Sarıkamış’ın sarıçam ormanlarında yedi manzaralı rota

KIZLAR KALESİ-BELENCİK KÖPRÜSÜ (14 km)

En derin ve bakir vadide 3 saat

Yükseltilerin derin koridorlar oluşturduğu Sarıkamış coğrafyasında Keklik, Komdere ve İnkaya gibi vadiler yer alır. 16 kilometrelik Keklik Deresi içlerinde en uzunu ve en bakiridir. Dere, Karakurt yakınlarında Aras Nehri’ne kavuşur. Vadinin ilk 2 kilometresi sarp ve zorlu. Sonrasında genişleyen ve panaromik görüntüler sunan bu derin vadi, yürüyüşçülere dingin bir yolculuk vaat ediyor. Keklik Vadisi tarih boyunca kavimlere yurt olmuş, tarihi mekanlarıyla da önemli. Vadiye hakim noktadaki Kızlar Kalesi, çıkış noktamız. Taşlık patikadan inip dere yatağına yöneliyoruz. Çaydan karşıya geçtikten sonra patikadaki işaretler bize rehberlik edecek. Geldiğimiz çiftlik binasının yanından sağa dönerek tekrar vadi yatağına yöneliyoruz. Birkaç dere geçişinin ardından dere yatağı sağımızda kalacak şekilde orman yolunu takip ediyoruz. Kilise mevkiindeki harap evleri ve eski kiliseyi geçtikten bir süre sonra vadi yatağı daralıyor. Sarp fakat güzel bir manzarada yürüyerek Şehitemin (Alakilise) Köyü’ne giden köprüye varıyoruz. Tekrar girdiğimiz vadi tabanı bizi, yüksek tepeler arasında yaptığımız güzel bir yolculuk sonrası önce Ayşan Düzü’ne, ardından da Belencik Köprüsü’ne ulaştırıyor

OTELLER-SOĞUKSU KIZLAR KALESİ (10 km)

Derin nefes alın, çiçek ve çam kokusunun tadını çıkarın

Tamamı ormanlık alandan geçen bu dingin yürüyüş rotasının sonunda, Keklik Vadisi’ne hakim bir tepeye konumlanan Kızlar Kalesi (Toprak Kalesi) ve kilisesini ziyaret edebilirsiniz.
Orman yolu boyunca oldukça düz bir platformda ilerleyen ve herkesin kolaylıkla yürüyebileceği hoş bir rota. Oteller bölgesindeki tabelanın işaret ettiği yönde ilerleyerek, eski Erzurum-Kars yoluna kavuşuyoruz. Yaz aylarında piknikçilerin akınına uğrayan Soğuksu ve Şırşır alanları, mola yerlerimiz olacak. Çam ağaçları ve kır çiçekleri arasında süren yolculuk, sekizinci kilometrede bugünkü Erzurum-Kars otoyoluna yoluna ulaşıyor. Dikkatlice karşıya geçerek işaretlerin kılavuzluğunda yürüyüşe devam ediyoruz. Orman dokusunun yerini çayırlığa bıraktığı noktada, hava açıksa muhteşem bir manzara bizi bekliyor. Keklik Deresi Vadisi ve Kızlar Kalesi’ni kapsayan geniş panorama, güzel bir fotoğraf karesi aynı zamanda. İçinde yıkılmış bir kilise bulunan kaleyi gezdikten sonra yeniden ana yola geri dönüyoruz.

