Tarkan Özvardar

Yazın gelmesi ve havaların ısınması ile birlikte köpekler de belli fiziksel değişim ve adaptasyon sürecine girerler. Metabolizmaları iklim deşikliği ve yoğun sıcağa karşı belli önlemler alır ve değişim gösterir.

- Tüy değişimi:
Sonbahar ve kış sürecinde soğuk havanın olumsuz etkilerinden korunmak ve izolasyon hedefli olarak uzun ve kalın bir kürk oluşturan dostumuz, havaların ısınması ile birlikte kışlık tüylerinden kurtulma hedefli tüy dökümüne girer. Tüy değiştirme süreci köpeğin yaşadığı coğrafi konum ve iklim hareketlerine göre değişiklik gösterse de ortalama olarak 1-2 ay sürer. Bu dönemde kalın alt tüy yapısını yoğun bir şekilde dökerek ince ve daha seyrek yazlık tüylerini çıkarmış olan dostumuz kürkünü sıcak havaya karşı adapte etmiş olur. Bu süreçte köpeğimizi sık sık tarayarak ve makas tıraşlarıyla düzeltmeler yaparak yoğun kışlık tüylerinden kurtulmasını kolaylaştırabilir ve uyum sürecini hızlandırabiliriz.



-İştah kaybı ve zayıflama:
Soğuk kış aylarında korunma hedefli olarak yağlanmış ve kilo almış olan dostumuz yaz sıcaklarının başlaması ve enerji ihtiyacının düşmesiyle kilo vererek denge oluşturmaya başlar. Sıcağın etkileri tıpkı bizlerde olduğu gibi köpeklerde de iştahın düşmesine neden olur. Zaten kalın kışlık kürkünü kaybetmiş olan dostumuz iştahın azalması ile birlikte daha zayıf bir fiziksel görüntüye bürünür. Özellikle iki öğün beslenen köpeklerde yaz aylarında sabah öğünlerini tüketmedeki istek kaybı normal olarak kabul edilir.

Köpek sahibi olmak isteyen ya da halihazırda köpek sahibi olanların bu sevimli dostlar hakkında merak ettikleri ve sıkça sordukları sorulara cevaplarıyla bir göz atalım bu hafta...

- Hangi köpek ırkı bana uygun?
Köpek sahiplenirken ırkın uygunluğundan daha çok sorgulanması gereken, kişinin, ortalama ömrü 10-15 yıl olan ve insana bağımlı yaşayan bu canlının sorumluluğunu almaya hazır olup olmadığıdır. Hayat ritminize uygun olan köpeği seçerken ırklar bir kıstas olsa da birbirinden güzel melez köpeklerin barınaklarda ve sokaklarda bir ailesi olması için sahiplenilmeyi beklediğini unutmayın..

- Bana alışması için köpeği yavruyken mi sahiplenmeliyim?
Köpeğin sizinle iletişime geçmesi, size alışması ve sizi sahiplenmesi için zannedildiğinin aksine yavrudan edinilmesi gerekmez. Sahiplenilen genç ya da yetişkin köpekler çok daha çabuk ve kolay bir şekilde yeni sahiplerine ve ortamlarına bağlanıp adapte olurlar. Ayrıca bebek köpek bakımı ve yetiştirilmesi çok daha fazla sabır gerektiren ve daha zor bir seçimdir.

Tatil planlarınıza dostunuzu da dahil etmek, alacağınız keyfi daha da arttıracaktır. Ancak tatil bölgelerinde dostlarınızın başına gelebilecek olan problem ve kazalara bilinçli şekilde önlem almak, aylarca beklediğiniz tatilin zehir olmasını engelleyecektir.

Tatil yaparken dostunuzu bekleyen tehlikeleri şöyle sıralayabiliriz.



