Yasemin Fatih Amato
Erdal Fernergiz
Yollara neden tuz atılır?
Beni Güzin Abla, Tüketicinin Erkan Abisi sananları kanıksadım, ama Danışma Hattı muamelesi yapanlara hâlâ hayret etmeye devam ediyorum. Geçenlerde bir hanım ‘Sarıkanat’la lüfer arasındaki fark nedir?’ diye soruyordu. Bu sefer de bir genç okurum, Işık, “Gazetelerde, televizyonlarda yollara tuz atıldığı haberleri yapılıyor, ama kimse neden tuz atılır, neye yarar, bir kutucuk bilgi vermiyor bize...” diye yakınıyor.
Danışma Hattı değil sadece, aynı zamanda Okur Şikayeti Köşesi mubarek...
Ama dedim ya, dükkan sizin, Işık arkadaşımı boş çevidmek olmaz. Öğrendiğimizi, kendi bilgimizmiş gibi satalım:
Karayollarında buzlanmayı önlemek veya buzlu yolları açmak için tuz kullanılır. Tuz atılınca donma engellenir veya don çözülür. Bunun sebebi nedir?
Buz, suyun donmuş yani soğuk etkisiyle katılaşmış halidir. Sıvı haldeyken dağınık duran su molekülleri, sıfır derecede birbirine düzenli bağlanır. Böylece su donar yani katılaşır. Halbuki, tuzun içindeki klorür ve sodyum molekülleri, arasına girdiği su moleküllerinin birbirine düzenli bağlanmasını, yani donmasını güçleştirir. Böyle olunca da, içinde tuz olan suyun donması için, hava sıcaklığının (atılan tuza göre) -7, -8 hatta -10 dereceye inmesi gerekir.
Yine aynı sebeple, hava sıcaklığı -7 ilâ -10 derecenin altındaysa, tuz atmanın faydası olmaz.
*
Işık, neymiş, tekrarla bakayım!J