HAMAMLI ŞEHİTLİĞİ-ŞEHİTEMİN YAYLASI (10 km)

Şehitlerin ayak izinden Aladağ’ın serin yaylasına

Sarıkamış’ta Birinci Dünya Savaşı’nda yaşanan facianın anısına inşa edilen bir çok anıt bulunuyor. Hamamlı Şehitliği’nden başlayan rota yüksek tepeleri aşarak geleneksel yayla kültürüne tanıklık edeceğiniz Şehitemin Yaylası’na ulaşıyor. Aladağ’ın eteklerindeki damları ot kaplı yayla evleri görülmeye değer.
Hamamlı Şehitliği’nden başlayan yürüyüşte önce orman yolunu izleyerek Malakan Yaylası’na varıyoruz. İki vadinin birleşimi olan bu alandan Akyol Deresi’nin yatağına yöneliyoruz. Kimi yerlerde bitki örtüsü geçişi zorlaştıracak kadar sıklaşıyor. Yükselmeye devam eden yol iki dere çatağına vardığında sağ kıyıya geçiyor. Bir süre sonra ormanlık alana giriyoruz. İşaretlerin yardımıyla ağaçlar arasından geçip yayla yoluna kavuşuyoruz. Artık Ortatepe ile Topyolu tepelerinin yükseldiği doruk noktasındaki sırttayız. Buradan hem geldiğimiz yöndeki Sarıkamış ilçesini, hem de önümüzdeki yaylayı görebiliyoruz. Yöre insanı tarafından Akyol Boğazı olarak anılan vadiye iniş zamanı. Önce ormana girerek dere yatağına ulaşıyoruz. Vadi tabanında patikayla birleşen traktör yolu bizi Şehitemin Yaylası’na götürüyor. Aladağ eteklerindeki bu büyük yayla, yaz aylarında bile oldukça serin oluyor.

PATİKALAR 50 METREDE BİR İŞARETLENDİ

Serhat Kalkınma Ajansı’nca (SERKA) yürütülen eko-turizm projesi kapsamında yürüyüş parkurlarının yanı sıra orman ve köy yollarını takip eden toplam 356 kilometrelik bisiklet rotaları oluşturuldu. Tarihi, doğal güzellikleri kapsayan 428 kilometrelik manzaralı araç yolu rotası hazırlandı.
Sert coğrafi koşullarına sahip Allahuekber Dağları, çıplak arazi yapısı göz önünde bulundurularak yürüyüş parkurlarının dışında tutuldu. Sarıçam orman dokusuyla birlikte Keklikdere, Komdere ve İnkaya vadilerinin kullanıldığı parkurları her doğasever rahatlıkla yürüyebilir. Patikalarda her 50 metrede, toprak yollarda her 200 metrede bir kırmızı-beyaz işaretler bulunuyor. Kaybolma riski yok denecek kadar az. Parkurların GPS koordinatlarını internette bulabilirsiniz (www.sarikamistrekking.com), haritalı rehber kitabı ücretsiz edinebilirsiniz. (info@sarikamistrekking.com)

ÇAMYAZI-İNKAYA (9 km)

Micingirt Kalesi’ni unutamayacaksınız

Geçmişin izlerini taşıyan İnkaya Vadisi, kale ve kilisesiyle dikkat çekici. İçinden aynı isimli dere akıyor, etrafı çıplak ve kayalık. Muhteşem bir görüntüye sahip olan Micingirt Kalesi, Urartular zamanından kalma; yani temelleri yaklaşık 2700 yıllık. 13’üncü yüzyılda yeniden yapılmış. Bizans, Selçuklu, Saltuklu ve Osmanlılar da kullanmış. İçinde Urartu kaya mezarları ve sarnıç, İnkaya Vadisi’ne bakan yamacında bir kümbet yer alıyor. Vadinin karşı yakasında ve iç taraftaki derinliklerde kaya yerleşimleri, mağara kiliseler bulunuyor. Yürürken peri bacası oluşumlarına da rastlayacaksınız. Vadinin derinliklerindeki kiliseye yörede Kızlar Kilisesi adı verilmiş. Duvarlarındaki aşı boyası ikonların yer yer silindiği bu kilise, kaleye yaklaşık 3 kilometre uzaklıkta.
Güzergahımızı oluşturan Çamyazı ile İnkaya arasındaki vadi eski zamanlardan beri kullanılan bir yerleşim alanı. İnkaya Deresi’nin hayat verdiği vadiye Çamyazı Köyü’nden bir traktör yolunu yürüyerek ulaşıyoruz. Vadinin başlangıç noktasındaki Zigavın Düzü’nde, fundalık ve meşelerin kuşattığı bir doğal doku hakim. Giderek daralan ve sarp bir görünüm alan vadi, Sudökülen kayalığıyla Büyükakbaba Tepeleri arasından geçiyor. Bu kayalık yamaçların bazı kısımlarında geniş kovuklar göreceksiniz. Kızlar Kilisesi ve şapelleri gezebilirsiniz. Bu noktadan sonra vadi genişliyor. Uzun, ince bir tepeye konumlanan Micingirt Kalesi’nin muhteşem görüntüsünü karşınıza çıkıyor. Vadi bitiminde dere yatağından ayrılarak kaleye yönelen patikayı izliyoruz. Etkinlik sonrası Micingirt Kalesi’ni ve hemen yakınındaki Selçuklu kümbetini gezebilirsiniz.

