Tarkan Özvardar

Köpeklerimiz şehir yaşantısı içinde insan hayatına ve alışkanlıklarına entegre olarak yaşamak durumundadır.

Birliktelik içeren bu yaşantıyı uyumlu hale getirebilmek için belli kuralları köpeğimize öğretmek kaçınılmazdır. Köpeğe kılavuzluk yaparak ve eğitim desteği oluştururken şu hatalardan kaçınmalıyız:

SABIR GEREKTİRİYOR

- Tür dışı bir canlıyla kurduğumuz ilişkide toleranslı olmak en önemli noktadır. Köpeğin bizim isteklerimizi anlaması ve bunları uygular hale gelmesi sabırlı bir şekilde tekrar yapmayı gerektirir.
- Özellikle yavru bir köpeğin eğitimi söz konusuysa beklentilerimizi yüksek tutmamalıyız. Bilişsel algısı sınırlı ve yetersiz olan yavru köpeğin birdenbire uyumlanamayacağını zaman içerisinde gelişim sürecine paralel ilerleme kaydedeceğini unutmamalıyız.

DOĞRU EKİPMAN ÖNEMLİ

- Köpeğin eğitiminde onu rahatsız edecek ve uygun olmayan tasma kayış gibi ekipmanların seçilmemesine özen göstermeliyiz. Köpeğin öğretiler esnasında konforlu olması doğru ekipman seçimiyle doğrudan ilişkilidir.

Birçok köpek sahibinin köpeklerinden en çok şikayetçi oldukları konuların başında dışarıdaki gezintileri esnasında köpeğin kendilerini çekerek yürümesi ve gezintilerin bir işkence haline dönüşmesi gelir.

Hatta bu çekiştirmeler esnasında kaza geçirerek kolu kırılan, omzu çıkan, düşerek yumuşak doku zedelenmelerine maruz kalan köpek sahiplerinin hikayelerini dinlemişizdir. Peki tüm suç düzgün yürümediği ve çekiştirdiği için sürekli şikayetçi olduğumuz köpeğinizin mi yoksa bizim uygulama ve yaklaşım hatalarımız mı bir göz atalım...

* Kayış ve tasmanın yavru köpeğe tanıtılması: Kayış ve tasma aparatlarının köpeğe tanıtılması ve alıştırılması yavruluk döneminde başlamalıdır. Aslında bir çeşit kısıtlama olan tasma ve kayış uygulamalarında geç kalınması kabullenmeyi zorlaştıracak ve uyumlanmayı güçleştirecektir.

* Doğru ekipman kullanımı: Doğru tasma ve kayış seçimi köpeğin alışması ve konforu açısından son derece önemlidir. Köpeğin yaşı, ırkı, kütlesel büyüklüğü ve tüy yapısı gibi faktörler seçim kriterlerinde etkindir. Özellikle metal tasma ve zincirler kısa ve sıkı kayış ve tasmalar köpeği strese sokarak konforunu bozar.

* Pozitif öğreti: Yavru köpeğinize yapacağınız kayış ve tasma uygulamalarında pozitif motivasyonu kullanmak egzersizlerde toleranslı olmak, öfkelenmemek oldukça önemlidir. Egzersizleri ilk başlarda sık ama kısa uygulamalar şeklinde düzenlemek tasma ve kayışın yaratacağı kısıtlama algısını minimalize ederek alışmayı ve kabullenmeyi hızlandıracaktır.

BİR EKİP GİBİ YÜRÜYÜŞ YAPIN

* Köpeğinizle odaklanma çalışmak: Kayış ve tasma eşliğinde yapılacak gezintilerde çekiştirmelerin en büyük sebeplerinden biri de köpeğin sahipten bağımsız keşif yapma isteğidir. Bunu engellemek adına köpeğinizle yapacağınız pozitif odaklanma çalışmaları aranızdaki interaksiyonu arttıracağı için birlikte gezerken uyumlanmanızı ve bir ekip olarak yürüyüş yapmanızı sağlayacaktır.

* Gezintiler esnasında ödül motivasyonu:

Sıcak havanın etkisini artırdığı bu günlerde dostumuz köpeklerin ısı artışına olan hassasiyetinin bizlerden çok daha fazla olduğunu unutmayalım. Gezinti ve egzersiz köpeğin en temel ihtiyaçlarından biridir. Ancak sıcak havalarda gezintiye çıkarken mutlaka bazı tedbirler almamız gerekiyor. Peki nedir bu tedbirler?