Kene ve parazitler: Sıcak tatil beldelerinde bolca bulunan kene, pire ve tatarcık sinekleri dostunuzun ciddi ve tehlikeli hastalıklara yakalanmasına sebep olabilir. Tatile çıkmadan önce veterinerinizi ziyaret ederek, köpeğinizin parazit ilaçlarının yapılmasına ve koruyucu tasmalarının yenilenmiş olmasına özen gösterin.
Yılan-böcek sokması: Özellikle Ege bölgesi ve güneydeki tatil beldelerinde sıcak ile neme bağlı olarak bolca arı, örümcek, akrep, yılan gibi canlılarla karşılaşma ihtimalini göz ardı etmeyin. Dostunuzun başına gelebilecek olan ısırılma ve sokmalara karşı veteriner kliniğine ulaşana kadar uygulamanız gereken ilaçları içeren bir ilk yardım setini yanınızda bulundurun.

Köpeklerimiz bizim sorumluluğumuzda yaşayan canlılardır. Onlara sağlıklı bir şekilde bakmak bizlerin görevidir. Bazen dostlarımızın iyiliği için yaptığımızı düşündüğümüz bakım hataları onları mutsuz edebilir hatta sağlıklarının bozulmasına neden olabilir.

CİLT VE TÜY PROBLEMİ OLUŞUR

Sık sık yıkamak: Özellikle pandemi dönemiyle insanların hijyen endişeleri arttı. Buna bağlı olarak sık yıkamaya tabi tutulan köpeklerin deri defanslarının düşmesi ve buna bağlı olarak birtakım cilt ve tüy problemlerinin yaşanmasına neden oldu. Yıkamalar esnasında kullanılan kimyasal içerikli şampuanlar derinin bütünlüğünü kaybetmesine sebep olabilmektedir. Dostlarımızı gerekmedikçe ayda bir kereden daha sık yıkamamalıyız.



Kısa makine tıraşı: Köpeğinizi yaz sıcaklarında rahatlatmak hedefli yaptıracağınız kısa makina tıraşları onun güneşin zararlı ışınlarına daha çok maruz kalmasına, tüy defansının ortadan kalkmasına bağlı olarak deri yaralanmalarına açık hale gelmesine neden olacaktır. Her zaman makine tıraşı yerine elle kısaltmaları tercih etmelisiniz.

Bir yılı aşkın süredir korona salgınına bağlı olarak insan hareketlerinin değişmesi ve köpek sahiplerinin günlerinin neredeyse tamamını evden çalışarak geçirmesi, çocukların okula gitmeyerek derslerine evden online devam etmesi sürü hayvanı olan köpekleri son derece mutlu etmiştir. Ancak normalleşmenin başlamasıyla eski yalnızlık rutiniyle baş başa kalacak olan dostlarımız için ‘ayrılık kaygısı’ kaçınılmaz.

Köpek sahiplerinin, davranışçılara ve eğitmenlere sıklıkla danıştıkları davranış problemlerinin başında onları evde yalnız bıraktıklarında; aşırı havlama, ağlama, uluma, eşyaları kemirme ve kapı tırmalama gibi şikâyetlerden oluşan köpeğin yalnız kalmaya olan tahammülsüzlüğü gelmektedir. Bazı vakalarda komşuların rahatsız olması ve hatta tahliye davalarının şekillenmesine kadar uzayan can sıkıcı, çoğunlukla da hayvan sahibinin aleyhine sonuçlanan ve sahip ile dostunun yollarının ayrılmasına neden olan yargı süreçleri oluşmaktadır.
Peki köpeklerde bu davranış bozukluğu nasıl şekillenir ve engel olmak için neler yapmamız gerekli olduğuna bir bakalım.



SAHİP ONLAR İÇİN ‘HER ŞEY’ DEMEKTİR

Köpekler de tıpkı bizler gibi değişik yaş dönemlerinde o yaşın gerektirdiği davranışları gösterirler. Köpeğinizin göstermiş olduğu davranışları irdelerken onun hangi yaş döneminde olduğunu hesaba katmayı unutmamak gerekir.

