Avrupa'nın en büyük çevre projesi, Trakya'da hayat buluyor

Trakya'da kirliliği ile gündeme gelen Ergene Nehri'nin su kalitesini iyileştirecek, rengini doğal haline dönüştürecek ve bölgenin çehresini değiştirecek Ergene Havzası Koruma Eylem Planı hızla ilerliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Ergene Havzası Koruma Eylem Planı'nın, Avrupa'nın en büyük çevre projelerinden olduğunu belirterek, "Bugüne kadar yaklaşık 2,5 milyar liralık bir harcamada bulunduğumuz ve kararlılıkla sürdürmekte olduğumuz Ergene Havzası Eylem Planı'nın tamamlanmasıyla Avrupa'nın en büyük çevre projelerinden birini hayata geçirmiş olacağız.

Toplam 395 kilometre uzunluğunda 28 dere ıslah edildi. 500 bin dekar tarım arazisi, sel ve taşkınlardan koruma altına alındı. Taşkın erken uyarı sistemi ile tedbir alınmasını sağlayacak 11 akım ve meteoroloji gözlem istasyonu kuruldu. 12 atık su arıtma ve 3 atık su kolektör hattının yapımına başlandı. 24'ü hizmete giren 25 sulama tesisi projesi ile 1 milyon 238 bin dekar tarım alanının sulanması sağlanacak. Tüm tesisler 2045 yılı için öngörülen 1 milyon 130 bin kişilik nüfusun atık suyunu arıtacak kapasitede yapılacak" demişti.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise gelecek yıl faaliyete geçecek proje ile sanayi kaynaklı atık sularının Ergene Nehri'ne değil Marmara Derin Deniz Deşarjı Projesi ile 4,5 kilometre açıktan Marmara Denizi'ne alttan verileceğini söylemişti.

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, sonlarına gelinen projenin hayata geçmesiyle bölgenin rahatlayacağını belirtti. Ergene Havzası'nın 11 bin kilometrekare ile Türkiye'nin 25 nehir havzasından biri olduğunu ve yaşayan nüfusun yaklaşık 1 milyon 500 bin kişi olduğunu belirten Tezel, havzada 2 binden fazla sanayi tesisinin bulunduğunu kaydetti.

Sanayi tesislerinin yüzde 82'sinin Tekirdağ, yüzde 10'unun Kırklareli ve yüzde 8'inin Edirne'de bulunduğunu dile getiren Tezel, havzadan geçen ve Istranca Dağları'ndan doğan Ergene Nehri'nin 283 kilometre uzunluğunda olduğunu Meriç Nehri ile birleşip, Saroz Körfezi'nde Ege Denizi'ne döküldüğünü söyledi.

Prof. Dr. Tecer, Trakya'da nüfusun artmasıyla sanayileşmenin başladığını belirterek, "Bu süreçte plansız şehirleşme, yetersiz altyapı, tarımda bilinçsiz ve denetimsiz kimyasal kullanımı, belediyelerin ve endüstriyel atık suların yeterince arıtılmadan alıcı ortama deşarj edilmesi nedeniyle Ergene Havzası'nın yüzeysel ve yer altı suyu kalitesi bozulmuştur. Ergene Nehri'nin doğal debisi günlük 3 m/sn iken evsel ve endüstriyel atık sularla birlikte bu miktar yaklaşık 11 m3/sn seviyesine çıkmaktadır.

Yani havzada günlük yaklaşık olarak 700 bin m3 atık su Ergene Nehri'ne deşarj edilmektedir. Bunun yaklaşık 240 bin metreküpü evsel atık suyken, 460 bin metreküpü ise sanayi atık suyudur. Bu koşullar da havzadaki su kalitesini 4'üncü sınıf, çok kirlenmiş, hiçbir amaç için kullanılamaz, su kaynağı haline gelmiştir. Başta insan sağlığı olmak üzere sanayi üretimini, tarımı olumsuz yönde etkilemektedir" dedi.

Prof. Dr. Tecer, Trakya'da başta Ergene Nehri'nin temizlenmesi ve bölgenin çevresel sorunlarının önlenmesi amacıyla en somut adımın 2011 yılında atıldığını ve Ergene Havzası Koruma Eylem Planı'nın yürürlüğe girdiğini söyledi. Tecer, projeyi şöyle anlattı:

"Bu plan ile birçok kamu kurum ve kuruluşu, üniversiteler ve sanayiciler sürece dahil edilerek havzada oluşan evsel ve endüstriyel atık suların arıtılarak Marmara Denizi'ne deşarj edilmesi projesine başlanmıştır. Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında Organize Sanayi Bölgeleri için 5 adet ortak atık su arıtma tesisi inşasına başlanmış, büyük oranda tamamlanmıştır. Arıtma tesislerin tamamı devreye alındığında evsel ve endüstriyel atık suyu tamamen kapalı borular arıtma tesislerinde arıtıldıktan sonra Marmara Denizi'ne derin deşarj hattı ile deşarj edilecektir.

Derin Deniz Deşarj Projesi'nde 66 kilometre kara boru hattı ve 4,5 kilometre ise derin deşarj iletim hattı bulunmaktadır. Bu boru hatları yaklaşık olarak yüzde 97 seviyesinde tamamlanmıştır. Türkiye'nin ilk yerli tünel açma makinesinin kullanıldığı 20 kilometrelik tünel kısmı da yüzde 93 oranında tamamlanmıştır. Marmara Denizi'ne derin deşarj için; uzak alan taşınım modellemesi ve alternatif deşarj araştırmaları gibi akademik çalışmalar, gözlemler ve modellemeler yapılmıştır. İleri biyolojik arıtma tesislerinde arıtılmış sular Marmara Ereğlisi'nin 4,5 kilometre açıklarında ve yaklaşık 46 metre denizin derinliklerine deşarj edilecektir. Böylelikle deşarj sularının kıyılara ulaşmasının önüne geçilecektir. Yapılan modelleme çalışmaları neticesinde bu deşarjın Karadeniz kirliliğine yüzde 1 katkı yapacağı hesap edilmektedir. Türkiye ve Avrupa'nın en büyük derin deşarj projesi olan bu çalışma nihayete erdiğinde, Türkiye'nin ilk havza koruma projesi tamamlanmış olacak ve Ergene Nehri'ne evsel ve endüstriyel atık suların deşarjı önlenmiş olacaktır. Bir zaman sonra Ergene Nehri, sulama suyu kalitesine kavuşturulmuş olacaktır."

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Yönetim Kurulu üyesi ve Trakya Koordinatörü, Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Erdim Noyan ise projenin tamamlanmasının ardından Ergene Nehri'nin beklenti ve kriterlere cevap vereceğini söyledi. Noyan, "2011 yılı mayıs ayında Ergene Koruma Havzası Eylem Planı'nın yürürlüğü girmesiyle beraber bölgede 8 tane Islah Organize Sanayi Bölgesi kuruldu. Bu organize sanayi bölgelerine bağlı olarak 5 tane ortak arıtma tesisi yapıldı. Sanayi Bakanlığı'nın vermiş olduğu krediyle sanayiciler tarafından yapılan bu projede en sonunda arıtmalar devreye girdikten sonra da Marmara Denizi'ne derin deşarj yapılacak. Marmara Denizi'nin 4 kilometre açığına 40 kilometre derinliğine deşarj edilecektir. Daha sonra Ergene Nehri'nde kısa bir süre sonra beklentilere ve kriterlere cevap verecek. Özlediğimiz nehir akışının gerçekleşeceğini umut ediyoruz" diye konuştu.