Embriyo, döllenmiş bir yumurtanın gelişim sürecinin erken evrelerinde oluşan ve canlı organizmanın temel yapılarını oluşturan hücresel bir yapıdır. Tüp bebek uygulamalarında kaliteli embriyo oluşması gebelik şansını artıran önemli bir faktördür. Yumurta ve sperm kalitesi, laboratuvar koşulları, genetik faktörler, doğru zamanlama ve embriyo takibi kaliteli embriyo oluşumunu etkileyen temel koşullar arasındadır.
#Tüp BebekStresin hayatımız üzerindeki etkileri oldukça çeşitli. Genel sağlığımızı etkileyebilen stres, erkeklerde sperm kalitesini de azaltabiliyor. Bununla birlikte spermlerin morfolojisinin, konsantrasyonunun ve yumurta hücresini dölleme yeteneğinin stres arttıkça düşüşe geçtiği biliniyor. Tabii stresin spermler üzerinde yol açtığı etkiler kişiden kişiye değişebilir. Örneğin bir erkek ileri yaştaysa, kronik hastalıkları varsa, sağlıksız beslenip tütün ve tütün ürünleri kullanıyorsa stresin etkileri artış gösterecektir. Bu haftaki köşe yazımda stres ve kaygı ile sperm kalitesi ilişkisi hakkında bilgi bulabilirsiniz.
#Sperm KalitesiVarikosel; erkek kısırlığının son derece yaygın görülen, aynı zamanda geri döndürülebilen nedenlerinden biridir. En basit tanımıyla, testisleri çevreleyen skrotum adlı torbadaki toplardamalarların varisleşmesi durumudur. Erken yaşta ortaya çıktığında ve/veya tedavi edilmediğinde spermlerin kalitesi ve fonksiyonları üzerinde belirgin bir düşüşe neden olabilir. Testislerin ısısını artıran ve normalden daha fazla kirli kana maruz kalmasına yol açan varikoselin, oksidatif stresi artırdığı yönünde genel bir görüş birliği mevcuttur. Bu haftaki köşe yazımda varikosel ve erkek kısırlığı arasındaki bağlantıyı ele alacağım. Faydalı olması dileğiyle…
#VarikoselSon yıllarda infertilite oranlarında dikkat çekici bir artış var. Bu artışın ardında hem kadın hem de erkek faktörlü kısırlık olduğu biliniyor. Doğurganlık oranındaki genel düşüş evlilik yaşının yükselmesi ile birleşince üreme sağlığının korunması ve/veya iyileştirilmesi önemli bir gereklilik hâline geliyor. Giderek daha sık duyduğumuz antioksidanlar da tam olarak bu noktada karşımıza bir kez daha çıkıyor. Hücrelerin yapısını ve fonksiyonlarını bozan serbest radikallerle savaşarak genel sağlığa sunduğu katkılarla dikkat çeken antioksidanlar, erkek üreme sağlığı söz konusu olduğunda da önemini koruyor. Bu haftaki köşe yazımda sperm sağlığında antioksidanların önemi ile ilgili bilgi aktaracağım, faydalı olmasını dilerim.
#SpermÇocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin yaklaşık %85’i ilk 1 yıl içinde gebe kalır. Eğer 1 yılın sonunda hamile kalamadıysanız kısırlığın nedeninin araştırılması ve uygun tedavinin başlanması gerekir. Aşılama vs. gibi diğer infertilite tedavilerine rağmen gebelik elde edilemediyse artık tüp bebek tedavisi gündeme gelecektir. Tüp bebek tedavisi nasıl bir süreçtir? Başarı oranı nedir? Başarıyı etkileyen faktörler nelerdir? Tüp bebek başarı oranı nasıl artırılır? Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Deniz Ulaş cevapladı.
