Sinem Vural

Sizi bilmem ama her hafta onlarca single çıkması yüzünden benim huzurlu günlerim geride kaldı.

Biraz eskide kaldım, hâlâ şarkıcı ya da grubun net tavrını anlamak adına albüm dinlemeye ihtiyaç duyanlardanım.
Albüm yapmak ticari açıdan mantıksız olsa da sevenlere ya da değerlendirenlere faydası olduğunu düşünüyordum.
Her ne kadar genç nesil artık ağırlıklı olarak dijital platformlar üzerinden müzik dinliyor olsa da, Deezer adlı online dinleme platformunun İngiltere’de yaptığı araştırmada ilginç detaylar öne çıktı.
2000 yetişkinin katıldığı araştırmada; yüzde 42’nin sevdiği şarkıları albümü dinledikten sonra çalma listesine koyduğu, 25 yaş altındaki katılımcıların ise sadece öne çıkan şarkıları çalma listesine alıp albümü dinlemediği ortaya çıktı.
Katılımcılar gerekçe olarak yoğun hayatlarını ve müzik dinlemek için ayırdıkları sürenin kısıtlı olmasını göstermiş. Yine Deezer’ın verilerine göre dünya çapında 26 dakika olan günlük albüm dinleme süresi, İngiltere’de sadece 17 dakikayla sınırlıymış.
Katılımcıların yüzde 82’si bir albüme başladıklarında tamamını bitirdiklerini iletmiş. Bunların yüzde 53’ü evde, yüzde 32’si arabada, yüzde 14’ü ise yürüyüş yaparken müzik dinlediğini kaydetmiş.

Bu hafta yeni verilerle karşınızdayım. Bu kez söz konusu, IFPI’ın yani Uluslararası Fonografi Endüstrisi Sendikası’nın “Müzik dinleme alışkanlıkları 2019” raporu. Yeni yayınlanan bu verilerde bazı çarpıcı sonuçlar öne çıkıyor.

Türkiye’nin yer almadığı 21 ülkeden, 16-64 yaş arası online müzik platformu kullanıcısı binlerce kişinin katıldığı anketin çarpıcı sonuçları var.
◊ 2019’un ilk yarısında, haftada müzik dinleme süresi 17.8 saatten 18 saate çıkmış. Bu da günde 2.6 saate denk geliyor.
◊ Katılımcıların yüzde 54’ü kendini “fanatik” ya da “müziği çok seven” olarak nitelendiriyor.
16-24 yaş aralığında bu rakam yüzde 63’e yükseliyor.
◊ Yaş haddinden dolayı dijital dinlemeye geç başlayan gruplarda da dinleme alışkanlıklarını değiştirme konusunda artış var.
35-64 yaş aralığında bu rakam gün geçtikçe yükseliyor. Öyle ki geçen yıla göre yüzde 8 artış sağlayarak yüzde 54 olmuş durumda.
◊ Yasal olmayan yollarla müzik dinleme sayısı yüzde 4’lük artış göstererek yüzde 27’ye varmış.

Söz konusu YouTube olunca tıklama çiftliklerinden çıkan rakamlar, haksız kazançlar, sahte izlenmenin getirdiği büyük endüstri gibi konulara takılmış, yuvarlanıp gidiyorduk.

Manipülasyona oldukça açık olan platform, sonunda paralı reklamların izlemesinin tıklanma olarak görülmesine son vereceğini açıkladı.
Birçok büyük firmanın yeni çıkacak şarkıların liderliğe kolay yoldan oynaması için hazırladığı büyük YouTube reklam bütçeleri, onlara izlenme oranı olarak geri dönüyordu.
Aslında bütçen kadar trend listelerine girebiliyor, reklamı gösterdiğin herhangi bir kişinin ilk 30 saniyeyi geçirmesi ardından tıklanmaya da sahip oluyordun.
Bu durum Sony Music Hindistan’a bağlı Hintli rap’çi Badshah’ın YouTube rekorunu kırmasıyla son buldu. “Paagal” adlı şarkısının bir günde 75 milyon izlenmeye ulaşması ve bu durumun klibinin promosyonunun yapılması vesilesiyle olması, büyük firmaların ve endüstrinin tepkisini çekti.
Platform bir hafta bu sonuç karşısında sessiz kaldıktan sonra açıklama yayınladı.
Müzik ve müzikle alakalı içeriklerin gelirinin yüzde 20’sini oluşturduğu platformun resmi bloğunda yayınlanan bilgi metnine göre, paralı reklamlar vesilesiyle elde edilen tıklanma oranları resmi izlenme rakamlarına eklenmeyecek. Böylece platformun güvenilirliğinin sürdürülmesi, yanı sıra müzik endüstrisi için şeffaflığın artırılması amaçlanıyor.

