Fener’de neler oluyor?

Bizans dönemindeki adı Petrion olan semtte, geçmişte Rumlar yaşamış. Bizans deniz surlarının içinde kurulan Fener’de yaşayan Rum nüfus fetihten hemen önce evlerini terk etmiş ancak Fatih Sultan Mehmet’in kendilerine dokunulmayacağı ve ibadetlerinde serbest bırakılacakları garantisini vermesi üzerine geri dönmüşler.

EN GÖRKEMLİSİ

 

Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi 1602 yılında şu anda bulunduğu Aya Yorgi Kilisesi’ne yerleşmiş. Günümüzde dünyadaki Rum Ortodoks cemaati tarafından ana kilise olarak kabul edilen patrikhaneye üçlü bir kapıdan geçilerek giriliyor. Ortadaki bölüm, Orta Kapı, 1821 yılında Yunanlıların Osmanlı hâkimiyetinden çıkmak için başlattığı savaşı desteklediği ileri sürülerek asılan Patrik V. Gregorios anısına kilitlenmiş ve siyaha boyanmış. Eğer İstanbul’daki Bizans kiliselerinin en parlak dönemlerinde nasıl olduğunu merak ediyorsanız patrikhaneyi mutlaka görmelisiniz.

 

KAHVEDEN ANTİKAYA...

Yol üzerindeki Cafe Byzas’ta (Tel: 0544 632 73 37) bir kahve içebilir, sahipleri Deniz ve Yani’ye merhaba diyebilirsiniz.

Biraz ileride sol kolda Jeffrey Tucker’ın antikacı dükkânı var. Dedesi Thomas 1850’lerde İngiltere’den İstanbul’a gelmiş. Şirketine de soyadının Türkçeleştirilmiş halini vermiş: ‘Takar Efendi’. 4’üncü kuşak olan Jeffrey’nin yan sokaktaki evi ise müthiş bir restorasyon örneği. Takar Efendi’nin yan tarafındaki Aziz Cafe’de (Tel: 0539 280 37 94) Levent Çelem ve avukatlığı bırakıp bu işe soyunan Çağla Tosun İlter’i göreceksiniz. Tatlılar Çağla’ya emanet ve çok lezzetli.

Karşı köşede sevdiğim bir antikacı olan Naftalin bulunuyor. Naftalin’in sırasındaki Minush’ta (Tel: 0532 216 91 38) özel tasarım ayakkabılar ön plana çıkıyor.

Yan komşu Rag’n Roll’de (Tel: 0533 724 38 88) vintage eşyalar satılıyor. En sevdiğim özellikleri ise bir sandıklarının olması. Bir eşya getirip sandıktan başkasını alıyorsunuz hem de ücretsiz. Eğer ihtiyaç sahibi olanlar varsa onlar hiçbir şey bırakmadan dilediklerini alıyor. Karşı komşuları Naftalin K. (Tel: 0535 643 80 98) kedi dostu olması ve vejetaryen ürünleriyle övünüyor.

 

YEMEK FORNO'DAN YA DA KADINLARDAN

Rag’n Roll’un yan sokağında ise şehrin en güzel sürprizlerinden biri sizi bekliyor: Forno (Tel: 0545 322 30 30). Fener’deki bu yeni gözdemin pizza ve lahmacunları da çok iyi. Malzemeler organik, ortam keyifli.

Ana caddede Soroptomist Kulübü’nün desteğiyle açılan Vodina Cafe’de (Tel:0212 531 00 57) bir şeyler atıştırıp semt kadınlarına destek olabilirsiniz, ne de olsa her şeyi onlar hazırlıyor ve ev ekonomilerine destek oluyorlar.

