İhsan Yılmaz

MİLLİ Mücadele’nin kazanılmasından sonra İstiklal Marşı’mızı yazan Mehmed Âkif’e verilen bir başka görev de Kuran-ı Kerim’i Türkçe’ye tercüme etmesiydi.

Her ne kadar kendisini bu görevi yapacak yetkinlikte görmeyip “Kuran’ı tercüme etmek için ya çok âlim ya da çok câhil olmak lâzım” diyerek reddetse de ısrarlar karşısında direnememişti.

Hem Arapçaya ve edebiyata hakimiyeti hem de Kuran-ı Kerim bilgisi nedeniyle bu görevi en iyi yapacak kişilerin başında geliyordu Âkif.

26 Ekim 1925 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı’yla imzalanan mukavele ile Kuran-ı Kerim tercümesi Mehmed Âkif ile Elmalılı Hamdi’ye verildi.

Bu hizmetleri karşılığında altışar bin lira alacaklardı ve biner lira avansla işe başlamışlardı.

Aynı yılın sonunda siyasi baskılar nedeniyle dönmemek üzere Mısır’a yerleşen Âkif, 13 Ocak 1926’da Kuran-ı Kerim Meali üzerinde çalışmaya başladı. Elmalılı Hamdi Efendi ise tefsir çalışmalarına İstanbul’da devam etti.

Mehmed Âkif Bey tercümeleri Hamdi Efendi’ye gönderecek o da altına tefsiri ekleyecekti.

Mehmed Âkif, 24 Şubat 1927 tarihine kadar Elmalılı’ya Meal’in Araf Suresi dâhil 178 sayfalık kısmını iletti fakat bu tarihten sonra hiçbir şey göndermedi. Daha sonra avans olarak aldığı bin lirayı da iade etti.

FİZİĞİ sayesinde hayatını gece kulüplerinde fedailik yaparak kazanan 38 yaşındaki iki çocuk babası Dave’in karısının da zoruyla daha güvenli ve saygın bir iş olarak gazete ilanından bulduğu bir müzede güvenlik görevlisi olarak çalışmaya başlamasını konu alan bir oyun ‘Bana Kimse Ne Olduğunu Anlatmadı.’

Nick Hornby’nin eserinden Melisa Kesmez tarafından çevrilen oyunu Serkan Salihoğlu yönetiyor.

Dave rolüyle 2016 yılında Afife Tiyatro Ödülleri’nde ‘Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu’ ödülünü kazanan İbrahim Selim, yıllardır kapalı gişe oynayan bu oyunu ilk kez bir müzede sahneleyecek.

Sabancı Vakfı’nın desteğiyle Sakıp Sabancı Müzesi’nin terasında düzenlenen Müzede Sahne etkinliğinin ilk gününde seyirciyle buluşacak oyun modern sanat tartışmalarını gündeme getiriyor.

Bir müzede geçen ve neyin sanat olup olmadığının tartışıldığı, sanat piyasasının aktörlerinin masaya yatırıldığı bir oyunun gerçek bir müzede sahnelenmesi oldukça çarpıcı değil mi?

Gündemden de düşmeyen bir konu üstelik. 

Henüz iki gün önce New York’taki bir sanat müzesinde genç bir sanatseverin çıkarıp kenara koyduğu yıpranmış ayakkabısının ziyaretçiler tarafından sanat eseri sanılıp sosyal medyada paylaşılmasının haberlerini okumadık mı?

 GÖZLER DUYAR 

Bir burs yarışmasında jüride yer alan Fazıl Say, kazanamayan 28 gencin de çok yetenekli olduğunu söyleyerek onlar için de burs çağrısı yaptı.

TÜRKİYE’nin genç yeteneklerine her zaman elini uzatan, onlara yol gösteren sanatçılarımızın başında gelir Fazıl Say.