Dijital dinleme platformlarının artması, beraberinde tık sayısının önemini ve telif geliri beklentisini de artırdı. Özellikle pop müzik önderliğinde şarkı süreleri gözle görülür ölçüde kısalıyor.

Şarkı süresinin kısalması dinlenme oranlarını artırdı mı tartışılır ama beğendiğiniz bir şarkıyı yeniden dinleme isteğini tetiklediği bir gerçek.
Gelelim bunu anlatma nedenime... Malumunuz, geçtiğimiz haftalarda Tool’un 13 yıl aradan sonra çıkardığı beşinci albümü “Fear Inoculum” çıktı.
Hem de muhteşem bir stratejiyle.
Albüm yayınlanmadan birkaç hafta önce, Tool’un dijital dinleme platformlarında yer almayan tüm albümleri yayınlandı.
Ardından single olarak albümle aynı adı taşıyan “Fear Inoculum” geldi.
Albüm beğenildi, beğenilmedi, bazı şarkılar öne çıktı, bazıları geri planda kaldı falan, siz tüm bu yorumları bir kenara bırakın.

Zeytinli Rock Festivali’ni yazarken söylemiştim “bu hafta Nilüfer’deyim” diye. Geçen yıl pek memnun ayrılmıştım, bu yıl da koşarak gittim haliyle.6-8 Eylül tarihlerinde Balat Atatürk Ormanı’nda gerçekleşen festivalde 30 performans vardı. Üç günlük etkinlikte toplam 50 bin kişi ağırlandı.Hem de çocuğundan evcil hayvanına, barışçıl, neşeli ve medeni olarak..

1. yılına giren festivale çiçek çocukluk hakimdi. Aileleriyle gelenler mutlu, sevdikleri grupları görenler mutlu, kamp sandalyeleriyle oturanlar mutluydu.

“Birlikte güzel” dedikleri kadar vardı.

Ve bakın festivalde neler oldu:

Adamlar: Performans açısından hiç yanıltmadılar, yetmezmiş gibi şarkı listesini değiştirip geldiler. Headliner olsunlar deyip duruyorum, kısmet.

Hey!Douglas: Ses ve ışığıyla sıradan bir DJ setten fazlasıyla ayrılıyor. Henüz hiç izlemediyseniz çok şey kaçırıyorsunuz.

Modeselektor: Performanslarının başında biraz çekingen gördüm ama sonradan iyice açıldılar. Birden alandaki ses kalitesi yükseldi (kesin bilgi)...

Selin Sümbültepe:

Tatlı tatlı çaktırmadan geliyor. Dinlenesi bir performansı var.

Geçen hafta, iki yıldır gidemediğim Zeytinli Rock Festivali’ndeydim. 5 günde 90 performansın yer aldığı festivalde oradan oraya koşturmaktan, sahneler arası mekik dokumaktan, arada uyumaya çalışmaktan bitap düştüm. Herkese yetişmeye çalıştım, tabii ki olmadı. Kimileri kapıda yakaladı “Sen bizi izlemedin” diye, kimisi “Geldin niye görmedim” dedi. Yetişemediğim kişi ve gruplardan özür dileyerek açalım ZRF2019 dosyasını...

YANLIŞ SAAT  KURBANLARI

* Geçtiğimiz yıllara göre katılım biraz düşüktü, keşif peşinde olan seyirci sayısı da öyle. Gündüz saatlerindeki cehennem sıcağı, insanların denizden çıkıp sahne önüne gelmesine mani oldu.

Hem tatil, hem festival bir arada olunca 14.00-18.00 arasında sahneye çıkan birçok isim seyirci tarafından ıskalandı. 

