×
4 öğünden 2 öğüne geçtiğinizde, sindirim, boşaltım sistemleri daha kısa süre çalışacağından; 4 öğüne göre metabolizmanız yavaşlamıştır.
Diğer yandan gün boyu enerji ihtiyacınız devam eder. Enerji kaynağı olarak depo edilmiş şeker ve yağlar kullanır. Bu durum mutlaka zayıflayacağınız anlamına gelmez. Sonuç; günlük olarak alınan ve harcanan enerji arasındaki farka bağlıdır.
2 öğün beslenmeye geçince iştahı yönetemezseniz, daha fazla enerji yüklenebilirsiniz, yani kilo alabilirsiniz. “Spor da yapıyorum” derseniz, neticesi yine, alınan ve harcanan enerji farkını, sporun ne kadar kapattığına bağlıdır. Bu noktada, 1 küçük kare baklavayı 1 saat tempolu sporla yok edebildiğinizi belirtmek isterim. Spor, beslenmede daha fazla saçmalayabilmenin bir yolu değildir. Eklemlerin, iç organların ve tüm vücudun temel ihtiyacıdır.
4 öğünden 2 öğüne geçilince, enerji alımınız da azalmışsa kilo verirsiniz. Bir yandan metabolizmanız da, 2 öğüne düşünce, 4 öğüne göre yavaştır, bakarsınız vermez, kilo korursunuz.
Aralıklı oruç modası gereği 2 öğün beslenen, 16 saat açlığı tercih edenlerin de durumu, günlük enerji alımlarının artıp azalması durumuna göre değişir. Kimi kilo alır, kimi kilo verir, kimisi de aynı yöntemle kilo korur. Yani sonuç kişiden kişiye değişir.
Ramazan’da da 2 öğüne düşülünce olan, bu durumun aynısıdır… Ramazan’da 2 öğüne düşme konusunun ibadet amaçlı olduğunu unutmamalısınız. Aç olanı anlama çabasından kopmadan oruç tutun. Bu yazımın da ana teması olarak belirtmek isterim: “Ramazan bir zayıflama fırsatı değildir.” Aralıklı oruç diyetiyle benzerliğinden yararlanmaya çalışıp, fırsattan istifade sevap da kazanmak olmasın amacınız...
Çok abartılı sofralar ile kendinizi ve oruç tutanları ödüllendirmeye çalışmayın. Bedenin günlük gereksinimi olan besinlere öncelik tanıyın ve yemeyi durdurun. Besin zaaflarınızı ise tadımlık bırakın. Bu sayede Ramazan’dan sağlıklı biçimde “hafif” kilo vererek veya kilonuzu koruyarak çıkın. Şeker Bayramında ise kilo korumaya bakın. Sağlığınız, tam olarak bu ayrıntılarda gizlidir.
Her sene bahsettiğim üzere, 11 ay fazla kilo yüklenip, Ramazan’da 2 öğüne düşmek suretiyle kilo vermek, orucu “zayıflama fırsatı olarak görmek” şu sebeple de hatadır: Yavaşlayan metabolizmaya rağmen kilo vermek (özellikle metabolizma hızı zaten düşük olan kas kütlesi zayıf ufak tefek kadınlar için), şok diyet enerjisinde Ramazan boyunca beslenildiğine işarettir. Bu da; sonrasında, kas kaybı, insülin direnci, önüne geçilmesi zor iştah ve karbonhidrat atakları demek olabilir. Ramazan Bayramından sonra kilo vermek ve erişilen ağırlığı başarıyla korumak için, 11 ayınız daha var.
Hayatınızda yürüyüş, hareket yoksa kaslar şekere pek de ihtiyaç duymaz. Fazla olan kadar basit şeker, insülin tarafından mecburen depoya taşınır. Semaglutide kullanırsanız basit şeker tükettiğinizde, kan glukozu dengelenmeye çalışılırken yine deri altına yağ şeklinde depolanacaktır. Bu kaçınılmazdır.
Kan şeker seviyeniz hızla düşer: Zihininiz yavaşlar, sinir hücreleri yakıtsız kalınca, anksiyete, unutkanlık, tahammülsüzlük başlar. Sosyal ilişkileriniz basit şekerden yara alır. Oturduğunuz yerden kalkmanız gerektiğinde, yakıtınız glukoz, deri altında yağ olarak yatmaktadır. Bitkin, tembel hissedersiniz.
