×
Gelinen aşamada cumhurbaşkanı adaylığı, çoklu aday mı tek/ortak aday mı konusunda düğümlenmiş durumda.
Bu çok önemli bir nokta. Çok kritik bir aşama. Muhalefet açısından bir anlamda varlık ya da yokluk konusu. Shakespeare’in, “Olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu!” dediği gibi.
O derecede hayati bir konu haline gelmiş durumda.
Çünkü CHP’de ‘Eğer çoklu aday çıkarırsak seçimi kaybederiz ama ortak aday çıkarırsak seçimi kazanırız’ görüşü hâkim.
Bu düğümü ise Kılıçdaroğlu ile Akşener, iki lider çözecek.
KILIÇDAROĞLU AÇIKLAMAYACAK
CHP’de Kılıçdaroğlu’nu destekleyen bir grup, Kurban Bayramı’ndan önce Kılıçdaroğlu’nun adaylığının açıklanmasının yararlı olacağını savunuyor.
İki amaçları var.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kılıçdaroğlu’na “Sıkıysa cumhurbaşkanı adayı mısın değil misin onu açıkla” diye çağrı yapıyor. Muhalefet cephesinde ise Kılıçdaroğlu’nu destekleyenler ile engellemek isteyenler arasında kıran kırana bir mücadele yaşanıyor.
Ama asıl kavga cumhurbaşkanı adayının belirlenme sürecinde yaşanacak. Kılıçdaroğlu da bunun farkında. Kılıçdaroğlu’nun ekibi ise Kurban Bayramı’ndan önce cumhurbaşkanı adaylığının deklare edilmesi için bastırıyor.
Ateş hattında sadece Kılıçdaroğlu yok. Cumhurbaşkanı adaylığının iddialı diğer ismi Mansur Yavaş da var. Hatta son dönemde Yavaş’ın adaylığını engellemeye yönelik çabalar hız kazandı.
ÜÇ ADAY
Cumhurbaşkanı adaylığı için muhalefet cephesinde üç isim ön planda yer alıyor.
1- Kemal Kılıçdaroğlu
2- Mansur Yavaş
3-
Peki erken seçim konusuna değinilmiş mi? Cumhurbaşkanı Erdoğan seçimlere yönelik değerlendirmeler yapmış mı?
Bir adım daha ileri gideyim. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 3600 ek gösterge ile buğday ve arpa taban fiyatlarıyla ilgili açıklamaları kasımda bir erken seçim işareti olarak yorumlanabilir mi?
Bu soruların peşine düştüm. Cumhurbaşkanı Erdoğan seçimlere ilişkin önemli değerlendirmeler yapmış, onu aktaracağım. Ama önce milletvekillerinin sorularına ve bakanların açıklamalarına değinmek istiyorum.
MİLLETVEKİLLERİYLE GÖRÜŞME
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 48 saat içerisinde 45 milletvekili ile görüşmüş. Milletvekilleri ağırlıklı olarak seçim bölgelerinin sorunlarını iletmişler. İki nokta ise tüm milletvekillerinin ortak gündemini oluşturmuş. O da ekonomi ve seçimler.
EKONOMİ
Her defasında 2023 seçimlerinde cumhurbaşkanı adayının Kılıçdaroğlu ya da Ekrem İmamoğlu veya Mansur Yavaş olmadığını, ekonomi olduğunu yazıyorum. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Kızılcahamam kampının hem açılış hem kapanış konuşmasında bu konuya geniş yer ayırdı. TÜİK’in mayıs ayı verilerine göre enflasyonun düşüş eğilimine girdiğini ifade etti.
Yaklaşan seçimlerin de etkisiyle iktidar, enflasyonla mücadelede sert önlemler almak yerine halkın gelirini arttırıcı tedbirlere öncelik veriyor. Hazine ve Maliye Bakanı
Erdoğan’ın çağrısı ve Kılıçdaroğlu’nun, “Var mısın yarın erken seçimi ilan etmeye? Aynı gün içinde adayımızı açıklayalım” çıkışından sonra iktidar ve muhalefet kulislerini yokladım.
Şimdi madde madde aktaracağım.
1- Erdoğan, 2023 seçimlerindeki rakibini belirledi.
2- 2023 seçimleri Erdoğan-Kılıçdaroğlu seçimi olacak.
3- Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adaylığı tek şartla olmaz. O da Kılıçdaroğlu aday değilim dediği takdirde.
4- Erdoğan, CHP liderine meydan okuduktan sonra Kılıçdaroğlu’nun aday olmaması demek seçimlere bir sıfır yenik başlamak olur. Çünkü Erdoğan seçim kampanyası boyunca “Korktun, kaçtın” diye Kılıçdaroğlu’na yüklenir.
5- Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na verdiği tarihi destekle, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş denklem dışı kaldı. Kılıçdaroğlu bu kadar ön plana çıkmışken, Erdoğan’ın doğal rakibi haline gelmişken, İmamoğlu ve Yavaş ‘Ben adayım’ diye çıkamazlar.
