Havayolu yolculuğunda pasaport, vize, yurtdışına çıkış harç pulu gibi birçok şeyi göstermek gerçek bir yük haline geldi. Kolay doğrulanamayan belgeler, kontrol yapanların yolculara kuşkulu bakışları ve uzayıp giden kuyruklar havayolu yolculuğunu zaman zaman işkenceye çeviriyor. Yakın gelecekte uygulanması beklenen dijital seyahat sayesinde ise akıllı telefona yüklenecek bir dijital kimlikle tüm işlemlerden geçilebilecek.
#PasaportElbette havayolu taşımacılığındaki büyümenin kahramanları dev jet yolcu uçakları ama bu büyüme sürerken az yolculu ara noktalarda havacılık giderek geriledi. Hele coğrafi zorlukları olan bölgelere uzun pistler yapılamayınca özellikle bazı turizm bölgeleri hiç gelişemedi. İşte tam da bu noktada yeni bir çözüm olarak Turboprop motorlu D328eco uçakları öne çıkıyor. Hem sorunlu yerlere uçabilecek hem de küçük yerleşim yerlerini birbirine bağlayabilecek bu uçaklar çevreci olmalarıyla da dikkat çekiyor.
#AirbusBüyük uçaklarla yapılacak seferlerin maliyetlerinin yüksekliği bölgesel jetlerin şansını arttırdı. Birçok havayolu bölgesel jet uçaklarına ağırlık vermeye başladı. Ne yazık ki, pazarın iki büyük oyuncusu Airbus’ta Kanada imalatı A2209 ve Brezilyalı uçak imalatçısı Embraer uçaklarının büyük kısmında, Pratt&Whitney’in pazarı alt üst eden sorunlu motorları kullanılıyor. Bu motorlar yüzünden A322-321 ailesinin Neo serisinden çok sayıda uçak hala yerde.
#AirbusTıpkı uçaklar gibi iş jetlerinin teslimlerinde de sorunlar yaşanıyor. Uçak fabrikaları için parça üreten firmaların pandemiden bu yana hâlâ toparlana-maması imalatçıları zor durumda bırakınca pazar mecburen ikinci el iş jetlerine kaymış, bu da fiyatları 25-65 milyon dolar bandına çıkarmıştı. Ancak son dönemde fiyatlar biraz gerilemeye başladı. 2018 model Falcon 7X’i 16 milyon dolara almak mümkün...
#İş JetiDışişleri Bakanı David Cameron’ın Orta Asya turu kapsamında kiraladığı özel uçak İngiltere'de tepkilere neden oldu. Embraer tarafından üretilen Lineage 1000 model özel uçağın birim maliyetinin 50 milyon dolar olduğu aktarıldı
#David CameronUçak imalatlarındaki gecikmeler, parça tedarikçilerinin imalat hızlarına yetişememesi, motor imalatçılarından birindeki ciddi sorunlar hızla büyüyen havayolu şirketlerini zora soktu. Yaz ayları için havayollarının yaptığı planlar şimdiden alt üst oldu. Yeni hatlar açılması da zorlaştı. Hal böyle olunca uçak biletlerinin fiyatlarına zam gelmesi bekleniyor.
#BoeingKaan 5’inci nesil bir savaş uçağı. İlk uçuşunu yaptı. Bu uçuşta 2600 metreye kadar çıktı. F-16 motorlarının kullanıldığı uçağın uçuş kabiliyeti aslında 5’inci neslin üzerinde bir yerlerde. Ama önünde daha uzun bir yol var. Seri üretime kadar yıllar geçecek. Büyük yeteneklere sahip TUSAŞ mühendisleri bu arada bu uçağı 6’ıncı nesle de yükseltebilirler. Çin, Rusya, Japonya ve hazırlık içindeki Avrupa’nın yeni nesil savaş uçaklarının asla gerisinde kalmayacak. Hatta Amerika’nın bize vermediği F-35’i hızla sollayacak. O gün, havacılık gözüyle bakılırsa çok da uzak değil.
#KaanABD'li Wall Street Journal gazetesi 23 Ağustos'ta özel jetinin düşmesi ile hayatını kaybeden paralı asker grubu Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin'in uçağına bomba yerleştirildiği ve operasyonun bizzat Rusya Güvenlik Konseyi Başkanı Nikolai Patrushev tarafından denetlendiğini iddia etti. Kremlin iddiayı 'ucuz bir kurgu' olarak değerlendirdi.
#Yevgeniy PrigojinBu yıl ölümcül uçak kazası sayısı geride kalan yıllara göre çok az. Havayolu uçaklarının karıştığı kazalar da giderek azalıyor. Ölümcül kazalardaki azalma havacılığa olan güveni daha da arttırıyor. Bir yere uçakla gitmek güvenlik açısından bütün ulaşım araçlarını solluyor. Yıllardır değişmeyen bir gerçek bu.
#UÇAKDünyanın en büyük havacılık fuarlarından olan Dubai Air Show’a sayılı günler kaldı. 13 Kasım’da kapılarını açacak fuar, her yıl olduğu gibi firmaların kıran kırana rekabetine ev sahipliği yapacak. Öte yandan fuar, zaten yıllar sonrasının siparişlerini bile bugünden bitiren Boeing, Airbus gibi devlerin gösteri imza törenlerine de sahne olacak. Tok satıcılar Dubai’de hem şov yapacak hem de fiyat yükseltecek.
