×
Müzik sektörü için geniş bir bilgi kaynağı olmayı hedefleyen sitede bu hafta Müzik Yorumcuları Meslek Birliği (MÜYORBİR) yönetim kurulu başkanı Burhan Şeşen röportajı yayınlandı.
Konuyu takip edenler bilir, MÜYORBİR ikinci dönem telif ödemelerini dağıtmak için “çaba sarf ettiklerini” söyledi; zaten cüzi telif ücretleri alan yorumcular yatmayan telif ücretleri için isyan bayrağını sosyal medya mecraları üzerinden çekmişti.
Meslek birliği bu konuyu “Oteller, restoranlar, kafeler başta olmak üzere birçok yer mart ayından beri uzun süre kapalı kalmış hâlâ normal düzenine geçememiştir. Bu şartlarda birçoğu telif ödemelerini yapamayacaklarını meslek birliğimize bildirmişlerdir” açıklamasıyla izah etti.
Bildiride ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediye başkanlarıyla da bir araya gelindiği iletildi, telif ücretleri tahsil edilir edilmez ikinci dönem ödemelerinin yapılacağı söylendi.
Yönetim kurulu başkanı Burhan Şeşen bu konuya röportajında bir kere daha açıklık getirdi ve pandemi sürecinde kendi deyimiyle “üvey evlat görülen müzik sektörü”nün nasıl etkilendiğini şu sözlerle anlattı: “Sektör etkilendi sözcüğü biraz hafif kalır. Müzik sektörü resmen dibe vurdu. Özellikle sektörün canlı müziğe dayanan ve de oldukça önemli bir ekonomi ve istihdam yaratan tarafı resmen çöktü. Telif tarafında ise otel, kafe, bar, lokanta, performans salonlarının kapalı olması nedeniyle bizdeki önemli gelir kalemleri arasında olan umumi mahal gelirlerinden tamamen mahrum kaldı tüm müzik meslek birlikleri. Dolayısıyla bu birliklere üye olan binlerce kişi... Özellikle yorumcu sanatçılar çok zor bir dönemden geçiyor. Süreç gösterdi ki müzik sektörü çok örgütsüz.
Müzisyenler neredeyse birer hayalet gibi. Sigortaları, sosyal güvenceleri yok, emekli olmaları ise neredeyse bir hayal.”
Örgütlenenlerin sıkıntısı, örgütlenemeyen on binlerce müzisyen, yorumcu ve sektör bileşeninin halini de ortaya koyuyor.
Bu yıl törende müzik alanında sevindirici bir gelişme yaşandı. Son iki yıldır müzik sektörünün artık lokamatiflerinden biri olan rap müzik, ayrı bir kategori olarak ödül töreninde yer buldu. 2018-2019 yıllarında çıkan çalışmalar bu kategoride oylamaya açıldı.
En iyi rap’çinin ilk kez ödüllendirildiği törende kazanan Ceza oldu.
Ceza, “En çok ben hakettim” dedi ve ekledi: “Bu ödül, çocukluğumdan beri var olması için mücadele ettiğim rap müzik için de yeni bir başlangıç olacak.”
Ödüllerde yüzde 70 halk oylaması esas alındı, bu yüzden de çeşitli yorumlar yapıldı ve sosyal medyada tartışmalar çıktı. Kimileri sonucu beğenir, kimileriyse beğenmez...
Ama Ceza hakkında hiçbir yerde “en iyisi değildir” diyen tek bir cümle bile görmedim. Sezar’ın hakkını Sezar’a verildi. Bu yaşanan durum yıllardır hak ettiği ödülü almasının öneminin de kanıtı gibiydi...
EDM radara girdi
Geçtiğimiz yıl da en iyi DJ kategorisinde ilk kez ödül verilmiş ve kazanan Mahmut Orhan olmuştu. Bu yılsa farklı bir isme ödül gitti. Geleneksel Türk müziğiyle elektronik dans müziğini (EDM) harmanlayıp sample’lar hazırlayan Hey! Douglas bu yıl ödülün sahibi oldu.
Ayda 3-4 konser izleyen biri olarak, canlı canlı konser izlemeyi ve aynı müziği dinleyen insanlarla birlikte olmaya hasret kalmıştım.
Yeni çıkan genelgeyle konserde araba önüne kadar çıkabildiğimiz, maskesiz birbirimize yaklaşamadığımız ama hep bir ağızdan şarkılar söylediğimiz, kornaya bastığımız ve selektör yaktığımız bir Kenan Doğulu konseriydi. Bu durum garipti ama çok da güzeldi. Sahne anlamında her şeyin yerli yerinde olması ise neşeme neşe kattı.