Size enerji verip mutlu ettiğini sandığınız basit şekerler bedensel dinamizmi, zihinsel performansı aşağı asılır. Üstelik mutluluk kenarda dursun; depresif, kilolu ve mutsuzsunuzdur. “Artık basit şekerlerin esirisiniz ve sebep olduğu sadece sizi değil, hayatınızı da yönetmektedir.”
Oysa “koçlar” değil de “hastalıklarda diyettedavisi eğitimi alan beslenme ve diyet uzmanları” hastalık ve ilaçlarınızı dikkate alarak kişiye özel beslenme programları oluşturur, düzenli olarak günceller. Size ne yiyip içince metabolizmanızda nasıl bir film döndüğünü iyice öğretir. Motivasyonunuzu yüksek tutar. Özel seyahat ve davetler için ayrı beslenme programlarıyla size ip uçları verir. Riskli her durumu yönetme becerisi kazandırır. Bu sayede diyet psikozuna girmeden zayıflar, kilo korumayı öğrenir sağlıklı yaşarsınız. Semaglutide veya başka bir sahte mucizeyi kendi üzerinizde denemek durumunda da kalmazsınız.
Basit karbonhidratların bağımlılığından kurtulmaya halen hazır değilseniz semaglutide dahil hiç ama hiçbir yöntem işe yaramayacaktır. Semaglutide,” komşudan duyup 5 veya 50 kg verip rahatça yiyip içerken zayıflamak için kullanılabilir bir destek değildir.”
Semaglutide varsa bunlara dikkat edin: Düzenli diyetisyen, doktor kontrolü ve ılımlı egzersizden kaçış yoktur. İşte koşullar: Obezite ve diyabet tanısı olacak, tiroid tanısı ve riski olmayacak. Tip I DM ya da diyabette bağlı gelişen ketoasidoz bulunmamalıdır. 18 yaşından küçük olmamalısınız. Gebelikte bebeğe zarar verebilir. Semaglutide kullanırken ve bıraktıktan 2 ay sonra hamile kalmamalı, emzirmemelisiniz. Ayrıca kaşıntı, hızlı kalp atımı, nefes darlığı, boğaz, dil, yüz ve dudakta şişlik, zihinsel karmaşa, sık idrar, idrara çıkamama, bulantı, kusmanın yanı sıra; açlık, halsizlik, sinirlilik, baş dönmesi, soğuk ter, titreme gibi düşük şeker belirtileri yaşayabilirsiniz. Böbrek, pankreas, kalp damar fonksiyonlarını tüm diyabetiklerde olduğu gibi siz de kontrol ettirmelisiniz.
Kandırılmayın! Semaglutide şeker hastalığının “ilaçla tedavisinden sonuç alınamadığı, iğneyle insülin tedavisi için erken olduğu aşamada kan glukoz düzeyini dengelemek amacıyla verilen, kullanılması için özel şartlar gereken bir tedavi yöntemidir”. Unutmayın ki; rastgele beslendiğimiz sürece günlük binlerce kalori alımı ile başa çıkabilecek güvenli bir yöntem yok, olmayacak.
Diyet ve egzersiz yaptığınızda;
Japonya’da kan lipidleri yüksek (total kolesterol, LDL, trigliserit) 18bin denek üzerinde bir araştırma yapılmış. Her zamanki gibi yer içerken, her zamanki aktivite düzeylerini korurken, deneklere üç öğün “tok” karnına birer çorba kaşığı sirke içirilmiş. 12 hafta süren deney sonunda, kan lipidlerinde çok belirgin düşüşler tespit edilmiş.
