×
Ülkeyi toplam on yıl yönettikten sonra, karıştığı yolsuzluklardan ötürü, 2021 ilkbaharından itibaren düzenlenen kitlesel protestolar sonucunda iktidarı kaybeden önceki Başbakan Boyko Borisov liderliğindeki parti (GERB- Bulgaristan’ın Avrupalı Geleceği Girişimi), bu defa oyların yüzde 27’sini topladı. 240 sandalyeli mecliste 69 milletvekili çıkardı. Yolsuzluk geleneğini ortadan kaldırmak ve yozlaşmış Borisov’un hâkimiyetine son vermek iddiasıyla siyasete başlayarak Bulgar seçmenin teveccühünü kazanan, Batı’da eğitim görmüş ‘makbul siyasetçi’ Kiril Petkov’un Değişime Devam Partisi ise, 64 milletvekili kazandı. Meclis aritmetiği, en fazla temsilci çıkaran bu iki partinin bir araya gelerek koalisyon hükümeti kurmalarını zorunlu kılıyor, başka bir seçeneğe imkân tanımıyor. Yolsuzluklara savaş açarak sempati ve oy toplayan Kiril Petkov, ‘yolsuzluk şampiyonu’ Borisov ile bu defa ortaklaşa hükümet kurar mı? Herkes bu hususu merak ediyor. Yoğun kamuoyu baskısıyla belki, bir ihtimal kurabilir. Çünkü ülkede her şey durmuş vaziyette: Parlamento iki yıldır hükümet çıkaramıyor, seçmen tekrar sandık başına gitmek istemiyor, seçimlere katılım oranı yüzde 40 civarını aşmıyor, Avrupa Birliği fonlarından yararlanılamıyor, Schengen bölgesine giriş süreci askıda, genç nüfus Bulgaristan’dan göç etmeye devam ediyor.
HÖH BAŞARILI SAYILIYOR
Gelişmeleri özetlersek... Diriliş (Renaissance) (39) ile Sosyalist Parti’nin (23) bu kez toplam oyların çeyreğini elde etmeleri dikkat çekti ve üzerinde durulması gereken bir endişe kaynağı oldu. Bu karamsarlık ve belirsizlik ortamında, etnik Türklerin partisi olarak kabul edilen Haklar ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) oy oranını muhafaza etti. 36 milletvekili ile parlamentodaki yerini korudu. Bu bir başarı sayılıyor. Geçmiş yıllarda GERB ile tesis ettiği yakın ilişkilerden ötürü, maalesef HÖH aleyhinde olumsuz bir algının mevcut olduğu ileri sürülüyor. Ülke çapında seçmen güveninin kazanılarak bu olumsuz imajın silinmesi HÖH yönetiminin öncelikli hedefi olmalıdır.
Hasan Servet ÖKTEM
Emekli Büyükelçi
GÜNÜN SÖZÜ
“FAKİRLİK çukurundan çıkabilmek için kaliteli üniversiteler ile mesleki ve teknik liselere önem vermemiz icap ediyor. 1982 yılından beri teknik eğitimin içindeyim. Okullarımızın yüzde 90’ı 50 sene öncesinin bilgilerini aktarıyor hâlâ.” Ali ÖZDEMİR
Mimar Sinan’ın kalfalık eseri Süleymaniye Camisi’nden öykünerek tasarlanan, Levent Büyükdere Caddesi üzerinde bulunan caminin temeli Recep Tayyip Erdoğan tarafından 3 Temmuz 2020 tarihinde atılmıştı, açılışı da yine Cumhurbaşkanı tarafından yapılacak.
Levent Camisi Eğitim ve Kültür Hizmet Birimleri Yaptırma ve Yaşatma Derneği Başkanı Ergin Külünk, caminin ismini Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk kaptan paşası ve Türk denizcilik tarihinin önemli isimlerinden olan Barbaros Hayrettin Paşa’dan aldığını belirterek “Bu sebeple de caminin iç ve dış dekorasyonunda martı, mavi rengi ve mavi tonlu renkler hâkim renk olarak kullanıldı” dedi.
Barbaros Hayrettin sefere çıkarken deniz askerleri olan Leventlerin bu bölgede eğitim yaptıkları tarihi kaynaklarda yer alıyor.
MANEVİ HAMİ
Külünk, bu caminin, son 10 yıl içinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın manevi hamilik yaptığı, inşaları süresinde gezip ziyaret ettiği camilerin sonuncusu olduğunu belirtiyor. İnşaat mühendisi Ergin Külünk, “Bu bir ihtiyaç projesidir” diye ekliyor. 20 bin kapasiteli caminin Sarıyer Büyükdere’den Yıldız Hamidiye Camisi’ne kadar ana arterdeki tek büyük cami olacağı bildiriliyor.
