Türkiye’nin en güzel 10 pasajı

Türkiye’de pasaj, büyük şehirlere ait bir yapı biçimi. Anadolu’da daha çok hanlar göze çarpıyor. İstanbul’da 19. yüzyılla birlikte çoğalıyorlar. Pasajlar, iki sokağı birbirine bağlamanın yanı sıra, Türkiye’nin ilk alışveriş merkezleri olma görevini de üstleniyor. Biz de bu hafta büyük jürimize, Türkiye’nin en güzel pasajlarını sorduk. Mimari özelliklerinin yanı sıra, hálá yaşıyor olmalarına, alışverişin canlı olmasına, kalabalıkları hálá çekiyor olmalarına dikkat ettik. Daha önce belirttiğimiz gibi şehirli bir yapı türü olması ve bizde özellikle 19. yüzyılda inşa edilmeleri nedeniyle, en iyi 10 listesine İstanbul ağırlığını koydu. Gaziantep ve İzmir’den de birer pasaj, listede kendine yer buldu.

EN İYİ 10

1. Pasaj Markiz - İSTANBUL

2. Hazzopulo Pasajı - İSTANBUL

3. Avrupa (Aynalı) Pasajı - İSTANBUL

4. Reasürans Çarşısı - İSTANBUL

5. Atlas Pasajı - İSTANBUL

6. Büyük Pasaj - G.ANTEP

7. Aznavur Pasajı - İSTANBUL

8. Beyoğlu Rumeli Pasajı - İSTANBUL

9. Hamza Rüstem Pasajı - İZMİR

10. Nişantaşı Rumeli Pasajı - İSTANBUL

PASAJ MARKİZ

Eski Beyoğlu’nun simgesi

1840 yılında Passage Oriental (Şark Aynalı Pasajı) adıyla açılan pasaj, dönemin sosyal ve kültürel faaliyetlerinde önemli bir yere sahipti. Zamanın ünlü pastanesi Lebon, 1940 yılında yerini Markiz Pastanesi’ne bıraktı ve Markiz Pastanesi yıllar boyu yazarların, sanatçıların ve aydınların buluşma noktası oldu. 2003 yılında pastane pasajla birlikte yeniden açıldı. Şimdiki adı Passage Markiz. Beş katlı pasajda, 25 mağaza, bar ve kafeler bulunuyor. Aksesuvar, giyim, takı, ayakkabı, kozmetikle ilgili dükkanlar var. Sabah 10’dan gece 22’ye kadar açık olan mağazalar dışında, eğlence mekanları ile Markiz’de hayat, günün ilk ışıklarına kadar devam ediyor. Adres: Passage Markiz. No: 360/109

HAZZOPULO PASAJI

Jön Türkler’in toplantı yeriydi

1871 yılında tüccar Hacopulo tarafından inşa edildi. O yıllarda pasajda düğmeci, şapkacı, iplikçi gibi dükkanlar vardı. Üst katları ev olarak kullanılan pasajda, Ahmet Mithat Efendi’nin matbaası da bulunuyordu. Bu nedenle Jön Türkler’in buluşma yeriydi. Hazzopulo Pasajı’nın en önemli özelliği, şu an kapalı olan dükkanlar dışında görünümün aynen korunmuş olması. Pasajda parfümeriden takıya, kitabevinden çantaya 40 çeşit mağaza var. Bir dönemin ünlü şapkacısı M. Katya’nın dükkanı da hálá burada. Pasaj sabah 7.00’de açılıp, akşam 20.30’da kapanıyor. 5 katlı pasajın üç kapısı var. İstiklal ve Meşrutiyet caddelerine açılıyorlar. İki yangın atlatan pasaj, iki önemli restorasyon geçirdi. Hazzo Pulo Restoran ve Şarap Evi de burada bulunuyor. Adres: Meşrutiyet Caddesi. No: 75