Hem de ertesi gün “YKS” yani üniversite sınavının ilk etabı olan “TYT”ye gireceğimi bile bile...
Bu konserin başarısı öncesi Sertab Erener, Mabel Matiz ve Büyük Ev Ablukada da Yenikapı’da bulunan İstanbul Açıkhava Gösteri Merkezi’nde yapacakları konser tarihlerini açıkladı. Yani artık gidebileceğimiz etkinlikler birbiri ardına eklenecek.
YKS ve Mabel
Ertesi sabah lise yıllarıma döndüm ve üniversite sınavının yolunu tuttum. 3 saat süren sınavdaki Türkçe sorularının birinde Mabel Matiz’le karşılaştım.
17 yıl sonra tekrar girdiğim bu sınavda Matiz’in “Maya” albümünün kritiğinin metni verilmiş ve hakkında iki soru sorulmuştu. Hem “bildiğim yerden çıktı” diye kıkırdadım, hem de “benim yazımı niye koymadılar” diye içerledim.
Erken dönemde 26 dolar, ardındansa 35 dolar olan bilet fiyatıyla 20 milyon dolar kazanç sağlayan bu konser, şu ana kadar en çok bilet kesilen online konser olma özelliğini taşıyor.
Güney Koreli grup, Amerika merkezli canlı yayın şirketi Kiswe Mobile’le yaptığı ortak yayın sayesinde sorunsuz bir konser geçirdi.
100 dakika uzunluğundaki bu konserde izleyenlere de 6 ayrı ekrandan diledikleri açıdan konseri izleme imkânı sunuldu.
Özetle dinleyiciler seçtikleri koltuktan konser izliyormuş gibi bir havaya da girdi.
Grup üyeleri de seyircinin yüzünü görerek şarkı söyleme hissini özlediklerini dile getirdi getirmesine ama bu konserin dünya çapında bir başarıya imza attığını yadsımadılar.
O esnada Türkiye’de…
Sayılan kurallar arasında bir metre sosyal mesafe bırakılması, birer koltuk boşluğun yer alması, konser mekanlarında olabildiğince fazla giriş ve çıkış kapısı olması, online bilet uygulaması bulunuyordu.
Özellikle de açık hava konserlerine ayakta seyirci alınmayacak oluşu da sosyal mesafenin korunması adına alınmış bir karardı. Hatta sırasıyla bu yaz yapılması beklenen birkaç festival de ileri tarihe ertelendi, bu haberin ardından.
Aynı gün Amerika’da Stephen Colbert’ın “A Late Show” isimli programında The Flaming Lips grubu en sevilen şarkılarından “Race For the Prize”ı plastik balonlar içinde seslendiriyordu.
Diyeceksiniz ki, “Grubun sahne şovunda da kullandığı bu plastik balonlar bizi neden ilgilendiriyor!”
Grup bu kez oyunun kuralını değiştirerek, sosyal mesafeyi sağlamak amacıyla izleyicilerini de plastik balonların içine koymuştu.
Zorunlu olarak sosyal mesafeye uyan seyircilere sahnede grup elamanları katıldı. Sadece solist Wayne Coyne değil tüm ekip de aynı plastik balonlar içinde maske ve eldivenlerini takarak müziğini yaptı. Hatırlayanlar olacaktır, Coyne bir balon içinde evlenmeyi seçmişti.
Grubun sahne performansına eşlik eden plastik balonlar, bu kez sağlık nedeniyle kullanılmış oldu.
Canlı yayınlarda konserler izledik, özel Zoom partilerine dahil olduk hatta Zoom’da basın toplantılarına bile katıldık. Bu sayede mesela yurtdışında ve sadece 2 saat sürecek bir iş toplantısı için uçağa binip kilometrelerce yol gidip zaman kaybetmek geride kaldı.
Oscar, Grammy gibi dünyanın en prestijli müzik ödüllerinin sahibi John Legend, 19 Haziran’da “Bigger Love” albümünü yayınlayacak.
Legend’ın albümünü birçok ülkenin gazetecisinin katıldığı özel bir basın toplantısında önceden dinleme şansımız oldu. Tek fark, tüm o basın toplantılarındaki gibi bir ofis ya da toplantı salonunda değil de sanatçının evinde olmamızdı.
