Kilosu 1000 Euro’ya yılan balığı yemeği

 Yılan balığı yavruları pek iştah açıcı görünmez. Canlıyken şeffaf ve kaygan olan, solucana benzeyen bu balıklar pişince beyaz bir renk alır. Ama birçok lezzetli yemeğin görünümü her zaman güzel olmayabilir. Önemli olan tadıdır. Ama İspanyolların 'angulas' adını verdiği yılan balığı yavrusunun tadı da pek bir şeye benzemez. Oysa kilosu 1000 Euro’dan alıcı bulur. Üstelik eskiden bu balıklar pek sevilmez, tavuk ve domuz yemi olarak kullanılırmış. Bugün benim gibi birçok İspanyol yılan balığı yavrularına bu kadar para ödenmesine anlam veremiyor. Ayrıca bunlardan yapılan yemeğe bol miktarda sarımsak ve acı biber konduğu için balığın tadı bile belirsiz hale geliyor.

Esrarengiz balıklar

Yılan balıkları hep esrarengiz görülmüştür. Tatlı suda yaşayan bu balık, derisinden soluyabildiği için karada da uzun mesafe gidebilir. Bunlar ölü veya canlı her şeyi yer. 10 yaşına gelince Avrupa'daki nehirlerden Atlantik Okyanusu'na geçip 5 bin km uzaktaki ve Kuzey Amerika'nın doğu kıyıları yakınlarında yer alan Sargasso Denizi'ne gelirler. O zamana dek sığ sularda yaşamış bu balıklar burada 500 metre derinde yumurtlayıp ölürler. Yumurtadan çıkan yavrular Meksika Körfezi'nden Kuzey Atlantik'e uzanan sıcak su akıntısıyla Avrupa'ya doğru iki yıl sürecek bir yolculuğa başlar. Sonunda İspanya'nın Atlantik kıyılarına varınca, onları bekleyen balıkçıların ağlarına dolarlar. Yılan balığı sezonu kasımda başlar; gecenin en soğuk, en karanlık, gelgitin en güçlü, denizin en çalkantılı olduğu anlar av için en uygun zamandır. Mevsimin ilk satılan yılan balığı yavruları normalde pahalı olan fiyatından çok daha fazladır. 2016'da 1,25 kilosu 5.500 Euro’ya satılmıştı. Birkaç dakika sonra satılan aynı miktarda ikinci ürün ise sadece 1070 Euro tutmuştu. Üstelik ikisini de restoran sahibi Jose Gonzalo Hevia satın almıştı.

Gözden KaçmasınYoğurdu dünyaya tanıtan ülke!Haberi görüntüle

Kaygan ve gevrek

Neden bu kadar para ödediğini sorduğumda eskiden kendisinin de balıkçı olduğunu ve onların emeğine saygı duyduğunu, ama esas olarak da reklam için bunu yaptığını söylüyordu. Zira ertesi gün bütün gazete ve televizyonlar onun restoranlarından söz etmiş, böylece daha fazla müşteri gelmeye başlamış. "Bazı müşterilerim yılan balığı yavrusu yemek için bir sezonda 20-30 kez restorana geliyor," diyen Hevia, yılan balığı yavrusunun özelliğini sorduğumda "Her şeyden önce çiğnerken ağızda bıraktığı his" olduğunu söylüyor. Oysa bu his bana pek de özel gelmiyor; kaygan ve biraz gevrek. Yine de neden bu kadar çok para ödendiğini anlamıyorum. Madrid'deki bir Bask restoranında şef olarak çalışan Rodrigo Garcia Fonseca da aynı fikirde. "Ben buna para ödemem. Ne tadı ne kokusu var. Marul kadar bile tadı yok. Ama geçen gün iki kişi gelip yarım kilo yediler. Bir seferde 500 Euro ödediler."

Gözden Kaçmasın36 saatte Barselona sahilleri / İspanya turuHaberi görüntüle

Nesli tükenmekte

Bask bölgesinde Noel ve yılbaşı gibi özel günlerde yılan balığı yavrusu geleneksel yemeklerdendir. Bir zamanlar hayvan yemi olarak kullanıldığına dair söylentileri herkes duymuş ama buna dair kanıt bulmak zor. Ama eskiden İspanya'nın kuzeyinde yılan balığını emekçiler yermiş. O zamanlar bol olduğundan ucuzmuş. Daha sonra yılan balığı azalınca fiyatı artmış. 1991'de bir şirket bu fırsatı kullanarak işlenmiş püre halindeki balıklardan yılanbalığı şeklinde ürün üretmiş. Bunlar hala İspanya'da öyle popüler ki her markette bulmak mümkün. Barajlar, çevre tahribatı ve aşırı avlanma nedeniyle yılan balığı sayısı azaldı ve artık nesli tükenme riski olan canlılar arasında sayılıyor.

Çin’e ihracat

Eskiden İspanya'dan Çin'e canlı yılan balığı yavrusu ihraç edilir, burada beslenip yetişkin balık olarak satılırmış. 2010'da bu uygulama yasaklanmış olsa da karaborsa satışlar devam ediyor. 2017'de yapılan bir operasyonda, Çin'e ihraç amacıyla tutulan 2 milyon Euro değerinde kaçak yılan balığı ve 1 milyon Euro para ele geçirilmişti. 1970'lerde fiyatların artmasında lüks restoranların yılan balığı yemeğini menülerine eklemesinin de etkisi olduğu söyleniyor. Yüksek fiyatına ve pek lezzetli olmamasına rağmen yılan balığı yavrularının hala popüler olması ise statü sembolü olarak görülmesine bağlanıyor. Bol yağ, sarımsak ve acı biberle kavrulmuş yılan balığı yemeği çoğu İspanyol'da hoş çocukluk anılarını canlandırıyor. Bugün fiyatından dolayı bu yemeği yiyemeyenler ise Yoksulların Angulası adlı yemeği yapıyor. Bu yemekte aynı malzemeler, ama yılan balığı yerine spagetti kullanılıyor.

Gözden Kaçmasınİspanyollar neden geç yemek yiyor?Haberi görüntüle

Kaynak: Mike Randolph / BBC Travel