En şirin belde: Trilye

Bursa'nın Mudanya ilçesine 11 kilometre uzaklıkta bulunan, Marmara'ya kıyısı olan şirin bir belde olan Trilye’nin gezilecek yerlerinden bazılarını haberimizde bulabilirsiniz… Adını, bir zamanlar İstanbul'dan sürgün edilen 3 papazdan aldığı, bir diğer rivayete göre de barbunya balığı anlamına gelen “trigliya”dan almış. Köyün adı 1963'de “Zeytinbağı” olarak değiştirilse de 2011'de tekrar Trilye olarak değiştirilmiş. Şimdi Trilye’nin gezilecek yerlerini tanıyalım.

TRİLYE EVLERİ

Tirilye evleri genellikle ahşap ve kerpiçten yapılmıştır ve geneli üç katlı olarak inşa edilmiştir. Evler Bizans ve Rum mimarisini yansıtır. Tirilye evlerinin giriş katları ocaklık ve zeytin mahseni olarak kullanılır ve aileler yaz aylarında çoğu zamanını giriş katta geçirirler. İkinci katlar ara kat olarak yapılır. Bu katın tavanları alçaktır. Üçüncü kat ise oturma alanı ve yatak odalarının bulunduğu kattır. Bu katta tavanlar yüksek olarak inşa edilmiştir.

TAŞ MEKTEP

Kurulduğu dönem papaz okulu olarak kullanılan, daha sonra 1980'lere kadar ilkokul binası olarak değerlendirilen, Kıbrıs Eski Cumhurbaşkanı Makarios'un eğitim aldığı Papaz Okulu 1909'da Neo-Klasik tarzda yapılmış. Kazım Karabekir tarafından 1924 tarihinde şehit, öksüz, yetim çocukların okudukları ‘Darel Eytam Okulu'na dönüştürülmüş. Şimdilerde Taş Mektep hak ettiği değeri görememiş ve harap durumda. Bugüne dek korunması açısından hiçbir çalışma yapılmayan tarihi yapının daha çok zarar görmemesi için çevresi tel örgüyle çevrilmiş.

Eski ismi Hagios Ioannes Rum Kilisesi (Yuannes Kilisesi) iken şimdilerde Dündar Evi olarak anılıyor taş yapı. Bunun nedeni ise Rumların Tirilye’yi terk etmesinden sonra kilisesinin özel mülk olarak kullanılmaya başlanması. 19. yüzyıldan kalma bir yapı olan Tirilye Dündar Evi’nin ana girişinde kemerli bir taş kapı bulunuyor. Kilisenin duvarlarına detaylı bir şekilde baktığımızda, Bizans mimarisine özgü detaylara rastlayabilmek mümkün. Taştan oyma işlemeler ve Bizans dönemine ait motifler hemen göze çarpıyor. Tirilye Dündar Evi’nin üç katlı batı cephesi, günümüzde hala konut olarak kullanılmaya devam ediyor.

Panagia Pontobasilissa Kilisesi ya da belde de tanınan adıyla Kemerli Kilise, tarihte duvarlarına resim yapılan ilk kilise olarak biliniyor. Kilisenin Hz. Meryem’e adandığı bazı el yazması eserlerde geçiyor. Harap haldeki kilisenin avlusu incir ve erik ağaçları ile dolu. Duvarlarındaki resimler, bakımsızlık, üzerlerinin çizilmesi ve boyanması nedeniyle zarar görmüş durumda. Fener Rum Patrikhanesi'nin Kemerli Kilise'yi satın aldığı ve restore edip yılda birkaç kez düzenlenecek ayinler için açılacağı söyleniyor.

Agios Sergios Manastırı ismiyle de anılan Medikion Manastırı, Tirilye’den Eşkel Limanı’na giden yolun üzerinde bulunuyor. Manastırın kuzeybatısında bir Rum Mezarlığı var. İlk inşa edildiğinde Hagios Sergios’a adanan Medikion Manastırı, 11. yüzyılda ismi değiştirilerek şimdiki adını almış. medikion Manastırı’nın 8. yüzyılda inşa edildiği tahmin ediliyor. Kurulduğu dönemde çiftlik olarak kullanılan manastırın günümüze yalnızca duvarları ve her biri 200 kiloluk ihtişamlı giriş kapıları ulaşmayı başarabilmiş.