36 saatte Montgomery

Cuma 14.00
Irkçılıkla yüzleşme

Sivil toplum örgütü Eşit Adalet Girişimi’nin (EJI) verilerine göre 1877 – 1950 arasında 4 bin 400 zenci, beyaz çeteler tarafından öldürüldü. EJI’nın yeni Ulusal Barış ve Adalet Anıtı ülkede ilk kez bu insanlık suçunu açıkça ortaya koydu. Bir tepeye konuşlandırılmış 800 taş sütundan herbiri ülkede linçlerin yaşandığı kasabaları temsil ediyor. Bunların yanındaki binada ise idam sahnelerini anımsatan yüzlerce metal anıt sallandırılmış tavandan. Kent merkezindeki Geçmişin Kalıtı Müzesi eşitsizliğin kölecilikten ırkçı teröre, polis şiddetine, hapse dönüşmesi sürecini ele alıyor.

17.00
Öykü saati

Dexter Bulvarı’ndaki eski AVM’lerden S.H. Kress & Co. restorasyondan geçti, Kress on Dexter, adıyla yeniden hizmete girdi. Bu değişim kent merkezindeki mağazalarda yenilenmenin öncüsü oldu. 90 yıllık binadaki konutlar ve işyerlerince ortak kullanılan teras katında, duvarlardaki rölyefler ve çeşmelerdeki “zenci”, “beyaz” işaretleri geçmişin ırk ayrımcılığı günlerini hatırlatıyor. Girişteki sanat galerisini gezin. İçindeki telefon kulübesi görünümlü bölüm Storybooth adlı podcast stüdyosu. Telefonu çevirdiğinizde ırkçılığın sürdüğü günlerin anlatıldığı sözlü tarih kayıtlarını duyacaksınız. Sonra turunuzu Prevail Union Craft Coffee’de bir bardak cappucino ile noktalayın (14 TL)

19.00
Güney mutfağını keşfedin

Biliyorsunuz ki güneydesiniz, burada domuz jambonu patates gibi kızartılıyor. İsmi “fett sow fries” ve Central’da yanında bağımlılık yapan şeftali sosuyla servis ediliyor (65 TL). 1890’lardan kalma tuğla duvarlı depodan restorana dönüştürülen Central’ın açık mutfağında bölgenin özgün yemekleriyle, göçmenlerin kente taşıdığı lezzetler bir araya getiriliyor. Buharda pişirilmiş Asya tipi ekmekte baharatlı tavuk (65 TL) ya da yaban mantarlı, makarnalı yaban tavşanı (115 TL) sonrasında midenizde tatlıya da yer bırakın. Burbon ve pralin soslu lokma tatlısı leziz (24 TL).

21.30
Askeri sığınaktaki bar

Kent merkezindeki eğlence merkezi nehir kıyısındaki restore edilmiş depolardan başlayıp birkaç sokak ileriye kadar uzanıyor. Aviator Bar’ın müdavimleri yakındaki Maxwell Have Üssü’nün personeli. Duvarlardaki 2. Dünya Savaşı fotoğrafları, kum torbalarıyla çevrelenmiş setleri, tavandan sarkan model savaş uçaklarıyla cephedeki harekat merkezlerini andırıyor. Birkaç sokak ötedeki caz kulübü gece yarısından sonra sahneye çıkan piyanist Henry Pugh’un müziğiyle gece kuşlarınını eğlendiriyor. Üst kattaki La Salle Bleu Piano Bar’ın U biçimindeki barının etrafı gece yarısından sonra iğne atsanız yere düşmeyecek kadar dolu.

Cumartesi 7.30
1950’lerin kafesi

Cloverdale semtindeki Vintage Cafe, sadece kafein ihtiyacınızı karşılamaz, dekorasyon konusunda da fikir verebilir. Kafeyi caddenin karşısındaki restoran Vintage Year’ın sahipleri açtı. 1950’lerden kalma banka şubesini kafeye dönüştürürken asma kata çıkacak bir merdiven eklediler. Açık büfede şeflerin hazırladığı mönü tütsülenmiş somon salatası (36 TL), Şam fıstığı soslu, keçi peynirli pide arası sandviç (22 TL) ile kahvaltının da ötesine geçiyor.

9.00
Kişisel hak ve özgürlüklerin temeli

1955’te Rosa Parks vakası yaşandığında ABD’de kişisel hak ve özgürlük hareketi çoktan başlamıştı. Merkezdeki bir mağazada çalışan Parks, iş çıkışı bindiği otobüste koltuğunu bir beyaza vermeyi reddettiği için tutuklanmış, bu olay geniş kapsamlı otobüs boykotu ve eşit hak kampanyasını tetiklemişti. Troy Üniversitesi’nin Rosa Parks Müzesi’nde (giriş 30 TL) zenci eylemcinin öyküsü videolarla aktarılıyor. 1955 model yolcu otobüsü ve bir yıllık boykot sırasında kullanılan genişletilmiş dolmuş otomobil de müzenin koleksiyonu arasında.

