Osman MÜFTÜOĞLU
Fulya Soybaş
Cihan ŞENSÖZLÜ
Saffet Emre TONGUÇ/tonguc@saffetemretonguc.com.tr
Son Güncelleme:
Kuzeyin beyaz şehri HELSİNKİ
Asyalı kökleri dolayısıyla İskandinavlar, Finlileri kendilerinden saymaz. 650 yıl boyunca ülkeyi yöneten İsveçliler ise açıkça küçümser. Buna karşın Finlandiya’nın 450 yıllık Helsinki kenti, 2000’de Avrupa Kültür Başkenti ilan edildi. Başkent olmasına rağmen sadece 560 bin kişi yaşıyor. Dünyaya teknoloji ihraç eden ülkenin ekonomi ve sosyal hayat açısından en canlı şehri. Merkezdeki bazı yapıların mimarisi eski Doğu Bloğu ülkelerini çağrıştırsa da, parkları, tarihi binaları göz alıcı.
HELSİNKİ’NİN YILDIZLARI
Uspenski Katedrali: Fener Rum Patrikhanesi’ne bağlı olan Uspenski Katedrali 1868’de, kentin tepelerinden birine, Bizans Rus mimari tarzında inşa edilmiş. Altın kaplı kubbeli katedral 60 bin Rus Ortodoks’un dini merkezi. Kırmızı tuğlalı binası Batı Avrupa’nın en büyük Ortodoks Kilisesi.
á Senato Meydanı: Helsinki, 1812’de Finlandiya’nın başkenti olmuş. Şehrin imarına önemli katkısı olanlardan Alman mimar Carl Ludwig Engel hem Senato Meydanı’na hem de 1852’de tamamlanan Protestan Katedrali’ne (Tuomiokirkko) imzasını atmış. Küçük bir St. Petersburg yaratmaya çalışmış. Finlandiya o dönemde Rusya’ya bağlı olduğu için, Engel’e işi veren Rus Çarı II. Aleksander’in bir heykelini meydana dikmişler. Senato Meydanı’nda, neoklasik tarzda inşa edilmiş katedral sade ama çok güzel bir yapı. Meydanın bir tarafında Fin Senatosu, diğer yanında da Helsinki Üniversitesi bulunuyor. Birbirinne yakın iki tepe üzerindeki Ortodoks ve Protestan Katedralleri iki rakip olarak Helsinki’nin siluetine katkıda bulunuyor.
á Esplanadi Parkı: Talin ve St. Petersburg’a yakın olan Helsinki çok kompakt bir şehir. Yürüyerek her yeri keşfedebilirsiniz. Şehirde çok sayıda park var. Limanla Senato Meydanı arasındaki Esplanadi bunlardan biri ve tam merkezde. Park heykellerle süslenmiş ve gelen geçeni seyretmek için ideal. Girişindeki limanda, balıktan meyveye, hediyelik eşyadan sandviçe her şeyin satıldığı pazar var: Kauppatori. Pazar her zaman kalabalık ve ilginç. Parkın devamında tarihi kahramanlardan Mannerheimintie’nin ismini verdiği caddede, Kiasma dedikleri Çağdaş Sanatlar Müzesi (www.kiasma.fi), karşı tarafında parlamento ve Finlandiya Milli Müzesi (Suomen Kansallismuseo) yer alıyor. Aynı caddede Finlandiya Evi, Opera ve 1952 Olimpiyatlarının yapıldığı stadyum var. Ara sokaklardan birinde ise Fin sanatının en güzel örneklerinin sergilendiği Ateneum Sanat Müzesi (www.ateneum.fi), onun karşısında da Art Nouveau tarzında yapılmış olan Tren İstasyonu bulunuyor.
á Jean Sibelius Anıtı: Finlilerin ulusal bestecisi Jean Sibelius’un (1865-1957) adını taşıyan parkta bir büstü bulunuyor, aynı zamanda dev bir orgu simgeleyen bir heykel var. Fin milli kimliğinin oluşmasına büyük katkıları olan Sibelius senfoniler ve konçertolar da bestelemiş ama en büyük eseri Finlandiya Senfonik Şiiri. Helsinki yakınında görülmesi gereken yerlerden birisi de Jean Sibelius’un karısı Aino’dan adını alan Ainola isimli evi. Helsinki’nin 40 kilometre uzağındaki ev, cumhurbaşkanlığı yazlık konutunu çizen mimar Lars Sonck tarafından planlanmış.
