Azerbaycan uçağı Kazakistan’a düştü... Mucize kurtuluş

Azerbaycan’ın başkenti Bakü’den havalanan ve Rusya Federasyonu’na bağlı Çeçenistan Cumhuriyeti’nin başkenti Grozni’ye giden yolcu uçağı, Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düştü.

67 KİŞİ TAŞIYORDU

Azerbaycan Havayolları’na (AZAL) ait uçakta 62 yolcu ve 5 mürettebat bulunuyordu. Azerbaycan Başsavcılığı Yetkilisi Kenan Zeynalov yaptığı açıklamada, ilk belirlemelere göre ikisi çocuk, 32 kişinin kurtulduğunu ve tedavi altına alındığını söyledi. Yaralılardan en az beşinin yoğun bakımda olduğu açıklandı. AZAL Basın Sözcüsü Ferid Hüseynov, uçaktaki yolculardan 37’sinin Azerbaycan, 16’sının Rusya, 6’sının Kazakistan, 3’ünün ise Kırgızistan vatandaşı olduğunu açıkladı.

ANBEAN GÖRÜNTÜLENDİ

Brezilyalı Embraer şirketi tarafından üretilen uçağın düştüğü anlar, görgü tanıkları tarafından görüntülendi. Videolarda uçağın düşmeden önce birkaç defa yükselmeye çalıştığı, neticede yüksek hızda ve sağ kanadı aşağıda kalacak şekilde yere çarparak alev aldığı görülüyor. Kazadan sonra uçağın sağlam kalan kuyruk bölümünden yaralı yolcuların bazıları yürüyerek çıkıyor.

GPS’DE SORUN MU VAR

Rus basını, uçağın sis yüzünden normal rotasından çıkarak Aktau’nun üç kilometre dışındaki bölgeye “acil iniş” yapmak zorunda kaldığını bildirdi. İlk belirlemelere göre uçağın kuş sürüsüne çarptıktan sonra acil iniş kararı aldığı, düşmeden önce Hazar Denizi üzerinde acil durum sinyali gönderdiği kaydedildi. Uçuş takip sitesi FlightRadar24, uçağın “güçlü GPS sıkışmasıyla” karşı karşıya kaldığını, bu sebeple rotasının düzgün takip edilemediğini belirtti. Rusya geçmişte uçakların GPS iletimlerini bozmakla suçlanmıştı.

UÇAK İÇİNDE SON ANLAR

Kazakistan yetkilileri, kazanın nedenini tespit etmek için bir komisyon kurulduğunu ve soruşturma konusunda Azerbaycan ile işbirliği yapılacağını söyledi. Sosyal medyada kaza öncesi uçağın içinde çekilen görüntülerde yolcuların kelime-i şehadet getirdiği, hostesin ise ‘Her şey yahşi olacak’ diyerek yolcuları kemerlerini bağlamaya çağırdığı duyuluyor.

Bu arada Embraer E190AR tipi uçağın, 4 gün önce Bakü - Trabzon seferini yaparken Trabzon Havalimanı’na inişi sırasında pisti pas geçtiği, pilotun ikinci denemesinde inişini tamamladığı ortaya çıktı. Embraer ERJ-190 tipi uçak, kısa ve orta mesafeli rotalarda yaygın olarak kullanılıyor. Çift motorlu tasarlanan uçak, 4 bin 500 kilometreye kadar menzilli uçuş gerçekleştirebiliyor.

Bazı yolcular uçak enkazından yürüyerek çıktı.

UKRAYNA RUSYA’YI SUÇLADI

- Ukrayna Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi Dezenformasyonla Mücadele Merkezi Başkanı Andrii Kovalenko, uçağın, Rus hava savunma sistemince  vurulduğunu ve Grozni’ye inmesine izin vermek yerine Kazakistan’a gönderildiğini öne sürdü.

ALİYEV RUSYA ZİYARETİNİ İPTAL ETTİ

KAZA haberinin ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, eski Sovyet ülkelerinden oluşan Bağımsız Devletler Topluluğu liderlerinin gayriresmi zirvesine katılmak üzere bulunduğu Rusya ziyaretini yarıda keserek Bakü’ye döndü.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e başsağlığı ve geçmiş olsun dileklerini ilettirken, Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov da Rusya lideri Vladimir Putin’in kazada hayatını kaybedenler için Aliyev’e taziyelerini ilettiğini açıkladı. Öte yandan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da X hesabında uçak kazasında hayatını kaybedenler için taziye mesajı yayımladı.