-Köpekler bizler gibi vücut terlemesi yapamaz. Terleme ağız yoluyla soluk alıp vererek şekillenir. Sıcak havalardaki gezintiler esnasında yoğun şekilde soluk alıp verecek olan dostumuz ciddi miktarlarda su kaybedecektir. Kaybedilen bu suyun yerine konması onlar için hayati önem taşır. Bu sebeple gezintiye çıkarken yanımıza serin ve temiz su almayı ve gezintide vereceğimiz molalar esnasında ona su içirmeyi ihmal etmemeliyiz.

- Güneşin dik olduğu saatlerde yapılacak olan uzun gezinti ve ağır egzersizler köpeğimiz için tehlikeli olabilir. Sıcağa karşı bizden çok daha az toleransa sahip olan köpeklerde oluşabilecek olan ısı çarpması son derece tehlikelidir. Sıcaklığın yüksek olduğu özellikle öğlen saatlerinde temel ihtiyaç gidermeye yönelik olan kısa gezintiler riski azaltacaktır.

- Yüksek sıcaklıkta gezintiye çıkmadan önce köpeğin karın, göğüs ve bacakları gibi güneşe direk maruz kalmayan bölgelerini soğuk suyla ıslatmak onun serinleyerek daha kolay ısı regülasyonu oluşturmasını sağlayacaktır. Bu da gezinti esnasında sıcak havayla olan mücadelesini kolaylaştırır.

- Köpeğinizle yapacağınız uzun gezinti ve egzersizlerin sabah erken saatler ve akşam güneş battıktan sonra olmasına özen gösterin. Zira öğlen saatlerinde yapılacak olan egzersizler onu ciddi anlamda zorlayabilir.

- Eğer güneşin etkin olduğu saatlerde gezintiye çıkacaksanız dostunuza giydireceğiniz ince pamuklu beyaz bir tişört güneşin onun vücuduna olan etkinliğini azaltacak ve nüfuz etmesini engelleyecektir.

- Sıcak havalarda uzun gezinti ve egzersizlere köpeğinizi besledikten hemen sonra çıkmayın. Yüksek ısıda tok karnına yapılan uzun gezinti ve egzersizler sonrasındaki yüksek su ihtiyacı; onlar için ölümcül olan mide dönmesine neden olabilir.

- Özellikle yazın yapacağınız uzun yürüyüşlerde dostunuzun partilerinin yanmasına sebep olabilecek asfalt alanlardan uzak durun.

Dostlarımız olan köpeklerimizi, şehir yaşantısında hem evlerimize hem de akışkanlıklarımıza entegre etmeye çalışırız. Aslında kendi doğalarına pek de uygun olmayan çevresel faktörler, onlarda zaman zaman stres yaratır. Ve bu durum kaçınılmazdır.

Stres, tıpkı bizlerde olduğu gibi onlarda da yaşam sevinci ve kalitesini düşürür. Hatta birtakım ruhsal ve fiziksel sağlık problemlerine yol açabilir.
Ailemizin bir parçası olan köpek dostlarımızın stres seviyesini düşünebilmek ve onların daha mutlu ve sağlıklı bizlerle yaşayabilmesini sağlamak hedefli neler yapabileceğimize şöyle bir göz atalım:
* Onu yalnızlığa mahkum etmemek: Köpekler sürü hayvanlarıdır. Toplu yaşamaya olan bağlılık ve akışkanlıkları yalnızlık durumlarında onları strese sokar. Köpeğinizle elinizden geldiğince bol vakit geçirmek yalnız kalmanın onlarda yaratacağı stresi önleyecektir.
* Temas ve sevgi: Köpekler, interaktif ilişkiden ve temastan hoşlanan yapıdadırlar. Dirsek temasına düşkünlükleri yüksektir. Köpeğinizi sevmeniz, okşamanız, güzel sözler söylemeniz ve içten davranmanız onları rahatlatır ve mutlu eder. Ayrıca fiziksel temas ve diyalog dostunuzda olduğu kadar sizde de antistres hormonlarının salıverilmesine neden olacaktır.
* Egzersiz ve oyun: Köpekler, her yaşta hiç büyümeyen çocuklara benzerler. Sizinle oyun oynamaya, koşup egzersiz yapmaya bayılırlar. Fiziksel anlamda egzersize edilen köpek mutlu köpektir.

Yaz aylarında köpeğinizle birlikte tatil bölgelerine gidiyorsanız bazı konulara dikkat etmeniz ve önlemlerinizi almanız gerekir.

