Torosların merak uyandıran yapıları, zamana meydan okuyor

Konya’nın Orta Toroslarda yer alan ilçesi Taşkent’in Balcılar Mahallesi yaylalarındaki 'hanay' adı verilen taş yapılar, zamana meydan okuyor. 7-8 metre yükseklikteki yapıların, halkın geçim kaynaklarından biri olan bal peteklerini ayıların saldırılarından korumak için yaptıkları belirtiliyor. Bölgede kullanılabilir durumda olan hanayın sahibi Süleyman Bina (63) bu yapıların koruma altına alınmasını istiyor.

Orta Toroslar'ın 2 bin rakımlı tepelerinde kurulu Konya’nın Taşkent ilçesi Balcılar Mahallesi’nin yaylalarında bulunan taş yapılar görenlerde merak uyandırıyor. Yapılar, dikdörtgen ve 7-8 metreyi bulan yükseklikleriyle ardıç ağaçları arasında yükseliyor. Bölge halkının yüzyıllardır geçim kaynaklarından biri olan arıcılık ile ‘kara kovan balı’ olarak bilinen bal üretiminde, ayı saldırılarından korumak için yaptıkları yapılara 'hanay' adı veriliyor. Günümüzde, çiftçilerin zamana meydan okuyan bu yapılara çıkıp inmeleri güç olduğu için kullanılmıyor.

'BUNLAR TARİHİ BİR ESER'

Çiftçiler, şimdilerde ise bal peteklerini demirlerle güçlendirdikleri yapılarda saklıyor. Yaylada bal üreticisi Süleyman Bina (63), hanayların koruma altına alınmasını istiyor. Bina, "Bu hanay yapıldığında ben 10 yaşındaydım. Atalarımız ayıların korkusundan bal üretimini bu şekilde yapıyorlardı. Çok sağlam ve dayanıklı bir yapıdır. Önceleri kütük kovanlar vardı. Bu kovanlar halatla yukarıya çekilir orada bal üretimi yapılırdı. Bir süre sonra bu işlem zorlaşınca daha engin hanaylar yapıldı. Ancak buna rağmen ayılar geliyor ve balları yiyor. Bu bölgede de sağlam kalan tek hanay da babamdan bize kalan. Hanay aslında kullanılabilir durumda ama çıkıp inmesi oldukça zor. Bunlar tarihi bir eser. Bunları koruma altına almak lazım aslında. Bu yapıların korunup yıkılmamasını istiyorum. Bölgede 8-10 tane 100-150 yıllık hanaylar da var. Ancak onların duvarları yıkılmış durumda." diye konuştu.

'ARILAR KUZEY RÜZGARINDAN ETKİLENMİYOR'

Bal arılarının bölgede rüzgarlardan etkilenmeden, kilometrelerce mesafe yol kat ederek polen topladığını belirten doğa gezgini Hasan Hüseyin Kahriman şöyle konuştu:

"Bu hanaylardan Toros Dağlarında birkaç noktada var, ama en çoğu da bu bölgede. Hanayların burada olmasının en büyük nedeni buranın coğrafi bir özelliği vardır. Toros Dağlarının özelliği doğudan batıya uzanır. Güneyden kuzeye de kırılmalar olur. Buradaki kırılmaların birisi de bu bölgede aşınmayla bu bölge oluşmuş. Bu kanal oluşunca da arılar için bir fırsat doğuyor. Arılar kuzey rüzgarlarından burada etkilenmeyerek, küçük vadi içerisinden geçip batıya doğru 2 bin 200 rakıma kadar çıkabiliyor. 800 metre yükseklikten 10 kilometre mesafeden bal getiriyorlar. Bu da çok önemli bir şey."