Cumhurbaşkanlığı seçim kulislerinde ne var

Erdoğan’ın çağrısı ve Kılıçdaroğlu’nun, “Var mısın yarın erken seçimi ilan etmeye? Aynı gün içinde adayımızı açıklayalım” çıkışından sonra iktidar ve muhalefet kulislerini yokladım.

Şimdi madde madde aktaracağım.

1- Erdoğan, 2023 seçimlerindeki rakibini belirledi.

2- 2023 seçimleri Erdoğan-Kılıçdaroğlu seçimi olacak.

3- Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanı adaylığı tek şartla olmaz. O da Kılıçdaroğlu aday değilim dediği takdirde.

4- Erdoğan, CHP liderine meydan okuduktan sonra Kılıçdaroğlu’nun aday olmaması demek seçimlere bir sıfır yenik başlamak olur. Çünkü Erdoğan seçim kampanyası boyunca “Korktun, kaçtın” diye Kılıçdaroğlu’na yüklenir.

5- Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na verdiği tarihi destekle, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş denklem dışı kaldı. Kılıçdaroğlu bu kadar ön plana çıkmışken, Erdoğan’ın doğal rakibi haline gelmişken, İmamoğlu ve Yavaş ‘Ben adayım’ diye çıkamazlar.

6- Meral Akşener’in ortak cumhurbaşkanı adaylığı ise tek şartla olur. O da 6’lı masa Kılıçdaroğlu’nun ortak adaylığını reddeder ve Akşener’e adaylık önerirse o zaman cumhurbaşkanı adayı olur.

7- Akşener’in adaylığının önünde de Kılıçdaroğlu engeli duruyor. Çünkü Kılıçdaroğlu, kendi adaylığının reddedildiği masada Akşener’in adaylığına destek vermez.

8- 6’lı masada Kılıçdaroğlu’nun ortak adaylığına yok denildiği andan itibaren başka bir ismin ortak aday olarak çıkması mümkün değil. 6’lı masanın en büyük partisi olan CHP bunu kabul etmez.

9- Kılıçdaroğlu ortak aday olmadığı takdirde çoklu aday çıkar.

10- Çoklu aday çıkmasının bir gerekçesini de partilerin yapacakları kâr-zarar hesapları oluşturacak.

11- İYİ Parti, biz cumhurbaşkanı adayı çıkarmazsak, cumhurbaşkanı adayı CHP’den olursa, cumhurbaşkanlığı seçiminde Kılıçdaroğlu’na oy veren seçmen, milletvekili seçiminde de istikrarı bozmama ve cumhurbaşkanı adayına destek adına CHP’ye oy verir mi? Bu durum İYİ parti oylarında gerilemeye yol açar mı?

12- Saadet, DEVA ya da Gelecek Partisi, Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı adayı olduğu takdirde, muhafazakâr seçmen CHP’nin geçmişteki din karşıtı icraatları üzerinden kendilerini eleştirdiği CHP’nin yaptıklarını savunmak gibi bir pozisyona düşmemek için kendi adaylarını çıkarmak ister mi?

13- Erdoğan’ın rakibi Kılıçdaroğlu olacak ama bu muhalefetin ortak aday çıkaracağı anlamına gelmiyor. Çoklu aday formülü hâlâ masada ve güçlü seçeneklerden birisi.

14- Erdoğan ile Kılıçdaroğlu yarışırsa, seçim ilk turda biterse Erdoğan kazanır ama ikinci tura kalırsa muhalefet Kılıçdaroğlu üzerinde birleşir.

15- Çoklu aday çıkarsa, seçim ikinci tura kalırsa parti aidiyeti biter, değerler devreye girer. Muhafazakâr seçmen Kılıçdaroğlu’na karşı Erdoğan’ın etrafında kenetlenir.

RAKİBİNİ SEÇTİ

Cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda bir milat belirlenecek olursa bunu 1 Haziran 2022 tarihinde Erdoğan’ın, Kılıçdaroğlu’na yaptığı çağrıdan başlatmak mümkün.

Erdoğan güçlü lider çünkü rakibini de kendisi belirliyor.