á Suomenlinna (Sveaborg) Kalesi: İsveçlilerin beş ada üzerinde 1748 yılında inşa ettikleri Suomenlinna Kalesi olası bir Rus işgaline karşı yapılmış. Kalede bulunan kilise ve deniz feneri kombinasyonu ilginç bir mimari tarz oluşturuyor. Yarım günlük bir turla UNESCO’nun Dünya Kültürel Mirası Listesi’nde bulunan kaleyi gezebilirsiniz. 200 binadan oluşan kaleye Senato Meydanı’nın önündeki Kauppatori’den kalkan teknelerle ulaşabilirsiniz. Adada piknik yapmak ayrı bir keyif. (www.suomenlinna.fi).
á Temppeliaukio Kilisesi: Kayaların içinde yer alan Temppeliaukio Kilisesi şehrin en popüler turistik mekanlarından. 1969 yılında yapılan kilise sade mimarisi ve bakır kaplı kubbesiyle dikkat çekiyor. Bulunduğu bölgedeki ibadet yeri ihtiyacını gidermek için dinamitlerle kayaları parçalayıp, ortaya kiliseyi oturtmuşlar.
SAUNADA MAYO YASAK
Sauna tutkusunun had safhada olduğu ülkede bir milyonun üzerinde sauna bulunuyor. Apartmanların bazılarında ortak saunalar bile var. Art Deco tarzında yapılmış olan Yrjönkadun Uimahalli’de (Yrjönkatu 21, Tel: 3108 7400) havuza girip, sauna keyfi yapabilirsiniz. Kadınlar ve erkekler için ayrı zaman dilimleri var. Mayoya izin yok, çıplak giriyorsunuz. Çekingenseniz hiç denemeyin. Kotiharjun (Harjutorinkatu 1, Tel: 753 1535) da 1928’den kalma ve odun ateşiyle çalışan son kamuya açık sauna. Masaj ve kese de var.
NOEL BABA POSTANESİ HİZMETİNİZDE
Günümüzün dünyası tamamen pazarlama üzerine kurulmuş. Noel Baba her ne kadar bizim güney sahillerimizde, Patara’da doğmuş olsa da Kuzey Kutbu’nda bulunan Rovaniemi onun köyü olarak geçiyor. Buradaki postaneye her sene 600 bin tane mektup geliyor ve bunların üçte birine de cevap yazıyorlar! Parayı bastırırsanız Noel Baba her yıl sizin çocuğunuza da mektup yolluyor (www.santaclauslive.com). Helsinki’den Rovaniemi’ye giden gece trenine binip, sabah karlarla kaplı Lappland’da uyanabilirsiniz. Yolunuz bu kadar kuzeye düştüğünde, Arktik Bölge’de yazın güneşin hiç batmadığını göreceksiniz. Lapland’da hala 6,500 kadar Sami yaşıyor ve Ren Geyiği yetiştiriyorlar.
Burada Oppipoika isimli güzel bir restoran var. 20 dolara karnınızı doyurabileceğiniz mekanda tavsiyem somon ve ren geyiği (Tel:+358-16-3388111).
NASIL GİDİLİR?
Blue1 (www.blue1.com) çok uygun fiyatlara uçan bir hava yolu şirketi. Helsinki’ye Talin ve Stokholm’den feribotla gelebilirsiniz. (www.lindaliini.ee, www.silja.com, www.vikingline.fi) Vantaa Havalimanı şehir merkezine yaklaşık 20 kilometre mesafede. Otobüs, 3-5 Euro, taksi 30 Euro civarında tutuyor. Helsinki’de otobüs, tramvay, metro biletleri 1.70 Euro civarında. Helsinki kartı ulaşım ve müzede indirim sağlıyor. (www.helsinkicard.com)
NE ALINIR?
