Türkiye’nin ilk kuÅŸ gözlem turu bir rekor kırdı

Urfa’nın çöllerinden Antalya’nın ormanlarına, Kaçkar DaÄŸları’ndan Van Gölü sazlıklarına kadar Türkiye’nin en güzel doÄŸal ortamlarını karış karış gezildiÄŸi bu maceralı turda, 274 çeÅŸit kuÅŸla Türkiye kuÅŸ gözlem turu rekoru da kırıldı. NiÄŸde-AladaÄŸlar’ın zirvelerinde yaÅŸayan ve sadece gün doÄŸarken görülebilen Urkeklik kuÅŸları da izlendi.Stanford Ãœniversitesi Çevre Bilimleri Merkezi’nde görevli bilim adamı ve ekoturizm uzmanı Dr. ÇaÄŸan Hakkı ÅžekercioÄŸlu’nun tasarlayıp, Türkiye’nin önde gelen kuÅŸ gözlemcilerinden Soner Bekir’le beraber yönettiÄŸi ülkemizin en kapsamlı kuÅŸ gözlem turu, Biyotematur kapsamında, Funda Özevin ve Ä°smet AydoÄŸdu’nun organizasyonuyla, 27 Mayıs-19 Haziran 2005 tarihleri arasında gerçekleÅŸtirildi.ABD, Ä°ngiltere ve Kanada’dan gelen sekiz katılımcı, ülke ekonomisine ve TEMA’nın çevre programlarına yaklaşık 30,000 dolarlık katkıda bulundu. Åžanlıurfa-Gaziantep-Osmaniye-MaraÅŸ-Adana-Mersin-Antalya-Konya-NiÄŸde-NevÅŸehir-KırÅŸehir-Ankara-Trabzon-Rize-Erzurum-Ardahan-Kars-IÄŸdır-DoÄŸubeyazıt-AÄŸrı-MuÅŸ-Bitlis-Van güzergahını izleyen tur katılımcıları, Türkiye’nin doÄŸal ve kültürel çeÅŸitliliÄŸinden çok etkilendiler. KuÅŸ turu rekoruToplam 100’den fazla ülkeye gitmiÅŸ ve dünya kuÅŸlarının %60’ından fazlasını görmüş olan ve dünyanın en tecrübeli kuÅŸ gözlemcilerinden oluÅŸan kuşçuların her biri, buna raÄŸmen daha önce görmedikleri 50 ila 100 türü görmeyi baÅŸardılar. Türkiye’nin bu kadar zengin olacağını beklemediklerini söyleyen kuÅŸ gözlemcileri, gittikleri tüm ülkeler arasında Türkiye’nin baÅŸ sıralarda olduÄŸunu belirttiler.Urfa’nın çöllerinden Antalya’nın ormanlarına, Kaçkar daÄŸlarından Van Gölü sazlıklarına kadar Türkiye’nin en güzel doÄŸal ortamlarını karış karış gezilen bu maceralı turda, gözlenen 274 çeÅŸit kuÅŸla Türkiye kuÅŸ gözlem turu rekoru da kırıldı. Yaklaşık üç haftada ulaşılan bu sayı, Türkiye’de ÅŸimdiye kadar kaydedilmiÅŸ tüm kuÅŸ türlerinin %60’ını ve her yıl düzenli olarak görülen türlerin %75’ini oluÅŸturuyor. Çok çalışmanın ödülüYaklaşık 20 türün sadece kışın görüldüğü de göz önüne alınırsa, bu rakamın önemi daha iyi anlaşılabilir. Tabii böyle bir sayıya ulaÅŸabilmek, tipik bir tatil programından çok askeri bir disiplini gerektirdi. Her gün sabah 4’te yenilen kahvaltıdan sonra 4.30 ila 5 arasında araziye çıkıldı ve akÅŸam 19-20’ye kadar kuÅŸ gözlemi yapıldı. NiÄŸde-AladaÄŸlar’ın zirvelerinde yaÅŸayan ve sadece gün doÄŸarken görülebilen Urkeklik kuÅŸlarını izleyebilmek için sabah 3’te kalkılıp, 1.5 saat traktör römorkunda daÄŸa çıkıldı. Bu yoÄŸun tempoyu hafifletmek için katılımcılar bazı günler 1-2 saatlik öğle kestirmesiyle dinlendirildi ve haftada bir gün sabah 7’ye kadar uyumalarına izin verildi. Hiçbir katılımcı, sabah araziye çıkmayıp uyuma