Colomb’un yanlışlıkla bulduğu topraklar

Münir Göle, fotoÄŸraf sanatçısı, çevirmen, yazar. Fowles, Tabucchi ve Borges çevirileri var. Ama bir özelliÄŸi daha var: Son derece ciddi finans iÅŸleriyle uÄŸraÅŸan bir iÅŸadamı. Cenevre ve Ä°stanbul’da yaÅŸayan Göle ile geçtiÄŸimiz haftalarda Can Yayınları’ndan çıkan yeni kitabı Kaçamamak’ta anlattığı Portekiz’in Azor Adaları’nı konuÅŸtuk.Dokuz günlük seyahatte Azor Adaları’nı gördünüz mü gerçekten? Kaçamamak’ta daha çok sizin içsel kaçış yolculuÄŸunuza eÅŸlik ettim gibi geldi bana.- Kitaptaki hikayeler ve kiÅŸiler kurgu ama bu adaların üçünü gerçekten gördüm. Åžimdi geri bakarsak bende bir iz bıraktılar mı ya da ben Azor Adaları’nda bir iz bıraktım mı bilemem tabii...Kitabınız gayet kalıcı bir iz gibi gözüküyor. Ãœstelik gerçek hikayeler de var.- Sadece kitaplarda yazan resmi tarihle yetinmedim çünkü. Gayrıresmi tarihlerin peÅŸinde dolaÅŸtım. Aziz Brandan’ın yolculuÄŸu, Platon’un hikayesi, korsanlar ve Christoph Colomb’un adaya uÄŸrayışı son derece ilginç. Bu karakterler, gerçek karakterlerden daha çok heyecanlandırıyor beni.Christoph Colomb Azor Adaları’na yanlışlıkla gelmiÅŸ deÄŸil mi?- Evet, burayı bir yanılsamalar zincirinin sonucunda kazara bulmuÅŸ. Ptolomeus’un coÄŸrafya kitabındaki bilgiler Rönesans döneminde son derece yanlış bir ÅŸekilde ele alınıyor ve ortaya bir harita çıkıyor. Ama 10 bin millik bir sapma ile! Colomb da bu hata sonucunda kendini Azor’da buluyor. Faial adası ve Horta’yı, Atlas Okyanusu’nda gezen yelkenciler çok seviyor deÄŸil mi?- Evet. Orası oyuncak gibi bir yer. Åžehre çıkan basamakların her birinin kenarına Atlantik’i geçen teknelerin isimleri yazılmış, bayrakları resmedilmiÅŸ ve ekibin imzaları var. Orada Rahmi Koç’un teknesi Nazenin ve ekibinin isimlerini de gördüm. Aslında coÄŸrafi olarak bakarsanız felaket bir yer. YanardaÄŸ patlamaları, depremler, seller... Ama orada yaÅŸamaya devam ediyorlar.Dokuz adanın birbirine yakınlığı ne?- Çok yakınlar aslında ama bir iki tanesine uçakla da gidebiliyorsunuz. Yarım ay ÅŸeklinde yerleÅŸtikleri için en baÅŸtan en sona olan mesafe biraz daha uzun. Ben adadan adaya tekneyle geçip, sadece bir kere uçaÄŸa bindim. Kitabınızda hüzünlü bir tabloyla karşılaÅŸtım. DoÄŸası güzel olsa da adalar hep biraz hüzünlü mü?- Kartpostal olarak baktığınızda çok mavi ve çok yeÅŸiller. Ãœzerinde de beyazlar ve baÅŸka renkler var. Ä°lk bakışta rengarenk ama daha yakından bakıldığında, gerçek bir plaj yok mesela. Denize giriliyor tabii ama Maldivler de deÄŸil sonuçta. Kum dediÄŸiniz ÅŸey, volkanik olduÄŸu için siyah. Ne sıcak, ne soÄŸuk. Bütün sene 20-25 derece. Ne denize girecek kadar sıcaklıyorsunuz, ne de üşüyorsunuz. Hüzün derseniz, o biraz benim yazımdan kaynaklanıyor olabilir ama gözle görünür bir ağırlık da var. En son 1957’deki patlama sonucunda adaların coÄŸrafyası deÄŸiÅŸmiÅŸ mesela.KARANIN İÇİNDE KAYBOLAN FENERArtık karanın ortasında olan deniz fenerini anlatır mısınız?