 

VİYANA'DA YAPILDI HALİÇ'E KONDU

Yola devam. Önce ana caddedeki Aziz Stefan Bulgar Kilisesi’ne göz atalım. Rusların desteğiyle, Bulgarlar kendi dillerinde ibadet etme isteklerini iletmişler devrin padişahına. Kilisenin planını Ermeni mimar Hovsep Aznavur yapmış. Zeminin zayıf olması nedeniyle betonarme yerine demir iskelet yöntemi tercih edilmiş. 1871 yılındaViyana’da yapılmış ve parçalar halinde Tuna Nehri üzerinden gemilerle getirtilip Haliç kıyısındaki küçük bir bahçeye kurulmuş. Dünyada bu şekilde yapılmış sadece iki tane daha bina var, bu yüzden görülmeyi kesinlikle hak ediyor.

 

ARŞİMET'İN İZLERİ

Bulgar Kilisesi’nin bir arka sokağındaki Ayios Yeorgios Metokhion Kilisesi, Vodina Cafe’nin yanında bulunuyor. Bu küçük ve pek de dikkat çekmeyen kilisenin 12. yüzyılda Eflak Prensi’nin şapeli olarak yapıldığı sanılıyor. Kiliseyi ilginç kılan, mimari özelliklerinden ziyade, büyük Yunanlı matematikçi Arşimet’in yedi çalışmasının 10’ncu yüzyıl kopyalarından üçünün geçmişte burada bulunuyor olması. 1906 yılında John Ludwig Heiberg tarafından ortaya çıkarılan bu parşömenler bugün ABD Baltimore’daki Walters Sanat Müzesi’nde bulunuyor. 

FENER'İN KIRMIZI KALE'Sİ

Fener Rum Erkek Lisesi şehrin en görkemli eserlerinden biri. 1881 yılında mimar Pericles Demades tarafından Fransa’dan ithal edilmiş malzemeler kullanılarak inşa edilen bu devasa kırmızı tuğla bina, zaman zaman ‘Kırmızı Kale’ olarak da isimlendirilmiş. Tarihi 1454’e kadar uzanan o zamanların üniversitesinden günümüze bir iz ulaşmamış ancak buradan Dimitri Cantemir’in de aralarında olduğu çok sayıda şahsiyet yetişmiş.

Tahmin edebileceğiniz gibi, okulun penceresinden görünen manzara dilinizin tutulmasına neden olabilecek cinsten.

 

MÖNÜDE BİZANS YEMEKLERİ

Sanatçı Cahide Erel’in Fener’deki atölyesi ‘İntikam’ dizisinde Hakan isimli karakterin eviydi. Burası artık Perispri adında bir kafe (Tel: 0212 521 54 43). Alt kat sanat galerisi, üst katta kahvaltı, brunch ve Bizans yemekleri var. Hemen Erel’in atölyesinin yanındaki Troya Hotel eski Rum evlerinden oluşan otantik bir otel, kafesi de bulunuyor.

 

LİMONATA MARQUEZ'DEN

Yorulduysanız Fener’den Balat’a giderken karşınıza çıkacak Gabo Cafe’de soluklanabilirsiniz. Kahve dışında limonatası da iyi. Adını ünlü yazar G. Garcia Marquez’den alan kafenin numarası 0536 321 96 48. Yan komşu Murat Efe (Tel: 0536 469 51 10) kostüm atölyesinde ‘Kahpe Bizans 2’, ‘Nadide Hayatlar’ ve ‘Düğün Dernek 2: Sünnet’ gibi filmlere hem kostüm hem de malzeme üretiyor.

 

CUMHURİYETLE YAŞIT FIRIN

Biraz ilerideki Evin Fırını 1923’ten beri semtin sakinlerine harika ürünler sunuyor. Yan sokaktaki Kemha Emlak adeta bir antikacı. Sahibi İrfan Pulcu ile sohbet edin. Tarık Us İlköğretim Okulu’nu geçip yolun sonuna kadar giderseniz karşınıza Saliha Kartal’ın (Tel. 0533 303 35 30) seramik atölyesi çıkacak. Harika şeyler yapıyor ve fiyatlar çok makul.