AVRUPA (AYNALI) PASAJI

Turistlere hizmet veriyor

140 yıllık bir pasaj. 1994’te gördüğü tadilatla son halini aldı. Pasajda daha önce düğmeci ve kemerciler bulunuyordu. Şimdi alt katında 22 mağaza, üst katlarda da üç büro var. Daha çok turistik eşyalar satılıyor. Kuyumcular, antika eşya satan mağazalar, seramikçiler ve giysi dükkanları var. Sabah 8.30’dan akşam 21.00’e kadar açık. İtalyan mimarisinden izler taşıyor, üç katlı. Ünlü ressam Komet’in atölyesi de burada. İki kapısı var, biri Balık Pazarı’na diğeri Galatasaray’a açılıyor. Avrupa Pasajı girişinde 30 adet eski heykeli olmasıyla da ünlü. Adres: Hüseyin Ağa Mahallesi. Meşrutiyet Caddesi. No: 16

REASÜRANS ÇARŞISI

Modern sonrası akıma ait

Milli Reasürans Çarşısı mimaride modern sonrası akımın başarılı örneklerinden biri sayılıyor. Adı çarşı ama jüri üyeleri son dönemde inşa edilen pasajların en iyisi olduğunu düşünüyor. Teşvikiye ve Nişantaşı ahalisinin buluşma noktası. Bir tarafı Demokrasi Parkı’na, diğer tarafı Teşvikiye’ye bakan pasajda giyim mağazaları, kafe ve barlar, kitabevi mevcut. Zanzibar, Touchdown, On ve Kerem Görsev Caz Bar pasajın önemli eğlence mekanlarından birkaçı. AFM Sinemaları da burada üç salonuyla hizmet veriyor. Sanat galerilerine de ev sahipliği yapan Reasürans’ta Planet Spor Salonu da var. Adres: Teşvikiye Caddesi. Reasürans Pasajı. No : 43

ATLAS PASAJI

Gençlerin buluşma noktası

Osmanlı mimarisinin hakim olduğu Atlas Pasajı, 1877’de inşa edildi. 1870 Galata yangınında zarar gördükten sonra, 1900’lü yıllarda onarıldı. Pasajın ön tarafı dört katlı, arka blokta ise 3 kat bulunuyor. A Blok hálá tarihi özelliğini koruyor. 1985’te bugünkü halini alan pasajda 44 mağaza var. Pasajla aynı adı taşıyan sinemanın yanısıra iki dernek (Film Yönetmenleri Derneği, Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği-ÇAYOD), tiyatro ve bar yer alıyor. Kültür Bakanlığı’na ait Saray Bölümü hala onarım aşamasında. Giysi, hediyelik eşya, ev eşyaları, orjinal giysiler satılmakta. Sabah 9.30’dan gece 23.00’e kadar açık. Sefahathane ile tiyatro oyuncularını buluşturan Kulis adlı barlar pasajın girişinde. İki kapılı, ön kapı İstiklal Caddesi’ne, arka kapı Aşağı Çeşme Sokak’a açılıyor. Adres: İstiklal Caddesi No.209- Beyoğlu

BÜYÜK PASAJ

300 yıllık pasaj

Yaklaşık 300 yılı geride bırakan Büyük Pasaj, tarih kokan atmosferiyle çeyrek asırdır turistik eşya satıcılarının kalesi. Karagöz Caddesi’nde bulunan Büyük Pasaj, en büyüğü 30 metrekare olan 270 işyeri ile züccaciye, hediyelik eşya ve elektronik eşyaların satıldığı, turistlerin uğramadan geçmediği alışveriş merkezi kimliğini günümüzde de sürdürüyor. Osmanlı döneminde yaptırılan ve kuruluşundan itibaren Gaziantep’in yanı sıra çevre iller ile Suriye’nin Halep kentinde yaşayan insanlara da hitap eden Büyük Pasaj, Kurtuluş Savaşı sırasında Antep Savunması’nda ayakta kalmayı başaran ender binalar arasında. Adres. Karagöz Caddesi.