Helsinki’nin en güzel mağazaları limanın devamındaki Esplanadi’den başlayıp, değişik bir mimariye sahip tren istasyonuna kadar devam ediyor. Stockmann ise, içinde her şeyi bulabileceğiniz dev bir mağaza. Geyik postu, boynuzundan objeler, tahta el işleri en popüler hediyelikler.
NEREDE YENİR?
Finlandiyalılar kışın bol miktarda sosis, yazın da balık yiyor. Yemekle süt içen Finli görürseniz şaşırmayın. Ülkede kahve de bol miktarda tüketiliyor. Light biradan alkol oranı yüksek olan her şey Alko isimli tekel dükkanlarında satılıyor. Savoy Restaurant: Alvar Aalto’nun 1937’de her detayını planladığı restoran ülkenin ilk cumhurbaşkanı Marski’nin en gözde mekanlarından biriymiş. Aklınızda olsun, Marski’nin favorisi, herring balığı ve etten yapılan Vorschmack isimli yemekmiş. Sıkı bir hesap için hazırlıklı olun. Başlangıçlar bile 30 Euro’dan başlıyor! (Tel: 9628715) Kaarle XII: İçinde farklı bar ve restoranların olduğu, tipik Fin yemeklerini bulabileceğiniz bir kompleks. (Tel: 612 9990) Sea Horse: 1930’lardan kalma ve Helsinki’nin en eski restoranlarından biri. Seçkin müşteri kitlesine sahip. (Tel: 628 169) Yemek sonrasında eğlence için ülkenin en büyük rock kulübü Tavastia (www.tavastiaklubi.fi) ya da sıradışı şovlar izlemek için Lost and Found’a (www.lostandfound.fi) uğrayabilirsiniz.
NEREDE KALINIR?
Hotel Kamp: 1887’de açılan hotel için Sibelius bir beste, ünlü ressam Victor Andren ise "Kamp’ta bir parti" adlı tablosunu yapmış. Oda fiyatları 350 dolardan dan başlıyor. (www.hotelkamp.fi) Hotel Linna: Kaleye benzeyen bir mimarisi var. Odalar İskandinav tarzı ve şık döşenmiş. Avlusu da restoranı da hoş. (www.palacekamp.fi). Hotel Grand Marina: Sahildeki dört yıldızlı otel, şehrin iyileri arasında. Bütçeniz kısıtlıysa Hostel Academia (www.hostelacademia.fi) ya da Eurohostel’i (www.eurohostel.fi) deneyebilirsiniz.
Uspenski Katedrali: Fener Rum Patrikhanesi’ne bağlı olan Uspenski Katedrali 1868’de, kentin tepelerinden birine, Bizans Rus mimari tarzında inşa edilmiş. Altın kaplı kubbeli katedral 60 bin Rus Ortodoks’un dini merkezi. Kırmızı tuğlalı binası Batı Avrupa’nın en büyük Ortodoks Kilisesi.
á Senato Meydanı: Helsinki, 1812’de Finlandiya’nın başkenti olmuş. Şehrin imarına önemli katkısı olanlardan Alman mimar Carl Ludwig Engel hem Senato Meydanı’na hem de 1852’de tamamlanan Protestan Katedrali’ne (Tuomiokirkko) imzasını atmış. Küçük bir St. Petersburg yaratmaya çalışmış. Finlandiya o dönemde Rusya’ya bağlı olduğu için, Engel’e işi veren Rus Çarı II. Aleksander’in bir heykelini meydana dikmişler. Senato Meydanı’nda, neoklasik tarzda inşa edilmiş katedral sade ama çok güzel bir yapı. Meydanın bir tarafında Fin Senatosu, diğer yanında da Helsinki Üniversitesi bulunuyor. Birbirinne yakın iki tepe üzerindeki Ortodoks ve Protestan Katedralleri iki rakip olarak Helsinki’nin siluetine katkıda bulunuyor.
