Vizesiz Semerkant’a uçun

Dümdüz bir ova… Verimli topraklar ve tarih… THY uçağı Semerkant Havalimanı’na yaklaşırken kentin tarihi havası insanı etkisine altına alıyor. İpek Yolu’nun kesişim noktası, İskender’in hayran olduğu kent…Cengiz Han’ın yıktığı ama Timur’un yeniden inşa ettiği Semerkant… Tarihi eserleriyle İstanbul’dan 4 saatlik 20 dakikalık uçuşla Semerkant size yüzyıllarca öncesine götürüyor…

İMAM BUHARİ CAMİ VE TÜRBESİ

Bölgenin İslamiyet açısından en önemli isimlerinin başında İmam Buhari geliyor. Hz. Muhammed’in hadislerinin günümüze ulaşmasını sağlayan İmam Buhari’nin kitabı bugün Kur’an’dan sonra en önemli din kitaplarının başında. Buhara’da doğan, uzun yıllar Arabistan’da çalışmalar yapan İmam Buhari, 60 yaşında Semerkant’a gelmiş. Burada hayata gözlerini yummuş.
Gömülü olduğu türbe ve camii, özellikle Cuma günleri Özbeklerin yanı sıra farklı ülkelerden gelen Müslümanlarla dolup taşıyor. Kent merkezinden yaklaşık bir buçuk saat uzaklıktaki camii, aynı zamanda çok büyük bahçeye de sahip.

ULUĞBEY GÖZLEM EVİ

Timur döneminde kent bölgenin en önemli bilim merkezlerinden biri haline geldi. Torunu Uluğ Bey 19 yaşında hükümdar olduğunda kendini bilme verdi. Dev bir gözlemevi kurdu. Gözlem için özel aletler tasarladı. Ölümü sonrasında rasathane unutuldu. Bilim adamları dağıldı. Öğrencisi Ali Kuşçu tüm kitaplarını, eserlerini topladı. ‘Hacca gidiyorum’ dediği için kentten ayrıldı. İstanbul’a Fatih Sultan Mehmet’in davetiyle gitti. Getirdiği kitaplar, yetiştirdiği öğrenciler ile Osmanlı’da matematik ve astronomi konusunda ciddi ilerlemelerin olmasını sağladı.Gözlem evinin kalıntıları, 1800’lerin sonunda Ruslar tarafından bulundu. Toplam 41 metre yüksekliğindeki rasathanenin yer altındaki 11 metrelik bölümü günümüze ulaşabilmişti.

TİMUR TÜRBESİ

Semerkand için önemli tarihi figür Timur. Buradan çıkan Timur, batıya doğru ilerlemiş. 1402’de Ankara Savaşı’nda Osmanlı’yı yenmiş. İzmir’e kadar gitmiş. Ancak döndükten sonra Çin’e yaptığı askeri harekatta soğuk algınlığından hasta olmuş. O yıl öyle bir kar yağmış ki karın kalınlığı 2 metreyi bulmuş. Timur öldükten sonra adına yapılan türbeye defnedilmiş.

BİBİ HATUN CAMİİ

Timur’un eşi olan Bibi Hatun, bir gün kocası sefere gittiğinde dönüşünde sürpriz yapmak için dev bir medrese inşa ettirmeye karar vermiş. Büyük bir hızla inşaat devam ederken en büyük korkusu Timur seferden dönerken medrese ve yanındaki camiinin bitmemesiymiş.İnşaatla ilgili anlatılan bir de aşk efsanesi var. İnşaatın başındaki mimar, gel zaman git zaman Bibi Hatun’a aşık olmuş. Mimar, “Zamanında bitmesini istiyorsan, bir kere yanağından öpeceğim demiş. Bibi Hatun çok kızmış ama mimarı öldürürse inşaatın bitmeyeceğini anlamış. Yanağından bir öpücüğe izin vermiş. Hikâye bu ya, mimar tam öperken elini koymuş. Ancak mimar yanağına öyle ateşli yaklaşmış ki, önce eli sonra da yanağı yanmış.

ÖLÜM EMRİ

Timur döndüğünde camiinin bittiğini görünce çok sevinmiş. Ama karısının yanağındaki yarayı görünce çok üzülmüş. Casusları hikâyeyi öğrenip hemen anlatmışlar. Mimar Timur’un olayı araştırdığını duyunca bir minarenin tepesine çıkmış. Tahta kanatları ile oradan atlayıp kaçmış. Timur karısını da minareden atmaya karar vermiş. Bibi Hatun “Son arzum en sevdiğim kıyafetleri giymektir” demiş. Tüm kıyafetlerini kat kat giymiş. Askerler onu 70 metre yükseklikteki minareden atınca kıyafetler bir paraşüt gibi onun yere yumuşacık inmesine neden olmuş.