#Tüp BebekTüp bebek tedavisi nasıl bir süreçtir? Başarı oranı nedir? Başarıyı etkileyen faktörler nelerdir? Tüp bebek başarı oranı nasıl artırılır? Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Deniz Ulaş konu hakkında önemli bilgiler veriyor.
#AileAile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, evli çiftler için hazırladığı kitapta, erkekte sperm kalitesini artırmak için testisin sıcaktan korunması gerektiği öneriliyor. Kitapta ayrıca sperm bankalarının masumiyeti kaybettirdiğini ve aileyi yok ettiğini yazıyor.
Kadınların 35 yaşından sonra yumurta sayısı ve kalitesi ciddi oranda azalmaktadır. Genetik ve çevresel birtakım faktörlere bağlı olarak bu değerlerin bazı kadınlarda daha genç yaşlarda da azaldığı ve erken menopoz sürecinin başladığı görülmektedir. Çocuk sahibi olamama problemiyle doktora başvuran kadınların %10- 30’unda yumurta rezervinin az olduğu tespit edilmektedir. Yumurtalık rezervi 30 lu yaşların başından itibaren azalmaya başlar,40 yaşına yaklaştıkça rezerv kaybı hızlanır.
#YumurtalıkHamile kalmaya çalışan birçok çift, genellikle başarı şanslarını artırmak için neler yapabileceklerini merak etmektedir. Bu aşamada araştırılan konulardan biri de sperm kalitesini artırmanın yollarıdır. Sperm kalitesini bozan önemli unsurlardan birinin sıcaklık olduğunu da tam da bu noktada belirtmek gerekir.
#Sperm KalitesiÇoğumuz yatağa girerken pijamalarımızı ya da geceliklerimizi giyeriz ama bazı insanlar sağlığa faydalı olduğunu düşündükleri ya da uyurken kendilerini daha rahat hissettikleri için çıplak uyumayı tercih ediyor. Metro.co.uk’e konuşan uyku uzmanı fizyoterapist Sammy Margo'ya göre, soğuk havaya rağmen çıplak uyumak daha hızlı uykuya dalmanıza yardımcı olabilir.
#SağlıkSon dönemde sık sık gündeme gelen iddialar çıplak uyumanın stresi ve kaygıyı azaltmaktan doğurganlığı artırmaya kadar pek çok faydasının olduğunu söylüyor. Peki bu söylenenlerin ne kadarı doğru ne kadarı yanlış? Bu konudaki bilgi kirliliğinin önüne geçmek ve tüm iddialara açıklık getirmek için uzmanlarla konuştuk.
#UykuGünümüzde çocuk sahibi olma ihtimallerinin sağlık sorunları veya ilerleyen yaş nedeniyle olumsuz etkilenmesini önlemek isteyen birçok kadın, yumurta dondurma seçeneğine başvuruyor. Peki bu nasıl bir süreç? Kadınlar hangi gerekçelerle bu kararı alıyor? Bu soruları ve daha fazlasını uzmanlara ve yumurtalarını donduran ya da dondurmayı düşünen kadınlara sorduk...
#Yumurtalık DondurmaEgzersizin erkek üreme ve cinsel sağlığının korunup iyileştirilmesinde son derece önemli bir değişken olduğunu mümkün olduğunca dile getiriyorum. Düzenli egzersiz hem damar sağlığını destekliyor hem de formda kalmayı sağlayarak genel sağlığı iyileştiriyor. 2023 yılının Şubat ayında yayımlanan bir çalışmada da bu gerçeklik farklı bir açıdan ele alınmış ve fiziksel olarak efor gerektiren mesleklerde çalışanların sperm değerlerinin daha yüksek olabildiği yönünde güçlü veriler sunulmuştur.
#ObeziteLibido, genellikle cinsel aktivite ya da cinsel dürtü isteğini tanımlamak için kullanılır. İnsanın yaşama gücünün temelini oluşturan bu cinsel içgüdünün yükselmesi ve düşmesi günlük yaşantıyı da yakından etkiler. Aldığımız besinler ve yiyecekler de libidomuzu doğrudan etkileyen şeylerdir. Peki, libidoyu ne arttırır, ne düşürür? İşte, libidoyu arttıran ve yükselten yiyecekler ve besinler...