á Esplanadi Parkı: Talin ve St. Petersburg’a yakın olan Helsinki çok kompakt bir şehir. Yürüyerek her yeri keşfedebilirsiniz. Şehirde çok sayıda park var. Limanla Senato Meydanı arasındaki Esplanadi bunlardan biri ve tam merkezde. Park heykellerle süslenmiş ve gelen geçeni seyretmek için ideal. Girişindeki limanda, balıktan meyveye, hediyelik eşyadan sandviçe her şeyin satıldığı pazar var: Kauppatori. Pazar her zaman kalabalık ve ilginç. Parkın devamında tarihi kahramanlardan Mannerheimintie’nin ismini verdiği caddede, Kiasma dedikleri Çağdaş Sanatlar Müzesi (www.kiasma.fi), karşı tarafında parlamento ve Finlandiya Milli Müzesi (Suomen Kansallismuseo) yer alıyor. Aynı caddede Finlandiya Evi, Opera ve 1952 Olimpiyatlarının yapıldığı stadyum var. Ara sokaklardan birinde ise Fin sanatının en güzel örneklerinin sergilendiği Ateneum Sanat Müzesi (www.ateneum.fi), onun karşısında da Art Nouveau tarzında yapılmış olan Tren İstasyonu bulunuyor.
á Jean Sibelius Anıtı: Finlilerin ulusal bestecisi Jean Sibelius’un (1865-1957) adını taşıyan parkta bir büstü bulunuyor, aynı zamanda dev bir orgu simgeleyen bir heykel var. Fin milli kimliğinin oluşmasına büyük katkıları olan Sibelius senfoniler ve konçertolar da bestelemiş ama en büyük eseri Finlandiya Senfonik Şiiri. Helsinki yakınında görülmesi gereken yerlerden birisi de Jean Sibelius’un karısı Aino’dan adını alan Ainola isimli evi. Helsinki’nin 40 kilometre uzağındaki ev, cumhurbaşkanlığı yazlık konutunu çizen mimar Lars Sonck tarafından planlanmış.
á Suomenlinna (Sveaborg) Kalesi: İsveçlilerin beş ada üzerinde 1748 yılında inşa ettikleri Suomenlinna Kalesi olası bir Rus işgaline karşı yapılmış. Kalede bulunan kilise ve deniz feneri kombinasyonu ilginç bir mimari tarz oluşturuyor. Yarım günlük bir turla UNESCO’nun Dünya Kültürel Mirası Listesi’nde bulunan kaleyi gezebilirsiniz. 200 binadan oluşan kaleye Senato Meydanı’nın önündeki Kauppatori’den kalkan teknelerle ulaşabilirsiniz. Adada piknik yapmak ayrı bir keyif. (www.suomenlinna.fi).
á Temppeliaukio Kilisesi: Kayaların içinde yer alan Temppeliaukio Kilisesi şehrin en popüler turistik mekanlarından. 1969 yılında yapılan kilise sade mimarisi ve bakır kaplı kubbesiyle dikkat çekiyor. Bulunduğu bölgedeki ibadet yeri ihtiyacını gidermek için dinamitlerle kayaları parçalayıp, ortaya kiliseyi oturtmuşlar.
SAUNADA MAYO YASAK
Sauna tutkusunun had safhada olduğu ülkede bir milyonun üzerinde sauna bulunuyor. Apartmanların bazılarında ortak saunalar bile var. Art Deco tarzında yapılmış olan Yrjönkadun Uimahalli’de (Yrjönkatu 21, Tel: 3108 7400) havuza girip, sauna keyfi yapabilirsiniz. Kadınlar ve erkekler için ayrı zaman dilimleri var. Mayoya izin yok, çıplak giriyorsunuz. Çekingenseniz hiç denemeyin. Kotiharjun (Harjutorinkatu 1, Tel: 753 1535) da 1928’den kalma ve odun ateşiyle çalışan son kamuya açık sauna. Masaj ve kese de var.