UĞUR CEBECİ

ÇOK BİLİNMEYENLİ KAZA: KUŞ SÜRÜSÜ MÜ TAKAT KAYBI MI

UÇAĞIN pilotlarının deneyimli ve bu modelde yüksek uçuş saatleri olduğu biliniyor. Bakü’den kalkan ve Grozni seferini yapan Azerbaycan Havayolları uçağının Grozni’yi sis basınca divert etmesi isteniyor. Kazakistan’da Aktau en yakın ve uygun havalimanı olarak bildiriliyor.

DAİRELER ÇİZİYOR

Ancak Hazar denizi üzerindeki uçak bu sırada FlightRadar24 verilerine göre havada daireler çiziyor. Bunun uçağın rota değişimi için pilotların özel olarak sisteme müdahale için zaman kazanmak amacıyla yapılmış olması ihtimali de var. Ya da kalktığı Bakü Havalimanına dönüş isteği de sözkonusu olabilir. Bunların dışında fark edilen bir teknik sorunu çözmeye çalıştıkları da düşünülebilir.

KUŞLARA MI ÇARPTI

Netlik kazanmayan çok bilinmeyenli kazada uçağın önce motorlarına kuşların çarptığı ve iki motorun da durduğu iddia edildi. Uçağın bulunduğu irtifada hangi kuşların olabileceği konusunda bir bilgi yok. İki motor da durabilir mi? Evet özellikle New York’da Hudson nehrine başarı ile inen uçağın da iki motoru Kanada kazlarının çarpması sonucu durmuştu. Yüksek planör eğitimine yani motorsuz hava aracı hakimiyetine sahip kaptan pilot Chesley Burnett “Sully” Sullenberger suya inişi başarı ile gerçekleştirmişti. İri kemikli Kanada Kazları motorların içindeki Blade denilen pervaneleri de parçalamışlardı.

TAKAT KAYBI MI

Ama bu olayda kuş çarpması henüz kesinleşmese de iki motorun durduğu ve uçağın güçsüz kaldığı ya da havacıların deyimi ile takat kaybı yaşandığı anlaşılıyor. Kokpit ekibi bir acil durum bildirimi yapmış ama nedeni ile ilgili bir bilgi verip vermedikleri bilinmiyor. Motorların elektrik arızası sonucu durmuş olmaları ihtimali de var. Uçağa yanlışlıkla az yakıt yüklenmiş olması ihtimaline kadar birçok neden incelenecektir.

SIR KARAKUTULARDA

Sonuçta motorlar güç üretmediği için uçak süzülme açısı ile düşmeye başlamış. Bir süre düzgün süzüldükten sonra burnu hızla aşağı gelmiş. Toprağa kanattan vurmuş. Büyük ihtimalle pilotlar uçağı düz tutabilmek için çaba harcadılar ama hava hareketi buna izin vermedi. Kanadı kırılan uçak yakıtın patlaması ile alev topuna dönüştü. Sonuçta uçağın kokpit konuşmalarını kaydeden CVR ve teknik hareketlerini işleyen FDR adlı kara kutularının bulunmasından sonra kaza nedeni ile ilgili ciddi bulgulara ulaşılacaktır.

ÖNCE KANADI VURDU

Azerbaycan Havayolları’nın Embraer yapımı E190 uçağı yere vuruncaya kadar alev almadı. Ama uçak yerle temasını önce kanattan yaptı. Hızla çarpan kanat kırıldı ve içindeki yakıt patladı. Aslında uçak yakıtı Kerosen bir gazyağı türevidir. Bir kovaya konup içine kibrit çakılıp atıldığında bile zor tutuşur. Ama kapalı hacimde bir çarpmada bomba gibi patlar. Bu olayda kanat içindeki yakıt patlamış ve uçak bir anda alev topuna dönmüş. Bu durum uçaktaki can kaybının da artmasına yol açtı. Yine de gövdenin parçalanıp hızla kanattan ayrılması sayesinde uçaktan sağ çıkanlar daha doğrusu hiç yara almadan çıkan yolcular da oldu.