Bebeklik Dönemi: 0-6 aylık dönemi kapsayan bebeklik süreci, yavru köpeğin dış dünyayı tanımaya ve bileşenlerini algılamaya çalıştığı dönemdir. Bilişsel algısının sınırlı olduğu, meraklı ve yaramazlık davranışlarının yüksek olduğu dönemdir. Bu dönemde yavru, insanla kuracağı diyaloğun temellerini atar. Bebeklik döneminde köpeğinizle kuracağınız doğru ve pozitif ilişkinin ileriki dönemler için büyük önem taşıdığını unutmayın. Bu dönemde dış dünyayı tanımasında yavru köpeğinize yapacağınız kılavuzluk çok önemlidir. Köpeğinizin yavruyken bilişsel algısının sınırlı olmasına bağlı olarak göstereceği davranışlara karşı toleranslı olmalısınız.



Çocukluk Dönemi: 6-12 aylık süreç köpeklerde çocukluk dönemi olarak değerlendirilir. Bu dönemde hareketlilik fazlalaşmış, dış dünyaya olan ilgi de artmıştır. Oyun isteği yükselmiş olan köpeğin bol bol dışarıya çıkartılması ve dış dünyayı realize etmesi sağlanmalıdır. Çocukluk dönemi köpeğin bilişsel algısının gelişmeye başladığı itaat ve komut ilişkilerinin kuvvetlendiği dönemdir.

Bir köpeği sahiplenmek ve ona kapılarınızı açmak iyi düşünülerek planlanması gereken bir hamledir. Buna karar verip yavru ya da yetişkin olsun köpeği hayatınıza dahil ettiğinizde sizde oluşacak pozitif değişimlere inanamayacaksınız...

- Köpek beslenmek sizin ve varsa çocuklarınızın sorumluluk bilincini geliştirir. Bu sorumluluğu almak ileride başka konularda sorumluluk edinme konusundaki cesaretinizi arttıracaktır.
- Köpekle yaşayan yetişkin ve özellikle çocukların bağışıklık sistemleri çok daha kuvvetli olur. Köpeğiniz sizi eser miktarda mikroorganizmalarla tanıştıracağından hastalıklara olan direnciniz artacaktır.
- Bir köpekle birlikte yaşadığınızda hayatınızda belirli rutinlerin yapılması köpeğiniz için elzem olacaktır. Belirli bir saatte kalkmak, egzersiz vs gibi rutinler sizlerin de biyolojik ritminizi düzenleyecektir.
- Köpekle birlikte büyüyen bebek ve çocukların alerjenlere karşı direnci çok daha yüksek olur.
- Köpekle yaşayan insanların kalp krizi geçirme riskinin yaşamayanlara oranla çok daha düşük olduğu bilimsel olarak ispat edilmiştir.

Annesinden ve kardeşlerinden ayrılarak sahiplendiğiniz yavru köpeğin yeni dünyasına olan entegrasyonu ancak sizin doğru kılavuzluğunuz sayesinde olabilecektir. Yavrunun yabancısı olduğu yeni şartlar ve düzene olan adaptasyonunda sizin öğretileriniz çok büyük öneme sahiptir.Peki yavru köpeğin hayatını ve uyumunu sağlamayı kolaylaştırmak için ona neleri öğretmeyi hedeflemeliyiz:

- Köpekler sürü hayvanlarıdır. Yalnız kalmak onların hoşuna gitmez. Annesinden ve kardeşlerinden ayrılmış olan yavru yalnız kalmaya karşı direnç gösterebilir. Bu süreçte sabırlı ve net davranarak onu evde yalnız kalmaya alıştırmalıyız. Başlarda ağlayarak, sızlanarak hatta uluyarak bu duruma itiraz eden yavru zaman içerisinde buna tolerans geliştirecektir.



- Yavruya hitap etmek, onu çağırmak ve onunla kuracağınız ilişkinin temellerini atmak hedefli olarak ona ismini öğretin. Yeni ismini güzel tonlarda seslenerek onu ödüllendirirseniz kısa sürede adını benimseyecektir.