Araştırmaları okurken tek bir kelimeyi gözden kaçırırsanız, sonuç bambaşka bir yere varabilir. İşte o kelime, bu araştırmada “tok” kelimesidir…
Gerçekte bu araştırma “tok karnına alınan sirke, besinlerden gelen doymuş yağları çözücü etki gösterip, bu yağın, kandan hücre içine geçişini kolaylaştırıyor olabilir. Böylece, kandaki lipidleri (yağları) düşürüyor olabilir” demeye çalışıyor. Aman dikkat: “Aç karnına içilen sirke veya sirkeli su basenlerinizi eritir” demiyor. Ayrıca aç karnına içilen sirke veya sirkeli su, gastrit, reflü, ülser gibi mide şikayetlerinizi şiddetlendirebilir. Çok sayıda ilaç kullananların mide koruyucu alıyor olmasından aklınıza gelsin, sirke çoklu ilaç kullanımında da riskli olabilir.
Yağ eğer atılacak olursa, bağırsaktan ishal şeklinde vücuttan atılır... Eğer biri size idrarla yağı atar diyorsa inanmayın: Yağın güzergahı böbrek değil, bağırsaktır. İnsan bedeni, hayatta kalabilmek için fazla alınan enerjiyi yağa dönüştürerek saklamaya programlıdır. Atmaya değil.
“Sadece ve sadece ve sadece” harcadığınız enerji; aldığınızdan daha fazla ise, o yağ, o depodan alınır ve yakılır. Zayıflamanın da, bölgesel zayıflamanın da ilk şartı budur. Sadece karnı zayıflatan diyet, özellikle basen eriten iksir, sadece bacak ya da gıdıyı yok eden çalkalamalı karışımlar gerçekte hiç olmadı, olmayacak:
Deri altındaki yağlarınızı “yağ çözücü” gibi söküp,
“Sinir hücrelerinizin çeperindeki koruyucu yağa” zarar vermeden,
Evde zayıflamak için volta atmak, pijama altını gömlek kravatla kombinleyip online toplantılar yapmak gibi tuhaf yan etkiler yaşadık. Bunların içinde en fenası beslenme alışkanlıklarımız çok çalkalandı.
- Geç kahvaltı yapıp, mini atıştırmalarla günü geçirip, 18.00’de en geç akşam yemeği yenir deyip, jübileyi “mutfakta her çeşit gıdayı gövdeye indirerek yapalar”
- Tüm gün mutfak girişini aşındırıp her şeyi “tarla zararlısı gibi kemirip” kaçanlar
- Sağlıklı beslenme programlarına “diyet muskası” gibi muamele edip buzdolabına yapıştırmak suretiyle vicdanı rahatlatıp, arkasını dönüp, rastgele yiyerek kilo alanlar
- Sağlık bakanlığından onay isteme cesareti olmayan firmaların, yüksek doz guarana veya yüksek iyotlu bitkilerle haplar, kapsüller, kafein bombardımanlı, anfetamin, efedrin içerikli çaylar, sallamalı karışımların bütününden oluşan “sihirli büyülü zayıflama setleri”…
Canı sıkılan ekseriyetle konunun eğitimini almamış, fakat tv de popüler kaç yüz varsa; çok uçuk kaçık formüller üretmişti zaten. Bunlar mutfaklara, evlere korona döneminde iyice yerleşti. Bu ilginçliklere ilave olarak yeni peydah olan icatlardan biri de tek ana öğün beslenme…
Bu tip beslenme uygulamada ikiye ayrılıyor:
1-
Hep son moda diyetleri takip edenler bile, bu kez 2021’e girerken en sağlıklı beslenme modelinin peşinde… Unutmayın ki; insan fizyolojisiyle uyumlu, en sağlıklı, geçerliliği kalkmayacak beslenme biçimi !Akdeniz Diyeti!dir. Fakat 2021 enteresan geliyor. Bu nedenle güçlü bir bağışıklığa yönelik önemli ihtiyaçları, Akdeniz Diyeti ile harmanlamamız gerekti. İşte nihai tablo:
1- Haftada 2 kez 4 çorba kaşığı kadar kırmızı etten veya hindiden kıyma, köfte, kuşbaşı veya parça et
2- Hangi balık mevsiminde olduğunuzu unutmadan, “kızartmadan” haftada en az 1-2 kez büyük boy balık
3- Haftada 0-1 kez 200-300 gr kadar organik tavuk
4- Her gün mutlaka düzenli olarak organik yumurta
5- Hangi sebze mevsiminde olduğunuzu unutmadan, “kızartmadan” her gün 8 çorba kaşığı sebze, özellikle kırmızı, mor, turuncu sebzeler, bol limonlu çok büyük porsiyon yeşil salata, bol limonlu bitkisel çorbalar
6- Haftada en az 3 kez 8 çorba kaşığı kadar bakliyat ( barbunya, kuru fasulye, nohut, her renk mercimek, kuru börülce, Meksika fasulyesi, maş fasulyesi, iç bakla kullanarak; çorba, bakliyatlı tam tahıl, bakliyatlı yeşil salata, piyaz, yoğurt-bakliyatın sarımsaklı baharatlı karışımları vb… )
7-
Sütte bulunan şeker disakkarittir (çift halka şeker). Bir halka glukoz ve bir halka galaktozun kol kola girerek meydana getirdiği bu disakkarit, “laktoz” olarak adlandırılır. Sütteki bu şekerin ince barsakta parçalanması / sindirilmesi için “laktaz” adlı bir enzime ihtiyaç vardır. Bu enzimi barsaklarından salgılayamayanlar veya az salgılayabilenlerde laktoz kalın barsağa geçer ve buradaki bakteriler tarafından fermente olur. Böylelikle “laktoz intoleransı” meydana gelir ve süt tüketmekte zorlanırlar.
