Gübrenizi kendiniz üretin balkonu seraya çevirin

Dünyada da eğilim aynı yönde. Örneğin Küba, tarım araçlarının petrol tüketimini azaltmak için şehir çiftçiliğini destekliyor. Başka birçok avantajı daha var. Evinizden çıkan organik atıkları (gıda atıkları) bu topraklar için gübre haline getirebiliyorsunuz. Böylece çevreyi daha az kirletiyorsunuz. Tüm sebze ihtiyacınızı karşılayamasanız da en azından biraz olsun nasıl yetiştiğinden emin olduğunuz gıdalar tüketebiliyorsunuz.

Ne de olsa kışa giriyoruz, artık bahçecilik mevsimi bitti diye düşünmeyin. Şehirde balkonunu kapatan pek çok kişi var. Aslında bu kapalı balkonların hepsi birer sera. Hele de güneş görüyor veya ısıtılıyorsa... Açık bir balkon, teras, müstakil bahçe ya da apartman bahçesi de açık havada yetişecek kış sebzeleri için ideal. Bahçe işleriyle ilgilenmeyi seviyorsanız bunun faydalarını göreceksiniz.

Michelle Obama, Beyaz Saray’a yerleşir yerleşmez bahçede organik tarıma başladı ve şehir çiftçiliği için örnek oluşturdu. Amerika’da şehir bahçeciliği aslında yeni değil, kıta Avrupa’da da özellikle savaş ve kıtlık zamanlarında çok desteklenmiş. Bugün de Avrupa’da şehirlerin hemen dışında, birkaç metre bahçe kiralayıp burada sebze ve meyve yetiştirebilceğiniz alanlar kiralayabiliyorsunuz. Kanada, İngiltere, Çin de şehir bahçeciliğini destekleyen ülkelerden.

Şehir bahçeciliğinin dünyada giderek yükselen gıda krizinin yanı sıra, çevresel etkileri de var. Küba özellikle insan emeğini kullanarak petrol tüketimini azaltmak için bu yöntemi destekledi. Evsel gıda atıklarının gübre olarak kullanılması da bunun başka bir çevresel katkısı.

ÇÖPÜ NASIL GÜBRE YAPACAKSINIZ

Örneğin Hindistan devasa nüfusuyla aynı boyutta bir evsel çöp sorununa sahip. Bu yüzden, Aurangabad bölgesinde önerilen projelerden biri, hem evde çıkan organik yani gıdalara ait çöplerden kurtulmayı hem de şehirde yaşayan insanlara küçük de olsa topraklarını çiftlik olarak kullandırmayı hedefliyor. Bunun için plastik poşet metodu denilen bir yöntemle “kompost” yapmayı öneriyorlar. Önerilen işlem şöyle: “Poşeti havadar bir yere koyun, alt bölümüne mümkünse şeker kamışı, şeker pancarı, küçük parçalara ayrılmış mısır koçanı veya üzüm posası gibi bir küspe koyup bastırın. Üzerine toprak, kurutulmuş sebze atıkları, evdeki organik atıklar ve inek gübresi ekleyin. Toprak seviyesinden 1-2 cm kadar derine tohum veya fidenizi ekin. Bitki 5-8 cm’ye geldiğinde yine organik atıkları ekleyin. Bitkilerinizin gelişimini takip edin.”

Ancak üzerine direkt toprak eklemek yerine önce kompostu oluşturmak daha çok kullanılan bir yöntem. Çünkü kompost bir biyokimyasal reaksiyon sonucu oluşuyor. Bu işlem organik atık türü ve gübre miktarına göre en az 3 hafta beklendikten sonra işe yarıyor. Olgun bir kompostun rengi, koyu kahverengi olmalı ve orman toprağı gibi kokmalı. Sonrasında bitki için verimli bir gübre elde ediyorsunuz.

BU DÖNEMDE NE YETİŞİR?