GÜNÜN SÖZÜ
Siyasi partilerin görevleri
“
Deprem felaketinde önemi bir anda öne çıktı.
Geleneksel kanal perakende esnafının zincir mağazalarla rekabet edebilmesinin önündeki engel olan tedarik sorununa yenilikçi ve sürdürülebilir bir çözüm sunan, online B2B alışveriş ve tedarik platformu ToptanTR.com, geleneksel perakendecilik sektörüne yeniden hayat veriyor.
YAPAY ZEKÂ VE BAKKAL
“Yapay zekâ algoritmamız ile esnafın ihtiyaçlarını tespit ediyoruz” sözlerini duyunca şaşırmamak elde değil. Yani yapay zekâ bakkala da girmeye başlamış artık.
Özetle, “Esnafın imdadına yetişen yeni bir sistem; ToptanTR firmasının Genel Müdürü Sezgin Şener ile tanıştık, bize dedi ki:
“Amacımız, mahalle bakkalını zincir marketlerle rekabet edebilir boyuta getirmek”; iddialı bir cümle, değil mi?
Küçük esnafın aracılar vasıtasıyla ürün temin ettiğini ve bu sebeple zincir marketlerle rekabette zorlanarak kepenk indirdiğini söyleyen ToptanTR Genel Müdürü Sezgin Şener, “Tam bu noktada onların imdadına yetişiyoruz ve uygun fiyatla raflarını doldurmalarına yardım ediyoruz. Üreticilerden direkt mal alamayan bakkalı aracılara mahkûm olmaktan kurtardık. Bakkallarımız artık, binlerce çeşit ürünü kısa zamanda ve iade garantili olarak ToptanTR.com üzerinden temin edebiliyorlar” diye konuşuyor.
Ailesi, Giresun-Tirebolu Yayla köyündeki
Buna göre SSK ve Bağ-Kur emekli, dul ve yetim aylığına temmuzda yapılacak artış, şimdiden yüzde 12’yi aştı. Nisan, mayıs ve haziran ayı enflasyonları ile milyonlarca emekliye verilecek zam oranı belirlenecek. 3 Temmuz Pazartesi günü TÜİK’in duyuracağı haziran enflasyon tutarı ile 6 aylık artış netleşecek.
Beklentiler işçi, esnaf, çiftçi, emekli, dul ve yetim aylığına temmuzda yüzde 20 veya üzeri artış yapılacağı yönünde.
En düşük emekli aylığına yapılan yüzde 36 oranındaki zamdan diğer emeklilerin yoksun bırakılması burukluk yarattı. Ocak ayında maaşlarına yüzde 8 oranında toplu sözleşme zammı yansıtılan memur ile memur emeklisi, şimdiden yüzde 4.5 oranında enflasyon farkına hak kazandı. Nisan, mayıs ve haziran TÜFE oranları ile 6 aylık enflasyon farkı ödemesi saptanacak. Farkın yüzde 15 düzeyinde olması yüksek olasılık. Memur ve memur emekli maaşına temmuzda ayrıca yüzde 6 oranında toplu sözleşme zammı yansıtılacak.
700 bin kamu işçisi de 2023-2025 dönemini kapsayan ve görüşmeleri süren toplu iş sözleşmesinin bayram öncesi bağıtlanmasını istiyor. Bayrama zamlı aylıklarla girmeyi umuyor.
Ağustos başında yetkili konfederasyon Memur-Sen ile hükümet yetkilileri, 7 milyon memur ve memur emeklisine 2024-2025 yıllarında 6’şar aylık dilimler halinde verilecek zammı saptamak üzere toplu sözleşmelere başlayacak. Uzlaşma sağlanamazsa son sözü YHK söyleyecek.
Hayat pahalılığından en çok etkilenen milyonlarca dar gelirli memur ve memur emeklisi 3 Temmuz’u iple çekiyor. 10 milyona yakın asgari ücretli de ara zam için temmuzu bekliyor. Şükrü KARAMAN
VERİLER HATALI MI?
SOSYAL
Çok partili seçimlere girilmesinden sonra belirgin olarak ilk kez Turan Feyzioğlu ile başlamıştı. İlk sınavını da Ecevit’e karşı vermişti. 1966’da 18. Kurultay’da Genel Sekreterlik mücadelesinde yenik düşünce 47 milletvekili ile birlikte CHP’den koparak Güven Partisi’ni kurmuştu. O kongrede İsmet İnönü’nün kullandığı “CHP bundan böyle ortanın solunda yer alacak!” sözünü, “Ortanın solu Moskova’nın yolu” sloganına dönüştürerek yıllarca sağ seçmenin diline pelesenk olan o sloganla CHP’ye karşı en keskin muhalefeti başlatmıştı. Onunla da yetinmemiş, CHP-MSP hükümetinin düşmesinden sonra kendisine akademik hayatını zindan eden Demirel’in başbakanlığında 1975 yılında I. MC hükümetinin kurulmasına ön ayak olmuştu... Tekrar 1978 yılında, Ecevit hükümetine Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı göreviyle destek vermesine rağmen, yine Ecevit hükümetinin düşmesiyle birlikte Demirel’in 1979 yılında kurduğu azınlık hükümetine dışarıdan destek vermiş ve en kritik anlarda CHP’ye büyük sekte vurmuştu.
