Akdeniz'in kâbusu olan istilacı türler Marmara ve Karadeniz'e de yayılmaya başladı. Uzmanlar denizlerimize has balıkların ve diğer canlıların bu istiladan avantajlı çıkmasının zor olduğunu belirtiyor. Peki hamsi gibi adı Karadeniz'le özdeşleşmiş balıkları, dolayısıyla balıkçılığı ve sofraları neler bekliyor? Uzmanlara sorduk...
#İstilacı TürlerBandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, Marmara Denizi'nde su sıcaklığının uzun yıllar ortalamasına göre 3 derece daha yüksek olduğunu açıkladı. Sarı, yaptığı son dalışta, görüş mesafesinin 2 buçuk ila 3 metre civarında olduğunu ve yoğun bir plankton çoğalması yaşandığını belirterek, "Şu an 11- 12 derece civarında. Olması gereken su sıcaklığı ise 9 ya da en fazla 10 derece olmalıydı. Marmara, diğer denizlerimiz gibi ısınmaya devam ediyor" dedi.
#Marmara Deniziİklim krizinin etkileri çoktan denizlerimize yansıdı. Ecem Kodak bu gerçeği çocuklarımıza anlatıp gelecek kuşaklara farkındalık kazandırmayı kendine misyon edinmiş, görsel yönetmenimiz Serhat Gürpınar’ın resimleri eşliğinde bir kitap yazmış. Hikâyenin kahramanları lüferler, kalkanlar, ahtapotlar ve hatta fitoplanktonlar olmuş. Bilimsel gerçekler pek parlak değil belki ama bu kitap çocuklara umut veriyor. Çünkü ne yapmaları gerektiğini anlatıyor.
#Ecem KodakTürkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, Marmara Denizi'nde Kuruçeşme, Sarıyer ve Beykoz kıyılarında aşırı kirliliğin göstergesi binlerce denizanasını görüntüledi. Dr. Kesici, Marmara'da depremden sonraki en önemli ikinci tehlike olarak gösterdiği istilacı denizanalarının toplanması gerektiğini söyledi. Dr. Kesici, "Marmara Bölgesi'nin depremden sonra önlem alınması gereken en ciddi ve tehlikeli sorunu Marmara Denizi ve körfezin kirliliğidir. Ne yazık ki ülkemizin en kirli denizlerinin başında, iç deniz özelliğine sahip, çok hassas ve kırılgan ekosistemi bulunan Marmara Denizi geliyor" dedi.
#Marmara Deniziİstilacı bir tür olarak denizlerde yer alan ve tüketildiğinde ölüme götüren sonuçlara yol açan balon balığı, rotasını Marmara'ya çevirdi. Hidrobiyolog Dr. Erol Kesici, "Bunlar Nisan aylarında, üreme zamanlarında çok tehlikeli olabilmekteler. Yumurtalarının kesinlikle yenilmemesi gerekir. İç organlarının kesinlikle yenilmemesi gerekiyor. Bütün sularımız için tehlikeli çünkü bizim biyogüvenliğimizi tehdit ediyor. Bu türlerle mücadele etmek zorundayız. Yoksa balıklar kalmayacak. Ne hamsi kalacak, ne istavrit kalacak" dedi.
#Hamsiİstilacı bir tür olarak denizlerde yer alan ve tüketildiğinde ölüme götüren sonuçlara yol açan balon balığı, rotasını Marmara'ya çevirdi. Hidrobiyolog Dr. Erol Kesici, "Bunlar Nisan aylarında, üreme zamanlarında çok tehlikeli olabilmekteler. Yumurtalarının kesinlikle yenilmemesi gerekir. İç organlarının kesinlikle yenilmemesi gerekiyor. Bütün sularımız için tehlikeli çünkü bizim biyogüvenliğimizi tehdit ediyor. Bu türlerle mücadele etmek zorundayız. Yoksa balıklar kalmayacak. Ne hamsi kalacak, ne istavrit kalacak" dedi.