- Bu fener Faial adasında. 1957’de iki sene boyunca patlayan yanardağın lavları kıyıyı dolduruyor ve deniz kenarındaki fener, karanın iki kilometre içinde kalıyor. Etrafı simsiyah kayalarla dolu, hafif yan yatmış ve artık beyaz deÄŸil. TerkedilmiÅŸ, iÅŸlevini yitirmiÅŸ bir deniz feneri; bir anlamda yitik bir kahraman. ‘Azor Adaları’nı merak ediyorum, şöyle bir gideyim’ demeye deÄŸecek yerler mi peki? Portekiz’in 900 kilometre açığında, pek de kolay ulaşılabilir sayılmazlar çünkü. - Tabii, kesinlikle çok güzel yerler. Ben biraz fazla hüzünlü bir yer resmetmiÅŸim galiba. Burası gördüğüm baÅŸka hiçbir yere benzemiyor. Portekiz’e de benzemiyor, bildiÄŸimiz ada kavramına da uymuyor. Farklı bir dünya var. Ciddi bir özgürlük duygusu veren bir ortam. Ä°nsanlar heyecanlı, bağıra çağıra konuÅŸuyorlar. Bir gün telefonda konuÅŸtuÄŸum arkadaşım ‘İyiyim diyorsun ama birazdan dayak yiyeceksin galiba’ dedi. Neler var görülecek?- Sao Miguel içinde kaybolunacak bir ada aslında. Bir anda tropik bir ortamdan çıkıp, Avrupa’nın kuzeyindeki çok sisli bir ülkede gibi hissedebilirsiniz kendinizi. Angro do Heroismo’da inanılmaz bir mimari ve kültürel karışıklık var. Åžehirlerin biraz dışına çıkınca bembeyaz evler görüyorsunuz. Faial, çok güzel bir ada. Gördüğüm üç adanın arasında en hoÅŸuma giden burası oldu. Ä°KÄ°Z GÖLLERÄ°N DÄ°BÄ°NDE YEDÄ° KAYIP KENTSao Miguel baÅŸkent ada ve içlerinde en büyüğü. Faial ve Terceira ile karşılaÅŸtırınca merkezi bana biraz sevimsiz geldi. Onun sebebi de büyük ve yapılaÅŸmanın çok olması. Ama Ponta Delgada’nın çok güzel bir limanı var. Otomobille gezerken çok ilginç yerler gördüm. Furnas mesela. Veya Sete Cidades (Yedi Kent)... Bir efsanesi var. Portekiz’den kaçan yedi sapkın rahibin birbirine bitiÅŸik yedi ayrı ÅŸehir kurduÄŸu ama tanrının bu kentlerin hepsini birden yuttuÄŸu söyleniyor. Yedi kayıp kent, ÅŸimdi oradaki ikiz göllerin dibindeymiÅŸ. Göllerin biri mavi, diÄŸeri yeÅŸil. Suların karıştığı nokta bir çizgi olarak gözüküyor. En sevdiÄŸi 5 yerPrag Latin Amerika Ä°rlanda Toskana (Ä°talya) Parisseyahatte ne okuyorBavulunun yarısı kitap dolu. Proust ve Borges tekrar tekrar okumayı sevdiÄŸi yazarlar. Seyahatte sadece okumuyor, çoÄŸunlukla yazıyor.ne dinliyorYolculuklarında müzik dinlemiyor.ne yiyor, ne içiyorYemek için yaÅŸayanlardan deÄŸil. YaÅŸamak için yemeyi ve spesiyaliteleri denemeyi seviyor.ne giyiyorRahat ve spor.neyle seyahat ediyorEn çok yürümeyi seviyor.nerede kalıyorUlaÅŸmak istediÄŸi yere yakın yerleri seçiyor.Bu, kimi zaman bir pansiyon, kimi zaman bir butik otel.kimle seyahat ediyorTek başına yolculuÄŸa çıkmayı da seviyor, kız arkadaşıyla romantik bir tatili de. çantasının olmazsa olmazlarıKiÅŸisel bakım malzemesi, fotoÄŸraf makinesi, kitap, kurÅŸunkalem-defter.Â