Düşmanınızı tanıyın Akarlar

İnsanın en yakın çevresi, içinde doğup büyüdüğü ve birçok ihtiyacını karşıladığı yer konutu. Bu nedenle de konut hijyeni büyük önem taşıyor. Konut hijyeninde konut içindeki havanın etkisi küçümsenemez. Çünkü hava insanın sağlıklı olması açısından en önemli olan çevre faktörlerinden biri. Konutlarda hava kirlenmesi konut içinde yaşayan kişilerin solunumu yoluyla olabildiği gibi, kullanılan yakıtlardan, haşere mücadele ilaçlarından ve konut temizliği sırasında ortama yayılan tozlardan meydana gelebilir. Bu tozlar dışarıdan girebildiği gibi evin içinde de kendiliğinden oluşabilir. Unutmayın, temiz utulan bir odanın havasında bile milyonlarca toz zerreciği bulunur. Bu tozların içindeki canlı bakteri ve virüsler tozla birlikte solunum yollarına girdiğinde çeşitli enfeksiyonlara ve akciğerlerde tahribata yol açar.

60 DERECELERDE ÖLÜYORLAR

Evlerimizde gereken hijyen koşullarını uygulamadığımızda ev tozu akarları (mite) denilen canlıların yaşamı için uygun ortam yaratmış oluruz. Ev tozu akarları; çevre koşullarına oldukça dayanıklı olan, sıcak ve nemli ortamlarda kolaylıkla çoğalabilen canlılar. Bir gram ev tozunda 100-500 adedi canlı olmak üzere, yaklaşık 19 bin akar var. Milimetrenin üçte biri büyüklüğünde olduğu için onları çıplak gözle görmek mümkün değil ancak mikroskopta tespit edilebiliyorlar. Yetişkin akarlar ortalama altı hafta yaşıyor. Dişi akar bu süre içinde 40-80 yumurta bırakıyor. Bir akar yumurtası dört hafta içinde yetişkin akara dönüşüyor.
Akarların vücut proteinleri ve dışkıları allerji yapıcı özellikte. Bu allerjenlerin solunum yoluyla alınması astıma bile neden olabilir. Akarlar insan deri döküntüleriyle beslendikleri için yastık, yatak, halı ve kumaş kaplı mobilya gibi toz tutan ev eşyalarında yüksek oranda bulunur. Evdeki diğer odalara oranla, yatak odası en fazla akar barındıran oda olduğundan, akarlarla mücadeleye ilk oradan başlanmalı. Yatak takımlarında yıkanabilir battaniye ve yatak örtüleri tercih edilmeli ve yatak takımları her hafta yüksek ısıda yıkanmalı. Bu çamaşırları 60 ºC üzerindeki ısılarda yıkamak hem allerjeni uzaklaştırır, hem de akarları öldürür. Halılar ve içi doldurulmuş oyuncaklar da akarlar için en uygun barınma ve çoğalma ortamı. Bu tür oyuncaklar çocuk odalarından uzak tutulmalı.

Hijyende en önemli yerlerden biri de mutfak

Mutfakta gıda hazırlama, pişirme faaliyetine başlamadan önce ellerin mutlaka yıkanması, yiyecek, içecek hazırlama ve pişirme sırasında giyilen giysilerin, mutfakta kullanılan her türlü araç-gerecin, kullanılan tezgah yüzeyinin, yer döşemesinin temiz olması, çöplerin kapaklı çöp kutularında biriktirilmesi, haşerelerin üreyebileceği ortamların bulunmaması gerek. Gerek gıdaların hazırlığı, temizliği gerekse kişilerin, araç-gerecin ve alanların temizliği için yeterli miktarda temiz suyun bulunması mutfak hijyeni açısından çok önemli. Bulaşık elde yıkanıyorsa sıcak deterjanlı suyla yıkanıp, durulanmalı ve temiz bir ortamda kurumaya bırakılmalı. Sadece bulaşıklar değil, bulaşık bezleri de her kullanımdan sonra sıcak sabunlu suyla yıkanıp durulanmalı ve ikinci bir kullanıma kadar kuru olarak saklanmalı. Mutfaklarda kullanılan kesme tahtaları da en önemli bulaşma riski taşıyan ekipmanlardan. Et ve tavuk gibi çiğ gıdalar kesme tahtasına mikroorganizma bulaştırdığından diğer kesme işlemlerini ayrı tahtalardan yapmak en doğrusu.