#Balon BalığıTarım ve Orman Bakanlığı, 2023 yılında 79 bin 703 balon balığı (adet) yakalandığını, bu balıklar için 590 bin 347 lira destek ödemesi yapıldığını, 5 milyon 977 bin 725 balon balığının ekosisteme girişinin engellendiğini bildirdi. Bakanlık, “Geçen dönemde, Ar-Ge çalışmaları için girişimciler tarafından balon balığının derisinin çanta ayakkabı ve cüzdan olarak işlenmesi talebi kabul edildi. Toksin düzeylerinin belirlenmesi ve ilaç sanayisinde bilimsel çalışmalarda kullanılmak üzere, bir firmanın Türkiye’deki temsilcisi aracılığıyla toplam 1600 kilo balon balığı alımı gerçekleştirildi” dedi.
#Balon BalığıKızıldeniz'den Akdeniz'e geçiş yapan ve Antalya Körfezi ekosistemine zarar veren balon balığı gibi istilacı türlerin yanı sıra, ekonomik değeri olan yeni türlerin de bölgeye geçiş yaptığı tespit edildi. Akdeniz Üniversitesi'nden Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, Kızıldeniz'den 3 tür hamsi, barbun, palamut ve karides türünün Antalya Körfezi'nde ve Akdeniz kıyılarında görüldüğünü söyledi.
#Hamsiİskenderun Teknik Üniversitesi (İSTE) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemal Turan, Kızıldeniz’de yaşayan 'Synodus Randalli' isimli balık türünün Akdeniz'de ilk kez görüldüğünü söyledi. Turan ve ekibi, 'Kızıl lokum' adını verdikleri balığın, morfolojik ve genetik yapılarını üniversitede incelemeye aldı. Prof. Dr. Turan, "Bu türü Akdeniz'de İskenderun Körfezi girişinde bulduk. Bu tür, Türkiye denizleri ve tüm Akdeniz için çok yeni. Ekonomik olarak değerli bir tür olacağına inanıyoruz" diye konuştu.
#AkdenizGeçen yıl müsilaj nedeniyle zor bir sezon atlatan balıkçılar, yeni dönemin heyecanıyla mavi sulara açılırken vatandaşlar, bolluğun artmasını ve ucuz balık yemenin hesabını yapıyor. Peki bu yıl sofralarda en çok hangi balık yer alacak? Fiyatlar ortalama ne kadar olacak? Uzmanlar hurriyet.com.tr'ye anlattı...
#BalıkçılıkTürk Deniz Araştırmaları Vakfı’ndan (TÜDAV), özellikle son günlerde sahile vuran ve görüntüleri ile endişe yaratan denizanaları konusunda uyarılarda bulunularak ‘Ya Yakarsa Projesi'ni hatırlatılıp denizanası türlerine dikkat çekildi. Akdeniz, Ege, Karadeniz ve Marmara'da kayıtlara geçen 18 türün olduğu, bazılarının zehirli, bazılarınsa balıkçılık ve deniz ekosistemi açısından büyük tehlike taşıdığı belirtildi.
#AntalyaTürkiye’deki istilacı yabancı türlerin tehditlerini değerlendirmek amacıyla bir çalışma yürütüldü. Araştırma kapsamında gümüşi havuz balığı, kırmızı yanaklı su kaplumbağası, yeşil papağan, su maymunu, ham bostan ve Doğu Amerika sivrisinek balığından oluşan 6 istilacı tür mercek altına alındı. İşte Türkiye’deki yabancı istilacı türler ve özellikleri...
#İstilacı TürlerTürkiye denizlerine giren ve Akdeniz'de sayıları 900'ü bulduğunu belirtiği istilacı yabancı türler konusunda bilimsel araştırma yapan Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, istilacı yabancı türlerin çeşit ve sayılarının artmasının biyo-güvenlik sorununa neden olduğunu söyledi.
