Nedim Bubik

SON günlerde dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının 31 Ekim’e kadar yasaklanması konuşuluyor, tartışılıyor. Zeytindostu Derneği’nin görüşlerini iletmek istedim.

 

Yönetim kurulu açıklamasında, yasağın üreticiyi ve ihracatçıyı zorda bırakacağını bildirildi, “Bünyesinde, Türkiye’nin her bölgesinden 10 binden fazla zeytin çiftçisi, butik üretici, zeytinyağı marka sahibi, sanayici, ihracatçı ve yan sanayiciyi barındıran Zeytindostu Derneği olarak, ihracat yasağına tepki gösteriyor ve alınan karardan acilen dönülmesini talep ediyoruz” denildi.

KUSURLU ÜRÜN İÇ PİYASAYA
Zeytinyağında fiyat artışını önlemek için iç piyasadaki KDV oranının yüzde 8’den 1’e düşürülmesi önerilen açıklamada, öngörülen tehlikede şöyle dile getirildi:
“Yaklaşık dört yıldır Afrin’den gelen Suriye zeytinyağı, ihracatçı firmalara 3 ayda ihraç şartıyla verilmektedir. Bu yağın kalitesi düşük olduğundan, ancak dökme olarak ihraç edilebilmektedir. Yıllık ortalama 20 bin ton Afrin yağı bu yolla ihraç edilmektedir. Yasak, bu yağı da kapsamaktadır. Bu kusurlu zeytinyağı dökme olarak ihraç edilemezse, el altından iç piyasaya verilme riski bulunmaktadır. Bu durumda hem tüketici, hem de fiyatlar olması gerekenin altına düşeceği için bizim üreticimiz mağdur olacaktır. Ayrıca, ihracatçı firmalar daha önceden stoklarına aldıkları Afrin yağını ihraç edemeyecekleri için ciddi mağduriyet yaşayacaktır.”

‘GIDA POLİSİ’ KURULABİLİR
Derneğin zeytinyağıyla ilgili ileri sürdüğü yanlışlar ve çözüm önerileri de özetle şöyle:

22 Mart Dünya Su Günü’ydü, İzmir’de 22 belediye başkanı, “Su politikaları zirvesi” sonrasında manifesto açıkladı ya... Ben de eski bir İzmir Koleji mezunu olarak, bizim devamımız Bornova Anadolu Lisesi (BAL), Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Öğretim Üyesi, Su Politikaları Derneği Yönetim Kurulu’ndan Prof. Dr. Doğan Yaşar’dan görüş alıp özetledim:

DÜNYANIN EN DEĞERLİ
DOĞAL KAYNAĞIDIR
“Sürdürülebilir yaşamın birinci şartı su kaynaklarının doğru kullanımı ile gıda güvenliğinin sağlanmasıdır. Bu nedenle su ve tarım, tarih boyunca ülke ve kentlerin politikalarının hazırlanmasında birinci önemli faktör olmuştur. Özellikle yeraltı suları dünyanın en önemli doğal kaynaklarıdır. Hiçbir doğal kaynak, yeraltı suyundan daha değerli olamaz. Ancak ülkemiz yeraltı ve yerüstü sularını çok hoyratça kullanmaktadır. Gelişmiş ülkeler, özellikle yeraltı suları konusunda çok ciddi kanunlar çıkarmıştır. Gelişmiş ülkeler yeraltı sularını, dünyamızın zaman zaman girdiği çok sert kurak dönemlere saklamaktadır.
KURAKLIK HER ZAMAN
HER AN GELEBİLİR
Kuraklık her zaman ve her an gelebilir. İklimler sürekli ısınma ya da soğumada olmak durumundadır. Şunu unutmamak gerekir; Tarım, dünyada her zaman bir numaralı endüstridir ve insanlık var oldukça da bir numara olmaya devam edecektir. Ancak dünya nüfusunun her 45 yılda bir yüzde 100 artması, artık her kuraklığı daha sertleştirecektir.

SON salgın verileri iç açıcı değil... Ancak artan vakalar hastanelere yansımadı. Genelde olumsuz tabloya karşın, önlemler aynı kaldı. Ama denetimler sıklaşacak, vaka tabloları dikkatle izlenecek, yeni kararlar alınabilecek. Yineleyelim. Her şeye karşın olumsuz tablonun ya düzelmesi gerek, ya da düzelmesi...