AK PARTİ’NİN SEÇİM KAMPI

AK Parti’nin Kızılcahamam kampı bugün başlayacak. Önümüzdeki yıl seçimler olacağı için bu kampın anlamı büyük. Bir anlamda 2023 seçim çalışmalarının startı verilecek. 2023 seçimleri AK Parti’nin belki de siyasi hayatı boyunca yaşayacağı en kritik seçimlerden biri olacak. AK Parti birçok sınamadan geçerek buraya geldi. Parti kapatma davalarından 15 Temmuz darbe girişimine kadar. Ama her seçimin kendine has bir ruhu oluyor. O nedenle her seçime varlık ya da yokluk seçimi olarak hazırlanmak gerekiyor. 2023 seçimleri ise kader seçimi olacak. AK Parti, seçimlerde nasıl bir kampanya yürütecek? Kampanyanın dili ne olacak? Topluma ne vaat edecek? Seçim stratejisine asıl şekli, seçim takviminin başlamasıyla birlikte verilecek ama ilk ipuçları milletvekilleriyle bu kampta başlayacak. O açıdan çok önemli bir kamp olacak.

KUTUPLAŞMA MI KUCAKLAŞMA MI

Her seçimde kutuplaşma olur ama bu kez kutuplaşma çok erken başladı ve çok keskin seyrediyor.

CHP başarılı olduğu 7 Haziran ve 31 Mart yerel seçimlerinde pozitif bir kampanya yürütmüştü. Ama bu kez Kılıçdaroğlu, kutuplaşmayı tercih etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise zamanın ruhuna göre kampanyalar yürütüyor. Ama muhafazakâr seçmeni CHP karşıtlığı üzerinden konsolide ediyor. Erdoğan-Kılıçdaroğlu, AK Parti-CHP kutuplaşmasını ise tercih ediyor.

Erdoğan bu kez ne yapacak? Kılıçdaroğlu gibi kutuplaşmayı mı tercih edecek yoksa kucaklayıcı bir kampanya mı yürütecek? Bu tercih çok önemli. Çünkü seçim müziğinden sloganlara, kampanyanın diline kadar her şey ona göre şekilleniyor. Kucaklayıcı dil derken Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na karşı kucaklayıcı bir dille hitap etmesini beklemeyin. Bu kampanya çok sert geçecek. Henüz netleşmiş bir şey yok ama AK Parti 2023 seçimlerinde kucaklayıcı bir kampanya yürütmeyi tartışıyor.

SEÇİMİN TEMASI

Her seçimin bir teması var. Bu seçimlerde otokratlığı tartışacağız. Bir de bunun karşısında çoğulcu demokrasi tezi olacak. AK Parti’nin çoğulcu demokrasiyi ileriye götürme vaadi ile ortaya çıkması bekleniyor.

Tabii bunlar kampta konuşulacak. Seçim sürecine girilince partinin yetkili kurullarının da son şekli verilecek.

RAKİP EKONOMİ

Erdoğan bu seçimde aslında Kılıçdaroğlu ile yarışmayacak. Millet İttifakı ile mücadele etmeyecek. Erdoğan’ın asıl rakibi ekonomi olacak.

Erken seçim tartışmalarına da ışık tutması açısından söylüyorum. Erdoğan, bu ekonomik şartlarda kasımda seçime gitmez. Cumhurbaşkanı’nın, “Ekonomi aralıktan sonra daha da düzelecek” dediği ifade ediliyor. Ekonomi rayına girer, Erdoğan seçime gider.

SEÇİM TARİHİ ÖNE ÇEKİLİR Mİ

Azerbaycan gezisi dönüşünde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, ‘Kasımda erken seçim olur mu’ diye sormuş, seçimler 2023 Haziran’ın da olacak yanıtını almış biri olarak erken seçim yok diyorum. Ama şöyle bir ihtimalden söz ediliyor.

Seçimler için 24 Haziran 2023 tarihi konuşuluyor. Ancak Kurban Bayramı 28 Haziran’a denk geliyor. Kurban Bayramı demek en az bir ay önceden başlamak üzere hac mevsimi demek. Aynı zamanda haziranın ortasında üniversite sınavları yapılıyor. Seçim kampanyası 3 aylık bir takvimi kapsıyor ama son 40 gün çok yoğun geçiyor. Bir düşünce var. Kurban Bayramı telaşı ile seçimleri üst üste getirmeyelim. Üniversite sınav stresini yaşayan gençlerimizin psikolojisini dikkate alalım. Üniversite sınavı bittiği andan itibaren tatile çıkmak için bekleyen aileleri seçim nedeniyle zor durumda bırakmayalım.

MAYIS-HAZİRAN

O nedenle seçimleri haziranın ilk haftasına ya da mayısın son haftasına çekelim diye bir düşünce var. 28 Mayıs ya da 4 Haziran gibi. Tabii bu erken seçim olmuyor. Olursa öne çekilmiş seçim olur. Ama dediğim gibi, bir düşünce aşamasında.