seçeneklerini kullanmadı ve bu tutkuları sayesinde herkes Çöl KoÅŸarı, DoÄŸu AlameceÄŸi, DoÄŸu Kamışçını, DoÄŸu KirazkuÅŸu, Duvar TırmaşıkkuÅŸu, HuÅŸ TavuÄŸu, Kafkas Çıvgını, Sakallı Akbaba, Sürmeli KumkuÅŸu, Telli Turna, Tepeli Pelikan, Terek Düdükçünü, Toy ve Urkeklik gibi Türkiye’nin en ender ve en güzel kuÅŸlarını, Mustafa Sarı ve Hasan Åžafak gibi yerel rehberlerin de yardımlarıyla üç haftada görmeyi baÅŸardı.Büyük ekonomik potansiyelKuÅŸ gözlemciliÄŸi, dünya çapında doÄŸa turizminin en hızlı büyüyen dalı olması nedeniyle büyük bir ekonomik potansiyele sahip. ÖrneÄŸin 2000 yılında, ABD’li kuÅŸ gözlemcileri, sırf kuÅŸ gözlem seyahat masrafları için 7.6 milyar dolar harcadılar. Texas’ın küçük bir kasabası, altı haftalık kuÅŸ göçü sezonunca kuşçulardan 2 milyon dolar kazanıyor ve Ä°ngiltere’deki yıllık Rutland Water kuÅŸ gözlem festivalinin 3 günlük kazancı 3 milyon poundu buluyor.Ãœlkemizde de kuÅŸ gözlemciliÄŸi, DoÄŸa DerneÄŸi ve birçok yerel kuÅŸ gözlem topluluÄŸunun çabaları sayesinde son beÅŸ yılda hızla arttı. Yine de daha katedilecek çok yol var. Türkiye, Avrupa’nın kuÅŸlar açısından en zengin ülkesi olmasına ve yıllardır yabancı kuÅŸ gözlem ÅŸirketlerinin Türkiye’ye birçok tur getirmesine raÄŸmen, bu yıla kadar Türkiye çıkışlı bir kuÅŸ gözlem turu gerçekleÅŸtirilmemiÅŸti. TEMA’nın kurucularından Nihat GökyiÄŸit’in teÅŸvikiyle Eylül 2003’te planlanmasına baÅŸlanan bu ilk tur, aynı zamanda Türkiye’nin hem en kapsamlı hem de kar amacı gütmeyen ilk kuÅŸ gözlem turu olarak tarihe geçti.Kár marjı yüksekEkoturizmin esas amacına ulaÅŸabilmesi için, doÄŸa turlarının gerçekleÅŸtikleri ülke halkına ve bu ülkenin çevre korumasına mümkün olduÄŸu kadar çok gelir bırakması ÅŸarttır. Her ne kadar kár amacı güden yabancı turlar da ülke ekonomisine katkıda bulunuyorlarsa da, TEMA gibi kar amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütünün düzenlediÄŸi bu turun faydası daha fazla olmaktadır. Bozulmamış ortamlarda doÄŸal tecrübeleri ön plana çıkaran ekoturizm, normal turizme göre daha az maddi yatırım gerektirmekte, doÄŸal ve kültürel tahribin önüne geçmekte ve özgün doÄŸal ortamlar ve yüksek uzmanlık gerektirdiÄŸinden alternatifi düşük ve kár marjı yüksek olmaktadır. Bunun yanında ekoturizm, Ardahan, Bitlis, Kars, Gaziantep, MuÅŸ, Rize, Åžanlıurfa ve Van gibi fazla turist almayan ama doÄŸal açıdan çok zengin illerimiz için önemli bir alternatif gelir kaynağıdır ve doÄŸayı korumanın ekonomik faydasını göstermektedir.Bu tur, ülkemizde de profesyonel kuÅŸ gözlem turlarını gerçekleÅŸtirebilecek organizasyon ve uzmanlığın olduÄŸunu baÅŸarıyla göstermiÅŸtir. Ãœmit edilen, Türkiye çıkışlı kuÅŸ gözlem ve diÄŸer doÄŸa turlarının sayılarının hızla artarak, hem ülke ekonomisine hem de doÄŸal bölgelerimize kaynak yaratması ve koruma bilincini geliÅŸtirmesidir.Â