Laktoz intoleransının sizde olup olmadığını anlamanız için belirtileri sıralamak gerekirse:
- Bulantı
- Midede ve karında gaz ve şişkinlik
- Barsakta ve midede kramplar
- Bazen ishal
Laktoz intoleransı ile süt alerjisini birbirine karıştırmamalıyız. Alerjiler bağışıklık sistemine ilişkin sağlık sorunudur. Kanda immünglobülinler yükselir. İntoleransta ise basit ve geçici sindirim şikayetleri meydana gelir. İnek sütü alerjisi olanlar, keçi sütü vd hayvan sütlerini tüketebilir ve sorun yaşamayabilirler. Ancak süt şekeri dediğimiz laktoz, tüm hayvan sütlerinde doğal olarak bulunur ve laktoz intoleransı olanlar hiçbir hayvan sütünü, keçi sütü dahil, tüketemezler.
Laktoz intoleransınız varsa, biraz laktozu sindirebiliyor olabilirsiniz. Bu durum, esasen, barsakta az da olsa laktaz enzimi salgılayabildiğinize işarettir. 1-2 hafta boyunca 1 çay bardağına 1 cm yüksekliğinde süt koyup için. Daha sonra şikayetiniz yoksa, çay bardağındaki sütün derinliğini 1 cm daha yükseltin. Bu şekilde 2 haftalık aralıklarla süt miktarını birer cm artırarak barsaktan salgılanan enzim miktarını zamanla geliştirebilirsiniz.
Hiçbir öneriyi herkesin uygulayabileceği standart hale getiremeyiz. Örneğin: tüm dünyadaki insanların uygulayıp, sağlıklı kalabileceği bir diyet kitabı yazamazsınız. İşin aslını merak ediyorsanız; yıllardır diyetisyenlik mesleğini icra ediyoruz ve bildiğimiz en gerçek şey şu: “Diyet önerileri kişiye özeldir.”
Dr Mehmet Öz: “Kahvaltıya ihtiyacımız olduğunu sananlar olabilir. En akıllıca şeyin kahvaltı yapmadan doğrudan öğle yemeği yemek” demiş. “Akıllıca” dediğinizde, başka birileri için hayati olan şey aptalca mı oluyor?.. Çok saygı değer bir mesleği var. Keşke sadece kendi işini yapsa... ABD toplum sağlığını tehdit eden önerilerde bulunduğu için çok ağır ceza aldı. Dukan diyeti… Dukan’ın Fransa’da sağlık bakanlığı diplomasını elinden aldı, ülkemizde hala Dukan diyeti yapanlar var. M.Kuşan’ın sağlık bakanlığı kampını kapattı. Karatay’a işyeri kapatma cezası verildi.
Milattan önceki insan bedenine ve yaşam koşullarına uygun önerileri; 2020 yılında yaşayan insanlara dayatarak bir kalıba sokmaya çalışmanın gereği yok. Uygulamayı başarsanız bile sürdüremeyeceğiniz diyet modellerini sırf moda oldu diye zorlamayın.