Elektrik değil mikrop çarpar

Mutfaklarda kullandığımız robotlar, blender, mikser, tost makinesi, ekmek kızartma makinesi gibi elektrikli küçük ev aletlerinin temizliği yapılırken araçların fişi mutlaka prizden çıkarılmalı. Ayrılabilen parçaları ılık deterjanlı suyla temizlenmeli, durulanmalı ve kurulanmalı. Metal aksamlara özellikle dikkat edin. Kurulanmazsa paslanabilir veya ovucu maddelerle temizlendiği zaman çizilebilir. Küçük elektrikli ev aletlerinin sabit kısımlarına kesinlikle su değdirilmemeli ve silinerek temizlenmeli. Bu araçlar tezgâh üzerinde sabit bir yerde depolanıyorsa günlük olarak dış yüzeyi silinip kurulanmalı. Kapalı bir ortamda depolanıyorsa, kullanımdan sonra temizliği yapılıp kaldırılmalı. Uzun süre kullanılmayacak elektrikli araçlar da kapalı dolaplarda depolanmalı.

Tozlarla savaşmanın en kolay yolu

Siz sadece nereyi ve nasıl süpüreceğini söyleyin, gerisini onlar hallediyor. Uzmanlar elektrikli süpürgelerimizi nasıl daha uzun süre, daha etkili ve daha tasarruflu kullanacağımızı anlatıyor

* Yola yakınlığı veya diğer bir sebeple çok toz alan evler için nasıl bir süpürge modeli uygundur?
- Ana yollara yakın evler daha çok tozlanır. Bu yüzden, bu tarz evlerde filtreleme gücü yüksek (HEPA 12 ve HEPA13 filtreye sahip) ve havayı, kaçak olmadan, sadece ve sadece çıkış filtresinden tekrar odaya veren süpürgeler tercih edilmelidir ki yapılan temizlik daha kalıcı olsun.
* Halıfleks ve halı döşeli evler süpürülürken dikkat edilmesi gereken unsurlar var mı?
- Halılar, bakteri ve mayt dahil olmak üzere oldukça kir tutan yüzeyler. Bu yüzden bu tür zeminleri süpürmek için emiş gücü yüksek elektrikli süpürgeler kullanmak daha temiz sonuçlar verir. Ancak tek başına bu da yeterli değil. Emiş gücünü zemine en iyi aktaracak başlık seçilmeli. Başlık, süpürgenin yerle temas eden ve tozu toplayan, dolayısıyla aslında işin çoğunu yapan araç. Halıların tüyleri sırasını daha çok açmak için tasarlanan başlıklar halının temizliğinde daha iyi sonuç verir. Bunu yanında, halıyı yıpratacak sürtünmelere sebep olan başlıklardan da halı süpürürken uzak durulmalı.
* Alerjik kişilerin yaşadığı evlerde nasıl süpürgeler kullanılmalı?
- Alerjik ve astım hastası olan kişilerin kullanımına uygunluğu ECARF gibi bağımsız alerji kurumları tarafından onaylanmış süpürgeler var.
* Taş zeminli ev ve balkonlarda süpürge kullanmak mümkün mü?
- Elektrikli süpürge başlıklarının neredeyse tamamında sert zeminleri süpürürken aktif hale getirilebilen fırçalar bulunuyor. Bunlarla sert zeminler de rahatlıkla süpürülebilir. Ancak, sadece sert zemin kullanımı için yapılmış ek başlıkları olan süpürgeler de mevcut. Bu ek başlıklar hem vakumlama hem de altındaki mikro fiber bezlerle kuru bir silme işlemi yapabilir.
* Süpürgenin tavsiye edilmediği zemin tipleri var mı?
- Elektrikli süpürgelerin ıslak zeminlerde kullanılması önerilmez. Islak vakumlama yapma özelliğine sahip süpürgeler hariç, bu zeminlerdeki kullanım koku ve süpürge içerisinde bakteri üremesine sebep olabilir. Islak vakumlama yapan süpürgelerde bile kullanım sonrası süpürgenin aparatlarının kısa sürede ve tamamen kuruduğundan emin olmak gerek.
* Daha az elektrik tüketmek için izlenmesi gereken bir yol var mı?
- Daha az elektrik tüketimine odaklı elektrikli süpürgeler var ama bu süpürgelerin emiş gücü, diğerleriyle kıyaslandığında genelde daha düşüktür. Elektrik tasarrufunu, süpürgeyi sürekli maksimum güçte kullanmak yerine zemine göre ayarlayarak sağlayabilirsiniz.
* Süpürge torbaları hangi sıklıkta değiştirilmeli ve süpürge hangi sıklıkta temizlenmeli?
- En basit haliyle, ne kadar sık ve çok toz çekilirse o kadar kısa sürede torbayı değiştirmek gerekir. Ayda bir filtrelerinin temizlenmesi, altı ayda bir filtrelerin yıkanması ve yılda bir filtrelerinin değiştirilmesi önerilir.