* Gelelim performanslara... Hepsini tek tek yazmak istedim önce. Kaçırdığım performans sayısı 20 falan olduğu için kimseye de haksızlık etmek istemedim. Bulutsuzluk Özlemi, Moğollar, MFÖ, Bülent Ortaçgil, Selda Bağcan, Zuhal Olcay, Mehmet Güreli, Hüsnü Arkan, Grup Gündoğarken, Erkan Oğur ve İ. Hakkı Demircioğlu’nu tenzih ederek konuya gireyim. Bu isimler için “her daim muhteşem”den öte diyebileceğim bir lafım yok.

* Festivalde yanlış saat kurbanı olan isimler oldu. Erken saatte sahnesi olan kişiler/gruplar, bir de sahneyi 30 ila 45 dakika kullanabilince bayağı üzüldüm. Festival ekibi olabildiğince fazla isme yer verip onların da duyulmasına ön ayak olmak istedi ama onlar seslerini dilediğince duyurabildi mi, tartışılır.

FESTİVALİN ZENGİNLİĞİ RAP

* Artık kabul edelim, Türkiye’de rap sahnesi diye bir gerçek var. Ceza, Fuat, Ayben, Kamufle, Aga B, Khontkar derken iyice artan rap performansları festivalin zenginliklerinden oldu. Ezbere bilinen şarkılarını seyirciden dinlemek bana bile nasıl keyif verdi, onları düşünemiyorum...

* In Hoodies, The Away Days, Kül, Lara Di Lara, Genç Osman Yavaş, Sattas, Dilhan Şeşen, Dolu Kadehi Ters Tut, Baba Zula, Melike Şahin, Pagos, Yaşlı Amca, Palmiyeler, Hedonutopia, Cihan Mürtezaoğlu, Sedef Sebüktekin ve Jehan Barbur isimlerini aynı festival çatısı altında görmek de çok iyi geldi.

Bayılıyorum müzik sektörüne. Bir yandan şikâyet ve tartışmalara seyirci olurken, bir yandan da toplumsal bir durum karşısında çok güzel organize olmayı başarıyorlar. Bunları görünce seviniyorum.

Hatırlayın, 2011’deki Van depremi sonrasında Redd önderliğinde bir yardım konseri düzenlenmişti.

Gezgin Fest Van iptal edildi ama Van için binlerce insan İstanbul’da olmasına rağmen gitmeyecekleri konsere bilet aldı, birçok sanatçı da kara kışa rağmen açık havada sahneye çıktı.

Kısa süre önce de “#TemaChallenge” yapıldı mesela.

Norm Ender, başlattığı bu değerli kampanyayla “Mekanın Sahibi” tartışmalarından sıyrıldı.

Ne yalan söyleyeyim çok da iyi oldu.

Binlerce fidan birbiri ardına bağışlanmaya başlandı.

Reynmen, Hadise, Kenan Doğulu, Cem Yılmaz... Ünlü isimlerden büyük destek geldi kampanyaya.

İzmir’de yanan ağaçlar gelmez ama umut vaat eden bu adım elbette önemli.

Bursa’daki Nilüfer Müzik Festivali, 4’üncü yılını kutlamaya hazırlanıyor. Festivalde sahneye çıkacak isimler geçen hafta açıklandı.

6-7-8 Eylül’de Balat Ormanı’nda yapılacak festival, kurtarılmış bir bölge gibi.
Her yıl zarar etme pahasına bu festivali başarıyorlar.
Geçen yıl gittiğimizde cümbür cemaat aileleriyle gelenler, çocuklarıyla konser izleyenler vardı, çok güzel manzaraydı.
Gelelim katılacak isimlere...
Cuma günü Aynasızlar, Akın Sevgör, Adamlar, Hey!Douglas ve Modeselektor var.
İkinci gün Selin Sümbültepe, Son Feci Bisiklet, The Away Days, Flört, Gözyaşı Çetesi, Altın Gün, Sena Şener, Ceylan Ertem, Ah!Kozmos, Agar Agar, Ceza, Mor ve Ötesi ile Barış K var. İkinci gün de çeşitlilik açısından muazzam.