kişinin kabul edildiği, Shmuel Ashkenazi, Benjamin Beilman, Pamela Frank Herbert R., Midori, Ida Kavafian, Nina von Maltzahn ve Erin Keefe’nin  jüri olarak yer aldığı 3 aşamalı sınavda tüm jüriden tam not alan tek aday olan Bade Daştan, birinci seçilerek büyük başarı sağladı.

Sınav sonunda adaylar için jüri kendi arasında değerlendirme yaparken, Midori’nin ilk sözü “Kesinlikle Bade” olmuş.

2007 senesinde Ankara’da doğan Bade, müzik çalışmalarına 2012 senesinde keman ana sanat dalı öğrencisi olarak Bilkent Müzik Okulu’nda başladı. ÇEV Sanat ‘Genç Yetenekler’ Projesi kapsamında Brüksel - Musica Mundi Okulu’nda Prof. Leonid Kerbel ile keman eğitimine devam eden Bade, 2024 - 2025 yılında üniversite eğitimine Curtis Institute of Music’te devam edecek. Bade Daştan uluslararası alanda pek çok yarışmaya katılarak önemli dereceler elde etti.

BUGÜN BİR OYUN İZLEYİN

27 Mart Dünya Tiyatro Günü bütün sahnelerde kutlanıyor bugün. Siz de bu kutlamalara katılabilir ve bir oyun izleyebilirsiniz.

Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, bu yıl 62’ncisi kutlanacak olan Dünya Tiyatro Günü nedeniyle 13 yerleşik, 12 turne olmak üzere toplam 25 bölgede, 36 sahnede, 38 oyunu ücretsiz olarak sahneleyecek.

SON olarak Osman Hamdi Bey’in ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ tablosunun İş Bankası Resim Heykel Müzesi Koleksiyonu’na dahil edilmesinde aracılık eden Artam Antik AŞ. usta sanatçıların eserlerini yeni koleksiyonerlerle buluşturmaya devam ediyor.

Artam’ın modern ve çağdaş resmin ustalarını ağırladığı yeni müzayedesi Türk sanatının zengin birikimini sanatseverlere sunuyor.

24 Mart Pazar günü artam.com adresinde çevrimiçi gerçekleşecek 391. Müzayedede; Erol Akyavaş, Burhan Doğançay, Nejad Melih Devrim, Eren Eyüboğlu, Nedim Günsür, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Ömer Uluç, Abidin Dino, Fikret Mualla, Turan Erol, İhsan Cemal Karaburçak, Selim Turan, Abdurrahman Öztoprak gibi usta sanatçıların özel eserlerinden bir seçkiye yer veriyor.

391. Müzayede’nin yıldızlarından biri de Anadolu coğrafyasının kültür zenginliklerinden, folklorundan ve insanından etkilenerek ortaya koyduğu yapıtlarında farklı teknikleri benimseyen Eren Eyüboğlu. Sanatçı, ‘Gündüz – Dut Ağacı’ ve ‘Gece – Dut Ağacı’ adlı iki tuval üzerine yağlıboyasında aynı manzarayı günün farklı saatlerinde resmine taşıyor. Öte yandan Bedri Rahmi Eyüboğlu da özellikle ‘Otoportre’siyle müzayedede.

Müzayedede yer alan yapıtlar 24 Mart’a kadar Antik Palace’te görülebilir. 

Eren Eyüboğlu
Erol Akyavaş
Ömer Uluç

VASİYETİ 50 YIL SONRA GERÇEKLEŞTİ

MÜZİK tarihinin yaşayan efsanelerinden biri İspanyol tenor Plácido Domingo. 83 yaşındaki sanatçı gerek solist gerek orkestra şefi olarak sergilediği performansı ile zamana meydan okuyor.

Yüzyılın bu en özel sesi 28 Mayıs’ta Türkiye İş Bankası’nın 100. yılı için düzenlenen gala konserinde İstanbul’da sahneye çıkacak.

İş Sanat tarafından düzenlenen konserde dünyaca ünlü solistler Murat Karahan ve soprano Elena Stikhina’ya orkestra şefi Carlo Tenan yönetimindeki Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası eşlik edecek. Kısaca bu özel konserde sahnede yıldızlar karmasını izleyeceğiz.

1990 yılından itibaren on yıldan fazla süre Jose Carreras ve Luciano Pavarotti ile ‘The Three Tenors’ konserleriyle büyük bir şöhrete ulaştı Domingo ama o klasik müzik dünyasının zirvesinde çoktan yerini almıştı. Yarım yüzyılı aşkın kariyeri boyunca dünyanın en önemli sahnelerinde 150’den fazla eserde rol alan Plácido Domingo, 4 bin 400’ü aşkın performans gerçekleştirdi. Çoğu opera kayıtlarından oluşan 100’ü aşkın albüm çalışmasına imza atan Domingo, 12 kez Grammy Ödülü’nün sahibi oldu. 

‘SENEDE BİR GÜN’Ü SÖYLEDİLER

2018-2023 yılları arasında Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü ve Genel Sanat Yönetmeni olarak da görev yapan Murat Karahan da dünya sahnelerinde Türkiye’nin adını duyuran en önemli opera sanatçılarımızdan biri.

Doğal olarak Domingo ve Karahan’ın yolları pek çok kez kesişti.

2019 yılında İtalya’nın Verona kentinde yapılan dünyanın en eski opera festivallerinden Verona Opera Festivali’nde orkestrayı

LATİN Amerika edebiyatının Nobelli yazarı Gabriel Garcia Marquez’in üzerinde çalıştığı son kitabı ‘Ağustosta Görüşürüz’ için nihai kararı, bir nevi vasiyetiydi: “Bu kitap işe yaramaz. İmha edilmesi lazım.”

17 Nisan 2014 yılında 87 yaşında Meksika’da hayata veda eden usta yazarın son yılları hafıza kaybıyla mücadele içinde geçmişti ve ‘Ağustosta Görüşürüz’, ‘rüzgâra ve dalgalara karşı son bir yaratma çabasının sonucu olarak’ ortaya çıkmıştı.

‘Yüzyıllık Yalnızlık’, ‘Kırmızı Pazartesi’, ‘Kolera Günlerinde Aşk’ gibi çok sevilen, dünyaca ünlü romanların yazarının içine sinmemişti, tamamlayamamıştı bu veda romanını. Her ne kadar içinden iki bölümü daha önceden gazetelerde yayımlasa da son noktayı koymamıştı.

Mükemmeliyetçiliği ile her geçen gün zayıflayan zihin gücü arasında mücadeleye dönüşen yaratım süreci sonunda belli ki pes etmiş ve son kararını kitabın yayınlanmaması yönünde vermişti.

Çocukları Rodrigo ve Gonzalo García Barcha, dosyayı imha etmek yerine bir kenara koyarak kararı zamana bıraktılar.

Aradan on yıl geçtikten sonra babalarının metnini tekrar okuduklarında diğer büyük eserleri kadar cilalanmamış olduğunu görüp, küçük çelişkiler ve pürüzler barındırdığını fark etseler de çok sayıda keyifli unsur barındırdığına kanaat getirdiler.

Latin Amerika’da Gabo olarak anılan babalarının eserlerinin ana teması olan aşk, tüm yaşanmışlıkları ve başarısızlıklarıyla sevgi dolu bir biçimde işlenmişti. Yaratıcılığı, şiirsel dili, okuru sarıp sarmalayan anlatımı, insan doğasını algılayışı tamdı. 

İHANETİN GEREKÇESİ