Nasıl seçmeliyiz?
* Süpürge alırken hangi özellikler tercih edilmeli? Dairenin veya evin büyüklüğü önemli mi?
* Süpürge alırken dikkat edilmesi gereken ve performansı etkileyen en önemli kriter emiş gücü. Çeşitli zeminler için ayarlanabilir ve yüksek emiş gücü olan bir süpürge tercih edilmeli.
* Torbalı ya da torbasız bir elektrikli süpürge tercihi yapılabilir. Bu iki model arasındaki en büyük fark, torbalı süpürgelerde torba doldukça emiş gücü hissedilir şekilde azalırken, torbasız süpürgelerde bunun olmaması.
* Dikkat edilecek bir diğer husus da, gövde tasarımı ve çıkış filtresidir. Emilen hava makineyi terk etmeden önce çıkış filtresinden geçer ve çıkış filtresinin kalitesine göre gözle görünmeyen partiküller bile süpürge içerisinde tutularak temiz bir hava çıkışı sağlanır. İşte bunun için de elektrikli süpürgenin çıkış filtresinin filtreleme yüzdesi önemli bir kriter.
* Süpürgenin boyutu çoğu zaman önemli olmamakla birlikte, toz haznesinin/torbasının boyutu, makinenin temizlik ihtiyacını belirler. Büyük bir hazneyle daha büyük bir alanı temizleyebileceğiniz gibi, makineyi de daha az sıklıkta temizlemeniz gerekir.

Hangi cihazdan nasıl tasarruf ederiz?

Ev kullandığımız elektriğin yüzde 80’i elektrikli aletlerce tüketiliyor. Ama küçük ev aletlerini satın alırken ve kullanırken yapacağımız birkaç ufak değişiklikle hem aile bütçesine hem de çevreye büyük fayda sağlayabiliriz. Hacettepe Üniversitesi’nden aile ve tüketici bilimleri uzmanı Yard. Doç. Dr. Seval Güven’le konuştuk

Ceren ARSEVEN

Buzdolabında
* Geniş buzdolapları küçük olanlardan daha fazla enerji harcadığı için ihtiyaç duyulan büyüklükte bir soğutucu seçin.
* Dolap gövdesiyle kapı arasındaki esnek plastik şeritleri temiz tutun ve eskimişlerse değiştirin.
* Buzdolabıyla arkasındaki duvar arasında en az 10 santim mesafe olsun. Güneş alan yerlerden ve radyatör yanından uzağa yerleştirin.
* Yiyecekleri sıcakken buzdolabına koymayın. Yiyecekleri gereksiz ambalajları çıkardıktan sonra buzdolabına yerleştirinr. Koruyucuların kalınlığı arttıkça, buzdolabı daha çok çalışır.
* Buzdolabının kapısının açılıp kapanması sırasında önemli ölçüde soğuk hava kayıpları oluyor. Kapıların mümkün mertebe kısa süre açık tutulmasına özen gösterin.

Ocak ve fırınlarda
* Pişirme işleminde altı düz olan kapları tercih edin. Kabın altı temiz olmalı, ayrıca tam ateşin üzerine gelecek şekilde yerleştirilmeli.
* Tencere ve tavaların kapakları kapalı olarak pişirme yapmak hem işlemi hızlandırır hem de enerji tüketimini azaltır.
* Pişirme sırasında düdüklü tencere kullanmak enerji tasarrufu sağlar.
* Elektrikli ocak ve fırınları pişirme süresinin bitiminden birkaç dakika önce kapatıp kap ve cihazın kendi sıcaklığından yararlabilirsiniz.
* Fırın kapağının her açılışında yüzde 20 oranında ısı kaybı oluyor. Pişirme süresinin sonuna kadar mümkünse kapağı açmayın.
* Ocak ve fırınların verimli yanmalarını sağlamak için daima temiz tutulması gerekli.