KOMDERE VADİSİ (10 km)

Fonda su sesi, yamaçlarda
mağaralar, tarihi yapılar

Komdere Vadisi, kayak merkezinin zirve noktası olan Bayraktepe ile Sipkaç Dağı arasında. Sadece doğal güzelliği değil barındırdığı tarihsel değerleriyle de tanınıyor: Küp ve İznos Kiliseleri, geçmişin kaya yerleşimi olan mağaralar, kaya mezarları... Vadi boyunca ilerlerken ayrıca peri bacası oluşumları çıkacak karşınıza.
Eski Sarıkamış-Karakurt yolunun İznos bölümünde başlayan rota, orman yolunda ilerleyerek vadiye iniyor. Komdere Vadisi’nin belirli bölümleri oldukça dar. İçinden İznos Çayı akıyor. Yüksek kayalık tepeler ve orman örtüsüyle sarmalanmış vadideki parkur, dere yatağının solundan devam ediyor. Su sesi eşliğinde yürüyeceğiniz rota boyunca birkaç su kaynağı var. Vadi tabanındaki 10 kilometrelik yürüyüş, Sarıkamış-Karakurt ayrımında sona eriyor.

NASIL GİDİLİR, NEREDE KALINIR

SunExpress ve THY haftanın her günü İstanbul ve Ankara’dan Kars’a sefer düzenliyor. SunExpress, İzmir’den iki gün direkt uçuyor. Kayak merkezindeki iki otel yazın açık. 5 yıldızlı Ce-mar Toprak Hotel, 145 odalı. Marketi, butiği, kuyumcusu, 200 kişilik diskosu, yarı olimpik kapalı yüzme havuzu, saunası, masaj odaları, paintball sahaları var. Suit, kral dairesi, villada konaklama imkanı da sunuyor. Müşterilerini havaalanından 100 TL’ye özel aracıyla aldırıyor, çift kişi kahvaltı dahil 210 TL. (Tel: 0474 413 41 11). Kayak pistlerinin yanıbaşındaki Çamkar Hotel ise üç yıldızlı, 55 odalı. Disko, bar, 16 çeşit masaj uygulanan saunası var. Kahvaltı dahil çift kişi 100 TL. 100 TL’ye havaalanından gidiş dönüş transfer sağlanıyor. (Tel: 0474 413 65 65)

ZİRVE-OTELLER (8 km)