-Deniz Baykal, askerlik dönüşü 1974’lerde Ecevit’in desteğiyle aktif olarak siyasete girip 34 yaşında Maliye Bakanı olma şansını elde etmesine rağmen, siyasi hayatı boyunca Ecevit’e karşı iflah ve ıslah olmaz şekilde ‘kronik hizip hareketini’ yürüttü, Ecevit’i hep kıstırdı. Baykal aynı ‘kronik hizip hareketini’ Erdal İnönü’ye karşı da yürütmüştü. 1989’lardan itibaren SHP’de Erdal İnönü’nün Genel Sekreterliği’yle bir türlü yetinmeyen Baykal, İnönü’ye karşı giriştiği Genel Başkanlık yarışını hep kaybetti.
‘BİR BÖLEN’
- Artık SHP’de İnönü’ye karşı başarı elde edemeyeceğine kanaat getiren Baykal, 1992’de tekrar CHP’nin kapısını açtı ve CHP’den SHP’yi topa tuttu. O günlerde diğer muhalefet partilerinden çok, ‘İSKİ skandalı’ üzerinden CHP’ye yüklendi. 1994 yerel seçimlerine gelindiğinde, bir dönem Baykal-Topuz ikilisinden dert yanan Ecevit ile aynı muhalefet cephesinde ‘bir bölen’ mantığıyla birleştiler. Ecevit DSP ile Baykal’da CHP ile, SHP’nin seçmen kitlesine ortak olma yarışına girişti.
- Türk siyasi tarihinde 12 Eylül Askeri Darbesi sonrası 1989 yerel seçimleriyle solda başlayan değişim ve dönüşüm ile 1991’de DYP-SHP hükümetiyle değişim dönüşüm süreci sonrası, esas kırılmanın başlangıç tarihi olarak kabul edilen 1994 yerel seçimlerinde sağ düşünceye oranla ‘fazla bölünme lüksüne’ sahip olmayan ‘sol cenahta’ birden fazla siyasi partinin seçime girmesi, hem Ankara hem de İstanbul’da beraberinde hezimeti de getirdi. Belediye başkanlıklarını Melih Gökçek ve Recep Tayyip Erdoğan kazanmışlardı. Seçim sonrası solda ‘hain’ ve ‘hizip’ tartışması had düzeye ulaşmıştı.
Solda Ankara’da yaşanan siyasi hüsra İstanbul’da da yaşanmış, ne yazık hiç ders alınmamıştı.
İstanbul’u bu kez FP adayı Ali Müfit Gürtuna almıştı.
- Gelinen süreçte solda
Gördüğüm fotoğraf sadece deprem bölgesinin fotoğrafı değil, tüm Türkiye’nin fotoğrafıydı. Ne eksikler vardı derseniz, size madde madde sıralayayım.
- Güçlü kolon, zayıf kiriş kurallarına uyulmamış. Mühendislik hesaplarında olmaması gereken 18-20 santimetre genişliğinde kolonlar, 15 santimetre genişliğinde kirişler kullanılmış. Ölçüler; kolonlarda en az 30 santimetre genişlik, kirişlerde en az 25 santimetre genişlik şeklinde olmalıdır.
- Binaların betonarme işçilikleri (demir, kalıp, beton işçilik hataları) mühendislikten uzak, yapı dayanımına uygun olmayan biçimde yapılmış. Kesit yetersizliği var. Basınç sonucu kolon-kiriş birleşimlerinde plastik mafsallaşmalar (kiriş-kolon birleşim yerlerinin dağılması) oluşmuş.
- Yapılarda demirlerin yönetmeliklere uygun uygulanmadığını gördük. Örneğin etriye ve çirozlar olması gereken 135 derece açıda bükülmemiş ve yetersiz miktarda kullanılmış. Bu durum binaların mukavemetini ortadan kaldırmış.
- Yapılarda nervürlü (çıkıntılı) demir yerine düz ve yetersiz miktarda demir kullanılmış. Ayrıca inşaatlarda deniz kumu kullanılması ve deniz suyu tuzundan dolayı beton içinde korozyona uğrayan demirler çürüyerek çapının küçülmesi sonucu mukavemetini yitirmiş. Demirler yukarıdaki sebeplerle betonda aderans (sürtünme) görevini görmediği için betondan ayrılmış.