Bulaşık makinesinde
* Bulaşıkları 55 C’de yıkamak hijyen açısından yeterli.
* Makinenizi yarı dolu veya aşırı dolu şekilde kesinlikle çalıştırmayın.
* Az kirli bulaşıklar için; kısa veya ekonomik devirli, düşük sıcaklıklı program seçin.

Çamaşır makinesinde
* Daha az su, enerji ve deterjan harcayan makineleri satın alın.
* Çamaşır makinesinin çevresinde en az 5 santim boşluk olmalı.
* Tavsiye edilenden fazla deterjan kullanmayın.
* Çamaşır makinesinde yıkanan çamaşırların maliyeti büyük ölçüde kullanılan sıcak suyun miktarına bağlı. Eğer gerekli değilse çamaşırlarınızı yüksek ısı yerine ılık (30-40 C) veya soğuk suyla yıkayın.
* Çamaşır makineleri tam doldurulmadan çalıştırılmamalı.
* Çamaşır makinesinin süzgeci ara sıra temizlenmeli.

Ütüde
* Ütüleme bitmeden beş dakika önce ütü prizden çekilerek kalan işi, ütünün içindeki ısıyla tamamlayın.
* Ütü yaparken çamaşırların nemli olmasına dikkat edin.
* Ütü alırken kurutucu gücü düşük, buhar kapasitesi yüksek olanları seçin.

Elektrik süpürgesinde
* Süpürgenizin toz torbasını sık sık boşaltın.
* Eskimiş fırçaları yenileyin.
* Yılda en az bir kez motor bölümünü açtırıp toz ve pamukçukları temizletin.

Her eve lazım

Teknoloji geliştikçe ev işleri yük olmaktan çıkıp keyfe dönüşüyor. İşte hayatımızı kolaylaştıran en yeni en akıllı cihazlar

Çevre dostu süpürgeniz
Arzum’un yeni elektrikli süpürgesi Cleanart Eco yüzde 50 enerji tasarrufu sağlayarak yüzde 100 performansla çalışıyor. Beş katlı HEPA filtreye sahip olan Cleanart Eco, toz ve polene alerjisi olan kişilere hijyenik, pratik ve ekonomik temizlik çözümleri sunuyor. Yüzde 95 geri dönüşüm parçaları ve kutusuyla aynı zaman çevre dostu.

Buz kırabilmek çok kolay
Arzum AR 171 Blendart Multi Blender setiyle mutfaktaki işleriniz daha çabuk bitecek. Doğrama, rendeleme, dilimleme, çırpma ve çubuk blender gibi beş fonksiyon bir arada. Altı bıçaklı paslanmaz çelik ısıya dayanıklı blendar ayağı ve bir buçuk litre kapasiteli işlem haznesine sahip. Buz kırabilme özelliği de var.

Farklı yemek pişirme yolları
1650 watt pişirme gücüne sahip, Arzum Ar 251 Aşçıbaşı çok fonksiyonlu pişiriciyle yemeklerinizi yavaş pişirici, fritöz, kızartıcı, buharlı pişirici, sote pişirici, ızgara gibi seçeneklerle pişirebiliyor. Sıcak tutma özelliğiyle yemeklerinizi tekrar tekrar ısıtmak zorunda kalmazsınız. Çıkarabilir ve yıkanabilir yapışmaz teflon haznesiyle temizlemek de çok kolay.

Hızlı çay servisi
Arzum’un Ar 722 Duoterm çift hazneli termosunun paslanmaz çelik çift duvarı sayesinde çayınızı iki saat sıcak tutma imkanına sahipsiniz. Bir buçuk litre kapasitesi var. Çift haznesiyle istenilen koyulukta, hızlı ve pratik çay servisi yapabilirsiniz.

