CUMHURİYETÇİ aday Donald Trump’ın ABD başkanlık seçimini bütün tahminleri altüst edecek ölçülerde bir zaferle kazanmasının sonuçları, kuşkusuz yalnızca ABD ile sınırlı kalmayacak, etkilerini zaten sert kırılmalara sahne olan uluslararası düzen üzerinde de gösterecektir önümüzdeki dönemde.
#TrumpGERİDE bıraktığımız 2023 yılında Türk-ABD ilişkilerinin seyrini değerlendirmeye başlarken, yakın tarihte nasıl bir güzergâhtan geçildiğini görebilmek açısından önceki yılları çok kısaca hatırlayalım.
#ABDTürkiye’nin dünyayla ilişkilerini izlemeye çalışırken bazı ülkelerin Ankara karşısında giderek yerleşmekte olan bir davranış kalıbı dikkatimi çekiyor. Ellerindeki kartların güçlü olduğu, uygun fırsatın da bulunduğu hesabını yapan bu ülkeler, Türkiye’ye karşı yaptırım, ambargo gibi yöntemleri fiilen kullanma yoluna gidiyorlar. Bazı durumlarda da yaptırım tehdidini bir pazarlık aracı olarak açık bir dille ya da -hissettirme- şeklinde devreye sokuyorlar.
#Yazar2018, rahip Andrew Brunson yılıydı Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerde. İzmir’de delilleri bir hayli sorunlu bir iddianameyle hapse atılan ABD’li evanjelik rahibin tutukluluğu üzerinden yaşanan büyük bir gerilime sahne oldu iki ülke arasındaki ilişkiler. ABD Başkanı Donald Trump, Brunson tahliye edilmeyince Türkiye’yi cezalandırmak üzere ekonomik önlemlere başvurdu, bir dizi yaptırımı devreye soktu. Dolar patladı, Türk ekonomisi gerçekten sarsıldı.
#YazarTürkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın almasının ABD cephesinde yol açacağı bir “kırılma” galiba eninde sonunda yaşanacaktı. S-400’lerin, ABD’deki karar vericiler ve kanaat önderleri arasında Türkiye’nin stratejik kimliğine dönük tetiklediği tartışma bir tarafa, bu ülkede yürürlükte olan yasalar açısından Ankara ile bir yaptırım krizini doğurması potansiyeli çok güçlüydü.
#YazarABD Başkanı Donald Trump’ın ‘ekonomiye zarar verme’yi ikili ilişkilerde istediği sonucu almaya dönük ‘zorlayıcı’ bir yöntem olarak kullanması gerçeğiyle rahip Andrew Brunson krizinin yaşandığı 2018 yazında tanıştık. İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 18 Temmuz 2018 tarihinde tutuklu yargılanan Brunson’ın tahliye talebini reddetmesinin ardından, Başkan Trump Türkiye’yi ekonomik yaptırımlarla cezalandırma stratejisine yöneldi.
#YazarlarS-400’ler konusunda Türkiye’ye hak veren açıklamalarına, ABD’nin bu meseledeki günahlarını anlattığı teatral nutuklarına kulak verdiğinizde, kendisinin muhalif bir Amerikalı dış politika yorumcusu olduğunu zannedebilirsiniz. Oysa o bir yorumcu değil, ABD Başkanı unvanıyla Beyaz Saray’da oturuyor.
#YazarTürk Amerikan İş Adamları Derneği ve Amerikan Ticaret Odası Genel Başkanı Ali Osman Akat "Bu yıl yeni yatırımcıların Türkiye'ye geleceğine inanıyoruz. Hatta bununla ilgili görüşmeler devam ediyor. Türkiye'de yatırımları olan Amerikan firmaları yıl sonu itibarıyla yatırımlarını artıracak" dedi.
#ABD- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, S-400 ve F-35 krizi ile yaptırım iddiaları dolayısıyla merakla beklenen ABD Başkanı Donald Trump’la görüşmesini dün yaptı. G-20 Liderler Zirvesi kapsamında gerçekleşen görüşme 36 dakika sürdü. Görüşme sonrası basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, “Yaptırımlar konusunda Sayın Trump bugün (dün) yaptığı açıklamada, bu konuya açıklık getirdi. Böyle bir şeyin olmayacağını da kendisinden özellikle dinlemiş olduk” dedi.
#GazetehaberleriDışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, ABD Dışişleri Bakanlığının "2018 Uluslararası Dini Özgürlükler Raporu"nun Türkiye ile ilgili bölümlerinde FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in "Müslüman vaiz ve siyasi figür" olarak bahsedilmesine ilişkin, "Bu, hain darbe girişimine destek anlamına gelmektedir. Müttefik bir ülkede demokrasiye darbe girişiminde bulunanları masum din adamı olarak nitelemeleri, ikiyüzlü bir yaklaşımdır." dedi.
#DışişleriİLERİDE bu dönemi yazan siyasi tarihçiler, Türkiye ve ABD liderlerinin, 2019 yılı başında iki ülke arasında sıkça patlak veren krizleri yönetme biçimlerini, birbirleriyle müzakere ederken başvurdukları şaşırtıcı yöntemleri, ilişkilere süreklilik ve öngörülemezlik içinde damgasını vuran iniş-çıkışları analiz etmekte muhtemelen zorlanacaklardır.
#YazarlarBIST 100 endeksi, yoğun haber ve veri gündemi, rekorlar ve sert dalgalanmaların yaşandığı 2018'i yüzde 21 değer kaybıyla tamamladı ve böylece 2011'deki yüzde 22,33'lük kayıptan bu yana en kötü yıllık performansını gösterdi. 2018'de bir önceki yıl kazançlarının çoğunu geri veren Borsa İstanbul'un, tarihinde hiç bir zaman iki yıl üst üste düşmemiş olması yeni yıla ilişkin umutları artırıyor. BIST 100 endeksi, 29 Ocak'ta tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 121.532 puanı görmesinin ardından düşüş trendine girerek 2018'i bir önceki yıl kapanışına göre yüzde 21 değer kaybıyla tamamladı. Borsa için 2018'deki kırılma anlarına bakıldığında, nisanda başlayan "ticaret savaşı" ve yurt içinde erken seçim açıklamasının negatif etki anlamında öne çıktığı görülüyor. BIST 100 endeksi gördüğü en yüksek seviye ve kapanış rekorunu sırasıyla 121.532 ve 120.845 puanla 29 Ocak'ta kırarken, tüm zamanların en yüksek işlem hacmi 15,5 milyar lira ile 13 Ağustos'ta gerçekleşti.
#TCMBNATO ittifakının felsefesini ve savunma doktrinini tanımlayan ne kadar temel kabul varsa, bu kabuller 2018 yılında iki NATO müttefiki Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerde meydana gelen gelişmelerle bir kez daha tersyüz olmuştur.
#YazarDışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, elebaşı Fetullah Gülen dahil Fetullahçı Terör Örgütü'ne (FETÖ) üye 84 kişinin Türkiye'ye iadesine yönelik listeyi ABD'ye sunduklarını hatırlatarak, "En son Buenos Aires'te bir araya geldiğimizde ABD Başkanı Donald Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bu konu üzerinde çalıştıklarını söyledi ancak somut adımları görmemiz gerek." dedi.
#Mevlüt ÇavuşoğluRahip Andrew Brunson hadisesi, geride bırakmaya hazırlandığımız 2018 yılında Türkiye ile ABD arasındaki ilişkileri tarihinin en büyük krizlerinden birinin içine soktu. İki ülke liderlerinin birbirlerine oldukça sert sözlerle çıkıştıkları, restleşmelerin yaşandığı, bakanlara yaptırım kararlarının alındığı benzeri pek görülmemiş bir çatışma yaşandı Ankara ile Washington arasında.
#Andrew BrunsonABD Başkanı Donald Trump'ın seçim döneminde ulusal güvenlik danışmanlığını yapan Jeffrey Gordon, Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) elebaşı konusunda, "Fetullah Gülen, hem Türkiye hem de ABD'nin ulusal güvenliğine tehdit oluşturuyor, derhal Türkiye'ye iade edilmeli." dedi.
#AbdGram altın, bu hafta dolar kurundaki değer kayıplarının etkisiyle yatırımcısına yaklaşık yüzde 3 kaybettirdi. Gram altın, 18 Ekim'de 9 haftanın en düşük seviyesi olan 216,9 lirayı görürken cuma günü 222,3 lirayla son 11 haftanın en düşük haftalık kapanışını gerçekleştirdi.
#Altın