VİZESİZ UÇUN

Uzun yıllar Özbekistan Türklere vize uyguluyordu. Vize kaldırıldı. İki ülke arasında trafiğin artırılması için de önemli bir adım sivil havacılık teşkilatlarınca atıldı. Yeni uçuş frekansları verildi. Türkiye’nin ise uzun yıllardır vize uygulamadığı Özbekistan bu anlaşma ile bizden ciddi sayıda turist bekliyor.Özbekistan’a yılda 2 milyon turist geliyor. Bu tür anlaşmalarla hedef turist sayısını 6 milyona çıkarmak. Türkiye’de ise resmi rakamlara göre 150 bin Özbek yaşıyor. Gayri resmi rakamlar bu sayının 450 bin olduğuna dikkat çekiyor.

SEMERKANT PAZARINDAN MEYVE KURUSU ALIN

PAZARI GEZİN: İpek Yolu’nun en önemli duraklarından biri olan kentin ticaret kültürü Semerkant Pazarı’nda atıyor. Lezzetli, henüz kimyasallarla tanışmamış meyveler, sebzeler satılıyor. Meyve kurularının ve kuruyemişlerinin fiyatları uygun.
İKİ YIL DAYANAN EKMEK: Semerkant’ın ekmeği ünlü. Her biri ortalama 1,5-2 kilogram gelen ekmekler 2 yıl dayanıyor. Özbekler, ekmeklerinin çok iyi olmasının kentin temiz havasına bağlıyor.
TÜRKÇE KONUŞSAK ANLAŞIR MIYIZ: Özbekler, ağırlıklı olarak Rusça konuşuyor. Ancak arada bir çok Türkçe kelime yakalayabiliyorsunuz. Kentte Kıpçak Türkleri, Tajiklerle Türkçe çok rahat konuşup anlaşabiliyorsunuz. Son dönemde ülkede Türk dizileri revaçta. Gençler Türkçe öğrenmeye başlamış.

NEREDE PARA BOZDURULUR: Para bozdururken resmi kur ve sokak arasında fark var. Güvenilir dükkanlarda bozdurmakta fayda var.
FOTOĞRAF ÇEKTİRMEYE ÇOK MERAKLILAR: Özbekler, sizi yolda çevirip fotoğraf çektirmek isteyebilir.
MİNİBÜSLER VE TRAMVAY: Kent yavaş yavaş gelişiyor. Toplu ulaşımın ağırlığını midibüsler oluşturuyor. Taşkent’in eski tramvay sistemi Semerkant’a taşınmış. Caddelerde inşaat sürüyor.
OTELLER TOPARLANIYOR: Turizm hareketliliği ile mevcut otellere de yansımaya başlamış. Ancak beklentinizi yine de yüksek tutmamakta fayda var.

ÖZBEK PİLAVINI TATMADAN GELMEYİN

Özbekistan mutfağında et ve pilav başrolde. Geleneksel bir tat arıyorsanız yerel restoranları tercih edin. Mutfağın en önemli yemeği ise pilav. Devasa bir kazanın içinde hazırlanıyor. Pilavdaki pirinç, bizim mutfağımıza göre daha diri. Zengin baharatların yanı sıra kurutulmuş biber de Özbek pilavının içinde yer alıyor. Pilavın ayrılmaz parçası ise et. Masaya pilav büyük bir tabak içinde geliyor. Yanına da etlerin kesilmesi için bir tahta veriliyor. Pilavın yanında lavaş servis ediliyor. Şaşlık olarak adlandırılan et yemekleri de Özbek mutfağının gözde tatları arasında. Genel olarak et porsiyonları, Türkiye’de bulayacağınız kadar zengin. Özbeklerin ciddi bir çay kültürü var. Siyah çay kadar yeşil çay da çok tüketiliyor. Özbekler, çayı özellikle yemek öncesinde içiyor.

İSTANBUL – SEMERKAND 4 SAAT 20 DAKİKA

THY, İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan Semerkant’a Salı ve Cuma günleri karşılıklı uçuyor. Saat 06.00’da kalkan uçak, yerel saatle 12.20’de Semerkant’a iniyor. Özbekistan Türkiye’den 2 saat ileride. Dönüş uçağı ise 13.50’de havalanıyor. İstanbul Atatürk Havalimanı’na inişi ise 17.05.Özbekistan’da hızlı tren sayesinde Semerkant’tan Taşkent’e rahatlıkla geçebilirsiniz. İki kent arasında tren yolculuğu yaklaşık 2,5 saat sürüyor.