Sonra “çok acıkınca yemek” deniliyor… Peki ya zaten sabah da acıkıyorsanız… Birçok insan 2 öğün beslenip, çok acıkınca yemeye başladığında frenleri tutmayıp, bunun onlara nihai olarak iyi gelmediğini görüyor. Zihinsel performansınız, iş performansınız demektir. Eminim itirazı olan yok… Kahvaltının zihinsel fonksiyonlara olumlu katkısına yönelik sayısız bilimsel araştırma var. Önemli olan ne yediğinizdir. Kahvaltı deyince de illa ki aklınıza çatır çutur kedi maması gibi sütlü gevrekler veya serpme kahvaltı gelmesin. Size her bakımdan en uygun içecek ve/veya yiyecek seçimi için diyetisyeninize danışın.
“18.00’ den sonra yenilmez, kahvaltı yapmak yasaklansın. Acıkınca yenilir ama saat: 18:00 dışında da acıkmayın lütfen” diyenler, diyenler, susmayanlar… Dünyanın öbür ucunda 6 ay gece 6 ay gündüz yaşayanlar var. Güneş ışığına endeksli değildir beslenme…
Gündüz uyuyup, gece vardiyasında çalışanlar ne yapacak o halde… Vardiyalı çalışıyorsanız öğün saatleriniz değişir. 2 ana öğün, 2 ara öğün yaparak da sağlıklı ve formda olabilirsiniz, gece vardiyasında saat: 03.00’te kahvaltı yaparak da sağlıklı, formda olabilirsiniz.
Efendim; “Ben kahvaltıyı kestim, kahvaltı yapmadığımda zayıflıyorum”lar… Bu illa ki sağlıklı bir şey yaptığınız anlamına gelmez. Sizin için uygun ve sağlıklı olan bir şey başkasına uygun olmaz.
Sabah spor sonra acıkınca kahvaltı … Peki ya hipogliseminiz varsa… Aç karnına koşarken kan şekeriniz düştüğü anda koşu bandı sizi sırtından atarsa…
Sirke; nişastalı, şekerli besinden üretilir. Etil alkol ve asetik asit fermantasyonu olmak üzere iki aşamadan geçerek ortaya çıkar. Bilinen kimyası ile sirke, deri altı depo yağı eritmez.
Aç karnına alınması mideye zarar verebilir. Özellikle gastrit, reflü, mide fıtığı olanların dikkatli olması gerekir. Bir diyet uzmanıyla görüşmeden, aç karnına ve zayıflama amacıyla kullanmayınız. Hatta bir gastroenteroloji uzmanına danışmadan aç ya da tok tüketmeyiniz.
Sirkenin insan vücudunda ne yaptığı ile ilgili pek çok şey konuşulmaktayken, bilim sirkenin sadece belirli özelliklerini sürekli destekliyor.
Örneğin: Japonya’ da 20 bin denek üzerinde sirkenin kan lipidlerine (Total kolesterol, LDL, VLDL, trigliserit gibi yağlara) etkisi incelenmiş. Lipidleri yüksek olan bireyler, her zaman yedikleri besinleri tüketmekteyken, farklı olarak sadece tok karnına 3 öğün, birer çorba kaşığı sirke içmiş. 12 hafta sonunda kanda lipidler belirgin biçimde düşürmüş. HDL kolesterol, HbA1c ve glukoz belirgin biçimde etkilenmemiş.
Tüm dünyada dikkat çeken aynı deney; üzüm sirkesi, balzamik sirke, elma sirkesi gibi birçok sirkeyle denendiğinde de hep aynı sonuçla karşılaşılmış. Anlaşılmış ki; sirkeyi 'sirke' yapan asit, yani 'asetik asit'in bir fonksiyonu bu… Kandaki lipidleri düşürmek…
Bu araştırmalar çok yanlış yorumlandı. Sanki deri altı depo edilmiş yağları yakıyor gibi… Oysa sirke öğünde alınan yağların kandan hücre içine geçişini kolaylaştırıyordu. Aslında sadece kanda yüksek kalmasını önlüyordu. Yani 'kalp koruyucudur' demek daha isabetli olur.