İstediğin yerde ısıt
Sofraya getirilen yemekleriniz Arzum AR 723 Nihale kablosuz ısıtıcı altlıkla iki saate kadar sıcacık kalıyor. Çıkarılabilen kablosu sayesinde farklı büyüklükteki kaplar, tencereler ve tabaklarla rahatça kullanabilirsiniz. 10 dakika şarj etmeniz yeterli.
 
Hem hızlı hem ayarsız
Philips akıllı ütü ailesiyle ısı ayarına son. Isı ayarını kendi yapan ütü tüm kumaşlarınızı güvenle ütüleyebilir, otomatik kapanma özelliğiyle yanma derdini ortadan kaldırabilirsiniz.

Otomatik filtre temizliği
Philips torbasız Marathon 2200+ AutoClean, evinizin temizliğini kolaylaştırıyor. Tek tuşla otomatik filtre temizliği sayesinde toza temas etmiyorsunuz. Astım ve alerji hastaları için son derece uygun.

Üçü bir arada
Yeni sert zemin temizleme robotu Philips AquoTrio ile süpürme, silme ve kurulama işlerini aynı anda yapabilirisiniz. İster sıcak, ister soğuk su ve deterjan kullanım imkanı sunarken zaman ve sudan da tasarruf etmenizi sağlıyor.

15 dakika yeter
Akıllı Philips Airfryer 15 dakikada yağsız yemekler yapmanızı sağlıyor. Birbirinden farklı birçok gıdayı kızartabilir, közleyebilir veya fırınlayabilirsiniz. Ayarlanabilir sıcaklık kontrolü ve farklı yiyecekleri aynı anda kızartmanızı sağlayan hazne ayracıyla kısa zamanda birçok yemek yapabilirsiniz.

Kısa zamanda bol vitamin
Philips Avance katı meyve sıkacağı, 800 W’lık güçlü motoru sayesinde kısa sürede daha fazla meyve suyu elde etmenizi sağlıyor. Ayrıca elektronik parlatma teknolojisiyle pürüzsüzleştirilen akıllı filtresini temizlemek sadece bir dakika sürüyor.

Mutfaktaki yardımcınız
Philips’in Pure Essentials Serisi’nden HR1372 metal çubuklu el blender’ı, 700 W’lık güçlü motora ve çift etkili bıçaklara sahip. El blender’ının çırpıcısıyla yumurta, krema çırpabilir, sıçratmayan metal çubuğuyla lezzetli mercimek çorbaları hazırlayabilir, küçük doğrayıcısında ceviz parçalayabilir veya büyük doğrayıcısında maydanoz, soğan gibi malzemeleri doğrayabilirsiniz.

Çekirdekten fincana
Philips’in HD7751 akıllı filtre kahve makinesi, çekirdeği öğüterek kahvelerinizi her zaman taze içmenizi sağlıyor.

20 dakikada çorba
Beş farklı ön ayarlı programa sahip yeni Philips HR2200 Çorba Ustası’na tüm malzemeleri bütün olarak atabilirsiniz. Klasik blender olarak da kullanabilir, hızlı pişirme özelliğiyle 20 dakikada çorbalar hazırlayabilirsiniz. 990 W’lık ısıtma gücü ve dayanıklı paslanmaz çelik sürahiye sahip. Sıcak ve soğuk karıştırma özelliği ve 1,2 litrelik haznesi de var. Ayrıca 30’dan fazla tarif ve uzman ipuçları içeren özel uygulama kitabıyla birlikte.

Modern mutfaklar
Silverline SLV 136 ankastre ocak gelişmiş teknoloji ve modern tasarımı mutfağınıza getiriyor. Silverline, inox görünümlü, paslanmaz çelik dış yüzeye sahip. Dört farklı göz seçeneğinin yanı sıra WOK gözü dilediğiniz gibi yemek pişirebilirsiniz.

Mamalar çok daha sağlıklı
Philips Avent kombine buharlı pişirici ve blender sayesinde yiyeceklerinizi buharda pişirip blender’la başka bir kaba aktarmadan mama haline getirebilirsiniz. Hızlı ve kolay şekilde temizlenebiliyor. Buharlı pişirici ve blender’da kapak ve kase algılama için güvenlikli kilit sistemi, 220-240 V gerilim gücü, 200 ml su deposu hacmi bulunuyor.

