Karadeniz'in ilk bilimsel kazı alanı tarihe ışık tutuyor

Türkiye'de tahtında oturan ilk 'Ana Tanrıça Kibele' ve Bereket Tanrısı Dionysos heykelinin bulunduğu Ordu'nun 2 bin 300 yıllık Kurul Kalesi, tarihe ışık tutmaya devam ediyor. Doğu Karadeniz'in ilk bilimsel arkeolojik kazı alanı olan kalede, 10 yıldır yapılan çalışmalarda 2 bini aşkın tarihi eser bulundu. Kaleden çıkartılan eserler üzerinde yapılan incelemelerde M.Ö. 2'nci ve 1'inci yüzyıllarda kaleye yerleşim yapıldığı, Helenistik Pontus Kralı 6'ncı Mithradates’in kalesi olduğu belirlendi.

Altınordu ilçesine bağlı Bayadı Mahallesi sınırları içerisinde yer alan 6'ncı Mithridates dönemine ait 2 bin 300 yıllık sivri bir kaya üzerine inşa edilen Kurul Kalesi'nde, Ordu Müzesi Müdürlüğü başkanlığında 2010 yılında Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenyurt'un katılımıyla kurtarma kazısı başlatıldı. Yeterli ödenek sağlanamayınca, çalışmalar istenilen boyutta devam edemedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın devreye girmesiyle sağlanan ödenek ve Ordu Büyükşehir Belediyesi'nin destekleriyle Doğu Karadeniz Bölgesi'nin ilk bilimsel arkeolojik kazısı hız kazandı.

Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yücel Şenyurt'un başkanlığında son 3 yıldır süren kazı çalışmalarında 25'i arkeolog, 40 kişilik ekip görev aldı. Çalışmalarda, 250-300 merdiveni gün ışığına çıkarılan Kurul Kalesi'nde, kazı esnasında bulunan pişmiş topraktan çatı kiremitlerinin ve duvar örgüsü seramik parçalarının incelenmesi sonucunda M.Ö. 2'nci ve 1'inci yüzyılda yerleşim yapıldığı belirlendi.

2 BİNİ AŞKIN TARİHİ ESER ÇIKARTILDI

1'inci derece arkeolojik sit alanı olan kaledeki çalışmalarda şu ana kadar yaklaşık 2 bin parça tarihi eser ile 300 basamaklı dehliz merdiven, milattan önceki dönemlere ait pişmiş topraktan çatı kiremitler, duvar örgüsü seramik parçaları bulundu. Tarihi eserlerin Ordu'da kurulması planlanan arkeoloji müzesinde sergileneceği belirtildi.

ANA TANRIÇA HEYKELİ BULUNMUŞTU

Kazılarda, 2016 yılında tahtında oturan 200 kilo ağırlığında ve 1 metre boyunda, 2 bin 100 yıllık 'Ana Tanrıça Kibele' heykeli ile Bereket Tanrısı Dionysos, Pan heykeli ve hayvan biçimli dini kap olan Riton bulundu. Kibele heykelinin, Türkiye'de yerinde bulunan ilk mermer heykel olduğu da tespit edildi.

BU YIL HEYKELLER ÇIKARTILDI

Kalede arka arkaya çıkartılan önemli tarihi eserler bölgede heyecan uyandırdı. Çalışmalar bu yıl kaldığı yerden devam etti. Kalenin kuzey terasında yürütülen kazılarda açığa çıkarılan bir yapı içerisindeki kült odasında pişmiş topraktan yapılmış çeşitli tiplerde yirmiden fazla büst ile maskları bulundu. Pişmiş toprak büst ve maskların kült ritüelinin bir uygulaması olarak bilinçli bir şekilde kırılarak bu alana atıldıkları tespit edildi.

UNESCO İÇİN BAŞVURU YAPILDI

Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından, ‘Kibele’ heykeli bulunduktan sonra ziyaretçi akınına uğrayan Kurul Kalesi’nin, UNESCO Dünya Geçici Miras Listesi’ne alınması için başvuruda bulunuldu. Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Hilmi Güler, ‘Ana Tanrıca Kibele’ heykelinin turizme kazandırılması için bir dizi proje hazırladı. Proje kapsamında Ana Tanrıça Kibele heykeli markası adıyla yörenin başlıca tarım ürünü olan fındık mamulleri üretilecek. Helenistik Pontus Kralı 6'ncı Mithradates’in kalelerinden birisi olan Kurul Kalesi, askeri kimliğinin ötesinde, dönemin dinsel inançları ve kült uygulamalarına ışık tutmaya devam etmesi bekleniyor.