İstanbul'un arka bahçesi: Polenezköy

Polonezköy, 1830 Polonya Ayaklanması sırasında hükümet başkanı, sonra da Polonyalı sürgünlerin siyasi lideri olan Prens Adam Czartoryski tarafından 1842 yılında kuruldu. Köyün adı kurucusunun adı olan Adam'dan dolayı Adamköy (Adampol) olarak türetilmiştir. Şimdi Polonezköy’ün gezilecek yerlerinden bazılarını tanıyalım…

Poloneköy’ün hikayesi 1842'de Polonya işgal edilip paylaşılınca Prens Adam Czartoryski sürgünde bulunduğu Paris'ten bağımsızlık için mücadele başlatması ile başlar. 1856'da Osmanlı, Kırım Savaşı'na girerken Polonya'dan kaçan asker ve sivilleri toparlayıp Osmanlıyla birlikte savaşa katılır. Savaş sonrasında Sultan Abdülmecit şimdiki Polonezköy'ün bulunduğu topraklara yerleşim izni verir. Polonyalı göçmenlere kucak açan Türkler, zamanın vahşi çingene bölgesi olan büyülü çingene topraklarına yerleştirirler. Aslen Polonyalı, sonradan Osmanlı Mehmet Sadık Paşa kendi yazlık çiftliğinin bulunduğu bu köyde yerleşime ön ayak olur. Daha önce köyün sakinleri olan Katolik Lazarist dinadamları da köyü terkedince Polonyalılar burada yaşamaya başlarlar. Çevreyi kendi mimari anlayışları ile tekrar düzenleyen ve evler kuran göçmenler, Padişah Abdülmecit'in tarımsal üretimlerini vergiden muaf tutmasının da etkisiyle bir daha ülkelerine dönmezler.

Gözden KaçmasınHafta sonunun en sakin yerleri! 130 TL'ye hafta sonu tatili...Haberi görüntüle

Önceleri Osmanlılarca Adamköy olarak anılan bu Polonya köyü, daha sonra “Polonez Karyesi” adını almıştır. Devlet burada yaşayan mültecilere 1894 vatandaşlık belgesi vermiş ve 1923 yılında köye Polonezköy adı verilerek etnik bir kimlik kazandırılmıştır.

Köy civarındaki ormanların köy sınırları ile birlikte 1994 yılında Tabiat Parkı statüsüyle koruma altına alınması köyün cazibesini bir kat daha artırmıştır. Bölge özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yoğun bir ziyaretçi akınına uğramakta ve bu dönemlerde günlük ziyaretçi sayısı 5000'in üzerine çıkmaktadır. Şimdi Polonezköy’ün gezilecek yerlerine göz atalım…

ZOFİA RIZI ANI EVİ

Zofia Rızı (Ryzy) Anı Evi Polonezköy'ün en eski evlerinden biri olarak halkın ziyaretine açıktır. Bu evde köy ve aileyle ilgili fotoğraf ve dokumanlar toplanmıştır. Zofia Rızı Anı Evi, babası Wincenty Rızı tarafından 1881-1883 yıllarında inşa edilmiştir. Rızı ailesinin evi köydeki en gösterişli evlerden biriydi. O dönemin tipik Polonya köy evi mimarisini sergileyen bu ev, orijinalliğini korumaktadır. Yemyeşil bahçesiyle göz dolduran Zofia Rızı Anı Evi resmi olarak Polonezköy’ün kuruluşunun 150. yıldönümünde, 4 Temmuz 1992 tarihinde açılmıştır.

Polonezköy Kültür Evi, “Polart Gallery” ve “Polonezköy Kütüphanesi” olarak hizmet vermekte ve yıl içerisinde düzenlenen pek çok kültürel ve sosyal aktiviteye ev sahipliği yapmaktadır. Kültürel faaliyetler, resim sergileri ve Polonya kültürü ile ilgili pek çok kaynak burada bulunmakta. Polonezköy Kültür Evi, Polonezköy meydanının arka tarafında ana yolun kenarındadır.

Czestochowalı Meryem Ana Kilisesi; Mukaddes Anna Mabedi (Temple of Holy Anna) adını taşıyan ilk küçük kilise 1845-1846 yıllarında Saint François Boşnak Rahipleri tarafından inşa edilmiştir. Sonrasında 1869 yılında kurulan ahşap kilise depremde yıkılmış ve yerine bugünkü Czestochowalı Meryem Ana Kilisesi (Czestochowa’s Mother Mary Church) 1914 yılında inşa edilmiştir. I.Dünya Savaşı’nda Türk Ordusu kiliseyi karargâh olarak kullanmıştır. 1918 yılında kilise restore edilmiştir. Kilise aynı zamanda yıl içerisinde düzenlenen festival ve organizasyonlarda muhtelif müzik resitallerine de ev sahipliği yapmaktadır.

Polonezköy’ün hemen girişinde, Polonezköy Kültür Evi’nin önündeki yeşil alanda sergilenen Ağaç Heykel Sergisi görülmeye değer. Ağaç oyma sanatının güzel ve fantastik eserlerini burada görebilir, aynı zamanda yeşillikler arasında banklarda oturarak dinlenebilirsiniz.