Kumaş botoksu

Ütü yapmaya sıkıcı mı dediniz? Yeni nesil ‘akıllı’ların bir konuşmadıkları eksik. Kumaşın cinsine göre ısıyı bile kendileri ayarlıyorlar. İnatçı kırışıklıklar onları görünce kendiliğinden açılmaya başlıyor

Bebekli ve küçük çocuklu aileler hangi modelleri tercih etmeli?
- Bu ailelerde iç çamaşırı hijyeni ön plana çıkan konulardan biri. Bu tür evler için yüksek sıcaklıkta, yüksek basınçlı buhar veren buhar kazanlı ütüler gerekiyor ki mikroplar öldürülebilsin.
Ütü yaparken alınması gereken önlemler var mı?
- Öncelikle ütünün ısı ayarının kumaşımıza zarar vermeyecek bir düzeyde olduğundan emin olmamız gerekir. Ancak ısı ayarını kendi kendine yapabilen son teknoloji akıllı ütülerde böyle sorunlar da tamamen ortadan kalkıyor.
Ütü yaparken nasıl bir yöntem izlenmeli?
- Isı ayarı yapmak gerekiyorsa, zaman kazanmak için ütülenecek kıyafetleri cinslerine göre istiflemek iyi bir fikir. Örneğin daha düşük sıcaklıkta ütülenmesi gereken ipek, sentetik gibi hassas kumaşlar ön sıraya, nevresim gibi pamuklu ve yüksek sıcaklıkta ütülenmesi gereken kumaşlar arka sıraya alınabilir. Bir diğer önemli noktaysa ütülenecek kıyafetleri en zor kısımlarından ütülemeye başlamak. Örneğin gömleklerde yakadan başlayarak manşetlere, sırt bölgesine, en sonda da ön ve arka yüzlere geçilir. Üzerinde resimli baskılar olan tişörtlerse tersten ütülenmelidir.
Yeni kuşak ütüler su kullanılmasını gerektiriyor mu?
- Ütü konusunda aslında yanlış bildiğimiz bazı gerçekler var: Kumaşlarımızı açan, ütümüzün tabanı veya tabanının sıcaklığı değil, ütümüzün verdiği buhar miktarıdır. En iyi ütüleme sonuçlar en yüksek buhar gücüyle sağlanır. Ütünün buhar verebilmesi için de su kullanılması şart.
Ütü uygulanmaması gereken kumaş türleri var mı?
- Üzerinde resimli baskılar olan kumaşlar, yünlüler gibi kumaşlar ütülemeye karşı hassastır. Kullandığınız ütünün bu tarz kumaşlara zarar vermeyecek nitelikte olduğundan emin olmalısınız.
Ütünün uzun ömürlü olması için hangi noktalara dikkat edilmeli?
- Ütünün uzun ömürlü olması için mutlaka ve mutlaka düzenli aralıklarla (bazı ütüler sizi otomatik olarak uyaran sistemlere sahip) kireç temizleme işlemi yapılmalı. Bunun yanı sıra ütüye koyacağınız suyunuzu bir kireç temizleme filtresinden geçirirseniz, ütünüzün ömrünü beş kata kadar uzatabilirsiniz.
Kullanıldıktan sonra temizlenmeli mi? Nasıl muhafaza edilmeli?
Ütünüzün içinde kireçlenme yapmaması için genellikle su bırakmamanızı öneririz. Onun dışında başka bir temizlik işlemi yapılmasına gerek yoktur.

Kıyafetleri en zor kısımlarından ütülemeye başlamak önemli bir nokta. Örneğin gömleklerde yakadan başlayarak manşetlere, sırt bölgesine, en sonda da ön ve arka yüzlere geçilmeli

Nasıl seçmeli?
* Ütü satın alırken ilk olarak ütü biriktirilip biriktirilmediği önemli. Yani ütü kullanıcısı ütülenecek kıyafetlerini biriktirip bir gününü ütüye ayırıyorsa, o zaman ütü süresini yarıya indiren buhar kazanlı (jeneratörlü) ütüler tercih edilmeli.
* Evdeki kaç kişi yaşadığı da diğer önemli bir kriter. Kullanıcı evden çıkmadan önce giyeceği bir-iki parça kıyafeti ütüleyip çıkıyorsa normal buharlı ütüler; sözkonusu kalabalık bir aileyse buhar kazanlı ütüler öneriliyor.