ENKA Sanat’ın düzenlediği ‘Lale Tara Sanat Bursu’nun geçen hafta yapılan final jürisinden sonra sosyal medya hesaplarından duygularını paylaşarak yarışmada elenen yetenekli genç sanatçı adaylarına devletin ve özel kurumların yardımda bulunmaları çağrısında bulundu:

“Her yıl müzikte 2 üstün yetenekli gencimizin yurtdışı eğitimi için veriliyor burs.

Ciddi bir kurum. Değerli bir Jüri kararı veriyor. Piyano, keman, çello, flüt ve tüm enstrümanlarda.

Bodrum, turizm sezonunun en yüksek olduğu ağustos ayına ölümsüz bir aşk hikayesinin danslarla anlatıldığı Kuğu Gölü balesiyle girdi bu yıl.

Türkiye’nin ilk ve tek bale festivali olan 21. Uluslararası Bodrum Bale Festivali’nin açılışı İzmir Devlet Opera ve Balesi tarafından sahnelenen Kuğu Gölü balesiyle başladı.

Bodrum Kalesi Kuzey Hendeği Sahnesi’nde cumartesi akşamı yapılan açılışa Bodrum seyircisinin ve tatilcilerin ilgisi büyüktü.

İş Bankası’nın katkılarıyla Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü’nün düzenlediği festivalin açılış konuşmasını Genel Müdür Tan Sağtürk yaptı.

Yönetici olarak imza attığı bu festivalin coşkusu kadar Ankara Devlet Opera ve Balesi’nin baş koreografı, eski baş balerinlerinden, sevilen sanatçı

Bir süredir kan kanseri ile mücadele eden Türk tiyatrosunun duayen isimlerinden Genco Erkal, 86 yaşında hayatını kaybetti. Usta sanatçı, yarın saat 14.00’te Harbiye Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu’nda düzenlenecek törenin ardından ikindi vakti kılınacak cenaze namazıyla Zincirlikuyu Mezarlığı’nda son yolculuğuna uğurlanacak.

HAYATINI sahne üzerinde geçirmeye daha çok küçük yaşlarında karar vermişti Türk tiyatrosunun son büyük ustalarından Genco Erkal. Ne mutlu ki öyle de yaşadı. Politik tiyatronun ülkemizdeki en önemli temsilcisiydi, toplumsal olayların içindeydi hep, sanatını ve hayatını ideallerine adamıştı. Kurucusu olduğu Dostlar Tiyatrosu ile 50 yıldan uzun süre Nâzım Hikmet’ten Can Yücel’e, Bertolt Brecht’ten Gogol’e, Aziz Nesin’e Türk ve dünya edebiyatının önemli adlarının eserlerini sahneye taşıdı. Ödünsüz bir tiyatro tutkunuydu. Sahnede nefes aldı, nefes verdi.

Önceki gece yarısı 86 yaşında hayata veda ettiği kendi sosyal medya hesabından, kızı Ayşe Erkal tarafından beni en çok etkileyen isim dediği ve sahnede sesi olduğu Nâzım Hikmet’in dizeleriyle duyuruldu:

“Hoşça kalın / dostlarım benim / hoşça kalın!

Sizi canımda / canımın içinde, / kavgamı kafamda götürüyorum.

Hoşça kalın / dostlarım benim hoşça kalın...

Resimlerdeki kuşlar gibi / dizilip üstüne kumsalın, mendil sallamayın bana.

İstemez...

HAYVANLARLA ilgili yazdığı denemelerine “Kibir, asli ve ezelî hastalığımızdır bizim” diyerek başlıyor hümanizmin kurucusu Fransız düşünür Michel de Montaigne.

Tüm yaratıkların en bahtsızı ve zayıfı olmakla birlikte en mağdurunun insan olmasına isyan ederek insanın hayvanlardan ayrı ve üstün niteliklerle donatılmış olduğu kabulüne meydan okuyor.

Kendinden önce gelen pek çok yazarın metinlerinden de yararlanarak 16. yüzyılda yazdığı bu denemelerinde antik çağlardan itibaren atılmış hayvan hakları manifestosunun sağlam temellerini hatırlatıyor.