10.30
Şarkılı, şiirli keşif

More Than Tours (100 TL) firması dünden bugüne kişi hak ve özgürlüklerinin gelişimini yansıtan 90 dakikalık eğlenceli gezi düzenliyor. Firmanın kurucusu, rehberi Michelle Browder kenarları açık elektrikli minibüsüyle gezdirirken kimi zaman aniden “Freedom Rider” şarkısını söylüyor, kimi zaman King’in bir konuşmasını ezberden okuyor. “Montgomery hakkındaki önyargılardan kurtulmak için kente yeni bir gözle bakmanız gerekir” diyor. Gezi nehir kenarında gemilere pamuk balyalarını yüklemek için kullanılan vinçlerin yanında başlıyor, eski köle pazarının yanındaki Court Square Fountain, eyalet meclisi ve Martin Luther King’in evine uzanıyor.

12.30
King’in kilisesinde

Montgomery, Dr. King’in rahip olarak atandığı ilk şehirdi. 24 yaşındaydı. Görev yaptığı kırmızı tuğladan güzel kiliseye daha sonra Dexter Avenue King Memorial Baptist Church adı verildi. Kilise, önünde konfederasyon dönemi başkanı Jefferson Davis’in heykeli bulunan Alabama Eyalet Meclisi’nden birkaç sokak ötede. Rehberli tura katılıp (30 TL) Martin Luther King’i taşrada rahiplikten ulusal özgürlük kahramanına dönüştüren süreci öğrenin.

13.00
Tarihin yansıması

King’in 1954 - 1960 arasında ailesiyle yaşadığı mütevazı ev Dexter Parsonage Museum’a dönüştürüldü (30 TL). Girişi bitişikteki bilgi merkezinden. Burada King, ailesi ve komşuları hakkında bilgi veriliyor. 1912’de inşa edilen lojman dönem eşyalarıyla dekore edilmiş. Ön bahçede bir tabelayla işaretlenmiş çukur 1956’da ırk ayrımcılarının attığı bombadan kalma. Binanın arkasındaki King-Johns Garden for Reflection’da ise huzur hüküm sürüyor.

15.00
Sanatseverin mutlu saatleri

Eski parlak günlerine dönmek isteyen semtlerin başında Cottage Hill geliyor. Teksas Eyaleti’nin Austin şehrinden gelip zarif 19.yy evlerinin yoğun olduğu bölgede iki ev alan James Jeddle bunlardan birinde Goat Haus Biergarten’ı açtı. Alabama Nehri’ni kuşbakışı gören bahçedeki ahşap masalardan birine oturup Birmingham’lı firmalardan Ghost Train Brewing’in birasını yudumlayın (20 TL). Bitişikteki 21 Dreams: Arts & Culture Collective’in ön salonunda görülmeye değer sergiler düzenleniyor, aklınızda olsun.

19.00
Shakespeare parkta

Sanat Yönetmeni Rick Dildine, eyaletin en büyük tiyatrosunu kurmayı hedefliyor. Fakat Alabama Shakespeare Festival zaten gittikçe genişleyen, büyük bir programa sahip: Müzikaller, oyunlar, özel prodüksiyonlar ve tabii Shakespeare... Sahnelerinden ikisi Blount Cultural Park’ta. Kent merkezinden 10 dakikada ulaşılan parkta ayrıca Montgomery Sanat Müzesi bulunuyor. Festival 25 yıldır Alabama’yı konu alan oyunlara odaklı Southern Writers’ Project’in sponsorluğunu yürütüyor. 4-15 Temmuz’da “Annie” sahnelenecek.

22.00
Geceye cila

Leroy Lounge otopark ile dar sokak arasında. Mönüsündeki fıçıdan servis edilen 18 butik biradan biri de Fairhope Brewing Company’nin “sour ale”si (30 TL). Diğer butik içkilerden John Emerald’ın cini yakınlardaki Opelika’da üretiliyor. Turp turşusu, bal ve limonla yapılan Clothespin gibi kokteyllerde kullanılıyor. Eğer mideniz kazınmaya başladıysa dar sokaktan biraz yürüyünce ulaşabileceğiniz El Rey Burrito Lounge’de bol kepçe sunulan kara fasulyeyi tadın (45 TL).

Pazar 9.00
Önce kurabiye, sonra kitap

Telaşın hüküm sürdüğü Cahawba House’da kahvaltı tereyağlı kurabiye (tanesi 4 TL), yerel bal, organik akçaağaç şurubu ve yerel reçelden oluşuyor (her biri 3 TL). Buna tütsülenmiş domuz jambonu, pimento peyniri, yeşil dometes kızartması ekleyip daha doyuru hale getirmek mümkün. Sonra güzelim Cloverdale semtine, Scott Fitzgerald Müzesi’ne gidin. Yazarın eşi Zelda ile yaşadığı son ev bu. 1918’de kent yakınlarındaki askeri kampta görev yaparken eşiyle tanışmış. Çift yüzyıl başında yapılan bu eve 1931’de, kızlarıyla yerleşmiş. Kısa süre sonra Zelda psikiyatri kliniğine kaldırılmış. Evde çiftin yaşamından günlük objeler, Zelda’nın tabloları, Fitzgerald’ın yazarlık ve 44 yaşında kalp kriziyle noktalanan yıkım günleriyle ilgili fotoğraflar sergileniyor. Küratör Sarah Powell çoğunlukla müzede oluyor ve bilgi vererek ziyaretçileri gezdiriyor.

Nasıl gidilir

Mayısın son haftasında KLM’in İstanbul’dan Montgomery’ye iki aktarmalı uçuşlarında gidiş-dönüş bilet fiyatları 2 bin 700 TL’den başlıyor.