#Dubai Air ShowSipariş vermekte geciken havayollarının büyüme hızları da düşecek. Havayolu uçağı üreten Boeing, Airbus Embraer gibi şirketler bazı modeller için ancak 2027-2028 tarihlerine rezervasyon yapabiliyorlar. Bazı modeller için fabrika tezgahları 2037’ye kadar dolmaya başladı
#Havayolu Şirketleriİsrail Ulusal Güvenlik Merkezi, vatandaşlarına Türkiye'yi terk etmeleri çağrısında bulundu. Bu çağrının ardından iki uçuş planlandı. Tel Aviv’den gelen ilk uçak akşam saatlerinde İsraillileri alıp döndü. İsrail vatandaşları için Tel Aviv'den gelen ikinci yolcu uçağı da 01.38 sıralarında İstanbul'dan ayrıldı.
#İsrail VatandaşlarıTüm dünya önceki gün Rusya’da meydana gelen uçak kazasına odaklanmış durumda. Başkent Moskova’nın 210 kilometre kuzeybatısında düşen bir özel jetteki yolcular arasında Rus paralı asker grubu Wagner’in kurucusu Prigojin’in de bulunduğu öne sürülmüştü. Rus medyası, Wagner’in patronunun ölümünü, yolcu listesinde Prigojin’in isminin bulunduğu bilgisine dayandırsa da henüz her şey net değil. Olayla ilgili birçok soru işareti ortaya çıkarken, spekülasyona en açık konu Prigojin’in akıbeti.
#Rusya2 ay önce Putin yönetimine karşı darbe girişiminde bulunan Wagner’in kurucu lideri Prigojin’in Saint Petersburg-Moskova seferini yapan özel jeti dün Moskova’nın kuzeyinde düştü. Rus haber ajansı TASS, Tver’de düşen uçakta Prigojin ile birlikte 10 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
#PrigojinParis Air Show bu yıl yine uçak ve helikopter siparişlerinde rekorların kırıldığı en önemli platform oldu. Kimine göre 80 milyar, kimine göre 100 milyar doların üzerinde tutarlarda sipariş verildi. Airbus ve Boeing’in ezeli rekabeti burada da sürdü. Hem 737 Max hem de 787 ve 777X uçaklarının imalatlarında sıkıntılar yaşayan Boeing, siparişlerde geri kalsa da bu üç modelde ticari başarıyı yakalayacak gibi görünüyor.
#Paris Air ShowWagner krizi Belarus'un araya girmesi ile çözülürken dünya 'Yevgeny Prigozhin nerede' sorusuna yanıt arıyor. İsyandan beri görünmeyen dün ise sadece bir ses kaydı yayınlayan Wagner liderini taşıdığı belirtilen uçağın lokasyonu belli oldu. Kremlin ve Belarus'tan konu ile ilgili flaş açılamalar geldi.
#Yevgeny PrigozhinYüzyılı aşkın bir havacılık fuarı. Tekli yıllarda açılıyor. Dünyada daha büyüğü yok. En fazla uçak alımı yapılan bir organizsyon. Havayolu şirketleri, savunma sanayi kuruluşları, hükümetler alımlarını bu fuarda açıklamayı çok prestijli buluyor. 54’üncü Paris Air Show, yükselen havacılık dünyasının yine yıldızı oldu. Milyarlarca dolarlık sipariş verildi, rekorlar kırıldı.
#Havayolu ŞirketleriDünyanın her yerinde ekonomiler zorlanmaya başladığında tuhaf bir şey oluyor. İşadamları ya da büyük şirketler sıradan iş jetleri yerine daha büyük uçaklara yöneliyorlar. Yani ortalama 40-70 milyon dolar değerindeki uçaklar daha fazla rağbet görüyor. Daha ucuz uçakların satışı düşüyor.
#CenevreJet motorlu küçük havayolu uçağı pazarı büyümeye başladı. Airbus’ın A220 ve Brezilyalı Embraer’in E195-E2 modeli iki uçak siparişlerini hızla artırıyorlar. Yüksek fiyatları, menzilleri, kabin içi düzenlemeleri çok farklı olsa da özellikle bölgesel uçak pazarında her ikisi de ciddi yer buldu.
#EmbraerKısaca eVTOL diye adlandırılan insanlı, insansız hava taksiler çok farklı şirketler tarafından hızla imal ediliyor. Henüz tam olarak kullanılmasa da Dron teknolojisinin ürünü bu uçan taksiler hem maliyetlerinin düşüklüğü hem de kent trafiklerine takılmamaları nedeniyle şimdiden çok cazip görünüyor. Ama kentler üzerindeki trafik nasıl yönetilecek? Bir kargaşa olur mu? Bunlar cevabı aranan ana sorular.
#EvtolRus havayolu şirketleri pilotların eğitimleri, eğitim yenilemeleri konusunda ciddi sorun yaşamaya başladı. THY’den ret kararı ile karşılaşan Rus şirketler, Uzakdoğu ülkelerindeki simülatör merkezlerinde eğitim için rezervasyon çabasına girdi. Ancak ambargolar nedeniyle birçok eğitim merkezi ret cevabı verdi. Çünkü bu merkezlerin çoğu ya Avrupa ya da Amerika sivil havacılık otoriteleri ile sertifika konusunda anlaşmalı.
#THY