İnsanoğlunun bu üstünlük duygusu ve hayvanların yaşamı üzerine karar verme hakkını kendinde görmesi 500 yıl önce Montaigne’i isyan ettirmiş ve bu makaleleri yazmış.

“Hayvanların ortaya koydukları yapıtların çoğuna baktığımızda onların bizden ne ölçüde üstün olduklarını ve bizim tekniğimizin onları taklit etmekte nasıl zorlandığını görürüz” diyerek hayvanların doğal yeteneklerinin insanlardan çok daha üstün olduğunun altını çiziyor ve şöyle diyor:

“Başkalarını eğitmek, bizzat eğitim görmekten daha büyük zekâ gerektirir. Demokritos’un kanıtlamaya çalıştığı düşünceyi yani sanatların çoğunun bize hayvanlar tarafından öğretildiği; örneğin dokumayı ve dikmeyi örümcekten, yapı kurmayı kırlangıçtan, müzik yapmayı kuğuyla bülbülden öğrendiğimiz ve tababet sanatı için de diğer birçok hayvanı taklit ettiğimiz görüşünü bir yana bıraksak bile Aristoteles’in bülbüllerin yavrularına şakımayı öğrettiklerini, bu işe zaman ayırarak özen gösterdiklerini, dolayısıyla kafeslerde büyüttüğümüz, anne babalarının derslerini takip etmeye fırsat bulamayan kuşların ötüşünün cazibesinden çok şey yitirdiğini belirttiğini hatırlatmalıyım.”

Sokak hayvanları yasasını tartışanların 500 yıl önce yazılmış bu denemeleri okumalarını tavsiye ederim.

Ne diyor Montaigne: “

Anadolu uygarlıklarına ait simgeleri kullandığı eserleriyle çağdaş Türk sanatında özgün bir yere sahipti ressam ve akademisyen Halil Akdeniz.

Dün 80 yaşında hayata veda ederek sonsuzluk kapısından geçti.

Halil Akdeniz yalnızca sanatıyla değil, üniversitelerde açtığı Güzel Sanatlar bölümleri, yüksek lisans ve doktora programları, yaptığı araştırmaları, sanatçılar üzerine yazdığı yazılarıyla da alanının en üretken ve yaratıcı isimlerinden biri oldu.

PEK ÇOK ÖĞRENCİ YETİŞTİRDİ

1944 yılında Antalya’da doğan

Sanat ve edebiyat tarihine geçen büyük bir aşktı Abidin ve Güzin Dino’nun yaşadığı. 1943 yılında siyasi sürgün olarak bulundukları Adana’da evlendiler, daha sonra baskılar yüzünden Abidin Dino 1952’de, Güzin Dino da 1954’te eşinin yanına giderek hayatlarının sonuna kadar Paris’te yaşadılar.

Evleri Türkiye’den giden sanatçı ve yazarların ilk uğradıkları yerdi.

Nâzım Hikmet’ten Yaşar Kemal’e, Picasso’dan Aragon’a, Avni Arbaş’tan Orhan Veli’ye geniş bir çevreleri vardı.

Çok yönlü bir sanatçı ve kültür adamıydı Abidin Dino. Çağdaş Türk resminin öncülerindendi, başta yaşadığı Paris olmak üzere pek çok ülkede sergiler açtı.

Güzin Dino, dilbilimci, çevirmen ve yazardı. ‘Türk Romanının Doğuşu’nu yazmış, Türk edebiyatının yurt dışında tanınması için pek çok yazar ve şairimizin eserlerini çevirmişti.

50 yıllık birliktelikleri 7 Aralık 1993’te Abidin Dino’nun Paris’te vefatıyla fiziki olarak sona erse de aşkları Güzin Dino’nun 30 Mayıs 2013’te 103 yaşında vefatına kadar devam etti.

Güzin Dino, Abidin’siz yıllarını birlikte yaşadıkları evde yine onunla, bu kez anılarını yazarak geçirdi. Gel Zaman Git Zaman Abidin Dino’lu Yıllar’ı, Sensiz Her Şey Renksiz’i kaleme aldı.