Yılın bu döneminde açık bir balkon, bahçe veya terasta yetiştirebileceğiniz en güzel şey salata için kullanılacak yeşillikler. Taze soğan, kıvırcık, nane, roka, maydanoz gibi bitkileri uzun kasalarda yetiştirebilirsiniz. Ama örneğin tek bir soğanı bile küçücük bir saksıya ekerek yetiştirebilirsiniz.
Bunların tohumlarını varsa çevrenizdeki bahçecilik dükkânlarından ya da büyük ev marketlerinin bahçe bölümlerinden satın alabilirsiniz. Küçük tohum paketlerinin fiyatları 2-3 liradan 7.5-8 liraya kadar değişiyor. Ortalama bir küçük tohum paketinden çıkan tohumu yaklaşık 1 metrekarelik toprağa yayabilirsiniz. Üzerine can suyu dökmeyi unutmayın. Uzmanlar tohumu önce bir deneme kabında yeşertip sonra gerçek toprağa geçirmenizi öneriyorlar.

BALKONUNUZ SERA OLABİLİR

Küçük bir balkondan daha büyük bir alanınız, mesela bir bahçeniz veya büyükçe bir terasınız varsa bütün kış sebzelerini de yetiştirebilirsiniz. Ispanak, lahana, pırasa, kereviz, brokoli, Brüksel lahanası gibi bitkiler için daha çok alana ihtiyacınız var. Bunlar yeşilliklerden biraz daha fazla ilgi ve bir derece daha profesyonel tarım bilgisi istiyor. Bakla, bezelye, sarımsak gibi bitkiler de kasım ayında ekiliyor.

Camekânla kapatılmış ve sıcak bir balkonunuz varsa sera domatesi, salatalık ve biber yetiştirebilirsiniz. Hiç balkonunuz yoksa, evin içinde örneğin cam kenarındaki bir radyatörün üzerinde küçük bir saksıda süs biberi büyütebilirsiniz. Hiçbirini yapamazsanız içine reyhan, nane gibi tohumlar yerleştirilmiş hazır saksıları satın alabilirsiniz.

BAZI ÖNERİLER

Bahçeniz fazla rüzgâr alıyorsa kenarlara rüzgâr kıranlar yerleştirin. Ya da az ışık alan bir balkonun duvarını ışığı yansıtması için açık renge boyayabilirsiniz. Domates, biber, patlıcan, fasulye, salatalık güneşi severken; Marul, tere, roka, pazı, soğan biraz daha gölge sever.

Bahçeniz trafiğin yoğun olduğu bir yol kenarındaysa bahçenin etrafını mısır gibi uzun sebzelerle ya da çit bitkisi gibi çok yıllık çalılarla çevirin.

Sebze saksılarınızın dibine suyun süzülmesini sağlayacak çakıl taşları koyun.

Ekim yapmadan önce toprağı havalandırın, gübreleyin. Toprağınızın temiz hastalıksız ve zararlı böceklerden arınmış olduğuna emin olun. Yine fidanlıklar ve çiçekçilerden torf da satın alabilirsiniz.

Evsel atıklarınızdan kendi kompostunuzu üretebilir, kompost yapmadıysanız, gübre satın alabilirsiniz. Artık organik gübreler de satılıyor. Piyasada sıvı gübreler var, bunlar dar saksılar için daha kullanışlı.

Bitkilerinizi daima sabah erken saatlerde sulayın.

OYUNU BİLE VAR: FARM VILLE

Şehir hayatının tarım merakını o gideriyor

Facebook üzerinden oynanan bu oyun, size çiftçilik yaptırıyor. Bahçenizde patlıcan, biber ya da meyve yetiştirip bunlardan sanal para kazanabiliyorsunuz. İşi daha da geliştirip havyan yetiştiriciliğine girebiliyorsunuz. Arkadaşlarınıza meyve ağacı, inek, bir balya ot gibi hediyeler gönderebiliyor, komşular edinebiliyorsunuz. Ürünlerinizin yetişmesi için beklemeniz gerekiyor. Toprağınızla ilgilendikçe ve arkadaşlarınıza çiftlik işlerinde yardım ettikçe daha çok puan kazanıyorsunuz. Geçtiğimiz hafta Türkiye’de bir gün yasaklanıp tekrar kullanıma açılan oyunun dünya çapında yaklaşık 100 milyon aktif oyuncusu var.