#DenizProf. Dr. Neslihan Özdelice, "Marmara Denizi'nin biyoçeşitliliği her geçen gün azalmakta. Özellikle bu yapının artışı hamsi, sardalya, çaça gibi planktonu süzerek beslenen canlıların süzme düzeneklerinin tıkanmasına neden oluyor. Yani balıklar, aslında bir nevi solunum ventilasyonunu sağlıklı bir şekilde yerine getiremiyor. Bizler bu balıkları aşırı avlayarak, bu mekanizmanın oluşum sürecine de katkıda bulunmuş oluyoruz." dedi.
#HaberTarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nce, 2020 yılı itibarı ile Türkiye denizlerinde 105 istilacı yabancı tür, 540 da yabancı tür tespit edildi. Dünyanın en kötü 100 istilacı yabancı türünden 14'ünün Türkiye'de bulunduğu bildirildi.
#Tarım Ve Orman BakanlığıMarmara Denizi’ndeki deniz salyası kabusunun ardından Ege ve Akdeniz kıyılarında sargassum türü algler görülmeye başlandı. Peki önlem alınmazsa bu da müsilaj gibi etki yaratır mı? Denize girmek riskli mi? Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin hurriyet.com.tr'ye anlattı...
#MüsilajMarmara Denizi’nin kıyısında da içinde de milyonlarca canlı yaşıyor. Kıyısındaki bizler “Denizi kaybediyoruz, görüntü kötüleşiyor, balık yiyemeyeceğiz” diye endişelenirken içindeki canlılar yaşam alanını kaybediyor. Yani, kasap et derdinde, koyun can...
#Marmara DeniziCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Marmara Denizi'nde görülen müsilaj (deniz salyası) meselesinin çözümü için Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından oluşturulan akademik heyetin katılımıyla düzenlenen toplantıya başkanlık etti.
#YÖKBir süredir Marmara Denizi’nde yürek burkan ve endişeye sebep olan deniz kirliliği hakkında açıklama yapan Belgesel Yapımcısı ve Su Altı Görüntüleme Yönetmeni Tahsin Ceylan, “Kıyısal alana sıkışmış bu kadar yaşam söz konusu iken Marmara Denizi’nin kendini toparlama şansı yok denenecek kadar azdır,” dedi.
#BursaTBMM Küresel İklim Değişikliğini Araştırma Komisyonu’na katılan uzmanlar, Türkiye’nin karşı karşıya kalacağı iklim kriziyle ilgili birbirinden çarpıcı örnekler verdi. Uzmanlara göre, iklim değişikliğiyle birlikte peribacaları gibi doğal kültür varlıkları da hızla aşınıp yok olma tehlikesi altında.
#GazetehaberleriDişleri inanılmaz keskin, kıtır kıtır teneke kutuları yiyor, balıkçıların ağlarına zarar veriyor, yem bulmak için kıyılara yaklaşıyorlar. Peki denize girerken bizi de ısırırlar mı? İnsanlara saldırma ihtimalleri var mı? Balon balıkları insanlar için ne kadar tehlikeli?
#Balon Balıkları‘Seaspiracy: Denizlerdeki Komplo’ belgeseli deniz yaşamına dair anlattıklarıyla dikkatleri üzerine çekti. Görüntüler 'Balık yemeyi bırakın' çağrılarının dahi oluşmasına neden oldu. Peki denizler ve okyanuslar çevre kirliliğinden büyük ölçüde nasibini alıyorken Türkiye'de durum nasıl? Uzmanlar hurriyet.com.tr'ye anlattı.
#SeaspiracySualtı Görüntüleme Yönetmeni ve Belgesel Yapımcısı Tahsin Ceylan ve ekibi, dört yıl önce kameralarını Marmara Denizi’nin saklı güzelliklerine çevirmiş, Bursa’nın kıyı şeridindeki denizsel yaşamı da ilk kez görüntülemişti. Bursa Valiliği desteğiyle gerçekleşen çalışmada azalan balık türlerinde önemli bulgular elde edilirken, kirlenmeye özellikle dikkat çekilmişti.
#Bursa