* Seyahat ederken araç içerisinde köpeğinizi göğüs tasması ve emniyet kemeri aparatı ile arka koltuğa sabitlemeye ya da taşıma kutusuna koyarak güvenliğini sağlamaya özen gösterin. Ayrıca araç içerisinde klima kullanımına direkt maruz bırakmayın.
* Yolculuğa çıkmadan dostunuzun aşı karnesi ve pasaportunu yanınıza aldığınızdan emin olun. Bunun aynı zamanda yasal zorunluluk olduğunu unutmayın.
* Olası bir ihtiyaç için gideceğiniz bölgeye yakın olan veteriner kliniklerini önceden belirleyin ve kaydedin.
* Köpeğinizin -rutin kullandığı varsa- ilaçlarını, gıda takviyelerini ve mamasını mutlaka yanınıza almayı unutmayın.
* Konaklayacağınız yere vardığınızda çevreyi tanıması ve kendini güvende hissetmesi için köpeğinizle uzun bir gezinti yapın. Gezdiğiniz yerlerde bitki koruma hedefli ilaçlama yapılıp yapılmadığını sorarak kontrol edin.
* Özellikle nemli olan tatil yerlerinde dostunuzun mamasını özenle muhafaza edin. Nemli ortamlarda mamaların daha hızlı bozulabileceğini ve bunun köpeğiniz için tehlikeli olabileceğini unutmayın.

Stres köpeklerde çoğunlukla dıştan, zaman zaman da vücudun kendisinin yarattığı, fiziksel ve davranışsal tepkilere neden olan bir etkendir.

Dostunuzun stres altında olduğunu anlamak, onun vücut dilini iyi okuyabilmek ve doğru anlayıp yorumlamakla mümkündür. Ancak bazen köpeğinizin strese karşı verdiği tepkileri anlamak ve yorumlamak konusunda yanılabilirsiniz. Peki köpeğinizde stresi işaret eden bulgular nelerdir şöyle bir göz atalım;
-Köpeğinizin ırkına ve yaşına göre değişkenlik gösterebilen normal bir vücut duruşu vardır. Bu duruştaki bozulmalar, örneğin kulakların geriye yatması, yüz ifadesindeki endişe, kuyruğun bacakların arasına düşmesi gibi değişimler onun stres altında olduğunu gösterir.
-Köpeğin ense ve sırt tüylerinin dikleşip kabarması, özellikle tanımlanamayan olgulara karşı oluşan stresin işareti olabilir.

Köpeğe tuvalet alışkanlığını edindirmek, yeni köpek sahiplenmiş olanların en büyük problemidir.

Birçok yeni köpek edinen kişi, bu sorunu aşmakta güçlük çekerek pes edebilmektedir. Oysa bu dönem belli başlı uygulamaları yaparak ve doğru bir takiple aşılabilmektedir. Bu süreci yönetirken kaçınılması gereken hatalara şöyle bir göz atmak gerekirse:
- Aslında tuvalet akışkanlığını edindirmek, bir eğitim modeli olmaktan çok yönlendirmedir. Bu sebeple köpeği bebeklik döneminde tuvalet eğitimi aldırmak hedefli bir eğitim okuluna göndermek ve evden uzaklaşmasına neden olmak oldukça yanlıştır. Çocuğunuzu nasıl tuvaletini öğrenmesi için bir okula yazdırmıyorsanız köpeğinizi de kendi manipülasyon ve yönlendirmelerinizle evinizde bu sürece alıştırmalısınız.

Neredeyse yazın ilk dönemini tamamlayacağımız şu günlerde hava koşulları oldukça değişken. Gün içerisinde soğuğuyla, sıcağıyla, zaman zaman da yağmuruyla iki ayrı mevsimi birlikte yaşıyoruz. Bu durumdan bizler kadar köpekler de etkilenebiliyor. Peki köpekler bu durumdan nasıl etkilenir ve nelere dikkat etmeliyiz? İşte yanıtı:

* Aşırı yağış ve zaman zaman oluşan fırtınalar, özellikle bahçede yaşayan dostlarımıza dikkat etmemizi gerektiriyor. Kötü hava koşulları ve yağışta sığınacakları kulübelerinin korunaklı yerlere taşınması, su baskınına karşı yerden yükseltilmesi gereklidir.
* Hava ısısının günbegün değişmesi, köpek dostlarımız için solunum yolu enfeksiyonlarına davetiye çıkarır. Yağışa yakalanma ihtimallerine karşı yağmurluklarının giydirilmesi, ıslandıkları takdirde kurulanmaları ve bağışıklıklarını güçlendirecek takviye gıdalarla beslenmeleri bu dönemde önemlidir.