KARNEMİZ ZAYIF
Anımsayalım... İller vakalara göre dört renge ayrılmıştı. 100 binde 10 ve altındaki vaka MAVİ (düşük risk), 11-35 arası SARI (orta risk), 36-100 arası TURUNCU (yüksek risk), 100 ve üstü KIRMIZI (çok yüksek risk). Bizim bölge idare eder gibiydi, ama şimdi karne zayıf. İlk rakamlar 27 Şubat - 5 Mart, ikinci rakamlar 13 - 19 Mart arasında 100 bindeki vaka oranını gösteriyor:
NEREDEN NEREYE

“O yol var ya... Kapkara bir yaradır bende. Ciğerimizin bir parçasını yitirmiştik 13 Mart 2014’te. Yeğenim Tuncay Güryıldız’ı, 39 yaşında almıştı o yol. Anımsadıkça ve bu satırları yazarken yutkunmaktan boğazımı acıtan, gözlerimi dolduran, kimi yaşların sakalıma karışmasını engelleyemediğim fidanımızı...”

 

2018’DE AÇILACAK DENMİŞTİ
Böyle başladım hep Tire-Belevi yolunu yazarken. Çok sayıda kişinin yaşamını yitirdiği 20.5 kilometrelik o yol. Hiç bıkmadan gündeme getirdim zaman zaman. Tam bir yıl önce de bu yoldan söz etmiştim, özetleyeyim:
“Dönemin Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, yolun temelini atmış, Tire’nin kurtuluş günü olan 4 Eylül 2018’de açılacağını bildirmişti.

TARİH ERTELENDİ AMA
Ama Kamu İhale Kurumu’na yapılan itirazlar yolu aksattı. Ve Bakan Arslan, yeni yükleniciyle sözleşme imzalandığını, 6 Ekim 2017’de yer teslimi yapılıp çalışmaların başladığını, proje bedeli 73.5 milyon lira olan yolun 2019’un son çeyreğinde tamamlanmasının hedeflendiğini açıklamıştı. Ancak yol bir türlü tamamlanamadı.

SON OLMASINI DİLEMİŞTİM

BU salgın illetiyle tanışalı bir yıl oldu ya. Yaşamımız değişti. Ne olduğumuzu anlayamadık. Kabus görüyoruz sandık. Nitekim görüyorduk. Her kafadan bir ses çıkıyordu. “Virüs şöyle bulaşır, böyle bulaşır. Aman şunu yapın, bunu yapmayın” öğütleri geldi art arda. Kısıtlamalarla karşılaştık. Birçok işkolunda işyerleri kapandı. Sokağa çıkma, seyahat, piknik yasakları geldi. Sonra yavaş yavaş alıştık sanki bu illete. Geçen yaz başında biraz gevşedik, ama bedeli ağır oldu. Her gün açıklanan salgın tablosu, kötü sinyal verdi. Geldi yine kısıtlamalar, kapanmalar...

 

MAVİLEŞELİM DEDİK
GİDEREK KIZARDIK
Bu aybaşında da uzun süre beklenen oldu. İller 100 bin kişide görünen vaka oranına göre renklere ayrıldı. En kritikler kırmızı, sonrası aşama aşama turuncu, sarı ve en iyi olan maviye boyandı. Yeme-içme yerleri önlem almak ve belirlenen kurallara, saat kısıtlamasına uymak koşuluyla açıldı. Hafta sonu sokağa çıkma yasağı, illerin durumuna göre tamamen, ya da bir gün kaldırıldı. Tüm illerde amaç maviye boyanmak, yani en az vakaya ulaşmaktı. Sonra vurduk kendimizi dışarı. Akın ettik restoran, kafe gibi yerlere. Ve anında endişeler, uyarılar geldi. “Boş verin maviyi, harita giderek kızarıyor” denildi.

BU OLUMSUZ GİDİŞTEN
KENDİMİZ SORUMLUYUZ
Daha son gevşeme rakamları haritalara yansımadan, yeni sıkı önlemlerden söz edilmeye başlandı. Şimdi yine rakamlara, hangi ilin hani renge boyandığına bakılarak yeni önlem, kısıtlama, yasaklar konusunda karar verilecekmiş. Ben bu endişeli gidişte yeme-içme yerlerinin pek rolü olduğunu sanmıyorum. Bilinçli olanlar, her önlemi alıyor. Bu yüzden her kentin sahilinde, meydanında, caddelerinde, parklarında, piknik yerlerinde miting benzeri toplanmaları sorumlu tutmak gerek.