AZNAVUR PASAJI

Sabaha kadar açık

1883 yılında inşa edilen pasaj, 1989 ve 1993 yıllarında yapılan tadilatla bugünkü halini aldı. Dokuz katlı Aznavur Pasajı da İtalyan mimarisinin izlerini taşıyor. Pasajda 28 mağazanın yanı sıra kafeteryalar da var. Köy Cafe, bilardo salonu ve internet cafe, spor salonu, resim atölyesi, dans salonu bunlardan birkaçı. Pasajın iki kapısı bulunuyor. Kapılar, İstiklal Caddesi ve İngiliz Konsolosluğu’na açılıyor. Pasaj, sabah 7.00’de açılıyor. Dış ana kapı gece saat 01.00’de kapanıyor. 01.00’den sonra içeride müşteri ya da çalışan biri olduğu zaman sabaha kadar açık kalıyor. Adres: İstiklal Caddesi. Aznavur Pasajı. No: 212

BEYOĞLU RUMELİ PASAJI

Konaktı, pasaj oldu

1894 yılında Ragıp Paşa tarafından konak olarak yaptırıldı. Konak yaşamının sona ermesiyle işyeri olarak kullanılmaya başlandı. İtalyan mimarisinden izler taşıyan Rumeli Pasajı’nın iki kapısı var, biri İstiklal Caddesi’ne, diğeri arka tarafa Öğüt ve Mayacı sokaklara açılıyor. Pasaj üç bloktan oluşuyor. 15 yıl önce binanın en büyük bloku olan arka taraftaki C blok boşaltıldı. İki yılda C blokun önce dış sonra iç cephesi onarıldı. C blok, şimdi bir sanat atolyesi. Resim, dans, tiyatro atölyeleri var. Ayrıca Oyuncular Tiyatro Cafe, Monalisa bar ve cafe, İnternet Zin Cafe, Patika, Papillon, Sarkorita, Rumeli Cafe de burada bulunuyor. İstiklal Caddesi girişinin bir tarafında kitapçı, bir tarafında ise hediyelik eşyalar, süs eşyaları ve takı satan tezgahlar var. Bir bölümü faaliyete geçen Teras Cafe’si bulunuyor. 8.00-20.00 arası açık. Adres: İstiklal Caddesi. Rumeli Han. No: 88.

HAMZA RÜSTEM PASAJI

İzmir’in en eskisi

Tarihi Kemeraltı Çarşı’nın en eski pasajlarından biri olan Hamza Rüstem Pasajı, 70 yıla yaklaşan geçmişiyle İzmir’deki pasajların da en eskisi. İlk adı ‘Emirler Çarşısı’ olan pasaj, zaman içinde İzmir’in ünlü fotoğrafçılarından Hamza Rüstem’in dükkan açmasıyla, Hamza Rüstem Pasajı olarak anılmaya başlandı. Kemeraltı ve Kestelli tarafından iki ayrı girişi olan iki katlı pasaj içinde 40’a yakın dükkan yer alıyor. Ağırlıklı olarak personel kıyafeti satan dört mağazasının yanı sıra fotoğrafçı, stüdyo, eczane, kuyumcularıyla haftasonları yoğunluk yaşıyor.

NİŞANTAŞI RUMELİ PASAJI

Pazar günleri kapalı

Rumeli Pasajı son 30 yıldır şu anki halinde. Dış cephesi hiç restorasyon görmeyen pasaj, geçen yıl iç restorasyondan geçti. Aralarında giyim, kırtasiye, kumaş ve müzik mağazalarının, terzi atölyelerinin bulunduğu 28 dükkan var. İki katlı pasajın Rumeli Caddesi ve Şafak Sokak’a açılan iki kapısı var. Özel günler dışında pazarları kapalı. Sabah 07.30’dan akşam 21.00’e kadar pasajı dolaşmak mümkün. Mağazalar dışında Opera adlı bir de cafesi de var. Adres: Rumeli Caddesi. Rumeli Pasajı. No: 45

Gezginler, mimarlar, gazeteciler ve turizmcilerden oluşan büyük jüri seçti

Hürriyet yazarı

Kanat Atkaya

Hürriyet’in seyahat yazarı

Mehmet Yaşin

Turist Rehberleri Birliği Bşk.

Şerif Yenen

Radikal köşe yazarı

Nur Çintay

Adanalı turizmci, gurme

Tayyar Zaimoğlu

Bilkent Ün. Turizm Otelcilik Yük. Ok. Müd.

Kamer Rodoplu

İzmirli tarihçi, yazar

Yaşar Aksoy

Mimar

Hakan Kıran

Tarih profesörü

Necdet Sakaoğlu

Mimar, İst. Belediye Başkan Danışmanı

Tülin Ersöz