- Binalarda min. 25-30 mega paskal (MPA Beton Dayanımı) hazır beton yerine, yanmış, fazla su katılmış, elle karılmış, çimentosu ve mıcırı (agrega) az, 8-9 mega paskal seviyesinde beton kullanılmış.
- Zemin etüdü ya hiç yapılmamış, ya komşu bina hesabına göre yapılmış ya da yanlış yapılmış.
- Özellikle
-EYT Düzenlemesi kapsamında TBMM tatile girmeden ek bir madde ile Bağ-Kur’lu esnafın ve staj mağdurlarının EYT’den faydalanması gerektiğini belirten TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken’in, “Bağ-Kur’lu esnaf ve sanatkâr da EYT’den faydalanmalı; stajyerlerin staj süresi emekliliğe sayılmalıdır. Geriye dönük borçlanma ile devlet önemli gelir sağlar” dediğini...
-Haber-Sen Sendikası ve KESK’in, bir açıklama yaparak, “PTT bir an önce deprem bölgesi için gerekli hassasiyeti göstermelidir. Buradan bir kez daha uyarıyoruz, vakit kaybedilmeden olağanüstü durumda olan PTT emekçilerinin hayatlarını kolaylaştırıcı, dayanışmanın büyütüldüğü ve insan onuruna yakışır kararlar alınarak hayata geçirilmelidir” dediğini...
-Vergisini zamanında ödeyen mükelleflerin gelir ve kurumlar vergisi indiriminin yüzde 10’a çıkarılması gerektiğini söyleyen vergi hukuku uzmanı Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar, “Ücretlilere de aftan yararlananlarla aynı oranda vergi iadesi yapılmalı” derken, aksi durumun Anayasa ihlali olacağını belirtti.
ENKAZ SORULARI GÖZYAŞI DÖKTÜRÜYOR
11 ilimizde, deprem bölgesinde kalan vatandaşlarımızda deprem sonrası crush (ezilme) sendromu yaşayan ve böbrek yetmezliği ile mücadele eden kişi sayısında artış yaşandı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, enkaz altında uzun süre kalan depremzedelerimizin ezilme (crush) sendromu ve uzuv ampütasyonları geçirip geçirmediğini Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya sordu. “Hayat kurtarmak, molozları kaldırmaktan ibaret değil. Kaç yurttaşımız donarak öldü? Uzvunu kaybeden kaç yurttaşımız var?” dedi.
BABIALİ, DALYANCI’YI ÇOK SEVDİ
Aralık ayından beri çok sayıda gazeteci büyüğümüzü ya da dostumuzu kaybettik. Son kaybımız, TGC Genel Sekreter Yardımcısı Niyazi Dalyancı idi. Bilge, insani tarafı çok yüksek ve sevimli bir gazeteci idi. Kendisiyle Kadri Kayabal’ın THA’sında çalışırken tanışmıştık. Cağaloğlu’nda dış gazeteciliğin gelişmesinde, takibinde çok emeği olmuştur.
Önceki gün son yolculuğuna uğurlanmak için Cemiyet’te buluşuldu. Ne kadar dostu ve seveni varmış
Yasamada istikrarı sağlamak için büyük partileri avantajlı kılan bir sistem.
Yeni Seçim Kanunu’na göre bir partinin bulunduğu ittifak barajı geçerse o parti de geçmiş oluyor. (Değişen bir şey yok.)
- Yeni Seçim Kanunu’ndaki en önemli değişim: Milletvekilleri iki türlü dağıtılıyordu. Bir seçim bölgesinde milletvekilleri önce ittifakların toplam oy oranına göre, sonra her ittifakı oluşturan partilerin oy oranına göre ittifakı oluşturan partilere dağıtılıyordu. Şimdi ittifakların toplam oy oranının bir önemi kalmadı, bir seçim bölgesinde her parti kendi oy oranı nispetinde D’Hondt algoritmasına göre milletvekili alıyor. Dolayısıyla görece düşük destekli partilerin milletvekili çıkarabilmesi için mutlaka liste ortaklaşmasına gitmesi gerekiyor.
Kanunlar hedefler arasında denge kurmayı hedefler.
Bizim seçim kanununda iki hedef var:
1- Temsilde adalet.
2- Yönetimde istikrar. Esas mesele barajın hâlâ yüksek ve seçim bölgelerinin çok geniş olması. Seçmenle seçilen arasındaki mesafe çok. Tabii Siyasi Partiler Kanunu’ndan bağımsız düşünmemeliyiz. Özetle sorunumuzun basit bir cevabı yok.
Seçime az kaldı ama düşünmeye gerek yok mu?