Legend, evinin bir odasından Zoom ile bağlandı, ben ve dünyanın farklı yerlerinden birçok gazetecinin evine konuk oldu. Aynı odadaymışız gibi bir samimiyetle sorularımızı yanıtladı ve her yeni şarkısını bize dinletirken, playback yaparak eşlik etti.
Bu buluşmaya dair bir fotoğrafı da sizinle paylaşmak isterdim ama sanatçının plak şirketinin sıkı kuralları nedeniyle o meşhur “kutu kutu insan görüntülerini” gösteremiyorum.
Legend’ın evinden dinlediğimiz bu yeni albüm, 16 şarkıdan oluşuyor ve dinleyicisine R&B, pop hatta Latin gibi türler arası bir harman sunuyor.
Bu vesileyle panel ve konserlere ücretsiz katılım sağlandı; etkinlik yarın son buluyor.
Etkinliğin ilk günündeki ilk panel “Covid-19 salgınının müzik sektörüne etkileri” oldu. Müzik sektörünü yakından tanıyan Ana Rodriguez, Charlie Phillips, Florian Drücke, Greg Marshall ve Helen Smith’in yer aldığı oturumu Paul Brindley yönetti.
Sosyal medyadaki canlı yayınların etrafımızı sardığı şu günlerde Musically CEO’su Paul Brindley “Canlı yayınları da konuşalım” diyerek konuyu başlattı. Alman Müzik Endüstrisi Birliği Başkanı Florian Drücke şu açıklamada bulundu:
“Canlı yayınlardaki artış, sanatçı ve dinleyicinin içinde bulunduğu duygusal durumdan ortaya çıktı. Ama unutulmamalılar ki bu sadece karantina döneminde evlerinde olan kişilerin, evlerinde olan diğer kişilere destek mekanizmasıydı. Karantinadan çıktığımızda bu imkan yine kullanılacak ancak bu duygusallık ile yapılabileceğini sanmıyorum.”
Yani, anlık hislerle yapılan bu ücretsiz sanat paylaşımı normalleşme sürecinde yeni bir formata bürünecek.
Elektronik müzik birliği AFEM’in Genel Müdürü Greg Marshall ise “İnternette canlı yayınlar yapmayı müzik videolarında kullanan telif haklarıyla değerlendirmemek gerek. İzlediğiniz her şey size bedava gibi geliyor. Ama hiçbiri bedava değil. Ya bir sponsoru ya içerik sağlayıcısı ya da marka desteği var. Canlı yayın tabanlı konser vermek yeni bir tür. Bunun için bile müzik paylaşımının ücretlendirme tarifesinin değişmesi gerekiyor” dedi.
Konuşmada dünyanın çeşitli yerlerindeki müzik sektörlerinin faaliyetleri de masaya yatırıldı. Genel kanı, bu dönem içerisinde herkes evdeyken müzik sektöründeki önemli figürlerin önemli menajerler, mekan sahipleri, telif hakkı düzenlemeleri yapanların neler yapabileceğini derinlemesine düşündüğüydü.
Müzik endüstrisi adına hızlı atılması gereken destek adımları, biraz yavaş atıldı...
Ama olsun, gelişme gelişmedir.
Önce POPSAV’dan haber geldi. POPSAV, salgından etkilenen sahne üstü ve arkası ekiplerine (rodi, ışık tasarımı, tonmayster, dansçı gibi düzenli maaşı ve sosyal güvencesi olmayan) destek olmak amacıyla online konser serisi düzenledi.
Bayram boyunca gerçekleşen yayınlar, NetD aracılığıyla izleyiciyle buluştu. Ünlü isimler evden çektikleri videolarla harekete destek oldu. Toplam 72 sanatçı ve 15 sürpriz konuğun yer aldığı yayınlarda sponsorluklardan gelir elde edildi. Toplanan gelir yine POPSAV aracılığıyla ihtiyaç sahibi müzisyenlere ve müzik emekçilerine aktarılacak.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) da gösteri sponsorlarından biri olan Stoneline’le ortak çalışma yaparak “müzisyen destek fonu” projesini hayata geçirdi.
Herhangi bir kamu kurumunda veya özel orkestrada kadrolu olarak çalışmayan profesyonel müzisyenlere, dijital platformlarda performans imkânı verecek çalışma böylece destek sağlamayı amaçlıyor.
İstanbul Müzik Festivali tarafından hayata geçirilen “Müzisyen Destek Fonu” başvuruları muzik.iksv.org adresinden yapılacak. Böylece orkestra müzisyenlerine bir nebze de olsa maddi nefes alma imkânı sağlanacak.