Denizli’nin Şirincesi Attuta Antik Kenti (Hisar Köyü)

Attuta, günümüzde adı Hisar Köy olan, taş evlerden oluşan şirin bir köy. Denizli’nin Sarayköy ilçesi sınırları içerisinde ve ilçenin yaklaşık 17 km. güneybatısında yer alıyor. Antik dönemde, Caria ve Frigya arasında bir sınır kenti olan Attuta, Çürüksu vadisinde bulunan Tripolis ve Laodikeia'yı Aphrodisias'a bağlayan en kısa yolun da geçiş noktasıymış. Kentin ilk kuruluşu hakkında kesin bir bilgi bulunmamasına rağmen Lykos vadisinde kurulan kentlerle çağdaş olduğu ve Hellenistik dönemde kurulmuş olduğu tahmin ediliyor.

Lykos vadisindeki kentler ile Aphrodisias arasındaki ticari, ekonomik ve sanatsal iletişimleri kurmada önemli bir rol oynayan kent hakkında, Antik kaynaklarda Attuta'da Men kültü olduğu, bu tanrıya ait bir tapınak yapılarak tapınıldığı, tapınak içinde at üzerinde tanrı Men'e ait heykel bulunduğu yazılmakta. Ayrıca, Zeus, Apollon, Dionysos ve Asklepios heykelleri ile Artemis Anaitis kültünün de Attuta'da bulunduğunu antik kaynaklarda yer alıyor. Antik kentte imparatorluk öncesi ve sonrasında sikke de basılmış.

Bu şirin yerleşim yeri günümüzde de taştan yolları, tarihi binaları ve sokakları adeta insanları geçmişe götürüyor. Köyde, ayak bastığınız her yerden tarih fışkırıyor. Mitolojik çağdan, Selçuklu ve Osmanlı’ya kadar her noktada bir tarihin izini görebilmeniz mümkün. Her evin altında başka bir devre ait tarihi bir kalıntıyla karşılaşıyorsunuz. O kadar çok tarihi kalıntı, yazıt ve kitabe var ki, bunları bir çok evin duvarında bile görmek olası. Hisar Köy’ün camisi ve avlusu da tarihi eserlerle dolu. Cami de bulunan musalla taşı bile Hellenistik dönemden kalma. O dönemin şehrine özel bir yazıt caminin duvarına monte edilmiş halde bulunuyor. Köyde ayrıca bir tarihi değirmen ve bazı evlerde Türk sembolü “tamga” görmek de mümkün. Hisar köyü yerleşim alanında bulunan 142 adet konut korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilmiş. Yolları ve antik alanları ve dar sokakları ile Attuta, İzmir'İn Selçuk ilçesinde bulunan Şirince’nin bir kopyası gibi. Lakin, Şirince’den daha önemli kalıntılara sahip. Köy, el sanatları ile de ünlü. Taş evlerde bulunan tarihi kilim ve halı dokuma tezgahları görenleri hayran bırakıyor.

Denizli’nin merkezinde bile müze bulunmazken Attuta’da yıllar öncesinden kalma bir müze var. Bu müze içerisinde zamanında orada yaşayan köylülerin bulduğu tüm tarihi eserler sergilenmekteymiş. Ancak ne var ki, köydeki müze tam 4 kez soyulmuş. İçerisinde bulunan tarihi eserler de çalınmış. Bir kısım önemli ve tarihe ışık tutan eserler ise Denizli Müze Müdürlüğü tarafından alınarak Pamukkale’de bulunan müzeye götürülerek sergileniyor. Yaşanan bu hırsızlık olaylarından dolayı müze kapanmış.