KENDİMİZİ EN İYİ

BUGÜN bir projeden söz edeceğim. Memleketin kurtuluşu için çabalayan bir kadın ve de onun türküsü...

 


Nazilli sevdalısı, geçmişi yarım asrı aşkın çok eski dost, arkadaş Ömer Yetkiner bir kliple not geçtİ: “Klibimiz yayında, izleyelim ve paylaşalım. Çete Ayşe-Nazilli İçin Söyle. https://youtu.be/CnS_WA-hQiM”

AMAÇ UNUTTURMAMAK
İzledim, bu çabaya katkım olsun istedim. Yetkiner’in aracılığıyla, Nazilli Belediyesi’nden bilgiler edindim. Nazilli Lisesi Müzik Öğretmeni Sinan Develi, sorumluluğundaki “Ege Türküleri” adlı projenin amacını, “Ege Bölgesi’ndeki efeleri, unutulmaya yüz tutmuş hikayelerini, türkülerini gün yüzüne çıkarmak ve çekim yapmış olduğumuz şehri tüm dünyaya tanıtmak” olarak belirtiliyor. Develi’yi dinliyoruz:

SALGIN illeti sürerken aylardır beklenen oldu, olağan yaşama bir adım atıldı. Önce memleket virüs belasına yakalananların sayısına göre belirlenen risk oranlarına göre dört renge bölündü. Mavi (düşük), sarı (orta), turuncu (yüksek) ve kırmızı (çok yüksek) olarak adlandırıldı. Elbette tüm illerde hedef mavi boncuğu takıp bir daha çıkarmamak. İlk aşamada kırmızılar turuncuya, turuncular sarıya, sarılar da maviye dönüşmeye çabalayacak. Ama dedim ya son hedef mavi.

RENKLERE GÖRE İLLER
Bizim bölgede düşük riskli (mavi) tek il Uşak. Orta riskli (sarı) illerse Manisa, Aydın, Denizli. Yüksek riskli (turuncu) İzmir, Çanakkale, Muğla ve çok yüksek riskli (kırmızı) Balıkesir. Olağan yaşama ilk adımı bekleyenlerin başında yeme-içme sektörü geliyordu. Kısıtlamaların gevşetildiği yerlerde yeme-içme yerleri yüzde 50 kapasiteyle, 07.00-19.00 saatleri arasında, gelenlere HES kodu sorularak, ateş ölçülerek hizmet verecek. Mavi ve sarıda hafta sonları da bu yerler açık.
KURALLARA UYMALIYIZ
Elbette işletmecilerin de, bu yerlerin açılmasını dört gözle bekleyenlerin de çok dikkatli olması gerek. Özelikle 3M’ye (maske, mesafe, musluk) ve diğer kurallara özenle uymalı herkes. Bir yeme-içme yerinin sürekli müşterileri girişte HES kodu sorulduğunda, “Bize de mi HES” dememeli örneğin.
FATURASI AĞIR OLUR

İZMİR’de turizme katkı sağlayacak, Kemeraltı odaklı bir çalışma başlatılıyor. Konuya ilişkin aldığım notu, özetleyerek paylaşıyorum:

 

 

“İzmir’in kültürel zenginliği içerisinde Yahudi mirasının korunmasına yönelik olarak İzmir Musevi Cemaati Vakfı’nca hazırlanan ‘İzmir Jewish Heritage Projesi’ başladı. Avrupa Birliği Komisyonu’nun finanse ettiği projeye Kentimiz İzmir Derneği de ortak.
DÜNYADA ÖRNEĞİ YOK
Proje kapsamında 36 ay boyunca İzmir’deki Yahudi kültür mirasının korunması ve gelecek nesillere aktarılmasına yönelik pek çok faaliyet hayata geçirilecek. Proje ile;
* İzmir Tarihi Kent Merkezi Havralar Bölgesi’nde 17’nci yüzyılda yapılmış, ancak metruk haldeki Hevra ve Foresteros sinagoglarının restorasyon projeleri hazırlanacak. Aynı avluya bakan dört havra kompleksinin birer parçası olmaları özelliğiyle bu sinagogların dünyada örneği bulunmuyor.
* Bu sinagoglar kompleksinin Türkiye ve dünyada bir kültür mirası, turizm ve kültürler arası diyalog merkezi olarak tanınması için çalışmalar yapılacak.