6-
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Yüreği yetip 2023’te cumhurbaşkanı adayı olacak mı olmayacak mı?” diye meydan okumasına vereceği cevabı merak ediyorum. Normalde Kemal Bey ya video çeker ya da şimdiye kadar çoktan AK Parti’nin kapısına dayanırdı. Ama derin bir sessizliğe gömüldü. CHP lideri uzun süre sessiz kalamaz. Erdoğan söyleyeceğini söyledi, şimdi sıra Kılıçdaroğlu’nda. Bakalım kaçacak mı yoksa ‘hodri meydan’ diye karşılık verecek mi?
ÖZAL-DEMİREL RESTLEŞMESİ
Geçmişte karşılıklı restleşmeler sonucu gidilen seçimler var. Referandumla eski siyasilerin yasağı kalkınca Özal, yerel seçimleri 4 ay önceye çekmek için ‘hodri meydan’ dedi. Demirel de, “Hodriye hodri” diye karşılık verince Anayasa değişikliği için referanduma gidildi. Özal birde Cumhurbaşkanı’nı halkın seçmesi için ‘hodri meydan’ demişti. Bakalım Erdoğan’ın meydan okumasına Kılıçdaroğlu nasıl yanıt verecek?
ERDOĞAN’DAN TARİHİ DESTEK
Erdoğan’ın en nefret ettiği kişiler listesi yapsanız herhalde birinci sırada Kılıçdaroğlu yer alır. Ama Erdoğan, cumhurbaşkanı adaylığı testiyle Kılıçdaroğlu’na tarihi bir destek verdi. Peki neden? Siyaset başka bir şey.
SAVUNMADAN TAARRUZA
Bu arada AK Parti’nin siyaset tarzında birtakım değişiklikler görüyorum.
Cumhurbaşkanı
Altındağ Belediye Başkanı Asım Balcı da bize eşlik etti.
Nerede bir araya geldik? Ankara Millet Bahçesi’nde.
Millet Bahçesi olmadan önce sınırlı bir şekilde kullanılan bir alandı. Şimdi kütüphanesiyle, yeşil alanıyla Ankaralıların nefes aldığı mekânlardan biri oldu.
KİRA VE KONUT SORUNU
Çevre Bakanı Kurum’la Çevre Haftası etkinliğinde bir araya geldik ama tahmin edersiniz ki ilk soru kira artışlarıyla ilgili konuda geldi. İkinci soruyu siz tahmin edin.
Hiç duraksamadan cevap verdi. Çok kesin ve net konuştu. “Seçimler zamanında yapılacak. 2023 haziranında” dedi.
Ardından ekledi, “İnşallah hayırlı olacak”.
Erdoğan’a bu soruyu yöneltmeden birkaç gün önce, kasımda erken seçim konusunu AK Parti yetkililerinden biriyle konuşmuştum.
“Cumhurbaşkanımız erken seçim konusunda en ufak bir sinyal bile vermiyor. Seçimler 2023 haziranında” demişti.
KASIMDA SEÇİM İDDİASI
Peki Kılıçdaroğlu, kasımda erken seçimi nereden çıkardı?
Çünkü bir süredir CHP kulislerinde Kılıçdaroğlu’nun tarih vererek kasımda erken seçim olacağını söylediği konuşuluyor. MYK’da da gündeme gelmiş. Kılıçdaroğlu yakın çevresine de söylüyormuş. 6 Kasım veya 27 Kasım’da seçime gidilmesini bekliyormuş.
GEREKÇESİ NE?
Vahit Kirişci tarım profesörü. Yıllarca Meclis’te tarım komisyonu başkanlığı yaptı. Türkiye’de bu işi en iyi bilenlerden birisi.
Şimdi Türk tarımının geleceğini planlıyor.
GIDA KRİZİ BEKLEMİYOR
Tarım Bakanı Kirişci’ye ilk olarak, dünyayı büyük bir gıda krizinin beklediği yönündeki haberleri sordum.
“Bunu gerçekçi bulmuyorum, yani spekülatif olduğunu düşünüyorum. Dış mihrak tanımlaması benim tarzım değil ama iyi niyetli görmüyorum. Hasat dönemine girmemiş olsa idik belki söylenebilirdi ama kuzey yarımkürede hasat başlamış iken, hasadı yapılan bir ürünle ilgili ‘3 aylık stok kaldı’ demenin ne kadar anlamsız olduğunu herkesin bilmesini isterim. Şimdi hasat başlamış, mevcut stoklara yeni eklemeler yapılırken, ‘3 ay sonra gıda krizi yaşanacak’ demek çok iyi niyetli bir yaklaşım değil. Rusya-Ukrayna Savaşı denilecek olsa dahi Rusya’ya uygulanan ambargoda hububat ürünleri başta olmak üzere gıda ve gübre ambargo kapsamında değil. Rusya istediği zaman bu ürünleri piyasaya sunabilir” dedi.
Bilen konuşuyor.
ECONOMİST’İN