Tarkan Özvardar

Dostlarımızın sağlıklı bir hayat sürebilmesi bizim dikkatimizin üzerlerinde olması ve kontrollerimizle mümkündür.

Köpeklerimiz her ne kadar bizlerle konuşamasalar da iyi bir gözlemle onları anlayabilmek ve çözümlemek mümkündür. Onların sağlık açısından ne durumda olduklarını anlayabilmek ve yardımcı olabilmek için dikkat edeceğimiz bulguları şöyle sıralayabiliriz:
-Köpeğimizin davranış rutininde genel bir canlılığı ve neşesi olmalıdır. Eve geldiğimizde sevinmesi, birlikte gezmeye çıkmaktaki hevesi ve isteği bu durumun göstergesidir. Eğer dostumuzun her zamankinden daha az enerjik ve heyecan duyduğu şeylere karşı isteksiz olduğunu fark ediyorsak bir şeylerin onun açısından ters gittiğini düşünmeliyiz.
-Köpeğimizin yemeğe karşı olan isteği ve iştahı sağlıklı olup olmadığı konusunda dikkat edeceğimiz donelerden biridir. Yemeğe karşı olan ilginin azalması yada iştahın kesilmesi onun bir problemi olduğunu işaret edebilir.

5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu geçtiğimiz ay yeni düzenleme ile Meclis’te kabul edildi.

Eski kanunda, en tartışmalı ve problemli maddelerinden biri yasaklı ırklar ve melezleri ile ilgili olandı. Eski kanunda yer alan pitbull, dogo argentino, tosa inu, fila ırkı köpeklerin ve melezlerinin beslenmesi, sergilenmesi, üretilmesi ve reklam amacı olarak kullanılması tamamen yasak ve işleme tabi idi. Bu ırklara ait köpekleri ya da melezlerini besleyenlerin köpeklerine, herhangi bir sebeple şikâyet söz konusu olduğunda el konuluyordu. Sahiplerinden ayrılarak barınaklara gönderilen köpekler, bir daha sahiplendirilmemek üzere hapsediliyorlardı. Ayrıca sahipleri için de yüklü bir para cezası yükümlülüğü söz konusu oluyordu.
Yeni düzenleme ile ‘Yasaklı ırklar ve melezleri’ başlığı, ‘Tehlikeli ırklar ve melezleri’ şeklinde değiştirilerek kanunlaştırıldı. Bu yeni düzenlemenin, bu ırklara mensup köpeklerin ve melezlerinin sahiplerine ne gibi yükümlülükler getirdiğini şöyle sıralayabiliriz:

Günümüzde insanların çoğu ‘bağışıklık sistemini güçlendirmek’, ‘vitamin-mineral eksiklerini tamamlamak’, ‘kemik ve eklemlerini desteklemek’ gibi hedeflerle gıda takviyeleri kullanıyor. Acaba ailemizin bir parçası olan köpeklerimizin de bu takviye ürünlere ihtiyaçları var mı?

En başta takviye ürünleri kullanmak için bir ya da birkaç sebebin olması gerekiyor. Köpeklerde yaşa ve hayat dönemlerine göre kullanımı değişebilen bu ürünlerin kullanılmalarını gerekli kılan durumları şöyle sıralayabiliriz:
- Yetersiz anne sütü almış olma ya da erken sütten kesilme.
- Yavruluk döneminde karşılaşılan gelişim geriliği ya da bozuklukları.
- Aşırı paraziter enfestasyona bağlı büyüme gerilikleri.
- Besinlerden yararlanımı engelleyen intolerans ve enzim yetmezlikleri.
- Raşitizm gibi kemik çatı bozuklukları ve deformasyonlar.

Beslenme tüm canlılarda olduğu gibi köpeklerde de hayatın devam etmesi için gerekli olan enerjinin kaynağı olması açısından oldukça önemlidir.

Dostumuzun kuvvetli bir bağışıklık sistemine sahip olabilmesi, hastalıklarla mücadele edebilmesi, uzun ve kaliteli yaşaması için iyi beslenmesi gerekmektedir. Güçlü fiziksel ve mental gelişim beslenme ile doğru orantılıdır.
Biz insanlar için nasıl nitelikli beslenme kaynakları mevcutsa, ailemizin bireyleri olan köpekler için de aynı durum geçerlidir. Köpeklerimizi beslerken yapılan hatalar ve yanlış bilinenleri şu şekilde sıralayabiliriz...

BİREYSEL FARKLILIKLARA DİKKAT

Beslenmek ve doyurmak birbirinden farklı kavramlardır. Tokluk oluşturmak beslemek anlamına gelmez. Doğru, yeterli beslenme nitelikli ve metabolizmanın işleyişine uygun besin maddelerinin doğru oranlarda bir araya getirilmesiyle olur.

 Dostumuzu doyana kadar değil ihtiyacı olduğu kadar beslemek uygun olandır.

