Chopin dinleyerek İdil Biret’i yazmak

Saat 15.00’te yönetmenliğini Eytan İpeker’in yaptığı, birçok ülkede çekimi yapılan 55 dakikalık ‘İdil Biret Belgeseli’ gösterilecek.

Belgeselin ardından Filiz Ali ve Aydın Büke seyircilerle söyleşi gerçekleştirecekler.

Ücretsiz olacak gösterime Süreyya Operası gişesinden alınacak davetiyelerle katılım mümkün olacak.

Saat 18.00’de İsviçre’de yaşayan Avusturyalı piyanist, orkestra şefi, besteci Ingolf Wunder’in piyano resitali var. Liszt ve Chopin’in bestelerini icra edecek.

Konserin başında Zeynep Oral konuşacak.

İdil Biret

Yıllar önce Pera Müzesi’nde ‘İdil Biret: Bir Harika Çocuğun Portresi’ belgeselini seyretmiştim. Dünyaca ünlü bir sanatçının nasıl emeklerle, çabalarla yetiştiğini gösteriyordu.

Gösterinin bitiminde eşi Şefik B. Yüksel bir albüm armağan etmişti:

Schumann Edition

Şef: Anton Witt

Polish National Radio Symphony Orchestra and Bilkent Symphony Orchestra - Borusan Quartet.

8 CD’den oluşuyordu.

Albümde Şefik B. Yüksel’in bir yazısı yer alıyordu.

İdil Biret’in sadece müzisyenliğini övmenin yanı sıra onun aydın insan kimliğini de yakından bilirim. Konuşmalarımızda Türkiye’nin ve dünyanın sorunlarını nasıl izlediğini, onlar üzerine düşünce ürettiğini belirtmek gerekir. Hiç kuşkusuz İdil Biret ve Şefik B. Yüksel’in birlikteliğinin de bütün bu özelliklerde yerini öğrendim.

Bodrum’da, ödül töreninden sonraki yemekte edebiyat ve yazarlığım konusunda söyledikleri, ona bir kez daha hayran olmamı sağladı.

Geniş bir icra listesi vardı. Hocası Nadia Boulanger bakın bir gün ona ne demiş:

“Çağdaş müzik çalamayan piyanistler tam müzisyen olamazlar.”

İki milyon CD satışından sonra, Platin CD armağan edilmişti.

Dünya piyano edebiyatının iyi icralarını dinleyebilmek için onun CD’lerini edinmenizi tavsiye ederim. Benim diskoteğimde onun ayrı bir yeri vardır.

Yazarken İdil Biret’in Chopin icralarını dinledim:

Naxos’tan çıkan albümde 15 CD var.

Chopin

The Complete Piano Works

All the piano Works, including the piano concertos an all the works with orchestra.

Orkestra şefi: Robert Stankovsky

Orchestra Philharmonique d'Etat Tcheco - Slovaque de Kosice.

*

İdil Biret'i kutluyorum. Şefik B. Yüksel’e de birlikte güzel günler geçirmelerini diliyorum.

GÜFTE DE BESTE KADAR ÖNEMLİ

Türk Musikisi’nde dinlediğim bestelerin güftesini öğrenerek dinleme alışkanlığı kazandım. Çünkü ikisi bir arada bir sanat eseri yaratılır. Çoğu zaman da bir güfteyi okuyan bir müzisyen onu besteleme sürecine girer.

Dr. Mesut Ersönmez’in ‘Güftelerin Dili’ kitabı her müzikseverin kütüphanesinde yer almalıdır. İlk baskısından söz etmiştim. Yeni baskısı genişletilmiş.

‘Sunuş’ta yazar açıklamada bulunuyor:

“Bir müzik yapıtının sözlerine, bestelenmek için yazılan şiire güfte denir. ‘Güftelerin Dili’ adıyla hazırladığım bu kitabımla; eski sözcüklerin, tamlamaların açıklamaları güftenin altına yazılarak güfteye özel sözlükçe oluşturuldu. Böylece sözlük aramadan okuma anında bilginin göz önünde olması sağlandı.

Dîvân Şiiri’nin sanal dünyasından beslenen geçmiş yüzyılların güftelerini bugünün diliyle sunarak söz ustalarının engin dünyasına bir kapı aralamak istedim.

Eski eserlerde güfte sahibini belirtmek alışkanlığı pek görülmez. Sahibi belli olmadığı için bir dostundan aldığı için veya güfteyi kendi yazdığından bestecinin belirtmeyi ihmal ettiği düşünülebilir. Bazı güfte sahiplerinin yaşamı hakkında bir bilgiye ulaşamamak da ayrı bir sorun oldu. Sanatçıları hatırlatan bilgileri ‘Şairler ve Besteciler’ bölümünde yazdım.

107 makamdan 1914 güftenin sunulduğu bu kitap, müziğimizin sözlü eserlerini; tanımaya ve hatırlamaya, anlamaya ve öğrenmeye, dinlemeye ve söylemeye yardımcı olmak için hazırlandı. Bizden öncekileri anmanın en güzel yolu onları doğru anlamaktır.”

Kitabın sayfa düzeni şöyle:

- Şarkının makamı, usulü.

- Güftesi, sözlük, bugünkü diye aktarılmış metni.

Kitabın sonunda adlar dizini ve biyografiler bulunuyor.

Çok yararlandığım bir kitap.

(Pagos Yayınları)