Kuşbakışı Sarıkamış

Eskiden Cıbıltepe olarak anılan  Bayraktepe, kayak merkezinin en yüksek noktası. Sarıçam ormanlarıyla çevrili bu tepe kışın kayakçıların, baharla birlikte doğaseverlerin akınına uğruyor. 2634 metrelik zirveden Sarıkamış merkezi ve tüm bölgeyi seyredebileceğiniz bir manzara terası bulunuyor.
Harika manzarayı izledikten sonra aşağıya uzanan araç yolunda yürümeye başlıyoruz. Yaklaşık 1 kilometre sonra ulaştığımız kavşak noktasından, tabelanın yönlendirmesiyle sağdaki orman yoluna giriyoruz. Rotamızın omurgasını oluşturan bu güzergah, meşe ve çam ağaçları arasından zevkli bir inişi içeriyor. Yolun tekrar ikiye ayrıldığı noktadan bu kez sola dönüp, ağaçların gün ışığını keserek neredeyse tünele çevirdiği hoş bir orman yolunu takip ediyoruz. Kısa bir süre sonra kış aylarında kayakseverlere hizmet veren ve “Orta Kafe” olarak adlandırılan tesisin yanındayız. Molanın ardından kayak pistinin sağındaki orman sınırını izleyerek ağaçlar arasından yürümeye devam ediyoruz. Sekizinci kilometrenin sonunda, oteller bölgesinde rotamız sona eriyor.

SARIKAMIŞ-KATERİNA AV KÖŞKÜ (8 km)

Karanlıkdere Vadisi’nden
sonra işaretlere dikkat

Çok değil 20 yıl öncesinde askeri baloların düzenlendiği Katerina’nın Av Köşkü, Sarıkamış’ın en önemli tarihsel mekanları arasında. Bu rotamız ormanlık bir alandan geçerek restorasyonu bekleyen köşkün önünde sona eriyor.
Başlangıç noktamız Sarıkamış Devlet Hastanesi’nin arkasındaki parkur tabelası. Batı ve Doğu garnizonları arasındaki orman yolunda ilerleyerek eski cephanelik mevkiine ulaşıyoruz. Artık sağa yönelen orman yolunu takip edeceğiz. Fidanlığı belirleyen çitlere paralel yürüyerek Karanlıkdere Vadisi’ne erişiyoruz. Rota, bir süre dere yatağını izleyerek yokuş yukarı çıkıyor. Geldiğimiz kavşak noktasında tabelanın kılavuzluğunda orman yoluna giriliyor. Bu noktadan itibaren rampa. İşaretleri dikkatle takip etmek durumundasınız. Çünkü yaklaşık 1 kilometre sonra
parkur orman yolundan ayrılarak, ağaç kesmek için ormancıların kullandığı sağdaki sürütme (keşan) yoluna dönecek. Sık ağaçlardan gelen mis gibi çam kokusu eşliğinde yürüyerek inişe geçeceksiniz. Rota, Sarıkamış yerleşimini tepeden seyreden Katerina Av Köşkü’nün önünde sona eriyor.

DAĞLARLA ÇEVRİLİ
TARİH VE DOĞA PARKI

1500 ila 3000 metre irtifadaki yüksek platolar üzerine yayılan Sarıkamış, Kars merkezinin güneybatısında. Allahuekber, Soğanlı ve Güllü dağlarının çevirdiği Kars Düzü’nün ucundaki Sarıkamış, Anadolu yarımadasının Kafkasya’ya geçiş noktasında (Transkafkasya bölgesinde) bulunuyor. İlçeyi çepeçevre kuşatan dağlar, derin vadiler ve yüksek platolar oluşturuyor. En yüksek zirveler: Aladağ (3138 metre), Süphan / Sipkaç (2909 metre), Balıklı (2835 metre), Kösedağ (2599 metre), Bayraktepe / Cıbıltepe (2634 metre) ve Soğanlı (2849 metre). Sarıkamış’ın sarıçamlarla kaplı ormanları 2004’te Allahuekber Dağları Milli Parkı ilan edildi. MÖ 9000’de ilk yerleşimlerin başladığı bölgede Hurri, Urartu, İskit, Med, Parth, Bagratlı Ermeni Krallığı, Roma, Sasani, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı’nın izleri görülüyor. 19’uncu yüzyıldaki uzun Rus işgalleri de geriye Baltık Mimari tarzını simgeleyen Katerina’nın Av Köşkü, Cer atölyeleri, kaleler ve kiliseler bırakmış.