Köpeklerde de diğer memeli hayvanlarda olduğu gibi vücudun en büyük organı deridir. Çevresel etkiler, stres ve genetik kökenli rahatsızlıkların birçoğunda ilk reaksiyonları genellikle deri verir.

 

Özellikle sıcak ve nemli yaz aylarında öncelikle baş boyun bölgesi olmak üzere vücudun tüyle kaplı bölgelerinde kuru ya da akıntılı ıslak formda gözlemlenen lezyonlar çoğunlukla egzama olarak adlandırılır. Bu pembe kızarık formda derinin erozyona uğramış kısımları çoğunlukla kaşıntılı ve acı verici olabildiğinden köpeğin ulaşabildiği bölgelerde olduğu taktirde egzamalı bölgeyi ısrarla yalaması veya kaşıması lezyonların daha da büyük enfekte forma dönüşmesine neden olabilir. Egzama yaralı bölgelerin tüylerinin dökülmesi tipiktir.
Köpeklerde egzamanın oluşmasının nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
* Ani iklim ve klima değişiklikleri.
* Aşırı sıcak ve neme maruz kalma.
* Kene, pire, sinek, böcek ısırıkları.
* Strese bağlı psikolojik bozukluklar.

Su tüm canlılar için hayatın temelini oluşturur. Özellikle sıcak yaz aylarında su ihtiyacı her zamankinden daha fazla yaşamsal öneme sahip olur.

Köpekler, suya bizlerden çok daha fazla ihtiyaç duyarlar. Bunun sebebi terleme mekanizmalarının vücuden değil, soluk alıp verme yani ventilasyon yöntemiyle şekillenmesiyle bağlantılıdır.
* * *
Sıcakta vücutlarının regulasyon amaçlı olarak sık soluma davranışıyla soğutmaya yönelik bir adaptasyonu olur. Bunun sonucunda çabuk ve kısa sürede vücutları su kaybeder. Bu durum sıcak havalarda su ihtiyaçlarının sıklığı ve miktarının arttığı anlamına gelir. Su tıpkı bizler için olduğu gibi, köpekler içinde tüm besin kaynaklarının en önemlisidir. Protein, karbonhidrat yada yağların yoksunluğuna günlerce dayanabilen köpekler, suyun eksikliğine bu kadar tolerasyonlu değillerdir. Bir köpek vücudundaki su miktarının yüzde 10-15’i kadar ölçüde kayıp yaşarsa ciddi organizma problemleri başlayabilir. Yetişkin bir köpeğin vücut ağırlığının yüzde 60-65’ini su ve su bileşenleri, yavru köpeklerin ise vücutlarının yüzde 80-85’i gibi bir miktarı sudan oluşmaktadır. Köpeklerde günlük su ihtiyaçlarını belirleyen ve miktarın değişmesine sebep olan birçok faktör vardır:
* Egzersiz
* Hava sıcaklığı

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de emniyet ve jandarmanın bünyesinde görev yapan iş köpekleri bulunuyor.

Bu kahraman köpeklerin üstün yetenekleri sayesinde patlayıcı maddelerin tespiti, sınır bölgelerinde mayınların işaretlenmesi, kayıp insanların bulunması gibi ülke güvenliği ve yararına birçok görev başarıya ulaşmaktadır. Onlarca kolda görev yapan bu sadık dostlarımızın bir grubu da uyuşturucuya karşı yürütülen operasyonlarda başrolü oynamaktadırlar. Eşsiz koku alma yetenekleriyle narkotik maddeleri kolaylıkla tespit ederek zehir tacirlerine aman vermemektedirler.
Her yıl tonlarca uyuşturucu maddenin yakalanmasını sağlayan bu köpekler halk arasında uyuşturucu bağımlısı yapılmak kaydıyla bu görevlere yetiştirildiği konusundaki şehir efsanesine maruz kalırlar. Peki gerçekte bu üstün yetenekli köpekler uyuşturucu tespit etmeleri konusunda nasıl yetiştiriliyorlar?

Dünyada en çok çeşitliliğe sahip olan canlı türü köpeklerdir. İnsanların beğenisine ve ihtiyaçlarına bağlı olarak seleksiyona tabi tutulmuş olması bu çeşitliliğin en büyük sebebidir.

Bazı köpek ırklarının fiziksel görüntülerinin toplumlar tarafından beğeni kazanması o ırkın popülaritesinin artmasına sebep olmuştur.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de başta sosyal medyanın etkisiyle olmak üzere bazı köpek ırkları dönemsel olarak popülarite kazanmakta ve kontrolsüz bir şekilde sahiplenilme sayıları artmaktadır.
Sadece kozmetik beğeni ve kaygılarla talep gören bu ırkların sayılarındaki orantısız artışın ırka verebileceği zararları ve kötü sonuçları şu şekilde sıralayabiliriz: