Doğan Hızlan

Ateş Yalazan’ın hazırladığı ‘Arşiv Balıkçısı’nı ilgiyle okuyorum. Çünkü ben dünü bilmeyenin bugünü anlayacağına inanmıyorum. Günübirlik yargılar, içi doldurulmamış yorumlar ancak cehaleti artırır.

Yayımlananlardan birçoğunu anımsıyorum, dünden bugüne göndermelerin eşliğinde daha doğru değerlendirmeler yapıyorum.

Ne yazık ki geçmiş sadece siyasal platformda, siyasal olaylarla ortaya konuluyor. O dönemde toplumun durumu, zevkler skalası, dinlenen müzik, okunan kitaplar, televizyonun etkisi gündeme gelmiyor. Bazen şöyle düşünüyorum: Televizyonda siyasetten de sanattan da söz edenler, dün doğmuş bugün de ahkâm kesmeye başlamış gibi.

Maria Callas’ın kendini eleştiren bir meslektaşı için söylediği belleğimde yer etmiş. Ne diyor?

“Önce benim gibi müzik tarihine olan borcunu ödesin, sonra tartışalım.”

Yıllıkların yokluğundan yakınırken gerekçelerim bu cehaleti görmemden kaynaklanıyor.

İnternet birçok alanda, edebiyatın, sanatın atıştırmalık yeri, önemini inkâr etmiyorum, ne var ki oradan yola çıkıp yazılı kaynaklara gitmenizi tavsiye ediyorum her zaman.

Gazete ve dergi koleksiyonları, her alanda bir araştırmacının cansuyudur. Eksik bir sayı araştırmasının bir bölümünü eksik bırakır. Onun için de koleksiyonların, arşivlerin dijitalize edilmesinde hayati önem görüyorum.

Elbette bu basılı olanları yok saymamıza yol açmamalı. Kâğıdından mizanpajına kadar bir kitabın serüveni elimizde tuttuğumuzda anlaşılır.

Koç Üniversitesi, Prof. Talat S. Halman’ın hazırladığı ‘Kendi Sözleriyle Yaşayan Atatürk’ kitabını yayımladı.

Zarfın içinde Koç Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Nur Yalman’ın da bir açıklaması vardı:

“Elinizde tuttuğunuz ‘Kendi Sözleriyle Yaşayan Atatürk’ kitabının yazarı Talat Halman çok yakın arkadaşımdı. Kıymetli Feyyaz Berker de 1992’de Halman’ın Birleşmiş Milletler’de yapmış olduğu bir konuşmayı çok beğenmiş ve 10 bin adet basıp dostlarına dağıtmış. Ben de yeniden İngilizce ve Türkçe yayınlatarak, Atatürk’ün vefatının 83. yıldönümünde hatırasını yâd etmek istedim.”

Talat S. Halman (1931-2014) kitaptaki ‘Sunarken’ başlıklı yazısında Atatürk’ün dünya tarihindeki yerini belirtiyor:

“Kader pek az kişiye Atatürk’ün başarılarından herhangi birini armağan etmiştir. Ulusunun egemenliğine öncü. Yenilgisiz komutan. Sömürgeciliğe karşı ilk büyük mücahitlerden. Ülkesinde ve dünyada emperyalizmin en kudretli düşmanı. Cumhuriyet yaratıcısı. Siyasal, hukuksal ve sosyoekonomik sistemlerin inkılapçısı. Büyüleyici hatip. Kültür devrimcisi. Laik düzenin kurucusu. Hümanist ve uluslararası barış mimarı. Ulusal kurtuluş ve yeni doğan ulusların önderleri için örnek. 20. yüzyıl rönesansının kahramanı. Doğu’da ve Batı’da, bu yüzyılda ya da daha önce aynı başarıların çoğunu kazanmış olanların sayısı çok azdır. Bu kadar kısa bir süre içinde bunların hepsini gerçekleştirerek sürekli etki yapan başka bir tarihi şahsiyeti düşünmek olanaksız gibidir.”

Nutuk’tan alıntılara fotoğraflar eşlik ediyor. Cumhuriyet’in tarihini adım adım sözler ve fotoğraflarla izleyebilirsiniz.

Atatürk Kitaplığı’nda yer alacak bir seçmeler kitabı.

GAZİANTEP’TE TÜRK ARKEOLOJİ VE KÜLTÜREL MİRAS ENSTİTÜSÜ

Bugün saat 15.00’te Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası’nda ‘İdil Biret’in 80. Yaş Onuruna’ iki etkinlik yapılacak.

Saat 15.00’te yönetmenliğini Eytan İpeker’in yaptığı, birçok ülkede çekimi yapılan 55 dakikalık ‘İdil Biret Belgeseli’ gösterilecek.

Belgeselin ardından Filiz Ali ve Aydın Büke seyircilerle söyleşi gerçekleştirecekler.

Ücretsiz olacak gösterime Süreyya Operası gişesinden alınacak davetiyelerle katılım mümkün olacak.

Saat 18.00’de İsviçre’de yaşayan Avusturyalı piyanist, orkestra şefi, besteci Ingolf Wunder’in piyano resitali var. Liszt ve Chopin’in bestelerini icra edecek.

Konserin başında Zeynep Oral konuşacak.

İdil Biret

Yıllar önce Pera Müzesi’nde ‘İdil Biret: Bir Harika Çocuğun Portresi’ belgeselini seyretmiştim. Dünyaca ünlü bir sanatçının nasıl emeklerle, çabalarla yetiştiğini gösteriyordu.

Gösterinin bitiminde eşi

Kültür A.Ş. tarafından yayımlanan, Ahmet Bozkurt’un hazırladığı ‘Evvel Zaman İçinde İstanbul’ okuması eğlenceli bir kitap. Şehrin önemli duraklarını bir edebiyat ustasının kaleminden tanımak ayrı bir zevk!

Ahmet Bozkurt’un ‘Evvel Zaman İçinde İstanbul’unu okurken tarih içinde bir geziye çıkacaksınız. Kitabın sunuş yazısı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun... Ahmet Bozkurt ‘Seyreyle Temâşâyı İstanbul İçinde’ yazısında kitabın kapsamı konusunda bilgi veriyor: “İstanbul’un, tarih boyunca, dünya sahnesinde ağırlığı, kurulduğu 324 yılından başlayarak hemen her dönemde baskın bir şekilde kendini hissettirmiştir. Ticaret yollarının kesişim noktasında yer alması, nüfusunun yoğunluğu, farklı etnik ve dini grupların bir arada yaşaması, mimarisi, kültürel ortamın canlılığı, ekonomik hacmi, bütün düşünsel ve fiziksel zenginlikleri bünyesinde barındırması İstanbul’u hem kendi döneminin hem de sonrasının ikonik kentlerinden biri haline getirmiştir.”

Kitabın ana bölüm başlıkları şöyle:

Evvel Zaman İçinde İstanbul
Ahmet Bozkurt
Kültür A.Ş.

Kimlerin yazıları var?

Bu başlıkları yazanlardan bir seçme yapacağım. Böylece İstanbul’la ilgili edebiyat tarihinden önemli makaleleri okuyacaksınız...

Kitapta Ahmet Rasim’in de yazısı var.

İyi bir şair aramızdan ayrılıp da onun şiirlerini tekrar okumaya başladığımızda tehlikeli bir yolculuğa çıkarız. Sevdiğiniz, beğendiğiniz, övdüğünüz şiirler yıllar sonra hâlâ bu özellikleri muhafaza ediyor mu?

Sezai Karakoç gibi şairler her zaman bu yolculuktan zaferle çıkarlar. Çünkü şiirleri, insanın, özellikle düşünen insanın sırrını keşfetmişlerdir. Hayatın içinde yaşarlar. Karakoç gibi hem maneviyatımızı canlı tutarlar hem de dünyevi olanın nasıl ustaca yazıldığını ispatlama gücüne sahiptirler.

Ardından yazılanlarda, şiiri kadar Diriliş felsefesinden de söz ediliyor. Çağdaş ve modern kavramlar hakkında yazılan birçok yazıda yer alıyorsa bu, geleneği iyi incelediğinin, özümsediğinin göstergesidir.

Şiirinin arkasında bir inanç, bir ideoloji varsa dünya görüşü şiirine de sızdığında bir başka ustalık evresi çıkar ortaya. İnancını, dünya görüşünü paylaşanlar, yalnız düzyazının egemenliğini benimsemiş olanlar değildir, şiirinin de iyi şiir olmasından kaynaklanır. İyi bir şiir, temsil ettiği düşünceyi inandırıcı kılar.

İbrahim Kalın’ın dediği gibi, örnek bir hayatın temsilcisiydi.

İyi bir şiir zamana direncin de örnekleri arasında yer alır. Geleneği bilmeden, onun yaşayan yanını ortaya çıkarmadan modern bir eser verilebileceğine inanmam.

Sezai Karakoç’u her okuyuşumda T. S. Eliot’ın, ‘Gelenek ve Bireysel Yeti’ yazısını anımsarım.

Kimi adlar vardır ki, bazı kavramlar onsuz incelenemez. Sezai Karakoç’un yazdıklarını daha iyi anlamak, algılamak için hiç kuşkusuz bazı kitapları okumak gerekir. Kütüphanem kapalı olduğu için ancak yakınımdaki bazı kitaplardan söz edeceğim:

Mahmut Bıyıklı–Bahtiyar Aslan

Diyarbakır Dicle Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakoç’un davetiyesi şöyle:

“Ali Emîrî Doğduğu Topraklarda konulu sergi ve panelimize teşrifleriniz bizi memnun edecektir.”

Üniversitenin tanıtımı:

“Bilginin ve Medeniyetin Buluştuğu Üniversite.”

16 Kasım 2021 Salı günü (bugün), Diyarbakır Dicle Üniversitesi 15 Temmuz Kültür ve Kongre Merkezi’nde Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı ve Dicle Üniversitesi tarafından, “Ali Emîrî Doğduğu Topraklarda, Hayatı – Eserleri – Kütüphanesi” konulu sergi ve panel düzenleniyor.

Bu sergide Ali Emîrî’nin memuriyeti ile ilgili arşiv belgeleri, aldığı madalya ve beratlar, kendi eserlerinden örnekler, kütüphanesi ve kütüphanesindeki önemli eserlerin görüntülerinden oluşan oldukça kapsamlı bir sergi de açılacaktır.

Panelde Ali Emîrî’nin Diyarbakır’daki yaşamı, memuriyeti, Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı tarafından Prof. Dr. Günay Kut’un editörlüğünde Prof. Dr. Sadık Yazar ve Doç. Dr. Mustafa Uğurlu Arslan tarafından inceleme - metin – tıpkıbasım olarak yayımlanan Diyarbakır kültürü ile ilgili Mir’âtü’l Fevâid ve Mukaddime’si, vatan ve millet aşkı, kütüphanesi konuları ele alınacaktır.

Konuşmacılar:

Millet Yazma Eser Kütüphanesi Müdürü

Bir zamanların en çok icra edilen şarkının güftesini Baki Süha Ediboğlu yazmış, Selâhattin Pınar da bestelemişti. Sevdiğim bir şair ile sevdiğim bir besteci bir araya gelmişti. CD’yi dinlerken elbette anılar da eşlik ediyordu: “Selâhattin Pınar Şarkıları, Atakan Akdaş”

Bir aile dostumuzun aracılığıyla KüçükÇiftlik Park’a gittiğimizde onunla konuşurdum. Daha sonraları da Beyazıt’taki Şamlı İskender nota mağazasına uğradığımda rastlardım. Doğrusu şıklığı dikkatimi çekmişti, özellikle kravatları da. Yemeğe düşkünlüğü konusu da söyleşilerde yer alıyordu. Ayrıntısını hatırlayamadığım bir patlıcan salatası tarifini okumuştum, çabalasam arşivimde bulabilirim.

Cumhurbaşkanlığı Klasik Türk Müziği Korosu ses sanatçısı Atakan Akdaş, icradaki ustalığını gösteriyor. Albümde, sanatçının 12 seçme eserinden biri yepyeni düzenlemesiyle, diğerleri klasik üslupla yer alıyor. Albümde son eseri ise bestekârın kendi sesinden dinleyeceksiniz; “Beni de alın ne olur koynunuza hatıralar”.

Albümün ilk tanıtım konseri 18 Kasım 2021 tarihinde Ataşehir Belediyesi Mustafa Saffet Kültür Merkezi, Halit Akçatepe Sahnesi’nde yapılacak.

Albümdeki Refik Hakan Talu’nun yazısından bir bölüm: “Türkiye radyo tarihinin en başta gelen isimlerinden olan Mesud Cemil Bey, Selâhattin Pınar’ın vefatının ardından İstanbul Radyosu’nda konuşmasının hemen başında şu şekilde bir cümle kurmaktadır:

‘Selâhattin Pınar’ı tanıtmak belki ilk hamlede lüzumsuz sayılabilir. Çünkü onun yıllar yılı, hasta olduğu zamanlarda bile terk etmediği İstanbul’un musiki sahnelerinde o kadar alışılmış, o kadar sevilmiş, sahnenin perdesi gibi, ışıkları gibi, kulisleri gibi bir hüviyetli şahsiyeti vardı ki bütün bir koca şehir halkı tarafından tanınırdı.

Orada daima coşkun, heyecanlı, hararetli ve aynı zamanda hâkim ve işini bilir hali ile sahneye adımını attığı andan itibaren çıkıncaya kadar ısrarlı alkışlarla karşılanır ve uğurlanırdı. Tam manası ile popüler bir sanatkâr.

İstanbul’un her devirde bir ayrı eda ve tavırda yarattığı halis İstanbul çocuğu idi.’

Editörlüğünü Nagihan Gür’ün yaptığı ‘İskender Pala Armağanı’, ömrünü divan edebiyatına adayan ve bu türü kitlelere sevdiren İskender Pala’nın farklı yönlerine ışık tutuyor.

İskender Pala yıllar önce tanıdığım, çalışmalarını takip ettiğim iyi bir yazar. Nitelikli eserlerinin çok okunması da ayrıca onu edebiyatımızda önemli kılıyor. Çünkü yazdıkları kurgu edebiyatında yerini almıştır ama içinde bilgi ve araştırma vardır, edebiyat zevkinin yanı sıra öğrenme özelliğinden de yararlanırsınız.

İskender Pala’nın belirtilmesi gereken bir özelliği de divan edebiyatını kitlelere sevdirmesi, genç kuşak tarafından okunmasını sağlamasıdır.

Editörlüğünü Nagihan Gür’ün yaptığı ‘İskender Pala Armağanı’ (Kapı Yayınları), birkaç açıdan önemli bir çalışma. Armağan kitapları, o kitapları okuyanlara yeni bakış açıları sunar, okumayanları da okumaya sevk eder.

Gür, Önsöz’de hocası İskender Pala’yı ve kitabı anlatıyor: “Elinizdeki bu kitap, ömrünü divan edebiyatı araştırmalarına adamış, yazdığı akademik yazılarla ve kurgusal metinlerle Osmanlı kültürü ve tarihini her düzeyden okura benimsetmeyi başarmış ilkeli bir akademisyene, üretken bir yazara ve mütevazı bir kültür adamına sunulmuş ‘gecikmiş’ bir armağandır. Armağan kitabını ‘Anı Yazıları’ ve ‘Akademik Yazılar’ olmak üzere iki temel bölüme ayırma fikri, yazar listesi oluşurken şekillendi. ‘Anı Yazıları’ başlığı altında Osmanlı/Türk edebiyatı çalışmalarına önemli katkılar sağlamış yazarların/akademisyenlerin yazılarına yer verildi.”

Kimler yazdı: Namık Açıkgöz, Beşir Ayvazoğlu, Yakup Çelik, Mustafa İsen, Nihat Öztoprak...

İskender Pala Armağanı