NOEL BABA POSTANESİ HİZMETİNİZDE
Günümüzün dünyası tamamen pazarlama üzerine kurulmuş. Noel Baba her ne kadar bizim güney sahillerimizde, Patara’da doğmuş olsa da Kuzey Kutbu’nda bulunan Rovaniemi onun köyü olarak geçiyor. Buradaki postaneye her sene 600 bin tane mektup geliyor ve bunların üçte birine de cevap yazıyorlar! Parayı bastırırsanız Noel Baba her yıl sizin çocuğunuza da mektup yolluyor (www.santaclauslive.com). Helsinki’den Rovaniemi’ye giden gece trenine binip, sabah karlarla kaplı Lappland’da uyanabilirsiniz. Yolunuz bu kadar kuzeye düştüğünde, Arktik Bölge’de yazın güneşin hiç batmadığını göreceksiniz. Lapland’da hala 6,500 kadar Sami yaşıyor ve Ren Geyiği yetiştiriyorlar.
Burada Oppipoika isimli güzel bir restoran var. 20 dolara karnınızı doyurabileceğiniz mekanda tavsiyem somon ve ren geyiği (Tel:+358-16-3388111).
NASIL GİDİLİR?
Blue1 (www.blue1.com) çok uygun fiyatlara uçan bir hava yolu şirketi. Helsinki’ye Talin ve Stokholm’den feribotla gelebilirsiniz. (www.lindaliini.ee, www.silja.com, www.vikingline.fi) Vantaa Havalimanı şehir merkezine yaklaşık 20 kilometre mesafede. Otobüs, 3-5 Euro, taksi 30 Euro civarında tutuyor. Helsinki’de otobüs, tramvay, metro biletleri 1.70 Euro civarında. Helsinki kartı ulaşım ve müzede indirim sağlıyor. (www.helsinkicard.com)
NE ALINIR?
Helsinki’nin en güzel mağazaları limanın devamındaki Esplanadi’den başlayıp, değişik bir mimariye sahip tren istasyonuna kadar devam ediyor. Stockmann ise, içinde her şeyi bulabileceğiniz dev bir mağaza. Geyik postu, boynuzundan objeler, tahta el işleri en popüler hediyelikler.
NEREDE YENİR?
Finlandiyalılar kışın bol miktarda sosis, yazın da balık yiyor. Yemekle süt içen Finli görürseniz şaşırmayın. Ülkede kahve de bol miktarda tüketiliyor. Light biradan alkol oranı yüksek olan her şey Alko isimli tekel dükkanlarında satılıyor. Savoy Restaurant: Alvar Aalto’nun 1937’de her detayını planladığı restoran ülkenin ilk cumhurbaşkanı Marski’nin en gözde mekanlarından biriymiş. Aklınızda olsun, Marski’nin favorisi, herring balığı ve etten yapılan Vorschmack isimli yemekmiş. Sıkı bir hesap için hazırlıklı olun. Başlangıçlar bile 30 Euro’dan başlıyor! (Tel: 9628715) Kaarle XII: İçinde farklı bar ve restoranların olduğu, tipik Fin yemeklerini bulabileceğiniz bir kompleks. (Tel: 612 9990) Sea Horse: 1930’lardan kalma ve Helsinki’nin en eski restoranlarından biri. Seçkin müşteri kitlesine sahip. (Tel: 628 169) Yemek sonrasında eğlence için ülkenin en büyük rock kulübü Tavastia (www.tavastiaklubi.fi) ya da sıradışı şovlar izlemek için Lost and Found’a (www.lostandfound.fi) uğrayabilirsiniz.
NEREDE KALINIR?
Hotel Kamp: 1887’de açılan hotel için Sibelius bir beste, ünlü ressam Victor Andren ise "Kamp’ta bir parti" adlı tablosunu yapmış. Oda fiyatları 350 dolardan dan başlıyor. (www.hotelkamp.fi) Hotel Linna: Kaleye benzeyen bir mimarisi var. Odalar İskandinav tarzı ve şık döşenmiş. Avlusu da restoranı da hoş. (www.palacekamp.fi). Hotel Grand Marina: Sahildeki dört yıldızlı otel, şehrin iyileri arasında. Bütçeniz kısıtlıysa Hostel Academia (www.hostelacademia.fi) ya da Eurohostel’i (www.eurohostel.fi) deneyebilirsiniz.