#Libidoyu Arttıran YiyeceklerDoğal yolla çocuk sahibi olamayan çiftler için tüp bebek büyük bir umut kaynağı olmuştur. Gerçekten de, kısırlıktan yakınan olguların yaklaşık yarısında bu yolla gebelik elde edilebilmekte. Dünyada tüp bebek çalışmaları 40 yıl önce başladı. İngiltere’de Louise Brown tüp bebek yöntemiyle dünyaya gelen ilk çocuktur. Bu başlangıç denemelerinde erkekten alınan spermler kadından toplanan yumurtanın etrafına bırakılmakta ve kendiliğinden yumurtaya girmesi beklenmekteydi. Ancak sperm sayısı çok az ise ya da yumurtanın zarlarını delip de içine giremeyecek bir zayıflığa sahipse, bu durumda ne yazık ki döllenme gerçekleşemez ve istenen sonuç da alınamaz. İşte, 1991 yılında Cornell Üniversitesi’nden Prof. Gianpiero D. Palermo, bu sıkıntıları çözüme kavuşturmak üzere tek bir sperm hücresini saç kılı kalınlığında bir iğne yardımıyla yumurta içine yerleştirerek günümüzde ICSI ya da mikroenjeksiyon olarak bilinen tekniği gerçekleştirdi. Böylelikle tüp bebekten fayda gören çiftlerin sayısı da önemli ölçüde artmış oldu. Hemen arkasından da, azoospermik erkekleri baba yapacak TESE ya da testiküler sperm eldesi tekniği ile tüp bebek tedavisi başladı.
#Tüp Bebek“Sperm matematiği” çiftlerin adeta korkulu rüyası! Ancak korkmaya, sıkılmaya gerek yok. Sperm matematiğini anlamanın ve problemi çözmenin yolları var. Gelin, sperm sayısını ve kalitesini artırmak için hem bireysel anlamda neler yapılabileceğini hem de tedavi yöntemlerinden bahsedelim.
#SağlıkUzun süre gebe kalmamak için çeşitli yolları denemiş olan kadınlar çocuk yapma kararı aldıklarında bir an önce gebe kalmak ister. Kural olmamasına rağmen, 35 yaş altında ve sağlıklı bir kadında düzenli ilişkiyle gebeliğin ilk 12 ay içinde, 35 yaş üstü çiftler için 6 ay arasında gerçekleşmesi beklenir. Özel Medicana Bursa Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Okan Özden gebe kalmayı kolaylaştıracak yöntemler hakkında bilgi verdi.
#SağlıkDünyada her yıl binlerce çift çocuk sahibi olmak istiyor. Sperm sayısının üreme yeteneği üzerinde çok önemli rol oynadığı ise iyi bilinen bir gerçek. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre sağlıklı bir erkekte ml’de 15 milyon sperm bulunurken, bir defada atılan menide bulunan sperm sayısı 39 milyon olarak saptanmış. Bu değerlerin altında sperm sayısı sperm yetersizliği olarak değerlendiriliyor.
#BeslenmeKötü sperm kalitesi kısırlığa yol açan temel parametrelerden biridir. Yapılan birçok bilimsel çalışmanın sonuçları, diyetle birlikte alınan antioksidanların sperm sayısı ve hareketliliğini iyileştirdiği ortaya koymaktadır.
#Sperm KalitesiTüp bebek tedavisini, çiftlerin ve hekimin bir arada yürüttüğü bir takım çalışması olarak yorumlayabiliriz. Gebelik şansının artırılması için hem hekimin hem de hastaların üzerine düşen görevler vardır. Bunları kısaca şu şekilde özetleyebiliriz:
#Tüp Bebek Tedavisi